Yapılan çalışma ile gama radyasyonun arıtılmış atıksu ve biyokatıda bulunan mikroorganizmalar üzerinde etkili olduğu görülmüştür.
Cryptosporidium sp. dünyada tüm su kaynaklarının kontaminasyonunda rol oynayan ve halk sağlığı için önem taşıyan bir protozoondur. Ookistlerinin çok küçük olması nedeniyle filtrasyon basamaklarını aşabilmektedir ve çevre koşullarına ve bilinen tüm dezenfektanlara çok dirençli olması nedeniyle de yokedilmesi zor olmaktadır. (30,49,64,66). Oral-fekal yolla bulaşan bu parazitin yayılmasında en önemli etkenin sular olduğu kabul edilmektedir (9,88). Atıksuların tüm arıtma basamaklarında Cryptosporidium sp. görülmektedir (14).
Gama radyasyonun ookistleri inaktive ettiği bilinmektedir. Jenkins ve ark. (37), >350 Gy dozda ookist açılımlarının (excystation) önemli oranda azaldığını, 450-500 Gy dozların parazitin gelişimini önlediğini savunmaktadırlar. Yu ve ark. (99), 450 Gy dozun enfeksiyonu engellediğini ancak ookist atılımının ileri tarihlerde tekrarlayabileceğini vurgulamaktadırlar. Bu sav kuvvetle olasıdır çünkü, Cryptosporidium protozoalar arasında oto-enfektif özellik taşıyan tek parazittir. Az sayıda alınan canlı ookist sayısı birçok canlı ookistin atılımı ile sonuçlanmaktadır (37).
Yapılan araştırmada parazitler üzerinde gama ışınlama çalışmaları, ışınlamaya en dayanıklı olduğu bilinen Cryptosporidium sp. üzerinde yürütülmüştür. Sonuç olarak, 1500 Gy dozda ookistlerin enfektivitesini yitirdiği görülmüştür. Enfeksiyonun tekrarlaması olasılığına karşı ookist atılımı enfeksiyonu takiben 32 gün boyunca izlenmiştir. 27. günde görülen ve ookist benzeri görüntü veren mikroskobik yapı nedeniyle etkili doz 2000 Gy kabul edilebilir. Yu ve ark. (99) farelerde ookist atılımının engellenmesi için 25000 Gy dozun gerekli olduğunu, Jenkins ve ark. (37) ise neonatal Balb/c fareler üzerinde yaptıkları deneylerde 250 Gy dozda ookist çıkışının kesildiğini bildirmektedirler. Collins ve ark. (15), atıksu arıtım sistemi sırasında ookistlerin dirençlerinin zayıfladığını ve radyasyona duyarlılık kazandığını bu nedenle düşük dozların ookistleri öldürdüğünü belirtmektedir. Zagory (100), Cyclospora ve Cryptosporidium gibi protozoonların hücrelerinde bulunan su nedeniyle gama radyasyondan kolayca etkilendiklerini ve 500 Gy dozun 5-log inaktivasyon sağlayacağını savunmaktadır. istiridyelerde Cryptosporidium parvum'un enfektivitesinin engellenmesi için
2000 Gy doz yeterli olmaktadır (15). Çalışmamızda belirlenen doz da bu savı doğrulamaktadır.
Gama radyasyon arıtılmış atıksuda ve biyokatıda belirlenen bakteriler üzerinde de etkili olmuştur. İnaktivasyon dozu Salmonella sp. için 900 Gy, fekal koliformlar için 1000 Gy, total koliform bakteriler için 1500 Gy, Enterokok sp. ve fekal streptokoklar için 5000 Gy olarak saptanmıştır. Bulunan dozlar genellikle verilen doz aralıkları arasında yer almaktadır. Arıtılmış atıksularda 5000 Gy dozun total koliformları 3-4log inaktive ettiği bildirilmektedir (7,20,65). Escherichia coli 1000-3000 Gy doz aralığında inaktive olmaktadır (68,73,82,100). Salmonella
türleri için gıdalarda D dozu 500- 780 Gy olarak verilmekte (3,17,57,82),
ancak, 5-log inaktivasyon için 1500 Gy'den başlayan dozların gerekli olduğu bildirilmektedir (73,82,100). Fekal streptokoklar için D doz aralığı 3000-7500 Gy olarak verilmektedir (3). Enterococcus türlerinin inaktivasyonu için 3000 - 47000 Gy doz aralığında ışınlama gerektiği bildirilmektedir (73).
