GENEL OLARAK FUTBOL MENAJERİ

Futbol Menajerleri İle Çalışma Talimatı’nın 2� maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine göre menajer, “Belli bir ücret karşılığında veya ücretsiz olarak, pro-fesyonel futbolcu sözleşmesi müzakeresi yürütmek amacıyla futbolcu veya kulüpleri temsil eden veya kulüpler arasında transfer müzakeresi yürütmek amacıyla kulüpleri temsil eden TFF’den lisans almış gerçek kişileri”; aynı maddenin (f) bendine göre lisans ise, “Bir gerçek kişinin menajerlik faaliyeti yürütebilmesi için bu talimat kapsamında TFF’den temin etmesi gereken ‘Futbol Menajerliği Lisansı’nı” ifade etmektedir[3]�

Görüldüğü gibi futbol menajeri ancak gerçek kişiler olabilir; Talimat hüküm-leri doğrultusunda faaliyette bulunabilmesi için de, menajerin TFF’den lisan almış olması gerekir� Nitekim Talimat’ın 3� maddesinin birinci fıkrasında, futbol-cuların ve kulüplerin bu talimatta öngörülen istisnalar saklı kalmak kaydıyla[4], profesyonel futbolcu sözleşmesi müzakerelerini ve/veya transfer müzakerelerini yürütmek için futbol menajerlerinin hizmetlerinden yararlanabilecekleri belir-tilerek, menajerden yararlanmanın zorunlu olmadığı ifade edilmiştir� Bununla [3] Uyuşmazlığın doğduğu tarihte yürürlükte olan Futbolcu Temsilcileri Talimatı’nın 4� maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre, futbolcu temsilcisi “Bu talimat hükümleri

çerçevesinde Federasyon tarafından “futbolcu temsilcisi” lisansı verilmiş gerçek kişiyi” ifade

etmekteydi�

Genel olarak menajerin ise “bir sporcunun veya sanatçının meslekî işlerini düzenleyen ve

yöneten kimse” olarak tanımlandığı görülmektedir (Özkurt, M.Emin: Futbolda Sporcu

Temsilciliği, İstanbul Barosu Dergisi Spor Hukuku Özel Sayısı 2007/3, s�78)�

[4] Talimat’ın 11� maddesine göre “(1) Futbolcu ve kulüpler 2. fıkradaki istisna dışında sadece

“menajerlik taahhütnamesi”ni imzalamış ve bu talimatta belirtilen şartlar dâhilinde lisans almış bir menajerin hizmetinden yararlanabilirler.

(2) Futbolcular, uluslararası bir transferde ise;

a) Menajerin FIFA’ya bağlı bir federasyondan lisanslı olması veya 1 Nisan 2015 yürürlük tarihli FIFA Aracılarla Çalışma Talimatına uygun olarak düzenlenmiş ve FIFA’ya bağlı bir federasyona tescil edilmiş en az bir sözleşme yaptığını belgelemesi,

b) Menajerin, “FIFA Aracılarla Çalışma Talimatı” ekinde yer alan “aracılık taahhütnamesi”ni imzalaması ve

c) Aralarındaki menajerlik sözleşmesinin bir nüshasını TFF’ye ibraz etmesi şartıyla, bu talimat kapsamında lisans almamış menajerlerin hizmetlerinden de yararlanabilir.”

Talimat’ın 26� maddesine göre de “Yaşı küçük bir futbolcu adına profesyonel futbolcu

sözleşmesinin müzakeresine bizzat katılan yasal temsilciler için TFF’nin menajerlik faaliyetine ilişkin düzenlemeleri uygulanmaz.”

birlikte aynı maddenin ikinci fıkrasında, menajerden yararlanılması hâlinde, futbolcular ve kulüplerin menajerlerin seçimi ve menajerlik hizmetinden yarar-lanma sürecinde gerekli özeni göstermek ve bu talimat hükümlerine uymakla yükümlü oldukları; özellikle, futbolcu ve kulüplerin, menajerin lisanslı olmasını ve bu talimatta öngörülen “Futbol Menajerliği Taahhütnamesi”ni imzalamış olduğunu kontrol ederek, menajerlik hizmetinden yararlanmadan önce bu talimata öngörülen minimum şartları taşıyan bir menajerlik sözleşmesinin imzalanmış olmasından sorumlu[5] oldukları belirtilmiştir� Yine aynı maddenin üçüncü fıkrasında da, menajerin faaliyette bulunabilmesi için, bu talimatın 4� maddesinde öngörülen şartlar dâhilinde TFF’ye tescil edilmiş olmasının zorunlu olduğu ifade edilmiştir�

Talimat’ın 4� maddesinin birinci fıkrasına göre, menajer olmak isteyen gerçek kişiler aşağıdaki şartlara sahip olmalıdır:

a) Türk vatandaşı olmak veya (yabancı uyruklu ise) Türkiye’de yasal ikametgâha ve çalışma iznine sahip olmak,

b) Şike ve teşvik primi ile Futbol Disiplin Talimatı’nın “Hükümlülük” kenar başlıklı maddesinde belirtilen suçlardan dolayı kesin hüküm giymemiş olmak,

c) Disiplin Kurulları tarafından, müsabaka sonucunu etkileme, bahis, doping, ayrımcılık ve sahtecilik eylemleri nedeniyle kesinleşmiş ceza almamış olmak,

ç) TFF tarafından belirlenecek diğer şartları yerine getirmek[6]�

[5] Bu hükümde lisanslı futbol menajerinin hizmetinden yararlanmanın gerektiği, kulüpler ve futbolcuların aksi hâlde bundan sorumlu oldukları belirtilmekle birlikte, bu sorumluluğun sözleşmenin geçersiz olması mı yoksa kulüp ve futbolculara sadece disiplin cezaları verilmesi sonucunu mu doğuracağı belirtilmemiştir�

[6] Talimat’ın 5� maddesine göre, menajerin tescili için aşağıdaki belgelerin eksiksiz olarak TFF’ye sunulması zorunludur:

a) Başvuru dilekçesi, b) 1 adet vesikalık fotoğraf, c) İkametgâh Belgesi,

ç) Tasdikli Nüfus Cüzdanı Örneği (T�C� Vatandaşı olmayan kişiler için Tasdikli Pasaport Örneği),

d) Başvuru tarihinden en erken 1 ay önce alınmış Adlî Sicil Kaydı, e) TFF tarafından talep edilebilecek diğer belgeler�

Yukarıda sayılan belgelerin faks ve fotokopi suretleriyle işlem yapılmamaktadır; adaylar yazılı başvurularını TFF’ye elden veya posta yoluyla yapabilirler�

Talimat’ın 6� maddesine göre ise, “(1) TFF Yönetim Kurulu tarafından atanan “Değerlendirme

Komisyonu”, lisans başvuru talebinin bu talimatta belirlenen şartlara uygun olup olmadığını inceler. Değerlendirme neticesinde başvuruları uygun bulunmayan kişilerin başvuruları reddedilir.

(2) Lisans adayı Değerlendirme Komisyonu’nun ret kararının kendisine tebliğinden itibaren 7 gün içinde TFF Yönetim Kuruluna itirazda bulunabilir. Süresi içinde itiraz edilmezse ret

Bazı kişilerin menajer olması mümkün değildir� FIFA, FIFA’ya bağlı konfe-derasyonlar, TFF, diğer ülke federasyonları, herhangi bir lig oluşumu ve benzer-leri ile kulüpler veya bunların herhangi bir kurulunda fahri veya ücretli olarak görevli bulunan kişiler ile faal futbolcu, teknik adam, antrenörler ve müsabaka görevlileri menajerlik faaliyetinde bulunamazlar� Ayrıca, menajerlerin faaliyet-lerini yürütürken TFF, FIFA, FIFA’ya bağlı konfederasyonlar, TFF ve diğer ülke federasyonları, herhangi bir lig oluşumu ve benzerleri ile sözleşmeden doğan ve potansiyel çıkar çatışmasına yol açabilecek ilişkilerinin olmaması gerekir (f�2)[7]�

kararı kesinleşir. Bu kişiler ret kararının kesinleşmesinden itibaren en erken bir yıl sonra ret gerekçesinin ortadan kalktığını kanıtlayarak tekrar lisans başvurusunda bulunabilirler. (3) “Değerlendirme Komisyonu” tarafından, lisans başvuru talebi ilk kez veya evvelce kabul edilen menajerler, TFF tarafından düzenlenen “Futbol Menajerliği Eğitim Semineri”ne katılmak zorundadır. “Futbol Menajerliği Eğitim Semineri”ne katılmayan menajerin lisansı, takip eden “Futbol Menajerliği Eğitim Semineri”ne katılıncaya kadar geçici olarak askıya alınır. (4) Menajer adaylarının başvuruları her takvim yılının Aralık ve Mayıs aylarında Değerlendirme Komisyonu tarafından incelenerek karara bağlanır.”

