• Düşük karbonlu bir ekonomik dönüşümün, aynı zamanda küresel mal ticaretinde ve fon akımlarında da belirleyici rol oynamaya başladığı göz önünde bulundurularak yeni bir ekonomik ve finansal yol haritası oluşturulmalıdır. Türkiye’nin ihracatının yarısından fazlasını yapmakta olduğu Avrupa Birliği’nin, Avrupa Yeşil Düzeni ile gündeme getirdiği Sınırda Karbon Düzenlemesi, Türkiye’nin karbon-yoğun malları ihraç etmesi önünde ciddi bir risk oluştururken, karbon-yoğun yatırım profili ise Türkiye’nin yeşil fon kaynaklarına erişmesinin önünde bir engel olarak durmaktadır. Türkiye’nin sürdürülebilirlik alanındaki uluslararası yatırımlardan pay alabilmesi ve mevcut pazarlardaki payını koruyabilmesi için küresel gelişmelerle uyumlu bir strateji geliştirmesi gerekmektedir. İklim politikalarında aktif bir tutumun sergilenmesi (Paris Anlaşması’nın onaylanması ya da bundan bağımsız olarak, gerçekçi ve iddialı bir düşük karbon patikası belirlenmesi) gerek yatırımcılar gerekse uluslararası aktörler tarafından olumlu bir işaret olarak algılanacak, karşılaşılacak riskleri azaltacak, dönüşüm için gereken mali kaynaklara erişimi kolaylaştıracaktır.
• Bütüncül bir vizyon çerçevesinde tasarlanacak eylemler, merkezine enerji dönüşümünü almalı ve bu dönüşümün sunduğu fırsatlardan en yüksek oranda faydalanmayı hedeflemelidir. Yenilenebilir enerji, enerji verimliliği, elektrifikasyon ve sistem yönetimi için dijital teknolojiler enerji dönüşümünün ana bileşenleri arasında yer almaktadır. Bu alanlardaki eylemler, daha düşük maliyetli, daha temiz ve daha güvenli bir enerji sistemine geçişi sağlarken, sundukları yüksek istihdam, artan katma değerli üretim ve daralan cari açık gibi fırsatlar ile içinden geçmekte olduğumuz ekonomik krize de çözüm olabilecektir. Enerji dönüşümüne ilişkin eylemler kısaca aşağıda belirtilen şekilde özetlenebilir:
o Daha etkin bir planlama ile yatırımcılar açısından belirsizliklerin ortadan kaldırıldığı, öngörülebilirliğin artırıldığı bir yenilenebilir enerji mevzuat yapısıyla, yenilenebilir enerji kaynakları artan oranda sisteme dahil edilmeli, çatı üstü güneş panelleri gibi dağıtık sistemler desteklenmelidir.
o Yenilenebilir enerjinin daha yüksek oranlarda sisteme entegrasyonunu sağlamak için esnekliği destekleyecek ve yüksek teknolojili üretim
anlamına gelecek enerji depolama teknolojilerine yapılacak olan yatırımlar artırılmalıdır.
o Elektrik talebinin yaklaşık olarak yarısından sorumlu olan sanayi sektöründe enerji verimliliğini artırıcı önlemlere öncelik verilmeli, sektöre sağlanan krediler, söz konusu önlemlerin alınması koşuluyla kullandırılmalıdır.
o Türkiye ekonomisinde inşaat sektörünün ağırlıklı rolü ve binalardan kaynaklanan emisyonların yüksek payı göz önünde bulundurularak, gelişen inşaat ve malzeme teknolojilerinin devreye alınmasıyla binalarda ısınma ve soğutma amaçlı enerji ihtiyacını en aza indirecek yatırımlar yapılmalıdır.
o Şehir hayatından kaynaklanan emisyonun azaltılması amacıyla elektrikli araç şarj istasyonlarının planlanmasını da içeren çevre dostu şehir altyapıları geliştirilmeli, şehir içi ulaşımda yenilenebilir enerjiden gücünü alan elektrifikasyon temelli etkin ve verimli bir ulaşım altyapısına yönelik çalışmalar yapılmalıdır.
o Yenilenebilir enerji teknolojilerinin ve elektrikli araçların sisteme entegrasyonunu sağlamak üzere, gelişmelerle ve ihtiyaçlarla orantılı bir şekilde iletim/dağıtım şebekesi altyapıları iyileştirilmeli, entegrasyonu sağlayacak elektrik tarifelerinde ve piyasa tasarımında düzenlemeler yapılmalıdır.
