İncelenen Özellikler

4.2.1.1 Kuzularda Çeşitli Dönem Canlı Ağırlıklar ve Günlük Canlı Ağırlık Artışları

Kuzular, tartımdan önce 12 saat aç bırakılmışlardır. Kuzuların büyüme-

gelişme performanslarını belirlemek amacıyla doğum, 15, 30, 45, 60, 75 ve 90. gün canlı ağırlıkları aşağıda formülü verilen doğrusal interpolasyon yöntemi ile düzeltilerek hesaplanmıştır (87),

A= A1 + [(A2-A1)(Y3-Y1)]/(Y2-Y1) Bu formülde;

A= Hesaplanmak istenen gündeki canlı ağırlık (kg)

A1= Hesaplanmak istenen gündeki canlı ağırlıktan bir önceki tartımda saptanan canlı ağırlık (kg)

A2= Hesaplanmak istenen gündeki canlı ağırlıktan bir sonraki tartımda saptanan canlı ağırlık (kg)

Y1= A1 tartımındaki yaşı (gün) Y2= A2 tartımındaki yaşı (gün)

Y3= A tartımındaki yaşı (gün) göstermektedir.

Son tartım ile bir önceki tartım arasındaki fark söz konusu periyodun canlı ağırlık kazancı olarak hesaplanmıştır. Daha sonra bu tartımlar 15’e bölünerek hayvan başına günlük canlı ağırlık kazancı hesaplanmıştır.

4.2.1.2. Kuzuların Yaşama Gücü

Kuzuların yaşama gücü ile ilgili veriler, kuzuların doğum tarihinden 90. güne kadarki süre içerisinde ölenlerin kaydının tutulması ile tespit edilmiştir.

35

Yaşama gücü oranları 15, 30, 45, 60, 75 ve 90. günde yaşayanların sayısının araştırmanın başındaki kuzu sayısına % oranı olarak ifade edilmiştir.

4.2.1.3. Kuzularda Çeşitli Beden Ölçülerinin Alınması

Beden ölçülerini belirlemek amacıyla her bir kuzudan 15, 30, 45, 60, 75 ve

90. günde, ölçü bastonu yardımı ile cidago yüksekliği, beden uzunluğu, göğüs genişliği ve göğüs derinliği; ölçme şeridi yardımı ile göğüs çevresi ölçüleri alınmıştır.

Şekil 1. Beden Ölçülerinin Alınışı (88)

Bu aletlerle beden kısımlarının ölçüleri şu şekilde alınmıştır;

Cidago Yüksekliği (AB) :Cidagonun en yüksek yerinden yere olan

düşey uzaklıktır. Ölçüm bastonu ile ölçülmüştür.

36

Beden Uzunluğu (CD) :Omuz ucundan (articulus humeri) tuber

ischiiye kadar olan uzaklıktır. Ölçüm bastonu ile ölçülmüştür.

Göğüs Genişliği :Kürekler arkasında bulunan çukurluklar

arası uzaklıktır. Ölçüm bastonu ile

ölçülmüştür.

Göğüs Derinliği (IJ) :Cidago ile göğüs kemiği (sternum)

arasındaki düşey uzaklıktır. Ölçüm bastonu ile ölçülmüştür.

Göğüs Çevresi (IJ) :Cidago ve sternumdan geçen, göğsü

tamamen çevreleyen ölçüdür. Ölçüm şeridi ile ölçülmüştür.

4.2.1.4. Verilerin İstatistiksel Değerlendirilmesi

İncelenen özellikler üzerinde farklı sütten kesme süresinin etkileri varyans analizi yöntemiyle belirlenmiştir (SPSS, 1999). Önemli bulunan özelliklerde alt grup ortalamalarının karşılaştırılması için Duncan çoklu karşılaştırma testi yapılmıştır (72). Kuzu gruplarının sütten kesime kadar olan yaşama gücü değerleri arasındaki farkın önem kontrolü için χ2

37

5. BULGULAR

Bu araştırmanın amacı farklı dönemlerde sütten kesilen kuzuların büyüme özelliklerinin karşılaştırılmasıdır. Bu amaçla kuzuların doğumdan itibaren çeşitli dönemlerdeki canlı ağırlıkları, canlı ağırlık artışları, beden ölçüleri alınmış ve yaşama güçleri hesaplanmıştır.

