İstanbul İli Barış İçin Müzik Vakfı Çalışmaları

“Barış İçin Müzik” Mimar Mehmet Selim Baki tarafından 2005 yılında kuruldu. Kendisinin gençlik hayali olan bu girişim, Yeliz Baki ile sürdürdükleri 7 yıllık

çalışmalar sonunda “Barış İçin Müzik Vakfı”na dönüştürüldü. Temel amacı mümkün olduğu kadar fazla çocuğa karşılıksız müzik eğitimi olanağı sağlamak ve barışın sesini müzikle duyurmak olan Barış İçin Müzik Vakfı; Edirnekapı’da, bugüne kadar imkânları sınırlı binlerce çocuğa, ortak sosyal ve kültürel yaşam alanları oluşturarak sanata katılım hakkı önündeki engelleri kaldırmıştır. Kurulduğu semtin sosyal dokusuyla bütünleşmiş, çocukların ve ailelerin aktif katılımıyla bir dayanışma ve paylaşım merkezi olmuştur.

Adını barışın zorunluluğu ve müziğin gücüne olan inançtan alan Barış İçin Müzik Vakfı’nın ilkeleri; ülkemizin de imzalayarak taraf olduğu BM Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin “her çocuğun sanatsal yaşama katılma hakkı” ilkesi ile örtüşmektedir. Müzik; barış, adalet, özgürlük gibi fikirleri en iyi ifade edebilme ve kitlelere ulaştırabilme yoludur. Bu inançtan yola çıkarak Barış İçin Müzik Vakfı bugün olduğu kadar gelecek için de daha bilinçli, kimlikli, adil ve barışçıl bir yaşam biçimi yaratmak amacıyla merkez binasında ve çeşitli ilköğretim okullarında kurduğu atölyeler ve orkestralarla müzik eğitimi vermeye devam etmektedir.

“Barış İçin Müzik” çalışmalarının ilk uygulaması İstanbul Edirnekapı’daki Ulubatlı Hasan İlköğretim Okulu’nda haftada beş gün, ders saatleri dışında 6-14 yaş aralığındaki çocuklara solfej ve akordeon dersleriyle başlatıldı.

Bölgede yaşayan çocukların ekonomik ve sosyal imkânsızlıkları çalışmanın burada başlamasında ve sonrasında bölgenin pilot bölge olarak seçilmesinde en önemli nedendir.

Boş sınıflarda yirmi öğrenciyle başlayan müzik eğitimi, kullanılmayan kömürlüğün renkli ve çekici bir atölyeye dönüştürülmesiyle daha etkin hale geldi. Çocuklar müzik eğitimlerine okuldan sonra atölyeye inerek haftanın beş günü üç öğretmen eşliğinde devam ettiler.

Barış İçin Müzik’in çocuklar üzerindeki sosyal, müzikal, barıştırıcı ve iyileştirici etkileri atölyeye devam eden çocuk sayısının giderek artmasını ve civardaki diğer okullardan da atölyeler talep edilmesini sağladı. Barış İçin Müzik Muallim Naci İlköğretim Okulu’nda da benzer bir müzik atölyesi kurdu. 2009 yılında, eğitim verilen okullara yürüme mesafesinde bulunan arsalar satın alındı ve Vakfın merkez binaları inşa

edilmeye başlandı. Çalışma kabinleri, solfej sınıfları, gösteri ve grup çalışma salonları, kütüphanesi ve yemekhanesi olan bu yeni binalarda 2010 yılında eğitime başlandı.

2012 eğitim-öğretim yılında Hattat Rakım İlköğretim Okulu’nda üçüncü Barış İçin Müzik Atölyesi kuruldu.

Bugün itibariyle üç okulun atölyesinde ve merkez binada yaklaşık 700 çocuk eğitim alıyor ve enstrümanlarını Barış İçin Müzik Vakfı veriyor. Tüm çocuklar enstrümanlarını evlerine götürebiliyor, çalışmalarına evde de devam edebiliyorlar.