S O N U Ç
Küresel ısınma dünyamızı tehdit etmektedir. Birleşmiş Milletler, değişik ülkelerden 1000'den fazla bilim adamının katkıları ile hazırladığı raporda, özetle, “ Dünyanın gelecekteki en önemli sorununun açlık ve susuzluk olacağını, yüz milyonlarca insanın bu nedenle yaşamını yitireceğini, bazı bitki ve canlı türlerinin neslinin tükeneceğini ve salgın hastalıklardan ölümlerin artacağını" vurgulamıştır. Türkiye'de yenilenebilir su potansiyeli 234 milyar m3 olup bulun 41 milyar m3'ü yeraltı suları, 193 milyar m3'ü yerüstü sularından meydana gelmektedir. Ülkemizde çeşitli amaçlara yönelik kullanımlarda teknik ve ekonomik anlamda tüketilebilecek yüzey ve yeraltı suyu miktarının 110 milyar m3 olduğu belirlenmiştir. Bir ülkenin su zengini sayılabilmesi için yılda ortalama kişi başına 10.000 m3 su potansiyeline sahip olması gerekmektedir. Ülkemizde kişi başına düşen kullanılabilir su potansiyeli 3.690 m3'tü r ve su fakiri olmamakla birlikte su ihtiyacı bulunan ülkeler arasındadır. Devlet istatistik Enstitüsü, 2025 yılına kadar ülkemiz nüfusunun 80 milyona varacağını tahmin etmektedir. Bu durumda kişi başına düşecek kullanılabilir su miktarımız 1.300 m3'e düşecektir.
Ülkemizin yüzölçümü 78 milyon hektar olup bunun sadece 28 milyon hektarlık kısmı ekilebilir arazilerden meydana gelmiştir. Ekonomik olarak sulanabilir arazi miktarı ise 8,5 milyon hektardır ve bu alanın ancak 4,9 milyon hektarlık kısmı sulamaya açılabilmiştir. Dünyada sulanan alanlar ekili alanların sadece %17'lik kısmını oluşturmasına karşın, toplam bitkisel üretimin %40'ı bu alanlardan elde edilmektedir.
Türkiye, küresel ısınmanın, özellikle yağışın azalması, sıcaklığın ve dolayısıyla kuraklığın artmasına bağlı olarak arazi kullanım şekli ve tarım metotları ile su kaynaklarının kullanımı ve su kalitesi konusunda özen göstermelidir. Bu veriler Türkiye'nin su sorununa çok acil olarak el atması ve ulusal su politikasını oluşturması gerekliliğini zorunlu kılmaktadır. Kaybedilen her gün su kaynağımızı tüketecektir. Susuzluğun tarımsal boyutunun çok ürkütücü olması nedeniyle, su kaynaklarının akıllı kullanımına özellikle tarımsal sulamadan başlanması gerekmektedir.
Tarım alanlarında sulamanın verimliliği ve kırsal alanda yaşam standardını artırdığı bir gerçektir. Birçok ülkede su ihtiyacının giderek artması her türlü su kaynağının kullanımını zorunlu hale getirmiştir. Atıksuların tarımda kullanılması
kalitesi iyi olan suların kullanımına göre daha karmaşık bir uygulama ve izleme programı gerektirmektedir. Evsel nitelikli atıksuların sulama suyu olarak kullanımında göz önünde bulundurulması gereken en önemli konu patojen mikroorganizmaların toplum sağlığını etkileyebilmesidir. Mikrobiyal kirlilik arıtılmış atıksuların kullanımında kısıtlayıcı en önemli faktördür. Bu nedenle tarımda çalışanlar ve aileleri, ürün toplayıcılar, tüketiciler, atıksuların sulamada kullanıldığı alanlara yakın yerlerde yaşayanlar risk altındadır. Arıtılmış atıksuların sulamada ve biyokatıların gübrelemede güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlamak ve oluşabilecek potansiyel sağlık sorunlarının önüne geçebilmek için içerdikleri
patojenlerin kabul edilebilir düzeylere indirilmesi gerekmektedir.
