Gruplama

Öğrencilerin yeteneklerine göre farklı okullarda/sınıflarda veya aynı sınıflarda farklı biçimlerde eğitim-öğretim faaliyetlerine katılmasıdır. Bu yöntem öğrencilerin başarıları üzerinde etkilidir ancak gruplama türleri ve gruplama ile alınan eğitim programlarının içeriği önem arz etmektedir. Öğrenciler yetenek düzeylerine göre gruplandırılmalı her grubun eğitimi grup üyelerinin özelliklerine planlanmalıdır.

Gruplama türleri süresi bakımından tam zamanlı ve yarı zamanlı gruplamalar olarak, içeriği bakımından ise homojen ve heterojen gruplamalar olarak iki başlık altında değerlendirilebilir. Tam zamanlı uygulamalarda öğrenciler bir eğitim-öğretim yılı boyunca derslerin tamamını aynı sınıfta alırlar. Bu sınıflar homojen veya heterojen sınıflar olabilir. Okul içinde okul uygulaması ve özel sınıf modelleri tam zamanlı gruplamaya örnek olarak verilebilir. Yarı zamanlı gruplamada öğrenciler günün veya haftanın belli bir saatinde bir araya gelerek özel eğitim alırlar. Kaynak oda modeli yarı zamanlı gruplama modelidir (Sak, 2013:134-135).

Okul içinde Okul: Öğrenci sayısı çok fazla olan büyük okullarda ya da öğrenci sayısı az olan birbirine yakın okulların şehirlerde uygulanması uygun olan tam zamanlı gruplama modelidir. Öğrenci sayısı az olan okullardaki üstün zekâlı öğrencileri merkezi bir okulda toplayarak eğitim vermek daha ekonomiktir. Yalnız bir okulun öğrencileri için uygulanması durumunda öğrenciler ayrı bir binada homojen sınıflarda toplanırlar, bütün derslerini bu sınıflarda alırlar. Akademik performansı üst düzey olan, normal müfredatı yavaş bulan öğrenciler için faydalı bir uygulamadır.

Özel Okul: Tam zamanlı ve homojen gruplama uygulamasıdır. Bu okullara sadece üstün zekâlı öğrenciler alınır ve öğrenciler bütün eğitimlerini bu okullarda alırlar. Özel okul uygulamasından verim alınabilmesi için;

1. Üstün zekâlı öğrenciler objektif araçlar kullanılarak tanılanmalıdır.

2. Okulun eğitim programı, üstün zekâlı öğrencilerin öğrenme ihtiyaçlarını karşılama amacıyla farklılaştırılmalı, farklılaştırma eğitim programının bütün boyutlarını karşılamalıdır.

3. Bu okullarda görev alacak öğretmenler üstün zekâlı öğrencilerin eğitimi alanında uzman ve tecrübeli olmalıdır.

Tam Özel Sınıf: Tam zamanlı ve homojen gruplama uygulamasıdır. Öğrenciler yıl boyunca bütün derslerini aynı sınıfta alırlar. Aynı sınıf düzeyinden üstün zekâlı öğrencilere özel bir sınıf oluşturulur.

Kısmen Özel Sınıf: Aynı sınıf düzeyindeki üstün zekâlı öğrencilerden oluşan yarı zamanlı homojen gruplama uygulamasıdır. Öğrenciler genellikle dil bilgisi, matematik ve fen derslerini özel sınıfta alırken beden eğitimi ve resim gibi diğer

dersleri normal sınıflarda alırlar. Fiziksel, duygusal ve sosyal gelişim olarak normal olan ancak zihinsel olarak hızlı gelişim gösteren üstün zekâlı öğrenciler için ideal bir gruplamadır.

XYZ Sınıfları: Öğrencilerin akademik başarı ve yeteneklerine göre gruplandırılarak eğitim aldıkları uygulamadır. Başarı durumuna göre üst grup ‘x’ sınıfına ortalama başarı seviyesindeki öğrenciler ‘y’ sınıfına tabandaki grup ise ‘z’ sınıfına yerleştirilir. Bu sınıflarda müfredat öğrencilerin yetenek ve başarı düzeylerine göre farklılaştırılmamıştır.

