2.2.1. Genç Kızların Giyiminin Giysi Gruplarına Göre Sınıflandırılması
Tablo 1. Genç Kızların Giyiminin Giysi Gruplarına Göre Sınıflandırılması (Çağdaş, 2002, 2).
İÇ GİYİM DIŞ GİYİM ÜST GİYİM ÖZEL AMAÇLI GİYİM Sutyen Külot Body (Badi) Atlet Kombinezon Jüpon Jartiyer Gecelik Pijama Sabahlık Etek Pantolon Pantolon etek Blûz-Gömlek Body (Badi) Yelek Elbise Jile Mont Ceket Anorak Kaban Manto Kap Pelerin Panço Yağmurluk Mayo Bikini Şort Bornoz Eşofman İş önlüğü Yağmurluk Büstiyer Bolera Tuvalet Sahne kostümleri Spor giysileri
2.2.1.1. İç Giyim
Bayraktar, iç giyimi; “Vücut ısısını korumak, dış giyimin güzel görünmesini sağlamak amacıyla; tene veya dış giyimin altına giyilenlerin yanısıra, yatakta veya ev içinde giydiğimiz giysilerdir.” şeklinde tanımlamıştır (1996, 1).
Vücut güzelliğini korumak ve dış giyimin düzgün görünmesini sağlamak bakımından iç giyim önemlidir (Berk, Emzen, 1941, 140-142). İç giyim, vücudu çok sıkı sarıp hareketi engelleyici veya rahatsızlık verici olmamalıdır. Vücut terini emebilen, sentetik olmayan, ince, yumuşak, yıkanabilir ve moda olan fantezi kumaşlardan üretilmelidir (Güdül, Karakülah, 1991; Sezer, 2005, 16). Bu özelliklerle beraber iç giyim seçimini; iklim ve mevsimler, yaş, vücut özelliği, cinsiyet, sağlık, gelenekler, moda ve ekonomik durum etkilemektedir (Bayraktar, 1996, 1-2).
Dengesiz beslenme, kalıtım, yaşam şartları ve ergenlik döneminde vücutta oluşan değişmelere karşı, utanç sonucu kadın vücudunda en çok deformasyonun yaşandığı göğüsler giyilen sütyen ile düzeltilmeye çalışılır. Giyilen giysilerin daha düzgün görünmesi için örneğin; kalın giysilerde göğüs uçlarının dik olması, ince giysilerde ise göğüs uçlarının yaygın olması gerekmektedir (Işıklar ve diğerleri, 1988, 16).
İç giyim kavramı; iç çamaşırı yanında çorapları, mayoları, bikinileri, spor giysileri, fantezi giysileri, günlük ev giysilerini ve tişörtleri de içine almaktadır (Özdinç, 2005, 107). İç giyim geniş bir dağılıma sahip olduğu için kadın ve kız çocuk iç giyimleri genel olarak üç grupta sınıflanabilir. Bunlar;
• Tene ve içe giyilen iç giyimler, • Yatakta giyilen iç giyimler,
• Ev içinde giyilen iç giyimler olarak sınıflanır (Bayraktar, 1996, 3).
2.2.1.2. Dış Giyim
Vücudu dış etkenlerden koruyan ve kişisel beğenilere göre şekil alan giyim, cinsiyete göre farklılık göstermesiyle birlikte, her iki cinsin de ortak kullanabileceği unisex modeller günümüzde tercih edilmektedir (Pamuk, 2002; Sezer, 2005, 17). Bu modeller 14- 18 yaş arası genç kızların da ilgisini çekmektedir.
13-14 yaş arası kızlar daha çocuksu modelleri tercih ederken, yaşın ilerlemesiyle ve beğenilerin de değişmesiyle 18-19 yaş grubu kızlar modaya uygun, giysilerin bütününde uyumlu renk ve desenleri tercih etmektedirler. Basit ve spor dış giyimlerin yanı sıra yerine göre yarı fantezi giysiler de genç kızlar için önemlidir (Bayraktar, 1993, 9).
Dış giyim seçimini; iklim ve mevsimler, yaş, vücut özelliği, cinsiyet, sağlık, gelenekler, moda ve ekonomik durum etkilemektedir (Altunyuva Sever, 1988, 23).
2.2.1.3. Üst Giyim
Çağdaş’a göre üst giyim; “ Vücudu ve dış giyimleri doğanın etkilerinden koruyan, vücuda estetik görünüm kazandıran, dış giyimlerin üzerine giyilen giysilerdir (Özkan, 2004, 12).
Üst giyim; dış giyimin üstüne giyilen, insanı doğada yaşanan mevsimsel olaylara karşı koruyan ve kişiye estetik görünüm kazandıran giysilerdir.