Gama radyasyon dezenfeksiyon açısından kesin sonuç veren, enerji ve maliyet açısından düşük düzeyde bir seçenek olarak öne çıkmaktadır. Arıtılmış atıksuların sulama kanallarına ve akarsuya verilmeden önce ve biyokatıların gübre olarak kullanıma hazırlanmasından sonra, bir gama kaynağı ile en az 5000 Gy dozda ışınlanması mikrobiyal kirliliğe çözüm getirecek, patojen mikroorganizmaların inaktivasyonunu sağlayacaktır. Dezenfekte edilen atıksular ve biyokatılar tarım için yararlı ve halk sağlığı için güvenli olacaktır.
Teşekkür
Projenin işlerlik kazanmasını sağlayan Ankara Sular ve Kanalizasyon idaresi, Arıtma Tesisleri Daire Başkanlığı'na, çalışma materyalinin toplanması sırasında her türlü kolaylığı gösteren Ankara Merkezi Atıksu Arıtma Tesisi yönetici ve çalışanlarına ve projeye desteğini esirgemeyen Türkiye Atom Enerjisi Kurumu'na teşekkürü borç biliriz.
K A Y N A K Ç A
1. Alonso, E, Santos, A. and Riesco, P. Microorganism Regrowth in
Wastewater Disinfected by UV Radiation and Ozone: A Microbiological Study. Environ. Technol. 25: 433-441, 2004.
2. American Public Health Association. Standard Methods fo r the Examination
of W ater and Wastewater, 20th ed., Am. Publ. Health Assc., Inc., New York, 1998.
3. Anonymous, Isotron - D10 values of Microorganisms, 2006.
http://www.isotron.com/html/iff_dlO.htm
4. Ayres, R.M. and Mara, D.D. Analysis of Wastewater fo r use in Agriculture,
W H O , Geneva, 1996.
5. Bilgin, N., Eyüpoğlu, H. ve Üstün, H. Biyokatıların (Arıtma Çamurlarının)
Arazide Kullanımı, Ankara Büyükşehir Belediyesi, Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Arıtma Tesisi Dairesi Başkanlığı ve Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Ankara Araştırma Enstitüsü O rtak Yayını, Ankara 2002.
6. Biosolids Pellet Review Study- Human Health and Ecological Risk
Assessment, Project No. ONT36194, Jacques W hitford Ltd., Toronto, Ontario, Canada,2004.
www.toronto.ca/health/hphe/pdf/bio_s.ilds ackn.wledgements.pdf -
7. Bitton, G. Environmental Microbiology and Toxicology, EES 5105:
Advanced Wastewater Microbiology, W ater and Wastewater Disinfection (Chapter 6), 2006.
http://www.ees.ufl.edu/homepp/bitton/EES%205l05.asp
8. Brown, G.H. and Rotschafer, J.C. Cyclosopra: Review of an Emerging
Parasite, Pharmacotherapy 19: 70-75, 1999.
9. Butler, B.J. and Mayfield, C.I. Cryptosporidium spp. - A Review of the
Organism, the Disease, and Implications fo r Managing W ater Resources, Prepared fo r W aterloo Centre fo r Groundwater Research Waterloo, Ontario, Canada, August, 1996.
10. Caccio, S.M., De Giacomo, M., Aulicino, F.A. and Pozio, E. Giardia Cysts in Wastewater Treatment Plants in Italy, Appl. Environ. Microbiol., 69: 3393-3398, 2003.
11. California State W ater Resources Control Board, General Waste Discharge Requirements fo r Biosolids Land Application, Chapter 5-Public Health, February 2004.
www.swrcb.ca.gov/hearings/biosolids_ppir_chaptpr5.pdf
12. Chauret, C., Springthorpe, S. and Sattar, S. Fate of Cryptosporidium
Oocysts, Giardia Cysts, and Microbial indicators During Wastewater Treatment and Anaerobic Sludge Digestion. Can. j. Microbiol., 45: 257 262, 1999.
13. Cheng,C.M., Boyle,W.C. and Goepfert, j. M. Rapid Quantitative Method
fo r Salmonella Detection in Polluted Waters, Appl. Microbiol., 21: 662 667, 1971.