• Türkiye’ye özgü koşulların ve mali kaynakların göz önünde bulundurulduğu bir finansman stratejisi ortaya konmalıdır. Dönüşümü ortaya çıkaracak eylemlerin gerçekleştirilmesinde finansman en kritik rolü oynamaktadır. Enerji verimliliği, yenilenebilir enerji (şebeke ölçeğinde ve dağıtık), elektrikli araçlar ve destekleyici şehir altyapıları gibi birbirlerinden farklı ancak tamamlayıcı alanların yenilikçi finansman modelleriyle ele alındığı; kaynak çeşitliliğinin sağlanması için ulusal/çok taraflı kalkınma bankalarının fonlarına ve ulusal/çok uluslu fonlara erişimi kolaylaştıracak adımları çerçeveleyen, aktif dönüşüm politikaları tasarlanmalıdır.
Kaynaklar
Anadolu Ajanası (2020). “IMF head says global recovery only ‘partial’” Anadolu Ajansı, 9 Eylül 2020. https://www.aa.com.tr/en/economy/imf-head-says-global-recovery-only-partial/1967378
Acar, S., Voyvoda, E. ve Yeldan, E. (2018). Macroeconomics of Climate Change in a Dualistic Economy: A Regional General Equilibrium Analysis. Academic Press, Elsevier Inc., London.
Acar, S. ve Yeldan, E. (2016). “Environmental impacts of coal subsidies in Turkey: a general equilibrium analysis” Energy Policy 90, 1-15
Barbier, E. (2010). “Green stimulus is not sufficient for a global green recovery“. VOX, CEPR Policy Portal, 3 Haziran 2010. https://voxeu.org/article/urgently-needed-global-green-new-deal
Bouzaher, A., Şahin, Ş. ve Yeldan, E. (2015). “How to Go Green: A General Equilibrium Investigation of Environmental Policies for Sustained Growth with an Application to Turkey’s Economy” Letters in Spatial and Resource Sciences 8(1), 49-76.
Carbon Brief (2020a). “Coronavirus: Tracking how the world’s ‘green recovery’ plans aim to cut emissions” Carbon Brief, 16 Haziran 2020. https://www.carbonbrief.org/
coronavirus-tracking-how-the-worlds-green-recovery-plans-aim-to-cut-emissions Carbon Brief (2020b). “Analysis: China’s CO2 emissions surged past pre-coronavirus levels in May” Carbon Brief, 29 Haziran 2020. https://www.carbonbrief.org/analysis-chinas-co2-emissions-surged-past-pre-coronavirus-levels-in-may
Carbon Tracker Initiative (2020). Decline and Fall: The Size & Vulnerability of the Fossil Fuel System. Haziran 2020, Londra. https://carbontracker.org/reports/decline-and-fall/
CPI (2019). Global Landscape of Climate Finance 2019. Kasım 2019, Londra. https://
www.climatepolicyinitiative.org/wp-content/uploads/2019/11/2019-Global-Landscape-of-Climate-Finance.pdf.
CSIS (2020). “Breaking down the G20 Covid-19 Fiscal Response” Center for Strategic &
International Studies, 30 Nisan 2020. https://www.csis.org/analysis/breaking-down-g20-CoVid-19-fiscal-response
ETKB (2020). Denge Tabloları. T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Ankara. https://
enerji.gov.tr/enerji-isleri-genel-mudurlugu-denge-tablolari
Energy Policy Tracker (2020). Track public money for energy in recovery packages.
https://www.energypolicytracker.org/
European Comission (2020). A European Green Deal. Avrupa Komisyonu, Brüksel.
https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal_en Gallagher, K.P. ve Carlin, F.M. (2020). “The role of IMF in the fight against COVID-19: The IMF COVID RESPONSE INDEX” Covid Economics 42, 112-142.
