* Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü
153 HİZMETLERİ SUNAN PERSONELİN GÖREV, YETKİ VE
SORUMLULUKLARI
Eğitim Kurumu Müdürünün Görev, Yetki ve Sorumlulukları
Eğitim kurumu müdürü rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin yürütülmesinden birinci derecede sorumludur. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin etik ilkeler doğrultusunda yürütülmesi için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. Tüm öğrencilerin rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinden faydalanabilmesi için gerekli koşulları sağlar. Bu hizmetlerin etkin şekilde yürütülebilmesi için hizmetin gerektirdiği fiziksel şartları ve uygun çalışma ortamını hazırlamak ve kullanılacak araç gereci sağlamakla yükümlüdür. Ayrıca rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin verimli bir şekilde yürütülmesi için rehber öğretmen/psikolojik danışman, sınıf rehber öğretmenleri, öğrenciler ve veliler arasında iş birliğini sağlamakla görevlidir. Eğitim kurumlarında rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin planlanması ve kurum içindeki iş birliğinin sağlanması amacıyla oluşturulan rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütme komisyonuna başkanlık ederek hizmetin etkili ve verimli sunulmasında görev ve sorumluluk alır.
Müdür Yardımcılarının Görev ve Sorumlulukları
Eğitim kurumu müdür yardımcısı rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütme komisyonunun üyesidir ve komisyon toplantılarına katılım sağlar.
Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ilişkin kayıtların güvenliğini, gizliliğini ve standartlara uygun kullanılmasına ilişkin kurum müdürünün verdiği görevleri yerine getirir. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin nitelikli bir şekilde yürütülebilmesi için öğrencilerin devam durumu, başarı durumu, sosyal kulüp çalışmaları gibi bilgi ve belgeleri rehberlik ve psikolojik danışma servisi ile paylaşarak işbirliği içinde çalışır.
Rehber Öğretmen/Psikolojik Danışmanın Görev ve Sorumlulukları
Eğitim kurumlarında görev yapan rehber öğretmen/psikolojik danışmanların gelişimsel ve önleyici hizmetler, iyileştirici hizmetler ve destek hizmetlere ilişkin görevleri bulunmaktadır.
Eğitim kurumu müdürü rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin
yürütülmesinden birinci derecede sorumludur.
154
TÜRKİYE’DE REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA HİZMETLERİ
Gelişimsel ve önleyici hizmetler kapsamında rehberlik alanında özel bilgi ve beceri gerektiren etkinlikleri öğrencilere uygular. Öğrencinin ilgi, yetenek, değer, tutum ve kişilik özelliklerini keşfetmesini ve gerçekçi kararlar almasını sağlamak amacıyla bireyi tanıma tekniklerini uygular ve değerlendirmelerini raporlaştırır.
Öğrencilere geribildirimde bulunarak ilgililerle paylaşır. Öğrencilerin sosyal duygusal, akademik ve kariyer gelişim alanlarında ihtiyaç duydukları bilgileri bireysel çalışmalar, grup çalışmaları veya yayın hazırlama yoluyla öğrencilerle paylaşır. Ayrıca bireyi tanıma ve bilgi verme hizmeti sunarak öğrenciyi kendine uygun olan eğitim kurumuna, alana, dala, staja, işe, mesleğe, okul içi ya da okul dışı sosyal ve kültürel etkinliklere yöneltir ve öğrencinin gelişimini izler.
İyileştirici hizmetler kapsamında öğrencilerin sosyal duygusal, akademik ve kariyer gelişimlerinin desteklenmesi, kendilerini keşfetmeleri, duygusal, düşünsel, davranışsal düzeyde kapasitelerinin güçlendirilmesi, iyileştirme ve geliştirme amacıyla formasyonu uygun olan rehber
öğretmen/psikolojik danışman bireysel ve grupla psikolojik danışma yapar. Doğal afetler ile kaza, ihmal, istismar, intihar, şiddet, savaş, göç ve salgın hastalıklar gibi zorlu yaşam olaylarında öğrenci, aile ve öğretmenlere psikolojik ve sosyal destek sağlar.