14. Clancy, J.L., Linden, K.G. and McCuin, R.M. Cryptosporidium Occurrence
in Wastewaters and Control Using UV Disinfection, IUVA NEWS,6 . 2004 , 4 ا - 0 ا ) : 3 (
15. Collins, M.V., Flick, G.J., Smith, S.A., Fayer, R., Rubendall, E. and Lindsay,
D.S. The Effects of E-Beam Irradiation and Microwave Energy on Eastern Oysters (Crassostrea virginica) Experimentally Infected with Cryptosporidium parvum, j. Eucaryotic Microbiol., 52: 484-488, 2005.
16. Craik, S.A., Weldon, D., Finch, G.R., Bolton, J.R. and Belosevic, M.
Inactivation of Cryptosporidium parvum Oocysts using medium-and-low pressure ultraviolet radiation, W ater Res., 35: 1387-1398, 2001.
17. Doyle M.E. FRI Briefings, Food Irradiation, 1999.
http://www.wisc.edu/fri/briefs/foodirrd.htm
18. Dubey, J.P., Thayer, D.W., Speer, C.A. and Shen, S.K. Effect of Gamma
Irradiation on Unsporulated and Sporulated Toxoplasma gondii Oocysts, Int. j. Parasitol., 28: 369-375, 1998.
19. Emre, Z., Alabay, B.M., Fidancı, H., Düzgün, A. and Çerçi, H Prevalence
of Cryptosporidium spp. Infection and its Relation to O ther Enteric Pathogens (Escherichia coli K99 and Rotavirus) in Cattle in Ankara, Turkey. Tr. j. Vet. Anim. Sci., 22:453-457, 1998.
20. Farooq, S., Kurucz, C.N., Waite, T.D. and Cooper, W.j., Disinfection of
Wastewaters: High Energy Electron vs Gamma Irradiation, W ater Res., . 1993 , 84 ا ا - 77 ا ا : 27
. Fayer, R. Effect of High Temperature on Infectivity of Cryptosporidium parvum Oocysts in W ater. Appl. Environ. Microbiol., 60: 2732-2735,
1994.
. Fayer, R., Morgan, U. and Upton, S. Epidemiology of Cryptosporidium:
Transmission, Detection and Identification. Int.J. Parasitol., 30:1305-1322, 2000.
. Ferguson, C.B., Coote, B.G., Ashbolt, N.J. and Stevenson, I.M. Relationship
Between Indicators, Pathogens and W a te r Quality in an Estuarine System. W a te r Res., 30: 2045-2054, 1996.
. Food Irradiation Annual Report, 2005.
http://www.arserrc.gov/fs/annual1.htm
. Gassmann, ا. and Schwartzbrod, J. Wastewater and Giardia Cysts. W ater
Sci.Technol., 24: 183-186, 1991.
. Gavaghan, P.D., Sykora, ل.ا.ا Jakubowski, W ., Sorber, C.A., Sninsky, A.M.
et al. Inactivation of Giardia by Anaerobic Digestion of Sludge. W a te r Sci. Tech., 27: 111-114, 1993.
. Gehr, R., Wagner, M., Veerasubramanian, P. And Payment, P. Disinfection
Efficiency of Peracetic acid, UV and Ozone after Enhanced Primary Treatment of Municipal Wastewater. W ater Res., 37: 4573-4586, 2003.
. Graczyk, T.K., Ortega, Y.R. and Conn, D.B. Recovery of Waterborne
Oocysts of Cyclospora cayetanensis by Asian Freshwater Clams (Corbicula fluminea). Am.J.Trp. Med. Hyg., 59: 928-932, 1998.
. Grimason, A.M., Smith, H.V., Thitai, W .N ., Smith, P.G., Jackson, M.H. and
Girdwood, R.W.A. Occurrence and Removal of Cryptosporidium spp. Oocysts and Giardia spp. Cysts in Kenyan Waste Stabilisation Ponds. W ater. Sci. Technol., 27: 97-104, 1993.
. Haas, C.N. and Rose, J.B. Distribution of Cryptosporidium Oocysts in a
W ater Supply, W ater Res., 30: 2251-2254, 1996.