5.1. Büyüme

Kuzuların büyüme özelliklerini belirlemek için doğum ağırlığı, 15, 30, 45,

60, 75 ve 90 günlük canlı ağırlık ortalamaları ile doğum-15, 15-30, 30-45, 45-60, 60-75, 75-90, doğum-30, doğum-60 ve doğum-90. günler arası günlük canlı

ağırlık artışı ortalama değerleri tespit edilmiştir. Canlı ağırlıklarla ilgili ortalama ve varyasyon ölçüleri Tablo 4’te ve canlı ağırlık artışlarıyla ilgili ortalama ve varyasyon ölçüleri Tablo 5’te verilmiştir.

Tablo 4 incelendiğinde 15. günde canlı ağırlık bakımından gruplar arası

farkların istatistikî açıdan önemli olmadığı görülmüştür. Gruplar arası farklar istatistiksel açıdan 30. günden itibaren önemli görülmüş olup araştırmanın sonuna kadar önemlilik devam etmiştir.

Grup 1’in sütten kesim yaşı olan 30. günde grupların erkek kuzuları arasında istatistikî açıdan önemli bir farklılık bulunmamıştır. Ancak Grup 1, Grup 2 ve Grup 3’ün dişi kuzularının canlı ağırlık ortalamaları sırasıyla; 10.94±0.424,

10.13±0.387 ve 9.24±0.342 kg ölçülmüş olup aralarındaki farkın istatistikî açıdan önemli olduğu görülmüştür (P<0.05). 30. günde Grup 1, Grup 2 ve Grup 3’ün kuzularının genel canlı ağırlık ortalamaları sırasıyla; 10.93±0.288, 10.35±0.311 ve

38

9.82±0.306 kg bulunmuş olup istatistiki açıdan yalnızca Grup 1 ile Grup 3

arasındaki fark önemli bulunmuştur (P<0.05).

Tablo 4’te sunulan değerler incelendiğinde Grup 1’in gerek erkek, gerek dişi

ve gerekse genel canlı ağırlık ortalamalarının diğer iki gruptan daha yüksek olduğu görülmüştür. İstatistikî açıdan Grup 1 ile Grup 2’nin erkek kuzularının canlı ağırlık ortalamalarının farkı 60, 75 ve 90. günde önemli (P<0.01), diğer dönemlerde önemsiz bulunmuştur. Grup 1’in erkek kuzuların canlı ağırlık ortalaması ile Grup 3’ün erkek kuzularının canlı ağırlık ortalaması arasındaki fark ise istatistikî açıdan önemsiz bulunmuştur. Grup 2 ile Grup 3 arasında ise 60 ve 75. günlerde canlı ağırlık ortalamaları arasındaki fark önemli bulunurken

(P<0.01), 90. günde ise fark önemsiz bulunmuştur.

Dişilerde ise 30, 45, 60, 75 ve 90. günlerde Grup 1’in dişi kuzularının canlı ağırlık ortalamaları sırasıyla; 10.94±0.424, 14.33±0.545, 18.10±0.657, 22.33±0.792, 25.95±0.861 kg bulunmuş olup bu değerlerin aynı dönemlerde Grup 2 ve Grup 3’ün değerlerinden daha yüksek olduğu görülmüştür. İstatistikî açıdan 30. günde Grup 1 ile Grup 2 ve Grup 2 ile Grup 3 arası önemsiz, Grup 1 ile Grup 3 arası önemli (P<0.05), 45 ve 90. günde Grup 2 ile Grup 3 arası önemsiz,

Grup 1 ile Grup 2 ve Grup 1 ile Grup 3 arası önemli (P<0.01), 60. günde Grup 1 ile Grup 3 arası önemsiz, Grup 1 ile Grup 2 ve Grup 2 ile Grup 3 arası önemli (P<0.01), 75. günde ise tüm gruplar arası farklar önemli çıkmıştır (P<0.01).

Gruplardaki kuzuların genel canlı ağırlık ortalamalarına bakıldığında Grup 1’in kuzularının 30, 45, 60, 75 ve 90. gün canlı ağırlık ortalamaları sırasıyla; 10.93±0.288, 14.15±0.384, 17.82±0.490, 21.97±0.564 ve 25.97±0.627 kg olarak tespit edilmiştir. Bulunan bu değerler Grup 2’nin aynı dönemlerde

39

sırasıyla; 10.35±0.311, 12.23±0.396, 14.35±0.500, 17.59±0.555 ve 22.17±0.620 kg değerlerinden ve Grup 3’ün aynı dönemlerdeki sırasıyla; 09.82±0.306,

13.27±0.394, 17.40±0.479, 20.77±0.594 ve 23.59±0.720 kg değerlerinden yüksektir.

Tablo 4. Kuzuların Çeşitli Dönemlerdeki Canlı Ağırlık Ortalamaları (kg)