Gentilini, U. (2020). Weekly Social Protection Links. https://www.ugogentilini.net/
Global Energy Monitor (2020). “CARES Act and Fossil Fuels” Global Energy Monitor, 21 Nisan 2020. https://www.gem.wiki/CARES_Act_and_Fossil_Fuels
Goldman Sachs (2020). Carbonomics The Green Engine of Economic Recovery.
Haziran 2020, Londra. https://www.goldmansachs.com/insights/pages/gs-research/
carbonomics-green-engine-of-economic-recovery-f/report.pdf
Green European Foundation (2018). Unlocking the Potential of Zero Carbon. Aralık 2018, Lüksemburg. https://gef.eu/wp-content/uploads/2018/12/GEF_ClimateJobs-brochure-main-1.pdf
HMB (2020). Yeni Ekonomi Programı. T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ankara. https://
www.hmb.gov.tr/haberler/hazine-ve-maliye-bakani-sayin-berat-albayrak-yeni-ekonomi-programi-sunumunu-gerceklestirdi
Henry, M.S., Bazilian, M.D. ve Markuson, C. (2020). “Just transitions: Histories and futures in a post-COVID world” Energy Research & Social Science 68, 101668.
HSBC (2009). A Climate for Recovery: The Color of Stimulus Goes Green. Şubat 2009, Londra. https://pmrturkiye.csb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/12/nihai-rapor-6.pdf
https://pmrturkiye.csb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/05/T%C3%BCrkiyede-Karbon- Fiyatland%C4%B1rma-Politikalar%C4%B1-Kapsam%C4%B1nda- Karbon-Ka%C3%A7a%C4%9F%C4%B1-Riskinin-De%C4%9Ferlendirilmesi_PMR-T%C3%BCrkiye.pdf
ICCT (2020). “The impact of COVID-19 on new car markets in China, Europe, and the United States: V, U, W, or L?” The International Council on Clean Transportation, 14 August 2020. https://theicct.org/blog/staff/impact-covid-19-new-car-markets-china-europe-and-united-states-v-u-w-or-l.
IEA (2020a). World Energy Outlook 2020. Ekim 2020, Paris. https://www.iea.org/reports/
world-energy-outlook-2020
IEA (2020b). Sustainable Recovery. Haziran 2020, Paris. https://www.iea.org/reports/
sustainable-recovery
IEA (2020c). Global Energy Review 2020. Nisan 2020, Paris. https://www.iea.org/reports/
global-energy-review-2020
IEA (2020d). “Green stimulus after the 2008 crisis” International Energy Agency, 29 Haziran 2020. https://www.iea.org/articles/green-stimulus-after-the-2008-crisis.
ILO (2010). Green stimulus measures. EC-IILS Joint Discussion Paper Series No. 15.
ILO (2020a). ILO Gözlem: COVID-19 ve Çalışma Yaşamı, 2. Baskı. Nisan 2020, Ankara.
https://www.ilo.org/ankara/areas-of-work/covid-19/WCMS_741784/lang--tr/index.htm ILO (2020b). ILO Gözlem: COVID-19 ve Çalışma Yaşamı, 4. Baskı. Haziran 2020, Ankara.
https://www.ilo.org/ankara/areas-of-work/covid-19/WCMS_748211/lang--tr/index.htm ILO (2020c). “Country policy responses (COVID-19 and the world of work)” International Labour Organization, Cenevre. https://www.ilo.org/global/topics/coronavirus/country-responses/lang--en/index.htm
IMF (2020a). World Economic Outlook. Nisan 2020, Washington, D.C. https://www.imf.
org/en/Publications/WEO/Issues/2020/04/14/weo-april-2020
IMF (2020b). World Economic Outlook Update. Haziran 2020, Washington, D.C. https://
www.imf.org/en/Publications/WEO/Issues/2020/06/24/WEOUpdateJune2020
IMF (2020c). “Fiscal Monitor: Policies for the Recovery” International Monetary Fund, Ekim 2020. https://www.imf.org/en/Publications/FM/Issues/2020/09/30/october-2020-fiscal-monitor
IMF (2020d.) “Policy Responses to COVID-19” International Monetary Fund. https://
www.imf.org/en/Topics/imf-and-covid19/Policy-Responses-to-COVID-19 IPC (2019). Future Skill and Job Creation through renewable energy in Turkey. Kasım 2019, İstanbul. https://ipc.sabanciuniv.edu/Content/Images/
CKeditorImages/20200701-00070848.pdf
IRENA (2020). Post-COVID Recovery: An Agenda for Resilience, Development and Equality.