. Herwaldt, B.L Cyclospora cayetanensis: A Review, Focusing on the
Outbreaks of Cyclosporiasis in the 1990s. Clin. Infect. Dis., 31: 1040 1057, 2000.
. Howard, I., Espigare, E., (ardelli, P., Martin,J.L and Espigares, M. Evaluation
of Microbiological and Physicochemical Indicators for Wastewater Treatment. Environ. Toxicol., 19: 241-249, 2004.
. International Atomic Energy Agency, Technical Document, Prooceedings
of the Joint ASCE-IAEA Meeting on Radiation Treatment, Washington DC, July 1990. 21, 22 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32 33
. International Atomic Energy Agency, Technical Document, GC(41)/INF/5, 1997.
. International Atomic Energy Agency, Technical Document-1225, Use
of Irradiation for Chemical and Microbial Decontamination of W ater, Wastewater and Sludge, 2001.
. Jakubowski, W ., Sykora, J.L., Sorber, C.A., Casson, L.W. and Gavaghan., P.D. Determining Giardiasis Prevalence by Examination of Sewage. W ater Sci. Technol., 24:173-178, 1991.
. Jenkins, M., Higgins, J., Kniel, K., Trout, J. and Fayer, R. Protection of Calves Against Cryptosporidiosis by Oral Inoculation with Gamma- Irradiated Cryptosporidium parvum Oocysts, j. Parasitol., 90: 1178-1180, 2004.
. Keller, R., Passamani, F., Vaz, L., Cassini, S.T. and Goncalves, R.F.
Inactivation of Salmonella spp. from Secondary and Tertiary Effluents by UV Irradiation, W ater Sci. Technol., 47:147-150, 2003.
. Khadre, M.A. , Yousef, A.E. and Kim, J.G. Microbiological Aspects of
Ozone Applications in Food: A Review, j. Food Sci., 66: 1242-1252,
2001.
. Korich, D.G., Mead, J.R., Madore, M.S., Sinclair, N.A. and Sterling, C.R.
Effects of Ozone, Chlorine Dioxide, Chlorine, and Monochloramine on Cryptosporidium parvum Oocyst Viability. Appl. Environ. Microbiol., 56:
1423-1428, 1990.
. Landis, H.E., Thompson, J.E., Robinson, J.P. and Baltchley III, E.R.
Inactivation Responses of Cryptosporidium parvum to UV Radiation and Gamma Radiation, Proceedings of the A W W A W a te r Quality Technology Conference, Salt Lake City, 2000.
. Langeland, G. Salmonella spp. in the Working Environment of Sewage
Treatment Plants in Oslo, Norway. Appl. Environ. Microbiol., 43: 1111 1115, 1982.
. LeChevallier M.W., Norton, W .D . and Lee, R.G. Occurrence of Giardia
and Cryptosporidium spp. in Surface W a te r Supplies. Appl. Environ. Microbiol., 59: 67-73, 1991.
. Lemarchand, K. and Lebaron, P. Occurrence of Salmonella spp. and
Cryptosporidium spp. in a French Coastal Watershed: Relationship with Fecal Indicators. FEMS Microbiol. Lett., 218: 203-209, 2003.
. Lessel, T. and Suess, A. Ten-year Experience in Operation of a Sludge
Treatment Plant Using Gamma Irradiation. Radn. Phys. Chem. j., 24:3-16, 1984. 34, 35, 36 37, 38, 39, 40, 41 42, 43 44 45
Linden, K.G., Shin, G.A. and Sobsey, M.D. Comparative Effectiveness of UV Wavelengths fo r the Inactivation of Cryptosporidium parvum Oocysts in Water, W ater Sci. Technol., 43: 171-174, 2001.
46.
Linden, K.G., Shin, G.A., Faubert, G., Cairns, W and Sobsey, M.D. UV Disinfection of Giardia lamblia Cysts in Water. Environ. Sci. Technol., 36: 2519-2522, 2002.
Lisle, J.T.. Smith, J.J., Edwards, D.D. and McFeter, G.A. Occurrence of Microbial Indicators and Clostridium perfringens in Wastewater, W ater Column Samples, Sediments, Drinking W ater, and Weddell Seal Feces Collected at McMurdo Station, Antarctica. Appl. Environ. Microbiol., 70: 7269-7276, 2004.
