GELİR VERGİLERİ (ERTELENMİŞ VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ DAHİL) Ertelenmiş Vergi Varlıkları ve Yükümlülükleri

Grup, vergiye esas yasal finansal tabloları ile TMS/TFRS’ye göre hazırlanmış konsolide finansal tabloları arasındaki farklılıklardan kaynaklanan geçici zamanlama farkları için ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri muhasebeleştirmektedir. Söz konusu farklılıklar genellikle bazı gelir ve gider kalemlerinin vergiye esas tutarları ile TMS/TFRS’ye göre hazırlanan konsolide finansal tablolarda farklı dönemlerde yer almasından kaynaklanmaktadır.

Türk Vergi Mevzuatı, ana şirket ve bağlı ortaklıklarına konsolide vergi beyannamesi hazırlamasına izin vermediğinden ekli konsolide finansal tablolarda da yansıtıldığı üzere, vergi karşılıkları her bir işletme bazında ayrı olarak hesaplanmıştır. Bu kapsamda ekli konsolide finansal tablolarda konsolide edilen işletmelere ait ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri de netleştirilmeden ayrı olarak gösterilmiştir.

31 Aralık 2014 31 Aralık 2013

Ertelenmiş vergi varlıkları 124.735.917 136.138.692

Ertelenmiş vergi yükümlülükleri (-) (18.386.024) (8.791.289)

Ertelenmiş vergi varlıkları (net) 106.349.893 127.347.403

Ertelenmiş vergiye baz teşkil eden zamanlama farklılıkları 31 Aralık 2014 31 Aralık 2013 Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların değerleme ve

ekonomik ömür farklılıkları 140.124.794 104.812.973

İndirimli kurumlar vergisi (334.526.946) (326.669.323)

Vergiden mahsup edilecek geçmiş yıllar zararları (452.589.925) (396.602.916)

Satılmaya hazır finansal varlıklar 306.546.136 154.157.906

Kıdem tazminatı karşılığı (40.792.101) (43.139.690)

Satış amaçlı sınıflanan duran varlıklar - 10.074.122

Türev araç işlemleri 84.341.541 (4.154.651)

Diğer (8.978.679) (22.864.908)

(305.875.180) (524.386.487)

31 Aralık 2014 31 Aralık 2013 Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların değerleme ve

ekonomik ömür farklılıkları (27.523.011) (21.047.319)

İndirimli kurumlar vergisi 66.905.389 65.333.865

Vergiden mahsup edilecek geçmiş yıllar zararları 89.238.095 78.612.608

Satılmaya hazır finansal varlık (15.327.307) (7.707.895)

Kıdem tazminatı karşılığı 8.158.420 8.627.938

Satış amaçlı sınıflanan duran varlıklar - 2.014.824

Türev araç işlemleri (16.868.308) (825.440)

Diğer 1.766.615 2.338.822

106.349.893 127.347.403

Vergiden mahsup edilecek geçmiş yıllar zararlarının vadesi aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2014 31 Aralık 2013

Birinci yılda sona erecek - -

İkinci yılda sona erecek 8.458.095 -

Üçüncü yılda sona erecek 16.847.835 15.317.876

Dördüncü yılda sona erecek 76.162.158 27.422.751

Beşinci yılda sona erecek 72.669.023 91.169.840

Altıncı yılda sona erecek 12.727.724 20.159.095

Yedinci yılda sona erecek 19.026.829 20.489.611

Sekizinci yılda sona erecek 64.731.356 30.630.168

Dokuzuncu yılda sona erecek 54.170.808 104.207.189

Onuncu yılda sona erecek 127.796.097 87.206.386

452.589.925 396.602.916

Ertelenmiş Vergi Varlıkları ve Yükümlülükleri (Devamı)

Mali zararlar, gelecek yıllarda oluşacak vergilendirilebilir kardan düşülmek üzere Türkiye’de maksimum 5 yıl, Rusya’da ise maksimum 10 yıl taşınabilir. Ancak oluşan zararlar geriye dönük olarak önceki yıllarda oluşan karlardan düşülemez.

Ertelenmiş vergi varlığı hesaplanmamış mali zararların tutarı 113.344.382 TL (31 Aralık 2013: 114.391.080 TL)’dir.

