Haber Fotoğrafçılığının Türleri

Basında kullanılan fotoğraflar üç ana türe ayrılabilir. Birinci tür haber fotoğrafıdır, bir diğer tür kavramsal fotoğraftır, üçüncü tür ise renklendirici fotoğraftır. Haber fotoğrafının amacı okuyucuyu bilgilendirmektir. Kavramsal fotoğraf, o sırada konu neyse o konunun özünü yansıtan fotoğraftır. Renklendirici fotoğraf ise haber hangi konudan bahsediyorsa o konuyla ilgilidir. Fakat renklendirici fotoğraf okuyucuyu bilgilendirmeye yönelik olmayıp habere renk ve hava katmaktadır.231

1.4.3.1. Ġçerik Bakımından Fotoğraf Türleri

Medyada yayınlanan fotoğraflar temelde iki ayrıma tabi tutulabilir. Bunlardan birincisi fotoğrafın gösteren rolü, bir diğeri ise anlatan rolüdür. Medyadaki fotoğrafların çoğu sadece olayı göstermeye yarayan fotoğraflardır. Hatta fotoğraflardan bazısı bunu da sağlamayıp yalnızca haberin görüntüsü olsun diye de konulmuĢ olabilir. Bir diğer tür olan anlatan fotoğraf ise, medyada çok fazla görülemeyen, fakat asıl olması beklenen fotoğraf türüdür.232

Haber fotoğrafçılığının ta baĢından beri en yaygın türü genel haber fotoğrafıdır. En bilinen genel haber fotoğrafları arasında ise basın toplantıları gelmektedir. Hükümetlerin faaliyetleriyle ilgili haberler tüm haberlerin içinde en yaygın grubu oluĢturmaktadır. Basın toplantıları fotoğraflanıp basılır, zira okuyucular tarafından merak edilen konuları içermektedir ve etkinlik sahaları geniĢtir.233

Ödül törenleri genellikle iyi ıĢıklandırılmıĢ ortamlarda ve planlı bir akıĢ içinde geliĢmektedir. Bu tür konular genellik birbirinin aynısı gibi durmakla birlikte, foto muhabirin yaratıcılığı konunun daha çekici sunulmasında etkili olmaktadır. Bazı

230 _{Erdem ÇetintaĢ, “Haber Fotoğrafı Üretim Süreci KoĢullarının Etik Açıdan Değerlendirilmesi”,}

Küresel İletişim Dergisi, sayı:2 Güz 2006, s. 5.

231 _{Yüksel ve Gürcan, a.g.e., s. 194.}

232 _{Özcan Yurdalan, “Haber Fotoğrafçılığı”, Gazetecilik ve Habercilik, Der. Sevda AlankuĢ, IPS}

ĠletiĢim Vakfı Yayınları, Ġkinci Baskı, Ġstanbul, 2005,169-181, s. 132.

55

fotoğrafçılar toplantıda ilginç anları, insanların değiĢik mimiklerini yakalayarak habere ayrı bir renk katabilmektedir.234

Spor fotoğrafçılığı genellikle hareketli objeler üzerinde görüntü yakalamaya dayalı bir türdür. Bu türde de diğer haber fotoğraflarında olduğu gibi belli bir estetik bakıĢ açısının yakalanması beklenmektedir.235

Günümüzde çok farklı spor dalları medyada yer almaktadır. Yüzme, dağcılık, araba yarıĢı, yelken, tenis, buz sporları gibi birbirinden çok farklı alanları fotoğraflayıp haberde kullanmak gerekebilir. Her spor dalının kendine özgü bazı teknik bilgileri olduğundan foto muhabirinin fotoğrafladığı spor dalıyla ilgili az da olsa bilgi sahibi olmasında fayda vardır.

Spor fotoğrafında kullanılan ekipmanın yeteneği de iyi bir sonucun ortaya çıkmasında etkili olmaktadır. Basın toplantısı gibi haber konularında orta odak uzunluğuna sahip bir makine yeterli olurken, bazı spor müsabakalarında çok uzun odaklı merceklere sahip makinelerin tercih edilmesi gerekebilir.

Bir diğer tür ise röportaj fotoğrafıdır. SöyleĢiler sırasında çekilen fotoğraflar her zaman okuyucunun ilgisini çekmektedir. Televizyonun henüz yaygın olmadığı dönemlerde bu tür, insanların görsel doyumu için önemli bir iĢlevi yerine getirmiĢtir. Ġyi bir röportaj fotoğrafının ana iĢlevi yazıya ihtiyaç kalmayacak Ģekilde konuyu ortaya koymasıdır Röportaj fotoğrafları ne kadar gerçekçi olursa o derece değerli olmaktadır. Kurmaca ve düzenlemeye dayalı fotoğraflar ise yapmacık durabilmektedir.236

