Girdi Koşulları

İnsan kaynakları, hammadde, fiziki altyapı, bilgi kaynakları, sermaye ve diğer altyapı unsurları gibi sektörler için önemli girdiler bu başlık altında değerlendirilmelidir.

Şekil 12: Ahşap Ürünleri Sektörü – Girdi Koşulları Grafiği

Şekil 13: Ahşap Ürünleri Sektörü – Girdi Koşulları Konusundaki Alt Başlıkların Rekabet Çarpanları (%)

5.2.2.1 İnsan Kaynağı

Firma yöneticileri ile yapılan mülakatlar ve paydaş görüşmeleri neticesinde sektör firmalarının her seviyede mavi ve beyaz yaka nitelikli insan kaynağına ihtiyacı ve Kastamonu İli’nin bu konuda yaşadıkları sıkıntılar sıklıkla dile getirilmiştir. CNC operatöründen montajcıya kadar nitelikli mavi yakalı personel ihtiyacı; tasarım, dış ticaret, satış-pazarlama, yönetim alanlarında da beyaz yakalı personel ihtiyacı bulunmaktadır.

Ulusal ve uluslararası pazarda büyüme hedefi olan firmalar için sektör tecrübesi olan profesyonel yöneticiler de kritik önem arz etmektedir. Bölgede uzmanlaşmış danışmanlık ve eğitim sektörünün eksikliği nedeni ile firmalarda orta seviye pozisyonlarda görev yapan beyaz yakalılar için kendilerini geliştirmeye yönelik fırsatlar bulunmamaktadır.

Saha görüşmeleri sırasında sektördeki 30 firmadan alınan veriler ışığında, Kastamonu İli ahşap ürünleri imalatı sektörü tarafından sağlanan istihdamın yaklaşık 2.400 kişi olduğu öngörülmektedir. Bu istihdamın yaklaşık % 31’i büyük ölçekli 2 firma tarafından, % 43’ü orta ölçekli firmalar tarafından, % 23’ü küçük ölçekli firmalar ta-rafından, % 3’ü mikro ölçekli firmalar tarafından sağlanmaktadır.

Firmalarda çalışan 4 yıllık üniversite mezunu (beyaz yakalı) personelin oranı % 7 civarındadır. Yabancı dil bilen personel oranı ise % 3 civarındadır. Bu oranlar, sektördeki firmaların büyük çoğunluğunun uluslararası pazarlarla ve ulusal pazarla yeterli ilgisinin olmadığı ve sadece kendi bölgelerindeki pazarla ilgilendiklerinin göstergesidir.

Sektördeki 4 yıllık üniversite mezunu 165 kişinin (firma sahipleri dahil) yaklaşık % 66’sı büyük ve orta ölçekli 7

5.2.2.2 Hammadde ve ekipman

ölçekli firmalar bu sorunun üstesinden gelmek için kendi bakım ve onarım ekiplerini yetiştirmişlerdir.

Kastamonu İli hammadde ve ekipman konularında değerlendirildiğinde herhangi bir dezavantaj görülmemekle birlikte rekabetçilik seviyesi ortalama olarak ölçülmüştür.

5.2.2.3 Maliyetler

aşikârdır. Dolayısıyla İnebolu’da bulunan limandan konteynır gönderimleri ile nakliye anlamında önemli bir avantaj sağlayacaktır.

5.2.2.4 Altyapı

Ahşap ürünleri imalatı sektörü firmaları Bölgede yıllardan beri faaliyet gösteren entegre tesislerin de etkisiyle yatırımlarını sürdürmüş, büyük ölçekli yatırımlara yakın konumda bulunmanın rekabetçilik avantajından bir

Firmalar illerinde geleneksel sektör haline gelmiş iş alanları için insan kaynağını daha önceki zamanlarda kendi-lerine bir altyapı avantajı olarak görseler de artık çalıştıracak vasıflı eleman bulamamaktan şikâyetçilerdir. Yeni nesil gençlerin artık bu işletmelerde çalışmak istemediklerini ve özellikle üniversite öğrenimi gören gençlerin ili terk etmeleri sebebiyle firmalarda çalıştıracak personel eksikliği kendini iyice belli etmeye başlamıştır.