Merkez binada eğitim hafta sonları ve yaz tatillerinde de devam ediyor. Mutfakta pişirilerek yemekhanede birlikte yenen ve ayrıca eğitim verilen okullardaki atölyelere de dağıtılan yemekler, hem gerçek bir ihtiyacı karşılıyor hem de sosyal bağları ve dayanışma refleksini geliştiriyor.

Akordeonla başlayıp, flütle devam eden müzik eğitimine bugüne kadar gelinen süreçte keman, viyola, çello, piyano, perküsyon, kontrbas, klarinet, trombon, trompet, tuba ve korno da eklenmiştir. Hiçbir yerden destek alınmadan bugüne kadar 1000 enstrüman satın alınmıştır.

Başlangıçtan bugüne kadar okullardaki atölyelerin yapılması, arsaların alımı, binaların yapımı, enstrüman, eğitmen ve personel ücretleri vb. tüm giderler Mehmet Selim Baki’nin kişisel imkanlarıyla karşılanmıştır. Personel ağırlıklı olarak öğrenci velilerinden seçilerek bölge için bir mikro-ekonomi yaratılmaya çalışılmıştır.

Yarı zamanlı öğretmenlerin büyük çoğunluğu Marmara Üniversitesi Müzik Bölümü öğrencilerinden, eğitmen asistanları ise uzun süredir Barış İçin Müzik’e devam eden çocuklardan oluşmaktadır.

2011-2012 ders yılından itibaren Marmara Üniversitesi ve Barış İçin Müzik arasında yapılan protokolle, öğrencilere iki kurumun ortak diploması verilmeye başlanmıştır.

Barış İçin Müzik müzisyenleri bugüne dek birçok etkinliğe katılmış ve konser gerçekleştirdiler. Bunlardan,

- 12-Mayıs-2012’de YTÜ’de 20 şarkılık repertuarıyla verilen akordeon konseri,

- 26-Nisan-2012’de İTÜ Maçka Kampüsü G Amfisinde 170 çocuğun ve tüm velilerin katılımıyla gerçekleşen orkestra konseri ve

- 1/2-Mayıs-2012’de Fethiye Açıkhava Tiyatrosu’nda 36 çocuğun katılımıyla 2 gün verilen orkestra konseri birkaç önemli örnektir.

Barış İçin Müzik Vakfı tüm çalışmalarının bir hediyesi olarak 2009 yılında “Deutche Bank Urban Age Award” ödülüne layık görülmüştür. Nüfus yoğunluğunun giderek arttığı kentlerdeki problemlere karşı geliştirilen yaratıcı çözümleri ve fırsatları ödüllendiren “Urban Age Award” her sene Urban Age konferansının gerçekleştirilmiş olduğu kentte, o kent kapsamında yapılan projelere verilmektedir.

Ödül, yaşam çevrelerini iyileştiren, bu sayede de bölge sakinlerine fayda sağlayan projelere odaklanıyor. Yarışmanın kazananları, şehirlerinin geleceği için sorumluluk alan kentlilerden oluşan uluslararası bir iletişim ağının parçası olurlar.

Barış İçin Müzik Vakfı sürdürdüğü çalışmalarının yanı sıra yeni başlayacak projeleriyle de İstanbul’un sosyal ve kültürel yaşamında önemli bir aktör olarak yer almaya devam edecek.

Bu projelerden ilki FATİH BELEDİYESİ ve BARIŞ İÇİN MÜZİK VAKFI işbirliğiyle gerçekleşecek “HER OKULA BİR ORKESTRA”. Proje kapsamında Fatih ilçesi sınırları içindeki tüm ilköğretim okullarından binlerce çocuk müzik eğitimi alma ve bir orkestrada yer bulma deneyimi yaşayacak. Projenin ilk etabında 2013 yılı içinde 20 okulda müzik atölyeleri kurulacak, her okuldan 100’er çocuğa enstrümanları temin edilerek müzik eğitimlerine başlanacak. Bu çalışmaların devamında yıl boyunca konserler düzenlenecek.