Ertelenen vergi varlıklarının hareketleri aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2014 31 Aralık 2013

1 Ocak 127.347.403 53.264.381

Kar veya zarar tablosu ile ilişkilendirilen 26.140.559 74.259.659

Özkaynaklar ile ilişkilendirilen (12.614.268) (8.501.386)

Yabancı para çevrim farkı (34.523.800) 8.324.749

106.349.893 127.347.403

Kurumlar Vergisi

Grup Türkiye’de geçerli olan kurumlar vergisine tabidir. Türk Vergi Kanunu ana şirket ve bağlı ortaklıklarının konsolide bir vergi beyannamesi doldurmasına izin vermemektedir. Dolayısıyla ekteki konsolide finansal tablolarda yansıtılan vergi karşılıkları konsolide edilen şirketleri ayrı tüzel kişilik bazında dikkate alarak hesaplanmıştır.

Vergiye tabi kurum kazancı üzerinden tahakkuk ettirilecek kurumlar vergisi oranı ticari kazancın tespitinde gider yazılan vergi matrahından indirilemeyen giderlerin eklenmesi ve vergiden istisna kazançlar, vergiye tabi olmayan gelirler ve diğer indirimler (varsa geçmiş yıllar zararları kullanılan yatırım indirimleri ve Ar-Ge merkezi indirimi) düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden hesaplanmaktadır.

Türkiye’deki kurumlar vergisi vergi oranı %20’dir (2013 %20).

31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla her bir ülkedeki yürürlükteki vergi mevzuatları dikkate alınarak ertelenen vergi hesaplamasında kullanılan vergi oranları (%) aşağıdaki gibidir:

Ülke Vergi oranı (%)

Gürcistan 15,0

Rusya (*) 2,0-20,0

Ukrayna 19,0

(*) Rusya’nın-Tataristan bölgesinde vergi oranı %2,0, diğer bölgelerde ise vergi oranı %20,0 olarak kullanılmaktadır.

Türkiye’de geçici vergi üçer aylık dönemler itibarıyla hesaplanmakta ve tahakkuk ettirilmektedir. 2014 yılı kurum kazançlarının geçici vergi dönemleri itibarıyla vergilendirilmesi aşamasında kurum kazançları üzerinden %20 oranında geçici vergi hesaplanmıştır (2013: %20).

Türkiye’de vergi değerlendirmesiyle ilgili kesin ve kati bir mutabakatlaşma prosedürü bulunmamaktadır. Şirketler ilgili yılın hesap kapama dönemini takip eden yılın 1-25 Nisan tarihleri arasında (özel hesap dönemine sahip olanlarda dönem kapanışını izleyen dördüncü ayın 1-25 tarihleri arasında) vergi beyannamelerini hazırlamaktadır.

Vergi Dairesi tarafından bu beyannameler ve buna baz olan muhasebe kayıtları 5 yıl içerisinde incelenerek şirketin ödemesi gereken kurumlar vergisi değiştirilebilir.

Gelir Vergisi Stopajı

Kurumlar vergisine ek olarak, dağıtılması durumunda kar payı elde eden ve bu kar paylarını kurum kazancına dâhil ederek beyan eden tam mükellef kurumlara ve yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubelerine dağıtılanlar hariç olmak üzere kar payları üzerinden ayrıca gelir vergisi stopajı yapılması gerekmektedir. Gelir vergisi stopajı 23 Temmuz 2006 tarihinden itibaren tüm şirketlerde %15 olarak uygulanmaktadır. Dağıtılmayıp sermayeye ilave edilen kar payları gelir vergisi stopajına tabi değildir.

24 Nisan 2003 tarihinden önce alınmış yatırım teşvik belgelerine istinaden yararlanılan yatırım indirimi tutarı üzerinden %19,8 vergi tevkifatı yapılması gerekmektedir. Bu tarihten sonra yapılan teşvik belgesiz yatırım harcamalarından şirketlerin üretim faaliyetiyle doğrudan ilgili olanların %40’ı vergilendirilebilir kazançtan düşülebilir. Yararlanılan teşvik belgesiz yatırım harcamalarından vergi tevkifatı yapılmamaktadır.