1.4.3.2. ġekil Bakımından Fotoğraf Türleri

Fotoğraf estetiğinin fotoğrafın düzenlemesi yani kompozisyonla ilgili bir tarafı vardır. Fotoğrafta kompozisyon açık ve kapalı kompozisyon olarak ikiye ayrılmaktadır. Kapalı kompozisyonda, fotoğrafın konusu olan nesneler kadrajın içinde ve tamamı görünür Ģekilde kullanılmaktadır. Bu tür bir kompozisyonda bakan kiĢi görmesi gereken her Ģeyi çerçevenin içinde görür. Açık kompozisyon türünde ise, kare içinde yer alan elamanların bir kısmı kadrajın dıĢına taĢmıĢtır. Bakan kiĢi nesnenin devamını kendi hayal gücüyle tamamlamaktadır.237

234 _{Kanburoğlu, a.g.e., s. 439.} 235 _{Kanburoğlu, a.g.e., s. 441.} 236 Kanburoğlu, a.g.e., s. 448. 237 Kalfagil, a.g.e., s. 12.

56

Fotoğraf karelerinde bakılınca insanın gözüne ilk olarak çarpan bir nesne ya da varlık vardır, buna ilgi merkezi denmektedir. Ġlgi merkezi illa konunun kendisi olmayabilir. Ġlgi merkezi konuyla bağlantı kurdurur. Fotoğrafa baktığımızda gözümüze ilk o çarpar.238

Genel olarak bir fotoğraf karesinde ana öğe ve yardımcı öğeler bulunmaktadır. Ana öğe anlatımı yapılacak olayın en önemli unsurudur ve kadraj içinde en önemli yeri tutmaktadır. Denge bakımından ana öğe ağırlık merkezini oluĢturur. Ana öğeyle beraber ilginin ona kaymasına yardım eden diğer öğelere yardımcı ögeler denmektedir. Fotoğraf çerçevesinde konuyu içerik ve biçim bakımından desteklemeyen unsurlar kadraj dıĢında bırakılıp sadece ana öğeyi destekleyen elamanlar çerçeve içinde tutulmalıdır.239

Ergin‟e göre uyumlu bir resim karesi için bazı kurallara dikkat etmek gerekir: Her fotoğrafta muhakkak bir ana konu olmalıdır. Çerçeveleme yaparken simetrik kompozisyonlar tercih edilmemelidir. Ufuk çizgisinin bulunduğu yer fotoğrafa anlam katmaktadır. Ufuk çizgisini yukarda tutarsak su ve toprağı değerli kılmıĢ oluruz. Ufuk çizgisini aĢağıda tutmak ise gökyüzünün önemini ortaya çıkarır. Fotoğrafta konu çerçeveye tam yerleĢtirilmelidir. Fotoğraftaki ana unsurla yan unsurlar arasında bir denge gözetilmeli, ıĢık ve gölgeden uyum sağlamak için faydalanılmalıdır. Seyircinin bakıĢının esas konu üzerinde yoğunlaĢması sağlanmalıdır. Fotoğraftaki aydınlık kısımlar karanlık kısımlara göre daha çok dikkat çekeceği için ana konunun aydınlık olmasına dikkat edilmelidir.240

Haber fotoğrafı sayfaya yerleĢtirilirken fotoğrafın hangi yazıya ait olduğunun hemen anlaĢılması gerekmektedir. Haberin fotoğrafı yazılan habere dönük olmalıdır. Okuyucu fotoğrafların baĢka bir habere ait olabilme ihtimalini dahi aklına getirememelidir.241

Sayfada fotoğraf kullanılırken resmi küçültmek ya da büyütmek gerekebilir. Bu yapılırken resmin simetrisinin bozulmamasına dikkat etmek gerekir. Simetri dikkate alınmadığında zayıf birinin kilolu göründüğü gibi sorunlu fotoğraflar oluĢabilir.242

238 Kalfagil, a.g.e., s. 12. 239 Kalfagil, a.g.e., s. 16. 240

Erhan Engin, Her yönüyle Fotoğrafçılık Tekniği, 3. Baskı, Ġnkılap Yayınevi, Ġstanbul, 1989, s. 65.

241

Alemdar ve Uzun, a.g.e., s.113.

242

57

Fotoğraflarla birlikte görselliği artırmak için bazı çerçeveler ve renkler konulabilir. Burada dikkat edilmesi gereken Ģey, aĢırı ve farklı renk kullanımının sadeliği bozarak bir karmaĢa yaratmasına neden olmamaktır. Farklı renk kullanımı sayfanın ahengini bozabilir. 243

Fotoğrafların altyazıları sayfada büyük öneme sahiptir. Özenle yazılmıĢ fotoğraf altyazıları habere çok büyük bir değer katmaktadır. Altyazılar yalın ve kısa olmalıdır. Okura görüntü hakkında bir bilgi sağlamalıdır.244

Bazı haber baĢlıklarındaki yazıla görsel etki düĢüncesiyle abartılı tasarımlarla verilmektedir. Metindeki sadelik haberin değerini nasıl olumlu etkiliyorsa, yazıdaki sadelikte olumlu etkileyecektir. AĢırı efektli, karmaĢık yazıların haberin okunurluğuna olumlu bir etkisi yoktur.

1.5. YENĠ MEDYA HABERCĠLĠĞĠ /GELENEKSEL VE YENĠ MEDYA