• Yürüme • Eğilme
• Rahat giyme ve çıkartma • Dizin hareketi
• Ağ rahatlığı • Paça rahatlığı 3. Kumaşın Pantolonla Uyumu
• Kumaşın elastikiyeti • Kumaşın kalınlığı • Kumaşın konstrüksiyonu • Kumaşın yumuşaklığı
4. Modelin Kumaşa Uyumu • Ölçülerin uyumu • Modelin uyumu • Kalıbın kumaşa uyumu • Estetik genel görünüm
Ayrıca, 6 farklı elastikiyet kabiliyeti olan denim yüzeylerden üretilen bayan pantolonların, üretim kalıpları ile bitmiş ürün ölçüleri aşağıda verilen kriterler doğrultusunda, ölçümleri yapılarak karşılaştırılmıştır. Üretim Sonrası Bayan Pantolon Ölçü Kontrol Listesi kriterleri;
• Bel çevresi • Kalça çevresi • Ağ çevresi • Diz genişliği • Paça genişliği • Pantolon boyu
Ölçüleri alınarak üretim öncesi ve üretim sonrası ölçüler karşılaştırılmıştır.
Verilerin Analizi
Araştırmacı tarafından, 6 denim yüzeyden hazırlanan elastikiyet kabiliyetine sahip pantolon, 24 kişiye bizzat giydirilerek ölçme aracı ile değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda, “Bayan Pantolon Değerlendirme Ölçeği Formu” ile elde edilen bilgiler, marjinal tablolara dökülmüştür. Elde edilen verilerin analizinde “SPSS 10.0 for Windows” yazılımı kullanılmıştır. Ayrıca araştırmada kalıplar, üretim öncesi ve üretim sonrası ölçüleri alınmış, 6 denim yüzeye uygulanan “Bayan Pantolon Ölçü Kontrol Listesi formu” ile elde edilen veriler, tablolara dökülerek karşılaştırılmıştır.. Aşağıda araştırma için seçilen pantolon modeli (Şekil 1), Pantolon grafik çizimi (Şekil 2), Pantolon Biçim Tanımlama (Şekil 3), Araştırma için Hazırlanan Temel Jean Pantolon Çizimi (Şekil 4) ve İşlem Basamakları verilmiştir. Ayrıca, tablo olarak hazırlanan, Pantolon Ölçü Tablosu (Tablo 2), Tasarımcı Tarafından oluşturulan Baz
Kalıp (Şekil 5), Tasarımcı Tarafından Değiştirilen Baz Kalıp (Şekil 6), Tasarımcı Tarafından Kalıba Uygulanan Jean Modeli (Şekil 8) gösterilmiştir.
Bu değerlendirmeler sonucunda, en fazla değişim gösteren denim yüzeyden üretilen pantolondaki sorunlar tespit edilmiştir. Bu problemleri çözmek için, yeniden kalıp çalışması yapılarak, tekrar aynı fiziksel şartlarda, 1 adet bayan pantolonu üretilmiş ve değerlendirilmiştir.
Temel Pantolon İşlem Basamakları(Sekil 4)
ÖN
1- 1 noktasından aşağıya 0,5 cm işaretleyiniz 2. 2- 2 noktasından aşağı pantolon boyunu işaretleyiniz.
3- Pantolon boyundan yukarı diz yüksekliği ölçüsünü işaretleyiniz.
4- 2 noktasından aşağı oturuş yüksekliğini işaretleyiniz, ve yukarı doğru oturuş yüksekliği 1/3 işaretleyiniz.
5- Bütün noktaları sağa doğru dik uzatınız.
6- 7 noktasından sağa doğru 1/4 k – 0,5 işaretleyiniz ve hattı aşağı ve yukarı doğru uzatınız.
7- 8 noktasından sağa doğru 1/10 k ölçüsünün 1/2 sini işaretleyiniz 7 noktasına doğru ölçüp, hattı ikiye bölerek ütü hattını dik şekilde uzatınız.
8- Diz hattı üzerinde sağa ve sola doğru 1/4diz gen işaretleyiniz,aynı işlemi pantolon boyu hattında paça gen 1/4 olarak işaretleyiniz.
9- 10 noktasından içeri 1,5 veya 2 cm işaretleyiniz. 10- 20 noktasından içeri 1/4 bel + 1 işaretleyiniz
11- Noktaları birleştirerek ağ ve ön pantolon formunu oluşturunuz.