Yatırım İndirimi Uygulaması

Yatırım indirimi uygulaması 1 Ocak 2006 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır. Ancak, şirketlerin vergilendirilebilir kazançlarının yetersiz olması sebebiyle, 31 Aralık 2005 tarihi itibarıyla yararlanamadığı yatırım indirimi tutarları ile 1 Ocak 2006 öncesi başlayan ve iktisadi ve teknik bütünlük arz eden yatırımlara ait yatırım indirimi tutarları sonraki yıllarda elde edilecek vergilendirilebilir kazançlardan düşülmek üzere sonraki yıllara taşınabilir.

Yatırım İndirimi Uygulaması

1 Ağustos 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6009 sayılı Kanun ile yapılan düzenleme gereğince hak kazanılan yatırım indirimi tutarları yıl sınırlaması olmaksızın kullanılabilecektir. Ayrıca indirim sonrası kazanç üzerinden yürürlükteki vergi oranına göre %20 kurumlar vergisi hesaplanacaktır. 6009 sayılı Kanunla yapılan düzenleme 2010 yılı kazançlarına uygulanmak üzere 1 Ağustos 2010 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

İndirimli Kurumlar Vergisi Uygulaması

2009/15199 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar kapsamında büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel uygulama kapsamında gerçekleştirilen yatırımlarda, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi çerçevesinde, indirimli kurumlar vergisi desteği alınmaktadır. Teşvik belgesinde belirtilen yatırıma katkı oranına göre hesaplanan yatırıma katkı tutarına ulaşılana kadar her yıl ödenecek kurumlar vergisi tutarı eksik ödenmek suretiyle bu teşvikten yararlanılmaktadır. Aynı Karar kapsamında alınan yatırım teşvik belgeleri gereğince KDV ve gümrük vergisi teşvikinden de yararlanılmaktadır.

Cari dönem vergisiyle ilgili varlıklar 7.148.829 TL (31 Aralık 2013 3.555.646 TL)’dir. Bazı bağlı ortaklıklarda peşin ödenen vergi, vergi yükümlülüğünden daha yüksektir ve bu bağlı ortaklıklar için vergi yükümlülüğünü aşan peşin ödenmiş vergi cari dönem vergisi altında sınıflandırılmıştır.

31 Aralık 2014 31 Aralık 2013

Kurumlar vergisi karşılığı 24.167.473 33.660.397

Peşin ödenen vergi ve fonlar (-) (17.820.445) (20.004.397)

Finansal durum tablosundaki vergi karşılığı 6.347.028 13.656.000

1 Ocak - 1 Ocak - 31 Aralık 2014 31 Aralık 2013

Cari dönem kurumlar vergisi karşılığı (24.167.473) (33.660.397)

Yabancı para çevrim farkları (17.627) 189.268

Ertelenmiş vergi geliri 26.140.559 74.259.659

Kar veya zarar tablosundaki vergi karşılığı 1.955.459 40.788.530

Vergi karşılığının mutabakatı

Vergi ve ana ortaklık dışı paylar öncesi kar 12.155.980 32.008.774

Geçerli vergi oranı %20 %20

Hesaplanan vergi (2.431.196) (6.401.755)

Ayrılan ile hesaplanan vergi karşılığının mutabakatı

- Temettü ve vergiden muaf diğer gelirler 19.450.573 5.011.589

- İndirimli kurumlar vergisi 7.379.140 52.861.800

- Kanunen kabul edilmeyen giderler (7.673.680) (6.959.173)

- Farklı vergi oranlarına tabi yurtdışı şirketlerin etkisi (1.719.720) (250.010) - Üzerinden ertelenmiş vergi hesaplanmayan geçmiş yıl zararları (7.687.650) - - Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların kar payları 1.721.775 1.536.077

- Karşılık ayrılan ertelenmiş vergi - (13.235.330)

- Yatırım amaçlı gayrimenkul satışından kaynaklanan vergi düzeltmesi - 8.055.721

- Diğer (7.083.783) 169.611

Kar veya zarar tablosundaki vergi karşılığı 1.955.459 40.788.530