Karma Sınıflar: Aynı sınıf düzeyindeki üstün zekâlı ve normal öğrencilerin oluşturduğu sınıflardır. Genellikle sınıfların üçte biri ya da dörtte biri üstün zekâlı öğrencilerden oluşur. Üstün zekâlı öğrencilere diğer öğrencilerle beraber olmaolanağı sağladığı için olumlu karşılanır. Sekiz on kadar üstün zekâlı öğrencinin sınıfta bulunması öğretmenin dersi farklılaştırması için geçerli bir sebeptir.

Derse Dayalı Yeniden Gruplama: Öğrencilerin teoride bir sınıfı vardır ama pratikte bir sınıfı yoktur. Öğrenciler her bir dersi farklı sınıf düzeylerinden alırlar bu sebeple her ders için yeniden gruplandırılırlar. Öğrencilerin hangi dersi hangi sınıf düzeyinde alacaklarına yetenek ve başarı düzeylerine bakarak karar verilir. Örneğin 5. Sınıf öğrencisi. Matematiği 6. Sınıftan, Fen bilgisini 7. Sınıftan, Türkçeyi de 8. Sınıftan alabilir. Derse dayalı yeniden gruplama sınıfları sosyal, duygusal ve fiziksel gelişim bakımından oldukça heterojendirler ancak yetenek ve başarı düzeyi bakımından homojendirler.

Hızlandırılmış Sınıflar Arası Sınıf: Öğrenciler zekâ düzeylerine göre sınıflara ayrılırlar. Bu sınıflarda farklı sınıf düzeylerinden üstün zekâlı öğrenciler vardır. Sınıflar zekâ bakımından homojen, sosyal, duygusal ve fiziksel gelişim bakımından heterojendirler.

Kaynak Oda: Üstün zekâlı öğrenciler haftada bir ya da birkaç kez normal sınıflarından alınarak ayrı bir sınıfta zenginleştirilmiş eğitim etkinliklerine katılırlar. Bu ekinliklere her sınıf düzeyinden üstün zekâlı öğrenci aynı saatlerde katılabilir. Kaynak oda uygulamasının yararlı olması için;

1. Kaynak odada üstün zekâlıların eğitimi alanında uzman bir öğretmen eğitim vermelidir.

2. Üstün zekâlı öğrencilerin kaynak odaya gidişleri bir programa göre yapılmalı, sınıf öğretmeni ile kaynak oda öğretmeni işbirliğinde olmalı, öğrenciler kaynak odada iken yeni konular işlenmemelidir.

3. Kaynak oda uygulaması ilköğretimin ilk kademesinde uygulanmalıdır. İlerleyen yıllarda dersler özelleştiği ve derinleştiği için bu uygulama faydalı olmayabilir.

Sınıf İçi Benzer Yetenek Grupları: Sınıfta benzer yetenek profiline sahip öğrenciler aynı gruplara yerleştirilirler. Gruplama her ders için yeniden yapılabilir. Öğretmen gruplardan biri ile ilgilenirken diğer öğrenciler öğretmenin verdiği etkinlikleri yaparlar. Bu uygulama daha çok sosyal bilgileri matematik, dil ve fen bilgisi gibi akademik derslerde kullanılır. Sınıf içi benzer yetenek grubu, yetenek ve başarı düzeyi çok farklılık gösteren sınıflarda tercih edilmelidir. Eğitim etkinlikleri her bir grubun niteliğine uygun olarak hazırlanmalıdır.

Sınıf İçi Karışık Yetenek Grupları: En yaygın kullanılan gruplama uygulamasıdır. Öğrenciler kendilerinin ya da öğretmenlerinin tercihi ile 3-5 kişilik gruplara ayrılırlar. Heterojen olan bu gruplarda öğrenciler işbirliği içerisinde çalışır ve birbirlerinin hatalarını telafi eder. Sınıf içi karışık yetenek uygulaması öğrencilerin sosyal gelişimini ve özellikle üstün zekâlı öğrencilerin liderlik özelliklerini olumlu yönde etkiler.

Sınıf İçi Çok Düzeyli Gruplar: Sınıf içi karışık yetenek grubundan farklı olarak grup üyeleri rastgele, öğretmen veya öğrencilerin tercihlerine göre değil, öğretmenlerin öğrencileri belli düzeylere ayırarak her bir gruba bir üst düzey, birkaç ortalama ve bir de düşük performans gösteren öğrenci atamasıyla oluşturulur.