Grup, vergiye esas yasal finansal tabloları ile TMS/TFRS’ye göre hazırlanmış konsolide finansal tabloları arasındaki farklılıklardan kaynaklanan geçici zamanlama farkları için ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri muhasebeleştirmektedir. Söz konusu farklılıklar genellikle bazı gelir ve gider kalemlerinin vergiye esas tutarları ile TMS/TFRS’ye göre hazırlanan konsolide finansal tablolarda farklı dönemlerde yer almasından kaynaklanmaktadır.
Türk Vergi Mevzuatı, ana şirket ve bağlı ortaklıklarına konsolide vergi beyannamesi hazırlamasına izin vermediğinden ekli konsolide finansal tablolarda da yansıtıldığı üzere, vergi karşılıkları her bir işletme bazında ayrı olarak hesaplanmıştır. Bu kapsamda ekli konsolide finansal tablolarda konsolide edilen işletmelere ait ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri de netleştirilmeden ayrı olarak gösterilmiştir.
30 Eylül 2017 31 Aralık 2016
Ertelenmiş vergi varlıkları 220.712.585 182.488.933
Ertelenmiş vergi yükümlülükleri (-) (1.141.569) (15.894.872)
Ertelenmiş vergi varlıkları (net) 219.571.016 166.594.061
(Devamı)
Ertelenmiş vergiye baz teşkil eden zamanlama farklılıkları 30 Eylül 2017 31 Aralık 2016 Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların değerleme ve
ekonomik ömür farklılıkları 408.457.915 445.563.178
İndirimli kurumlar vergisi (762.094.785) (477.884.274)
Vergiden mahsup edilecek geçmiş yıllar zararları (636.863.085) (691.709.275)
Kıdem tazminatı karşılığı (50.229.722) (41.996.501)
Stokların yeniden değerlemesi (10.713.940) (9.729.275)
Türev araç değerlemesi (25.177.315) (39.940.961)
Diğer (33.987.776) (27.453.531)
(1.110.608.708) (843.150.639) 30 Eylül 2017 31 Aralık 2016 Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların değerleme ve
ekonomik ömür farklılıkları (81.677.651) (89.024.377)
İndirimli kurumlar vergisi 152.418.957 95.576.855
Vergiden mahsup edilecek geçmiş yıllar zararları 124.860.672 136.269.866
Kıdem tazminatı karşılığı 10.045.944 8.399.300
Stokların yeniden değerlemesi 2.142.788 1.942.345
Türev araç değerlemesi 5.035.463 7.988.192
Diğer 6.744.843 5.441.880
219.571.016 166.594.061
Vergiden mahsup edilecek geçmiş yıllar zararlarının vadesi aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2017 31 Aralık 2016
Birinci yılda sona erecek - 3.932.585
İkinci yılda sona erecek - 57.500.789
Üçüncü yılda sona erecek - 34.876.290
Dördüncü yılda sona erecek - 18.923.209
Beşinci yılda sona erecek - 1.888.790
Süresiz 636.863.085 574.587.612
636.863.085 691.709.275 Mali zararlar, gelecek yıllarda oluşacak vergilendirilebilir kardan düşülmek üzere Türkiye’de maksimum 5 yıl, Rusya’da ve Ukrayna’da ise süresiz olarak kullanılabilmektedir (Rusya’da 30 Kasım 2016 tarihinden itibaren süresiz olmuştur.) Ancak oluşan zararlar geriye dönük olarak önceki yıllarda oluşan karlardan düşülemez.
Ertelenmiş vergi varlığı hesaplanmamış mali zararların tutarı 173.039.203 TL (31 Aralık 2016: 155.850.682 TL)’dir.
Gürcistan’da 1 Ocak 2017’den geçerli olmak üzere Kurumlar vergisi uygulaması kalkmış olup, sadece kar payı dağıtımlarında gelir vergisi alınmaktadır. Bu nedenle Gürcistan’da mukim bağlı ortaklığımızın ertelenmiş vergi tutarı sıfırlanmıştır.