ARKA
12- Ön pantolon kalıbının tüm yatay çizgilerini sağa doğru uzatınız. Arka pantolon kalıbı bu çizgiler üzerine çizilecektir.
13- 11 merkez noktası belirleyin ve bu noktadan sağa doğru 1/8 k+1 işaretleyiniz.bulduğunuz noktadan sola doğru 1/4 k+1 işaretleyiniz.
14- 11 noktasından geçen ütü hattını aşağı ve yukarı uzatınız.
15- Ütü hattında bel noktasından yukarı 3-4 cm çıkılır,diz yüksekliğinden, bu noktaya olan ölçü ölçülür ve 38 noktasına doğru taşınır,eşitlenir.
16- 37 noktasından içeri,1 cm işaretleyiniz ve bu noktadan bel yatay hattı üzerinde 1/4 bel +1 cm işaretleyiniz.
17- Diz yüksekliği ve pantolon boyu hattında öndeki işlemlerin aynısını gerçekleştiriniz.
18- Oturuş yüksekliği hattından yukarı 2 cm işaretleyiniz 1/8 kalça gen hattına dik açı uygulayarak şekildeki gibi arka pantolon formu çizimini tamamlayınız.
Baz Kalıp --- Değiştirilen kalıp
Uygun olduğu düşünülen temel üzerinde bazı düzenlemeler yapılmıştır. (Şekil 6) Bu düzenlemeler pantolon temel kalıbının farklı kişiler üzerine denendiğinde bel, yan dikiş ve jean paça formunun, beden üzerindeki duruşun da problem ortaya çıkması üzerine gerekli görülmüştür. Özellikle ön ve arka pantolon yan dikiş formlarının birbirine uymadığı tespit edilmesi üzerine, şekilde görüldüğü üzere yan dikiş formları, kalıpta birbirine uyumlu hale getirilmiştir. Düzeltmeler sonucunda kalıbın, bireyler üzerine tekrar denemesi yapılmış, kalıp üzerindeki değişikliklerin uygulanmasına araştırma kapsamında karar verilmiştir. Arka orta bel ölçüsünde daraltma ve yükseltme, yan dikiş ön ve arka kalıbı birbirine uyumlu hale getirme, Jean paça formunun netliğini sağlamak amacıyla arka paça kalıbından öne kaydırma işlemlerini kapsamaktadır. Böylece araştırma kullanılacak olan jean bayan pantolon kalıbı hazırlanmıştır.
Ayrıca, seçilen kumaş lycra oranlarına göre kumaş üzerinden hesaplanarak çıkarılan payların değerleri, kalıp üzerinde (Şekil 7) de gösterilmiştir. Bu değerler, bütün kumaşlar için ayrı ayrı pantolon kalıbının vucut özelliği dikkate alındığında belde, basende, paça ölçüsünde, ön ve arka kalıplarda ayrı ayrı hesaplanarak bulunmuştur. Yapılan hesaplama örneğin; Supersonic kumaş lycra oranı % 4 olması sebebiyle, Şekilde görüldüğü gibi bel ölçüsü ön ve arka kalıp ölçüsü 24 olduğu için, 24 x 4 / 100 = 0,96 cm olarak hesaplanmıştır.
4. BULGULAR VE YORUMLAR
Bu bölümde ilk olarak, pantolon üretim öncesi ve üretim sonrası ölçüleri alınarak karşılaştırılmış, elde edilen verileler “Bayan Pantolon Ölçü Kontrol Listesi formu” (Tablo 3) olarak gösterilmiştir.
İkinci bölümdeki bulgular ise, araştırmada veri toplama aracı olarak kullanılan değerlendirme formlarının, örneklem kapsamına alınan 6 farklı elastikiyet kabiliyeti olan denim yüzeylerden hazırlanmış bayan pantolonuna, uygulanması sonucu elde edilmiştir. Değerlendirme formu dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, ölçülerin bedene uyumu, ikinci bölümde, hareket esnasında pantolonun uyumu, üçüncü bölümde, kumaşın pantolonla uyumu, dördüncü bölümde, modelin kumaşa uyumuna yönelik gözlemlerden elde edilen bulgular yer almaktadır. Bulgular, tablolar halinde sunulmuş ve yorumlanmıştır.