Hakkında danışmanlık tedbir kararı verilen çocuğa
ve çocuğun bakımından sorumlu kişilere hizmet sunar. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin müdahale alanı ya da rehber öğretmen/psikolojik danışmanın mesleki yeterlikleri dışında kalan bir uzmanlık alanında yardıma ihtiyaç duyması durumunda, bireyi yardım alabileceği düşünülen daha yetkin uzman kişi, kurum veya kuruluşlara yönlendirir.
Destek hizmetler kapsamında, öğrencinin gelişimini desteklemek için öğretmen, veli, yönetici ve okul içerisinde öğrenci ile iletişimde olan diğer kişilere kendilerini geliştirmeleri, ortak ve yeterli bir rehberlik anlayışı kazanmaları amacıyla çalışmalar yürütür. Sınıf rehberlik programlarının hazırlanmasında, uygulanmasında, sınıf içi rehberlik uygulamalarının geliştirilmesinde sınıf rehber öğretmenlerine müşavirlik yapar. Okul rehberlik ve psikolojik danışma programını hazırlar. Okul rehberlik ve psikolojik danışma programını ders yılı
Eğitim kurumlarında görev yapan rehber öğretmen/psikolojik danışmanların gelişimsel ve önleyici hizmetler, iyileştirici hizmetler ve destek hizmetlere ilişkin görevleri bulunmaktadır.
155 HİZMETLERİ SUNAN PERSONELİN GÖREV, YETKİ VE
SORUMLULUKLARI
boyunca sınıf rehber öğretmenleri, öğretmenler ve eğitim kurumu yöneticileri ile iş birliği içerisinde uygular ve programın etkililiğini ders yılı sonunda değerlendirir. Sunduğu hizmetlerin etkililiğini ve verimliliğini artırmak amacıyla araştırma, izleme ve değerlendirme çalışmaları yapar. Okul rehberlik ve psikolojik danışma programının etkililiğini artırmak, mesleki bilgi ve becerileri geliştirmek, mesleğine ilişkin güncel gelişmeleri izleyerek daha nitelikli hizmet sunmak için bilimsel kongre, konferans, panel ve hizmet içi eğitimlere katılır, gerektiğinde eğitimler verir.
Koordinatör rehber öğretmen/psikolojik danışmanın görev ve sorumlulukları Eğitim kurumunda birden fazla rehber öğretmen/psikolojik danışman bulunması hâlinde bir rehber öğretmen/psikolojik danışman koordinatör olarak görevlendirilir.
Koordinatörlük görevi verilen rehber öğretmen/psikolojik danışmanın eğitim kurumunda yürütülen rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ilişkin görevlerinin yanı sıra okul rehberlik ve psikolojik danışma programı doğrultusunda yapılan çalışmalarla ilgili öğretmenler kuruluna bilgi verir.
Sınıf Rehber Öğretmeninin Görev ve Sorumlulukları
Sınıf rehberlik planını, okul rehberlik ve psikolojik danışma programı ile sınıf rehberlik programı çerçevesinde hazırlayarak plan dâhilinde uygulamalarını gerçekleştirir. Sınıf rehberlik programı kapsamındaki etkinlikleri sınıfında uygular.
Okul rehberlik ve psikolojik danışma programının hedeflerine ilişkin etkinliklerde rehberlik ve psikolojik danışma servisiyle iş birliği yapar.
Öğrencilere en etkili şekilde rehberlik edebilmek için gerekli bilgi ve becerilerini geliştirir. Öğrencilerinin rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ilişkin ihtiyaçlarını belirleyerek okul rehberlik ve psikolojik danışma programına yansıtılmak üzere rehberlik ve psikolojik danışma servisine iletir.
Bireyi tanıma tekniklerinden uzmanlık bilgisi gerektirmeyenleri rehber öğretmen/
psikolojik danışman ile iş birliği yaparak sınıfında uygular, sonuçlarını rehberlik ve psikolojik danışma servisi ile paylaşır. Sınıfa yeni gelen veya uyum güçlüğü Sınıf rehberlik planını,
okul rehberlik ve psikolojik danışma programı ile sınıf rehberlik programı çerçevesinde hazırlayarak plan dâhilinde uygulamalarını gerçekleştirir ve sınıf rehberlik programı kapsamındaki etkinlikleri sınıfında uygular.