Haziran 2020, Abu Dabi. https://irena.org/publications/2020/Jun/Post-COVID-Recovery Karapinar, B., Dudu, H., Geyik, Ö., Yakut, A.M. (2019). “How to reach an elusive INDC target: macro-economic implications of carbon taxation and emissions trading in Turkey” Climate Policy 19(9), 1157-1172.
Kat, B., Paltsev, S. ve Yuan, M. (2018). “Turkish energy sector development and the Paris Agreement goals: a CGE model assessment” Energy Policy 122, 84-96.
Kaufman, N. (2020). “The Greenest Stimulus Is One that Delivers Rapid Economic Recovery” Haziran 2020, New York, NY. https://energypolicy.columbia.edu/sites/
default/files/file-uploads/Green%20stimulus%20commentary,%20final%20 design,%206.09.20.pdf
Kolsuz, G. ve Yeldan, E. (2017). “Economics of climate change and green employment:
a general equilibrium investigation for Turkey” Renewable and Sustainable Energy Review 70, 1240–1250.
KPMG (2020). Jurisdictional tax measures and government reliefs in response to COVID-19. https://home.kpmg/xx/en/home/insights/2020/03/jurisdictional-tax-measures-in-response-to-novel-coronavirus-CoVid-19.html
McKinsey (2020). “Reinventing upstream oil and gas operations after the COVID-19 crisis”. McKinsey & Company, August 2020. https://www.mckinsey.com/industries/oil- and-gas/our-insights/reinventing-upstream-oil-and-gas-operations-after-the-CoVid-19-crisis?cid=other-eml-alt-mip-mck
OECD (2020a). “Global economy faces gravest threat since the crisis as coronavirus spreads” Organisation for Economic Co-operation and Development, 2 March 2020.
https://www.oecd.org/economy/global-economy-faces-gravest-threat-since-the-crisis-as-coronavirus-spreads.htm
OECD (2020b). “Tackling coronavirus (COVID19) Contributing to a global effort”
Organisation for Economic Co-operation and Development. http://oecd.org/
coronavirus/en/
PMR (2018). “Türkiye’de Karbon Fiyatlandırma Politikaları Kapsamında Karbon Kaçağı Riskinin Değerlendirilmesi Raporu» Haziran 2018, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara. https://pmrturkiye.csb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/05/T%C3%BCrkiyede-
Karbon-Fiyatland%C4%B1rma-Politikalar%C4%B1-Kapsam%C4%B1nda- Karbon-Ka%C3%A7a%C4%9F%C4%B1-Riskinin-De%C4%9Ferlendirilmesi_PMR-T%C3%BCrkiye.pdf
PMR (2017). “Türkiye’de Piyasa Temelli Emisyon Azaltım Politika Seçeneklerinin Değerlendirilmesi” Mayıs 2017, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara. https://
pmrturkiye.csb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/12/nihai-rapor-6.pdf
SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi (2019a). “Türkiye’de Enerji Dönüşümü Finansmanı”
Ekim 2019, İstanbul. https://www.shura.org.tr/turkiyede_enerji_donusumunun_
finansmani/
SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi (2019b). “Türkiye Ulaştırma Sektörünün Dönüşümü:
Elektrikli Araçların Türkiye Dağıtım Şebekesine Etkileri” Aralık 2019, İstanbul. https://
www.shura.org.tr/turkiye_ulastirma_sektorunun_donusumu_elektrikli_araclarin_
turkiye_dagitim_sebekesine_etkileri-2/
SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi (2019c). “Sistem esnekliğini artırmak için gereken seçeneklerin maliyet ve faydaları” Nisan 2019, İstanbul. https://www.shura.org.tr/
sistem-esnekligini-artirmak-icin-gereken-seceneklerin-maliyet-ve-faydalari/
SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi (2020a). “COVID-19 Sonrası Türkiye Ekonomisinin Canlanması ve İyileşmesi için Enerji Dönüşümünün Sunduğu Fırsatlar” Mayıs 2020, İstanbul. https://www.shura.org.tr/covid-19_sonrasi_turkiye_ekonomisinin_
canlanmasi_ve_iyilesmesi_icin_enerji_donusumunun_sundugu_firsatlar/
SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi (2020b). “Isıtma Sektöründe Yenilenebilir Enerjinin Rolü” Ocak 2020, Bilkent Üniversitesi, Ankara. https://www.shura.org.tr/isitma_