Lorenzo-Lorenzo, M.J., Ares-Mazas, M.E., Villacorta- Martinez de Maturana, I. and Duran-Oreiro, D. Effect of Ultraviolet Disinfection of Drinking W ater on the Viability of Cryptosporidium parvum Oocysts. J. Parasitol., 79:67-70, 1993.
Madore, M.S., Rose, J.B., Gerba, C.P., Arrow ood, M.J. and Sterling, C.R. Occurrence of Cryptosporidium Oocysts in Sewage Effluents and Selected Surface Waters. J. Parasitol., 73: 702-705, 1987.
Manual of Veterinary Parasitological Laboratory Techniques. Technical Bulletin No.18, Ministry of Agriculture, Fisheries and Food, London, pp. 5-15, 1979.
Marshall, M.M., Naumovitz, D., Ortega, Y. and Sterling, C.R. W aterborne Protozoan Pathogens. Clin. Microbiol. Rev., 10: 67-85, 1997.
Mavridou, A., Kouloubis, P., Vassalou, E., Rigas, F. and Vakalis, N. Microbiological Quality of Sewage Sludge in Greece Disposed for
Agricultural Use. Int. j. Environ. Health Res., 11: 275-279, 2001.
Mittal, G.S. Treatment of Wastewater from Abattoirs Before Land A p p lic a tio n -A Review, Bioresource Technology 97: 1119-1135, 2006. Monk, J.D., Beuchat, L.R. and Doyle, M.P. Irradiation Inactivation of Food-
Borne Microorganisms. j. Food Protect., 58:197-208,1995.
Montemajor, M., Valero, F., Jofre, j. and Lucena, F. Occurrence of
Cryptosporidium spp. Oocysts in Raw and Treated Sewage and River
W ater in North-Eastern Spain. j. Appl. Microbiol., 99:1455-1462, 2005.
Olson, D.G. Irradiation of Food. Food Tech., 52: 56-62, 1998.
Oppenheimer, J.A., Jacangelo, J.G., Laine, J.M. and Hoagland, J.E. Testing the Equivalency of Ultraviolet Light and Chlorine for Disinfection of
47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58.
Wastewater to Reclamation Standards. W ater Environ.Res., 69: 14-24, 1997
59. Orlandi, P.A., Chu, D.T., Bier, J.W. and Jackson, G.J. Parasites and the
Food Supply. Food Tech., 56: 72-81,2002.
60. Otağ, F., Aslan, G., Emekdaş, G., Aydın, E., Özkan, A ve Çeber, K.
Mersin İlinde İlkokul Öğrencilerinde Cryptosporidium spp. Ookistlerinin Araştırılması. Acta Parasitol. Turcica, 31:17-19, 2007.
61. Özcel, M.A. ve Altıntaş, N. Parazit Hastallklarında Tanı. Türkiye Parazitoloji
Derneği, Yayın No. 15, İzmir 1997.
62. Pescod, M.B. Wastewater Treatment and use in Agriculture - FAO
Irrigation and Drainage Paper No. 47, Food And Agriculture Organization of the United Nations, Rome, 1992.
http://www.fao.org/docrep/T0551E/t0551e00.htm
63. Placha, I., Venglovsky, J., Sasakova, N. and Svoboda, I.F. The Effect of
Summer and W in te r Seasons on the Survival of Salmonella typhimurium and Indicator Micro-organisms During the Storage of Solid Fraction of Pig Slurry. J. Appl. Microbiol., 91: 1036-1043, 2001.
64. Protozoa: Giardia and Cryptosporidium, Guidelines fo r Canadian Drinking
W ater Quality, Prepared by the Federal-Provincial-Territorial Committee on Drinking W ater of the Federal-Provincial-Territorial Committee on Health and the Environment, Health Canada, Ottawa, Ontario, April 2004.
65. Rawat, K.P., Sharma, A. and Rao, S.M., Microbiological and Physical
Analysis of Radiation Disinfected Municipal Sewage. W ater Res., 32: 737 740, 1998.
66. Rimhanen-Finne, R., Vuorinen, A., Marmo, S., Malmberg, S. and Hanninen,
M.L. Comparative Analysis of Cryptosporidium, Giardia and Indicator Bacteria During Sewage Sludge Hygienization in Various Composting Processes. Lett. Applied Microbiol., 38:301-305, 2004.