(Devamı)
Ertelenen vergi varlık / (yükümlülüklerinin) hareketleri aşağıdaki gibidir:
2017 2016
1 Ocak 166.594.061 106.244.302
Yabancı para çevrim farkı 7.673.151 14.957.310
Kar veya zarar tablosu ile ilişkilendirilen 47.532.765 (1.825.927)
Özkaynaklar ile ilişkilendirilen (2.228.961) 11.542.466
30 Eylül 219.571.016 130.918.151
Kurumlar Vergisi
Grup Türkiye’de geçerli olan kurumlar vergisine tabidir. Türk Vergi Kanunu ana şirket ve bağlı ortaklıklarının konsolide bir vergi beyannamesi doldurmasına izin vermemektedir. Dolayısıyla ekteki konsolide finansal tablolarda yansıtılan vergi karşılıkları konsolide edilen şirketleri ayrı tüzel kişilik bazında dikkate alarak hesaplanmıştır.
Vergiye tabi kurum kazancı üzerinden tahakkuk ettirilecek kurumlar vergisi oranı ticari kazancın tespitinde gider yazılan vergi matrahından indirilemeyen giderlerin eklenmesi ve vergiden istisna kazançlar, vergiye tabi olmayan gelirler ve diğer indirimler (varsa geçmiş yıllar zararları kullanılan yatırım indirimleri ve Ar-Ge merkezi indirimi) düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden hesaplanmaktadır.
Türkiye’deki kurumlar vergisi vergi oranı %20’dir (2016: %20).
30 Eylül 2017 tarihi itibarıyla her bir ülkedeki yürürlükteki vergi mevzuatları dikkate alınarak ertelenen vergi hesaplamasında kullanılan vergi oranları (%) aşağıdaki gibidir:
Ülke Vergi oranı (%)
Gürcistan 15,0
Rusya 20,0
Ukrayna 18,0
Hollanda (*) 20,0-25,0
(*) Hollanda’da 200.000 Euro’ya kadar oluşan kardan %20, aşan kısmı için %25 oranında vergi uygulanmaktadır.
Türkiye’de geçici vergi üçer aylık dönemler itibarıyla hesaplanmakta ve tahakkuk ettirilmektedir. 2016 yılı kurum kazançlarının geçici vergi dönemleri itibarıyla vergilendirilmesi aşamasında kurum kazançları üzerinden
%20 oranında geçici vergi hesaplanmıştır (2016: %20).
Türkiye’de vergi değerlendirmesiyle ilgili kesin ve kati bir mutabakatlaşma prosedürü bulunmamaktadır.
Şirketler ilgili yılın hesap kapama dönemini takip eden yılın 1-25 Nisan tarihleri arasında (özel hesap dönemine sahip olanlarda dönem kapanışını izleyen dördüncü ayın 1-25 tarihleri arasında) vergi beyannamelerini hazırlamaktadır. Vergi Dairesi tarafından bu beyannameler ve buna baz olan muhasebe kayıtları 5 yıl içerisinde incelenerek şirketin ödemesi gereken kurumlar vergisi değiştirilebilir.
(Devamı) Gelir Vergisi Stopajı
Kurumlar vergisine ek olarak, dağıtılması durumunda kar payı elde eden ve bu kar paylarını kurum kazancına dâhil ederek beyan eden tam mükellef kurumlara ve yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubelerine dağıtılanlar hariç olmak üzere kar payları üzerinden ayrıca gelir vergisi stopajı yapılması gerekmektedir. Gelir vergisi stopajı 23 Temmuz 2006 tarihinden itibaren tüm şirketlerde %15 olarak uygulanmaktadır. Dağıtılmayıp sermayeye ilave edilen kar payları gelir vergisi stopajına tabi değildir.
24 Nisan 2003 tarihinden önce alınmış yatırım teşvik belgelerine istinaden yararlanılan yatırım indirimi tutarı üzerinden %19,8 vergi tevkifatı yapılması gerekmektedir. Bu tarihten sonra yapılan teşvik belgesiz yatırım harcamalarından şirketlerin üretim faaliyetiyle doğrudan ilgili olanların %40’ı vergilendirilebilir kazançtan düşülebilir. Yararlanılan teşvik belgesiz yatırım harcamalarından vergi tevkifatı yapılmamaktadır.