Altyapı ile ilgili bir diğer problem de elektrikle alakalı sorunlardır. Saha çalışmaları sırasında ziyaret edilen firma-ların çoğu ya karayolunun üzerinde ya da Sanayi Sitesinde yerleşik olsalar da, iklim koşulları sebebiyle Bölgenin fazla yağış almasından ötürü hemen hemen her şiddetli yağışta elektrik kesintileri ile karşı karşıyadır. Bu prob-lem özellikle elektrikle gerçekleştirilen üretim işlemlerinin durmasına sebep olmaktadır.

Bölge firmalarının rekabet yeteneğini etkileyen diğer bir faktörde Bölgenin eğitim altyapısıdır. Daha önce insan kaynağı başlığı altında irdelenen ve firmaların mühendisinden çırağına kadar ihtiyaç duyduğu konulardaki tüm insan kaynağını nitelikli biçimde Bölgede yetiştirilmesi gerekliliği de öngörülmektedir. Bunun yanında bölgedeki sosyal imkanlar da fazlalaştırılmalıdır. Zaten büyük illere yakınlığı sebebiyle göç veren bölgenin elemanlar için cazip hale getirilmesine ihtiyaç vardır. Aksi takdirde standartlaşmış ürün üretiminde yeniliğe dönmeyerek, ih-racat odaklı yapılar haline gelmeyerek ve belirli bir konu üzerinde ihtisaslaşamayarak kar marjı düşmekte olan sektör yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalacaktır.

Tüm bunların yanında Türkiye’de farklı şehirlerde şikâyet edilen güvenlik problemi Bölgede iyi sağlanmış du-rumdadır. Tüm firmalar güvenlikle ilgili hiçbir problemlerinin olmadığını belirtmişlerdir.

Bir diğer altyapı unsuru olan arsa ihtiyacı özellikle Tosya İlçesi’nde çok fazla dile getirilmiş, OSB’de yer tahsisi alamamış firmaların Bölgenin engebeli bir yapıya sahip olmasından dolayı imalathanelerin verimsizliği vurgu- lanmıştır. Kendi tabirleriyle “düz ayak” yerlere ihtiyaçları bulunmaktadır. Yeni OSB’deki tahsisler için başvurduk-larını ancak sonuç alamadıklarını belirten firmalar sorunları için muhatap bulamamaktan da ayrıca şikâyetçi olmuşlardır.

Saha çalışmaları sırasında teknolojik üretim altyapıları sorgulanan firmalar, bu sektörde üretimde kullanılan teknolojinin kritik bir girdi olmadığı konusunda hemfikirlerdir. Üretilen ürün çok karışık üretim aşamalarından geçmemektedir. Hammadde olarak alınan malzemeler özetle şekillendirilmekte ve pazara sunulmaktadır. Ürü-nün üretim şekli dünyada da aynı şekildedir.

Sektöre öz sermaye olmadan girmek mümkün gözükmemektedir. İlk yatırım maliyetinin, hammaddenin ve üre-timde kullanılan ekipmanın yeterince pahalı olması yeni girişim sayısını da aza indirgemiştir. Saha ziyaretlerinde görüşülen firmalardan en yenisi 2012 yılında kurulmuştur.

Bunun dışında, Bölgede teknopark olmaması da, akademisyenlerin sanayiye yönelik ticari ürün ve hizmet üret-mesinin önündeki önemli bir altyapı sorunudur. Ancak Kastamonu Üniversitesi’nin Teknoloji Geliştirme Bölgesi isimli projesi ve Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı’nın Bölgesel Altyapının Geliştirilmesi Mali Destek Programı’nda destek almaya hak kazanmıştır. Projenin tamamlanmasıyla sektördeki önemli eksiklerden bir tanesi giderilmiş olacaktır.