67. Rivera, F., Garcia, G., Lugo, A., Zierold, E., Islas, j., Ramirez, E. and Bonilla,
P. Amoebae in a Waste Stabilization Pond System in Mexico. W ater, A ir and Soil Poll., 28: 185-198, 1986.
68. Roberts, T. Cold Pasteurization of Food by Irradiation, Virginia Cooperative
Extension-Food Safety, Publication 458-300, 1998. http://www.ext.vt.edu/ pubs/foods/458-300/458-300.pdf
69. Robertson, L.J., Paton, C.A., Campbell, A.T., Smith, P.G., Jackson, M.H.
et al. Giardia Cysts and Cryptosporidium Oocysts at Sewage Treatment W orks in Scotland, UK. W ater Res., 34: 2310-2322, 2000.
. Saleem, M., Al-Malack, H. and Bukhari, A.A. Seasonal Variations in the Microbial Population Density Present in Biological Sludge. Environ. Technol., 22: 255-259, 2001.
. Sherchand, J.B., Cross, J.H., Jimba, M., Sherchand, S. and Shrestha, M.P.
Study of Cyclospora cayetanensis in Health Care Facilities, Sewage W ater and Green Leafy Vegetables in Nepal. Southeast Asian J. Trop. Med. And Publ. Health, 30: 58-63, 1999.
. Shigemitsu M., Namikoshi, A., Hirata, T., Oguma, K. et al. Efficacy of
UV Irradiation in Inactivating Cryptosporidium parvum Oocysts. Appl. Environ. Microbiol., 68: 5387-5393, 2002.
. Snyder O.P and Poland D.M. Food Irradiation Today, 1995.
http://www.hi-tm.com/Documents/Irrad.html#killingdoses
. Sommer, R., Pribil, W ., Appelt, S., Gehringer, P., Eschweilwe, H. et al.,
Inactivation of Bacteriophages in W a te r by Means of Non-Ionizing (UV- 253.7 nm) and Ionizing (Gamma) Radiation: A Comparative Approach. W ater Res., 35: 3109-3116, 2001.
. Stadterman, K.L., Sninsky, A.M., Sykora, J.L. and Jakubowskii, W . Removal
and Inactivation of Cryptosporidium Oocysts by Activated Sludge Treatment and Anaerobic Digestion. W a te r Sci. Technol., 31: 97-104,
1995.
. Steiner, T.S., Thielman, N.M. and Guerrant, R.L. Protozoal Agents: W hat
are the Dangers for the Public W a te r Supply, Annu.Rev.Med., 48: 329 340, 1997.
. Sturbaum, G.D., Ortega, Y.R., Gilman, R.H., Sterling, C.R., Cabrera, L.
and Klein, D.A. Detection of Cyclospora cayetanensis in Wastewater. App. Environ. Microbiol., 64: 2284-2286, 1998.
. Sundermann, C.A., Estridge, B., Woods, F., Conner, D., Weese, J. and
W ei, C. Co-60 Irradiation for Inactivation of Giardia lamblia Cysts in W ater and on Tomatoes, Technical abstracts, T-45, 2000.
. Sykora, J.L., Sorber, C.A., Jakubowski, W ., Casson, L.W., Gavaghan, P.D.
et al. Distribution of Giardia Cysts in Wastewater. W ater Sci.Technol., 24: 187-192, 1991.
. Taghipour, F. Ultraviolet and Ionizing Radiation for Microorganism
Inactivation. W ater Res., 38: 3940-3948, 2004.
. Tanner, B.D., Kuwahara, S., Gerba, C.P. and Reynolds, K.A. Evaluation of
Electrochemically Generated Ozone for the Disinfection of W a te r and Wastewater, W ater Sci. Technol., 50:19-25, 2004.
70 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77 78, 79, 80, 81,
82. Tauxe, R.V. Food Safety and Irradiation: Protecting the Public from Foodborne Infections, Emerg. Infect. Dis., 7:516-521,2001.