[7] “Menfaat Çatışmaları” başlığını taşıyan Talimat’ın 19� maddesine göre, menajerler, futbolcular ve kulüpler, menajerlik faaliyetleri sırasında her türlü menfaat çatışmasından veya bir menfaat çatışmasının söz konusu olabileceği ilişkilerden kaçınmak için gerekli çabayı sarf etmekle yükümlüdürler� Menajerler bir transfer sözleşmesi veya profesyonel futbolcu sözleşmesi müzakeresi sırasında karşı taraflarla veya onların menajerleri ile temsil, işbirliği veya herhangi bir ortak çıkar ilişkisi içerisinde bulunamazlar (f�1)� Bununla birlikte, bir menajerin menajerlik faaliyetiyle ilgili olarak hizmet verdiği taraf dışında, diğer taraflarla olan veya olası çıkar çatışmasını görüşmelere başlamadan önce yazılı olarak açıklaması ve tüm ilgili taraflardan menajerlik faaliyetini yapabilmesi hususunda yazılı açık onay alması hâlinde çıkar çatışması olmadığı varsayılır (f�2)� Futbolcular ve kulüpler, yukarıda ikinci fıkrada öngörülen koşullar dâhilinde bir işlem kapsamında aynı menajerin hizmetlerinden yararlanmak istemeleri hâlinde, söz konusu taraflar, ilgili görüşmelerin başlamasından önce yazılı açık onaylarını verecekler ve yazılı olarak hangi tarafın (futbolcu ve/veya kulüp) menajerin ücretlerinden sorumlu olacağını belirtmelidirler� Bu durumda, taraflar TFF’yi bilgilendirerek tüm yazılı belgeleri ibraz etmekle yükümlüdürler (f�3)� İncelediğimiz karara konu olayda da, davacının, futbolcunun değil kulübün temsilcisi olduğu davalı tarafından iddia edilmiştir� Davalı ile Vestel Manisaspor Kulübü arasında imzalanan ve yürürlüğe girmeyen 3�1�2007 tarihli sözleşmenin altında, Vestel Manisaspor Kulübü adına imza atan M�T�’nin yanında davacının da imzasının bulunduğu görülmekle birlikte, davacının hangi sıfatla bu imzayı attığı belli değildir� İmzanın atıldığı yere bakıldığında, Vestel Manisaspor Kulübü adına onu temsilen atılmış olabileceği sonucuna varılabilir� Fakat davacının Vestel Manisaspor Kulübü’nün temsilcisi sıfatını taşımadığı kabul edilirse, davalıyla yaptığı sözleşmeden de hareket edilerek davalının menajeri sıfatıyla sözleşmeyi imzalamış olduğu sonucuna varılabilir; başka bir ifadeyle, davacının imza attığı yerin, bu durumda bir önemi olmayabilir� Hukukumuzda çifte temsil mümkün olduğundan (yukarıdaki Talimatın 19� maddesinin üçüncü fıkrası da buna imkân sağladığından), bir kişi sözleşme yapan tarafları aynı anda temsilen sözleşme imzalayabilir (Uyuşmazlığın doğduğu tarihte yürürlükte olan Talimat’ın 12� maddesinde futbolcu temsilcisinin hak ve yetkileri belirtilirken “Transfer görüşmelerinde taraflardan birini temsil etmek” şeklinde bir yükümlülük öngörülmüştür; bu yükümlülük, lisanslı futbolcu temsilcileri bakımından geçerli olup aksine davranış onun disiplin sorumluluğuna yol açarken, lisanslı olmayan kişilerin Borçlar Hukuku kurallarına göre çift temsil yetkisine sahip olabilmesi

Bunun gibi, aktif futbol hayatı devam eden futbolcuların, teknik adamla-rın ve futbol faaliyeti içerisinde bulunan diğer kişilerin doğrudan veya iştigal konusu içerisinde menajerlik faaliyeti bulunan bir şirkete ortak olmak da dâhil olmak üzere dolaylı menajerlik faaliyetinde bulunmaları yasaktır� Bu kişiler ancak aktif futbol faaliyeti sona erdikten sonra ve işbu talimat hükümleri çer-çevesinde menajerlik lisansına sahip olmaları şartıyla menajerlik faaliyetinde bulunabilirler (f�3)�

Yukarıda belirtilen şartlara ek olarak, menajerlik lisansının verilebilmesi veya lisansları vize ettirmek için lisans başvurusunda bulunan menajerin meslekî, sosyal ve ahlâkî yönlerden iyi anılması ve “kusursuz bir itibara” sahip olması gerekir (f�4)� Buradaki şartın sübjektif bir değerlendirme içerdiği şüphesizdir�

Menajerlik lisansının alınabilmesi için, menajer adayının, faaliyetleri sırasında FIFA ve TFF talimat ve düzenlemelerine ve bu faaliyetin temel ilkelerine uymayı taahhüt ettiği örneği Talimat’ın Ek–1’inde yer alan “Menajerlik Taahhütnamesi”ni imzalanması ve TFF’ye ibraz etmesi de zorunludur (f�5)�

Menajerlik faaliyetinin gerçek kişi olarak bizzat yürütülmesi zorunlu olmakla birlikte, menajerler ticarî faaliyetlerini şirket olarak da organize edebilirler� Bu hâlde dahi menajerlik faaliyetini bu Talimat’a uygun olarak lisans sahibi olan kişilerin bizzat yürütmeleri ve bu talimatta öngörülen koşulları taşımaları zorunludur (f�6)�

Yukarıda 2� ve 3� fıkralarda öngörülen yasağın ihlâli hâlinde, ihlâlde bulunan kişilere en az bir yıl hak mahrumiyeti cezası verilir ve bu kişilerin aktif futbol faaliyeti sona erse bile “futbol menajerliği lisansı” almalarına izin verilmez (f�7)�

Talimat’ın 7� maddesine göre, yukarıda belirtilen tüm şartları yerine getirenler için “Menajerlik Lisansı” düzenlenir� Lisans, TFF Yönetim Kurulu tarafından belirlenen yıllık tescil bedeli ve işlem giderinin ödendiğinin belgelendirilmesi şartıyla menajerlere verilir� Menajerler ad ve soyadlarından sonra “Türkiye Fut-bol Federasyonu’ndan Lisanslı FutFut-bol Menajeri” unvanını alırlar� Menajerlerin her türlü basılı evrak ve kartvizitlerinde, TFF tarafından izin verilecek logolar mümkündür)� Fakat çift temsilde temsilcinin bu konuda özel olarak yetkili olması veya sözleşmenin niteliğinin buna imkân vermesi gerekir� Davalı ile davacı 3�1�2007 tarihli sözleşmeyi birlikte imzaladıklarından, davacının kulübün de temsilcisi olarak hareket ettiğinin kabul edilmesi durumunda bile, davalı tarafından yetkilendirildiği kabul edilebilir� Bu sebeple, davacının 3�1�2007 tarihli sözleşmeyi aralarındaki 20�12�2006 tarihli sözleşmeye dayanarak davalının menajeri olarak imzaladığı kabul edilmeli; kulübün temsilcisi olarak da imzaladığı kabul edilse bile, davalının özel olarak yetkilendirmesi sebebiyle bu sözleşmenin geçerli olduğu ve tarafları bağladığı sonucuna varılmalıdır�

kullanılabilir� Bununla birlikte, FIFA isim ve logosu ile TFF logosunun kul-lanılması yasaktır� Lisanın, üçüncü gerçek veya tüzel kişiye devri de yasaktır�

Talimat’ın 8� maddesine göre, menajerlik lisansının her yıl vize edilmesi zorunludur� Menajerler, TFF Yönetim Kurulu tarafından belirlenen yıllık vize ücretini ödemek ve TFF tarafından talep edilen bilgi ve belgeleri TFF’ye sun-makla yükümlüdür� Menajerin söz konusu vize ücretini ödememesi veya talep edilen bilgi ve belgeleri sunmaması hâlinde lisansı askıya alınır�

“Lisansın Yitirilmesi” başlığını taşıyan 9� maddeye göre, menajer, lisansın alınması için gerekli koşullardan herhangi birini sonradan kaybetmesi, menajerlik faaliyetini kendi isteğiyle sona erdirmesi, bir disiplin soruşturması sonucunda veya işbu talimat kapsamında belirtilen diğer hâllerde lisansını yitirebilir (f�1)� Lisansın alınması için gerekli koşullardan herhangi birinin sonradan yitirilmesi hâlinde, aksine özel bir düzenleme bulunmadığı sürece, eksik koşulun tamam-lanması için menajere uygun ve nihai bir süre verilir� Verilen süreye rağmen eksikliğin giderilmemesi hâlinde lisans iptal edilir (f�2)� Ayrıca, üst üste iki yıl vize yaptırmayan menajerin de lisansı iptal edilir ve bu durum TFF tarafından ilan edilir (f�3)�

Talimat’ın 10� maddesine göre ise, faaliyetini sona erdirmeye karar veren menajer, lisansını TFF’ye iade etmek zorundadır� Menajerin iade yükümlülü-ğünü yerine getirmemesi hâlinde lisansı iptal edilir ve bu durum TFF tarafından ilan edilir�

Yukarıda genel hatlarıyla açıklandığı üzere, futbol menajeri olabilmek bazı şartlara sahip olmaya ve bazı prosedürleri yerine getirmeye bağlıdır� Genellikle lisanslı futbol menajerlerinin hizmetlerinden yararlanan kulüpler ve futbol-cular, bazen -bilerek ya da bilmeyerek- lisanslı olmayan menajerlerden de yararlanabilmektedir�

B) MENAJERLİK SÖZLEŞMESİ TARAFLARININ HAKLARI VE