sektorunde_yenilenebilir_enerjinin_rolu/
SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi (2020c). “2030 Yılına Doğru Türkiye’nin Optimum Elektrik Üretim Kapasitesi” Temmuz 2020, İstanbul. https://www.shura.org.tr/2030-yilina-dogru-turkiyenin-optimum-elektrik-uretim-kapasitesi/
SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi (2020d). “Binalarda Çatı Üstü Güneş Enerjisi Potansiyeli - Türkiye’de Çatı Üstü Güneş Enerjisi Sistemlerinin Hayata Geçmesi için Finansman Modelleri ve Politikalar” Nisan 2020, İstanbul. https://www.shura.org.tr/
binalarda_cati_ustu_gunes_enerjisi_potansiyeli-turkiyede_cati-_ustu_gunes_enerjisi_
sistemlerinin_hayata_gecmesi_icin_finansman_modelleri_ve_politikalar/
SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi (2020e). “Türkiye Elektrik Sistemi için En Ekonomik Katkı: Enerji Verimliliği ve Yeni İş Modelleri” Ekim 2020, İstanbul. https://www.shura.
org.tr/turkiye-elektrik-sistemi-icin-en-ekonomik-katki-enerji-verimliligi-ve-yeni-is-modelleri/
SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi (2020f). “Elektrik üretimi, ısıtma ve karayolu taşımacılığında fosil yakıt kullanımının dışsal maliyeti” Kasım 2020, İstanbul. https://
www.shura.org.tr/turkiyede-elektrik-uretimi-isitma-karayolu-tasimaciliginda-fosil-yakit-kullaniminin-dissal-maliyeti/
SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi (2020g). “The European Green Deal’s Border Carbon Adjustment: Potential impacts on Turkey’s exports to the European Union” Mayıs 2020, İstanbul. https://www.shura.org.tr/wp-content/uploads/2020/05/SHURA_Agora_
Border_Carbon_Adjustment_Turkey_EU.pdf
The White House (2016a). A retrospective assessment of clean energy investments in the recovery act. February 2016. Executive Office of the President of the United States, Washington, D.C. https://obamawhitehouse.archives.gov/sites/default/files/page/
files/20160225_cea_final_clean_energy_report.pdf
The White House (2016b). “FACT SHEET: The Recovery Act Made The Largest Single Investment In Clean Energy In History, Driving The Deployment Of Clean Energy, Promoting Energy Efficiency, And Supporting Manufacturing” The White House, Office of the Press Secretary, 25 Şubat 2016. https://obamawhitehouse.archives.gov/the-press-office/2016/02/25/fact-sheet-recovery-act-made-largest-single-investment-clean-energy
Treyer, S. (2020). “Green and social recovery: the European Union and its Member States at the forefront” IDDRI, 1 Eylül 2020. https://www.iddri.org/en/publications-and-events/blog-post/green-and-social-recovery-european-union-and-its-member-states TÜİK (2020). “Sera gazı emisyon istatistikleri, 1990-2018” Haber Bülteni, sayı: 33624, 31 Mart 2020. https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=33624
TÜSİAD (2016). Ekonomi Politikaları Perspektifinden İklim Değişikliği ile Mücadele. Aralık 2016, TÜSİAD, İstanbul. https://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/9388-ekonomi-politikalari-perspektifinden-iklim-degisikligi-ile-mucadele
TÜSİAD (2020). Ekonomik Göstergeler Merceğinden Yeni İklim Rejimi. Eylül 2020, TÜSİAD, İstanbul. https://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/10633-ekonomik-gostergeler-merceginden-yeni-i-klim-rejimi-raporu
UNFCCC (2018). Summary and recommendations by the SCF on the 2018 Biennial Assessment and Overview of Climate Finance Flows. United Nations Climate Change Secretariat, Bonn. https://unfccc.int/sites/default/files/resource/51904%20-%20 UNFCCC%20BA%202018%20-%20Summary%20Final.pdf
Vetter, D. (2020). “South Korea Embraces EU-Style Green Deal For COVID-19 Recovery”
Forbes, 16 Nisan 2020. https://www.forbes.com/sites/davidrvetter/2020/04/16/south-korea-embraces-eu-style-green-deal-for-covid-19-recovery/?sh=749aff075611 Vivid Economics (2020). Greenness of Stimulus Index.