83. Teltsch, B., Kemdi, S., Bonnet, ا.ا Borenzstajn-Rotem, Y. and Katzenelson, E.
Isolation and Identification of Pathogenic Microorganisms at Wastewater- Irrigated Fields: Ratios in A ir and Wastewater. Appl. Environ. Microbiol., 39: 1183-1190, 1980.
84. The Biosolids Report, A Technical Bulletin Prepared by the GVRD to
Provide B.C. Medical and Environmental Health Officers with Information About Biosolids, Report No. 1, May 2000.
85. Thompson, J.E. and Blatchley, III E.R. Gamma Irradiation fo r Inactivation
of C.parvum, E.coli, and Coliphage MS-2. J.Envir. Engrg, 126: 761-768, 2000.
86. Toze, R. Microbial Pathogens in Wastewater: Literature Review for
Urban W ater Systems Multi-Divisional Research Program. CSIRO Land and W ater Technical Report No 1/97, 1997
http://www.clw.csiro.au/publications/technical/trl-97.pdf
87. Use of Reclaimed W ater and Sludge in Food Crop Production, Committee
on the Use of Treated Municipal Wastewater Effluents and Sludge in the Production of Crops fo r Human Consumption, W ater Science and Technology Board, Commission on Geosciences, Environment, and Resources National Research Council, National Academy Press, Washington, D.C., 1996.
88. US-EPA, Cryptosporidium: Human Health Criteria Document,
EPAS22-K-94-00I, March, 2001. www.epa.gov.
89. US-EPA, Environmental Regulations and Technology, EPA/625/R-92/0I3,
Appendix F- Sample Preparation fo r Fecal Coliform Tests and Salmonella sp. Analysis, 2003.
90. US-EPA, Pathogen Treatment Processes. 40 CPR, Chapter I, Part 503.
Environmental Protection Agency, Washington, DC., 2003.
91. US-EPA Publications, Use of Reclaimed W ater and Sludge in Food Crop
Production, Chapter 5- Public Health Concerns About Infectious Disease Agents, pp 89-99, 2004.
http:// www.epa.gov/owmitnet/mtb/biosolids/useofmid/mstr-ch5.pdf
92. US-EPA, Biosolids: Guide to Field Storage of Biosolids and O ther Organic
By-Products Used in Agriculture and fo r Soil Resource Management, 2006. http://www.epa.gov/owm/mtb/biosolids/fsguide/index.htm
93. Vesey, G. and Slade, J. Isolation and Identification of Cryptosporidium
94. Wallis, P.M., Erlandsen, S.L., Isaac-Renton, J.L., Olson, M.E., Robertson, W.J. and van Keulen, H. Prevalence of Giardia Cysts and Cryptosporidium Oocysts and Characterization of Giardia spp. Isolated from Drinking W ater in Canada. Appl. Environ. Microbiol., 62: 2789-2797, 1996.
95. Wagner, G.R., Veerasubramanian, P. and Payment, P. Disinfection Efficiency
of Peracetic acid, UV and Ozone A fter Enhanced Primary Treatment of Municipal Wastewater. W ater Res., 37: 4573-4586, 2003.
96. W hitmore, T.N. and Robertson, I.J. The Effect of Sewage Sludge Treatment
Processes on Oocysts of Cryptosporidium parvum. J. Appl. Bacteriol., 78:34-38, 1995.
97. Wiandt, S., Baleux, B., Casellas, C. and Bontoux, j. Occurrence of Giardia
sp. Cysts During a Wastewater Treatment by a Stabilization Pond in the South of France. W ater Sci. Technol. 31: 257-265, 1995.
98. W orld Health Organization. Health Guidelines fo r the Safe Use of
Wastewater in Agriculture and Aquaculture. Tech. Rep. Series 778. W H O , Geneva, 1989.
99. Yu, J.R. and Park, W.Y. The Effect of Gamma-Irradiation on the Viability
of Cryptosporidium parvum, J.Parasitol., 89: 639-642, 2003.
100. Zagory, D. Produce Irradiation - The not-so-silver-bullet, 2000. http://www.davisfreshtech.com/articles_pro_irradiation.pdf
TA EK Y A Y IN b il g i f o r m u
Rapor Bilgileri
1.Yayın Yılı/No 2009/3 2. Rapor Başlığı
telediye A rıtılm ış Atıksu ve Biyokatılarında