Öncelikle, araştırmada kullanılan pantolonların yıkama öncesi ve yıkama sonrası ölçüm değerleri Tablo 3’de karşılaştırmalı olarak verilmiştir.
Tablo 3. Pantolon Ürün Ölçü Kontrol Listesi
Tablo 3 incelendiğinde, pantolonların üretim esnasında yıkama öncesi ve yıkama sonrası ölçüm değerleri verilmiştir. Araştırmada kullanılan 6 pantolonun ölçülerinde yıkama sonrası değişim gerçekleşmiştir. Ölçülere bakıldiğında en fazla
ÖLÇÜLER
ÜRETİM ÖNCESİ ÜRETİM SONRASI
Süper
sonic Kelly Caddo Cross Bsv Avon Süper
sonic Kelly Caddo Cross Bsv Avon Bel Genişliği 43,5 43,5 44 43 43,5 44 41,5 43 40,5 41 40,5 43 Basen Genişliği 52,5 52,5 51 50,5 52,5 51 49 52 48 49 48 50 Pantolon Boyu 104 104 104 104 104 104 102 103,5 100 102,5 102,5 103 Ağ Çevresi 65,5 65,5 66 65,5 65,5 65,5 65 66 64,5 64,5 65 65 Diz Genişliği 24,5 24,5 24 24,5 24,5 24 23 24,5 22,5 24 22,5 23,5 Paça Genişliği 28 28 28 27,5 28 27,5 26,5 28 26,5 27 26,5 27
değişim gösteren ürünün Caddo olduğu gözlenmektedir. Özellikle pantolon boyunda Caddo, Süpersonic, en fazla ölçü değişikliğinin olduğu ürünlerdir. Değişimi sırasıyla Bsv, Cross, Avon ve Kelly izlemektedir. Tablo 3 incelendiğinde yıkama sonrası, özellikle bel ve basen genişliği ile pantolon boyu ölçüleri karşılaştırıldığında en ve boydan ürünlerdeki çekim oranı gözlenmektedir. Araştırmada kullanılan kumaşların, yapısal özellikleri ve ölçüm değerlerine ait bulgular aşağıda verilmiştir.
4.1. Araştırmada Üretilen Pantolonlara Ait Bulgular ve Değerlendirmeler
4.1.1. 01 Supersonic`in Kriterlere Göre Değerlendirilmesi
Şekil 9. 01 Süpersonic Kumaş Örneği
Supersonic kumaş karışımı % 96 Cotton, % 4 Lycra’ dan oluşmaktadır. Kumaş ağırlığı 10,5 gr/m² Atkı sayısı yaklaşık 30/ cm adet olarak verilmiştir. Kumaş yıkama öncesi sert bir dokuma olup dolgun bir yapıya sahiptir. Türkiye’de üretilmiştir.
Lycra’lı Kalıp Baz Kalıp
Şekil 10. 01 Supersonic, İçin hesaplanan % 4 Lycra Payının, Baz Kalıp Üzerinden Düşürülmesi
Tablo 4. 01 Süpersonic (%96 Cotton, % 4 Lycra) Ürün Değerlendirmesi(n=24)
DEĞERLENDİRİLECEK KRİTERLER
Uygun Kısmen Uygun değil 1. Ölçülerin Bedene Uyumu S % S % S %
1.1. Pantolon boyu 5 20,83 14 58,33 5 20,83 1.2. Bel genişliği 9 37,5 10 41,6 5 20.83 1.3. Kalça genişliği 12 50 8 33,3 4 16,6 1.4. Diz genişliği 13 54,16 4 16,6 7 29.16 1.5. Paça genişliği 21 87,5 2 8,3 1 4,16 1.6. Ağ ölçüsü 20 83.3 4 16,6 _ _
2. Hareket Esnasında Pantolonun Uyumu
2.1. Oturma 17 70.83 7 29.16 _ _ 2.2. Yürüme 21 87.5 3 12,5 _ _ 2.3. Eğilme 17 70.83 7 29.16 _ _ 2.4. Rahat giyme çıkarma 21 87.5 3 12,5 _ _ 2.5. Dizin hareketi 23 95.83 1 4,16 _ _ 2.6. Ağ rahatlığı 19 79.16 5 20.83 _ _ 2.7. Paça rahatlığı 23 95.83 1 4,16 _ _