https://www.vivideconomics.com/casestudy/greenness-for-stimulus-index/
Voyvoda, E. ve Yeldan, E. (2020). “Salgın, Türkiye ekonomisi ve gerçekçi bir kamu politikası önerisi” Sarkaç, 3 Haziran 2020. https://sarkac.org/2020/06/salgin-turkiye-ekonomisi-ve-gercekci-bir-kamu-politikasi-onerisi/
Voyvoda, E., Yeldan, E., Berke, M.Ö., Şahin, Ü., Gacal, F. (2015). Türkiye için Düşük Karbonlu Kalkınma Yolları ve Öncelikleri. WWF Türkiye ve İstanbul Politikalar Merkezi, İstanbul. http://awsassets.wwftr.panda.org/downloads/20151007_turkiye_icin_duuk_
karbonlu_kalknma_yollar_ve_oncelikleri_rapor.pdfç
Wehrmann, B., ve Wettengel, J. (2020). “Germany gives energy transition mild push with economic stimulus programme” Clean Energy Wire, 4 Haziran 2020. https://
www.cleanenergywire.org/news/germany-gives-energy-transition-some-extra-boost-economic-stimulus-programme
Weko, S., Eicke, L., Quitzow, R., Bersalli, G., Lira, F., Marian, A., Süsser, D., Thapar, S., Xue, B. 2020. “Covid-19 and Carbon Lock-In. Impacts on the Energy transition” IASS Studies, Haziran 2020. https://www.iass-potsdam.de/en/output/publications/2020/covid-19-and-carbon-lock-impacts-energy-transition.
World Bank (2020). “World Bank Group: 100 Countries Get Support in Response to COVID-19 (Coronavirus)” World Bank, 19 Mayıs 2020. https://www.worldbank.org/en/
news/press-release/2020/05/19/world-bank-group-100-countries-get-support-in-response-to-covid-19-coronavirus
Worldometer (2020). Coronavirus Worldwide Graphs. https://www.worldometers.info/
coronavirus/worldwide-graphs/
Yi, H. ve Liu, Y. (2015). “Green economy in China: Regional variations and policy drivers”
Global Environmental Change 31, 11-19
Girdi-Çıktı analizi yöntemiyle, sektörlerin ihracatı içindeki sera gazları düzeyini (embodied emissions in exports) 2018 Girdi-Çıktı tablosunu kullanarak
aracılığıyla ölçmek mümkündür. Burada GHG sektörlerin ihracatları içindeki sera gazı emisyonlarını gösteren 24*24 boyutunda matrisi; KGHG birim arz başına salınan sera gazı katsayıları diyagonal matrisi; (I-A)-1 Leontief ters matrisi; ve EX sektörel ihracatı içeren diyagonal matrisi ifade etmektedir.
GHG matrisinin sütun toplamları o sektörün ihracatının tüm ekonomide sebep olduğu sera gazı emisyon düzeyini göstermektedir. Elektrik sektörü satır toplamı, ihracatın elektrik sektöründe sebep olduğu toplam sera gazı emisyonunu gösterir (2018 yılında 17 milyon ton CO2e).
Elektrik sektörü satırının diyagonal elemanı haricindeki rakamlar, ilgili sektörün ihracatı için elektrik sektöründen aldığı elektriğin sebep olduğu sera gazı düzeyini gösterir (Kapsam 2).