Soğuktan ve yağıştan koruma özelliği olan, dış giyimlerin üzerine giyilen üst giyimler; kalın, koruyucu ve su geçirmeyen yani suya dayanıklı kumaşlardan üretilmelidir. Teknolojik gelişmelerle birlikte kumaş üretim sektöründe de büyük yenilikler ortaya çıkmıştır. İhtiyaçların değişime ittiği tekstil sektöründe ortaya çıkan soya fasulyesinin lifinden üretilen daha sağlıklı kumaşlar ve yağışlı sezonlara yönelik üretilen teflon kumaşlar, naylondan üretilen yağmurlukların yerini almaya başlamıştır.
2.2.1.4. Özel Amaçlı Giyim
Özel amaçlı giyim; bir amaca yönelik olarak resmi, fantezi , spor veya koruyucu özelliği olan ve bir amaç doğrultusunda giyilmesi gereken giysileredir.
Bir aktiviteyi gerçekleştirirken olması gereken geleneksel, koruyucu veya resmi kılık kıyafet kurallarının doğrultusunda seçilen giysiler özel amaçlı giyimin konusuna girer. Örneğin; düğünde gelinin gelinlik giymesi, tatbikattaki bir askerin kamuflaj üniformasını giymesi veya bir jokeyin binici pantolonunu giymesi olarak açıklanabilir.
2.2.2. Genç Kızların Giyiminin Giyildiği Yer ve Zamana Göre Sınıflandırılması
2.2.2.1. Günlük Giysiler
Günlük hayatta giyilen, rahat, hareketleri kısıtlamayacak nitelikte olan giysilerdir. genç kızların günlük giysileri, sade ve spor model özelliğine sahip, doğal liflerden üretilmiş, rahat hareket etme özelliği sağlayan nitelikte olmalıdır. Aynı zamanda modası çabuk geçen popüler modellerden ziyade, klasikleşmiş ve kullanım kolaylığı sağlayan, yıkanıp ütülenmesi kolay ve çabuk buruşmayan nitelikteki giysiler tercih edilmelidir.
2.2.2.2. Gece (Yatak) Giysileri
Gece yatakta giyilen ve sonrasında bu giysilerin üzerine giyilen giysileri kapsamaktadır. Gecelik, pijama, şortlu takımlardan ve sabahlıktan oluşan gece giysilerinde Genç kızların pamuklu kumaşlardan ve esnek penye dokumalardan üretilmiş gece giysilerini seçmeleri önemlidir. Günümüzde pantolon, body (badi) ve mont biçiminde üretilen üçlü takımlar, kullanışlı olmaları bakımından daha çok tercih edilmektedir.
2.2.2.3. Özel Gün Giysileri
Özel günlerde giyilen fantezi veya yarı fantezi özelliğe sahip giysilerdir. Gençlerin kendilerini göstermek için sarf ettikleri çaba, modaya uygun giyinme ve süslenmeye duydukları ihtiyaç ve gençlik dönemlerinde yetişkin insanlara duydukları özenti gözden kaçmamalıdır (Günvaran ve Gökçel, 1968, 70). Bunun sonucunda aşırıya kaçmış, yaşının çok üstünde ve frapan kıyafetlere yönelecektir. Genç kızların ilgileri kendilerine daha uygun, sade ve yarı fantezi giysilere yönlendirilmelidir.
2.2.2.4. Spor Giysileri
Bir spor dalının aktivitelerini yerine getirmek için giyilmesi gereken giysilerdir. Gençler spor kıyafetlerinin seçiminde özel gün giysilerinin seçiminde olduğundan daha bilinçli ve zevk sahibidirler. Genç kızlar spor giysilerini sadece spor yapmaya yönelik olarak değil, günlük yaşama uygun kıyafetleri günlük hayatta da giymekten zevk alırlar.
2.2.2.5. Tatil ve Gezi Giysileri
Yolculuk, kamp, piknik ve yürüyüşlerde giyilecek giysilerin yer aldığı bu bölümde asıl amaç, kıyafetlerin rahat ve kullanışlı olmasıdır. Hava sıcaklığına uyum sağlayabilmek için iki parça giysiler ve rahatlığı sağlayabilmek için bol giysiler tercih edilmelidir. Yıkanması ve ütülenmesi kolay olan kumaşlardan üretilmiş spor modellerin tercih edilmesi önemlidir (Günvaran ve Gökçel, 1968, 76-78).
2.3. Ergonomi ve Antropometrinin Tanımı, Önemi ve Kadınların Giyim Sektöründe