156
TÜRKİYE’DE REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA HİZMETLERİ
yaşayan öğrencilerin okula uyum sağlamaları sürecinde rehber öğretmen/
psikolojik danışman ile iş birliği içerisinde çalışır. Öğrencilerini rehber öğretmen/
psikolojik danışman ile iş birliği yaparak ilgi, yetenek, değer, akademik başarı ve kişilik özelliklerine göre öğrenci kulüplerine, seçmeli derslere ve sosyal etkinliklere yöneltir. Risk altında olan öğrencileri fark ettiğinde, gerekli desteği almaları için rehberlik ve psikolojik danışma servisini bilgilendirir. Öğrencinin, öğrenme stilini fark etmesine, öğrenme becerilerini geliştirmesine, akademik performansını artırmasına yönelik çalışmalarında rehberlik ve psikolojik danışma servisiyle iş birliği yapar.
Sınıfında sosyal duygusal, akademik ve kariyer gelişimi açısından desteklenmeye ihtiyaç duyan öğrencileri rehberlik ve psikolojik danışma servisine yönlendirir, öğrencilerin gelişimini desteklemek amacıyla iş birliği yapar. İhtiyaç duyulması hâlinde eğitim kurumunda rehber öğretmen/psikolojik danışmanın bulunmaması durumunda öğrenciyi rehberlik ve araştırma merkezine yönlendirir.
Öğretmenlerin Görev ve Sorumlulukları
Sınıf rehber öğretmenliği görevi olmayan öğretmenler, gerektiğinde rehberlik ve psikolojik danışma servisinin planlaması doğrultusunda rehberlik çalışmalarına destek sağlar. Okul rehberlik ve psikolojik danışma programının hedeflerine ilişkin etkinliklerde rehberlik ve psikolojik danışma servisiyle iş birliği yapar.
Eğitim kurumlarında görev yapan peronelin rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri ile ilgili görev yetki ve sorumluluklarını yerine getirirken uyması gereken etik ilkeler MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Etik Yönergesi ile belirlenmiştir. Bu kapsamda hizmetlerin planlanması ve yürütülmesinde; yetkinlik, dürüstlük, gizlilik, duyarlılık, bilimsellik ve sorumluluk ilkelerinin esas olduğu ifade edilmiştir [2].
157 HİZMETLERİ SUNAN PERSONELİN GÖREV, YETKİ VE
SORUMLULUKLARI
Özet
Eğitim kurumlarında rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini sunan personelin görev, yetki ve sorumlulukları “Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği” ile belirlenmiştir. Eğitim kurumu müdürü rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin yürütülmesinden birinci derecede sorumludur. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin etik ilkeler doğrultusunda yürütülmesi için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. Eğitim kurumu müdür yardımcıları rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin nitelikli bir şekilde yürütülebilmesi için öğrencilerin devam durumu, başarı durumu, sosyal kulüp çalışmaları gibi bilgi ve belgeleri rehberlik ve psikolojik danışma servisi ile paylaşarak iş birliği içerisinde çalışır. Eğitim kurumunda birden fazla rehber öğretmen/psikolojik danışman bulunması hâlinde bir rehber öğretmen/psikolojik danışman koordinatör olarak görevlendirilir. Eğitim kurumlarında rehber öğretmen/psikolojik danışmanların gelişimsel ve önleyici hizmetler, iyileştirici hizmetler ve destek hizmetlere ilişkin görevleri bulunmaktadır.
Sınıf rehber öğretmeni sınıf rehberlik planını, okul rehberlik ve psikolojik danışma programı ile sınıf rehberlik programı çerçevesinde hazırlayarak plan dâhilinde uygulamalarını gerçekleştirir. Okul rehberlik ve psikolojik danışma programının hedeflerine ilişkin etkinliklerde rehberlik ve psikolojik danışma servisiyle iş birliği yapar. Sınıf rehber öğretmenliği görevi olmayan öğretmenler, gerektiğinde rehberlik ve psikolojik danışma servisinin planlaması doğrultusunda rehberlik çalışmalarına destek sağlar.
158
TÜRKİYE’DE REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA HİZMETLERİ
Kaynakça
[1]. MEB (2020a). MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği, Resmi Gazete, 14.08.2020, Sayı: 31213.
[2]. MEB (2020b). MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Etik Yönergesi Tebliğler Dergisi 31.08.2020. (Sayı: 2756).
159 HİZMETLERİ SUNAN PERSONELİN GÖREV, YETKİ VE
SORUMLULUKLARI