Yatırım İndirimi Uygulaması
Yatırım indirimi uygulaması 1 Ocak 2006 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır. Ancak, şirketlerin vergilendirilebilir kazançlarının yetersiz olması sebebiyle, 31 Aralık 2005 tarihi itibarıyla yararlanamadığı yatırım indirimi tutarları ile 1 Ocak 2006 öncesi başlayan ve iktisadi ve teknik bütünlük arz eden yatırımlara ait yatırım indirimi tutarları sonraki yıllarda elde edilecek vergilendirilebilir kazançlardan düşülmek üzere sonraki yıllara taşınabilir.
1 Ağustos 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6009 sayılı Kanun ile yapılan düzenleme gereğince hak kazanılan yatırım indirimi tutarları yıl sınırlaması olmaksızın kullanılabilecektir. Ayrıca indirim sonrası kazanç üzerinden yürürlükteki vergi oranına göre %20 kurumlar vergisi hesaplanacaktır. 6009 sayılı Kanunla yapılan düzenleme 2010 yılı kazançlarına uygulanmak üzere 1 Ağustos 2010 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
İndirimli Kurumlar Vergisi Uygulaması
Grup, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi çerçevesinde, Ekonomi Bakanlığı tarafından teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlar için indirimli kurumlar vergisi desteği almaktadır.
Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen yatırıma katkı oranına göre hesaplanan yatırıma katkı tutarına ulaşılana kadar her yıl ödenecek kurumlar vergisi tutarı yine Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen kurumlar vergisi indirim oranı uygulanarak indirimli ödenmek suretiyle bu teşvikten yararlanılmaktadır. Aynı karar kapsamında alınan yatırım teşvik belgeleri gereğince KDV ve gümrük vergisi teşvikinden de yararlanılmaktadır.
Cari dönem vergisiyle ilgili varlıklar 13.158.711’dir (31 Aralık 2016: 5.200.612 TL).
30 Eylül 2017 31 Aralık 2016
Kurumlar vergisi karşılığı 6.942.204 51.281.388
Peşin ödenen vergi ve fonlar (-) (20.100.915) (38.512.793)
Peşin ödenmiş vergi yükümlülüğü / (varlığı) (13.158.711) 12.768.595
1 Ocak - 1 Ocak -
30 Eylül 2017 30 Eylül 2016
Cari dönem kurumlar vergisi karşılığı (6.942.204) (35.728.079)
Yabancı para çevrim farkları (10.271) 4.306
Ertelenmiş vergi geliri 47.532.765 (1.825.927)
Kar veya zarar tablosundaki vergi karşılığı 40.580.290 (37.549.700)
(Devamı)
Vergi karşılığının mutabakatı
Vergi ve ana ortaklık dışı paylar öncesi kar 129.271.877 464.638.433
Geçerli vergi oranı %20 %20
Hesaplanan vergi (25.854.375) (92.927.687)
1 Ocak - 1 Ocak -
Ayrılan ile hesaplanan vergi karşılığının mutabakatı 30 Eylül 2017 30 Eylül 2016
Temettü ve vergiden muaf diğer gelirler 13.430.867 56.423.673
Vergiden mahsup edilebilecek geçmiş yıl zararları 5.966.386 12.435.785
Türev araç işlemleri (3.711.157) 6.918.043
İndirimli kurumlar vergisi 61.705.411 3.168.354
Farklı vergi oranlarına tabi yurtdışı şirketlerin etkisi 163.660 (911.541) Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların kar payı (1.591.728) (1.693.175)
Konsolidasyon düzeltmeleri (1.783.672) (4.854.867)
Kanunen kabul edilmeyen giderler (6.607.000) (6.039.155)
Diğer 3.759.659 (1.240.974)
Yabancı para çevrim farkları (4.897.761) (8.828.156)
Kar veya zarar tablosundaki vergi karşılığı 40.580.290 (37.549.700)