Gerçekleşecek bir diğer proje ise Venezuela’da BARIŞ İÇİN MÜZİK VAKFI eğitim sistemine benzer bir sosyal çalışma yürüten ve 100 binlerce çocuğun halen eğitimini sürdürdüğü EL-SİSTEMA ortaklığıyla 2013 yaz döneminde İstanbul’da “CARACAS GENÇLİK ORKESTRASI” ve “BARIŞ İÇİN MÜZİK VAKFI ÇOCUK ORKESTRASI” ortak konseri olacak. 2011’de İKSV yetkililerinin yönlendirmesiyle “El-Sistema”nın kurucusu Maestro Abreu, Başkan Eduardo Mendez ve birçok yetkili,

geniş bir Venezuela basın grubuyla Barış İçin Müzik Vakfı’nı ziyaret etti. Maestro Abreu VENEZUELA-TÜRKİYE ÇOCUK ORKESTRASI kurulmasını bu ziyarette önerdi.

Kendilerinin daveti üzerine 4-Mart-2012’de Barış İçin Müzik’ten 4 kişilik bir grup “El-Sistema”yı ziyaret etti. Bu ziyaret sırasında Karakas Türkiye Büyükelçisi Sayın Muhsin Kılıçaslan ve diğer yetkililer heyetimize büyük ilgi gösterdiler ve Barış İçin Müzik ile El-Sistema öğrencilerinin katılımıyla gerçekleşecek, 200 kişilik ortak VENEZUELA-TÜRKİYE ÇOCUK ORKESTRASI kurma kararı alındı.

Barış İçin Müzik yaptığı Ekim 2012 tarihinde 29 Avrupa ülkesinin içinde yer aldığı “SİSTEMA EUROPE”un üyelerinden biri oldu ve çalışmaları Sistema Europe’un “en iyi uygulamalarından” biri olarak değerlendirildi.

Barış İçin Müzik, başarısını klasik tarzda yürütülen eğitim biçimlerini altüst edebilmesine, sürekli değişen koşullara ayak uydurabilen yeni metotlar geliştirebilmesine borçludur. Klasik öğrenci-öğretmen anlayışı evriltilerek yapının bütünü hem öğretici hem de öğretmen haline getirilmiş, eğitime katılan tüm bireylerin birbiriyle sürekli dayanışma içerisinde çalışması sağlanmıştır.

Başladıktan kısa bir süre sonra çocuklar öğrendiklerini yeni başlayanlara aktarmakta, böylelikle daha çok çocuk müzik eğitimlerine katılabilmekte, sisteme daha rahat dâhil olabilmektedir. Barış İçin Müzik’te eğitmenler konservatuarda öğrendikleri elitist eğitim tarzını aşarak derslerini toplumsal sorumluluk bilinciyle yapmakta aynı anda atölyede otuz öğrenciyle çalışabilmektedir. Dersler artık herkesin sadece hocayla sırayla birebir çalıştığı saatler değil sürekli paylaşımın, emeğin, birlikteliğin gücünün yaşam bulduğu zamanlardır.

Konservatuarlarda empoze edilen birbirini ezmeye, geçmeye, tek olmaya yönelik anlayış, Barış İçin Müzik’te tersine çevrilir. Herkes birbirinin eğitiminden sorumludur ve bir gün beraber aynı orkestralarda çalacakları arkadaşlarına yardım etmekten mutluluk duyarlar.

Barış İçin Müzik zamanla uluslar arası düzeyde gördüğü ilgiyle yetinmeyerek kendi sınırlarını aşarak tüm ülkeye yayılan bir model olmak ümidini taşımaktadır.