GHG = KGHG (I-A)-1 EX Denklem 1
aAB ETS altında vergilendirilen işletmeleri içeren sektör
bAAB ETS altında karbon kaçağı riskli olarak belirlenmiş işletmeleri içeren sektör
Ekler
Model Sektörler NACE Rev2 Ürün Kodları
AG: Tarım A01 - A03
MI: Madenb B05, B06 - B09
FD: Gıdab C10 - C12
TE: Tekstil, Giyimb C13 - C15
OE: Diğer Ekonomiler C16, C30 -C33, E36 - E39, G45, G46, N80 - N82, O84
PA: Kağıta,b C17, C18
PE: Petrola,b C19
CH: Kimyaa,b C20 - C22
CE: Çimentoa,b C23
IS: Demir-Çelika,b C24
MW: Makina-Beyaz Eşyab C25 - C28
AU: Otomotivb C29
EL: Elektrika D35
CN: İnşaat F41 - F43
RT: Perakende G47
TR: Ulaştırma H49, H50
AT: Havayolua H51, H52
PS: Posta ve Kurye H53
AF: Konaklama ve Yiyecek I55, I56
PR: Profesyonel Hizmetler J58 - J63, M71 - M75, N77 - N78, S94 - S96 FS: Finans ve Gayrimenkul K64 - K66, L68, M69-M70
TS: Turizm N79, R90 - R93,
ES: Eğitim P85
HE: Sağlık Q86 - Q88
Tablo A. 1: Model sektörleri
Notlar
İstanbul Politikalar Merkezi
İstanbul Politikalar Merkez (İPM) demokratikleşmeden iklim değişikliğine, transatlantik ilişkilerden çatışma analizi ve çözümüne kadar, önemli siyasal ve sosyal konularda uzmanlığa sahip, çalışmalarını küresel düzeyde sürdüren bir politika araştırma kuruluşudur. İPM araştırma çalışmalarını üç ana başlık altında yürütmektedir: İPM-Sabancı Üniversitesi-Stiftung Mercator Girişimi, Demokratikleşme ve Kurumsal Reform, Çatışma Çözümü ve Arabuluculuk.
2001 yılından bu yana İPM, karar alıcılara, kanaat önderlerine ve paydaşlara uzmanlık alanına giren konularda tarafsız analiz ve yenilikçi politika önerilerinde bulunmaktadır.
European Climate Foundation
European Climate Foundation (ECF) Avrupa’nın düşük karbonlu bir toplum haline gelmesine yardımcı olabilmek ve iklim değişikliğiyle mücadelede uluslararası alanda güçlü bir lider rolü oynayabilmek amacıyla kurulmuştur.
ECF, her türlü ideolojiden uzak kalarak düşük karbonlu bir topluma geçişin “nasıl” olacağı konusunu odağına alır. Ortaklarıyla yaptığı iş birliği kapsamında ECF, bu geçişte kilit rol oynayacak patikaları ve farklı alternatiflerin sonuçlarını ortaya çıkararak bu tartışmalara katkı sağlamayı hedefler.
Agora Energiewende
Agora Energiewende; Özellikle Almanya ve Avrupa olmak üzere tüm dünyada temiz enerjiye başarılı bir geçiş yapılmasını sağlamak amacıyla veri odaklı, politik açıdan uygulanabilir stratejiler geliştirir. Bir düşünce kuruluşu ve politika laboratuvarı olan Agora; yapıcı bir fikir alışverişi sağlarken siyaset, iş ve akademi dünyasından paydaşlarla da bilgi birikimini paylaşmayı hedefler. Kâr amacı gütmeyen ve bağışlarla finanse edilen Agora, kendini kurumsal ve siyasi çıkarlara değil, iklim değişikliğiyle mücadeleye adamıştır.
Evliya Çelebi Mh. Kıblelizade Sk. Eminbey Apt. No:16 K:3 D:4 34430 Beyoğlu / İstanbul Tel: +90 212 243 21 90 E-mail: info@shura.org.tr www.shura.org.tr
SHURA Kurucu Ortakları: