Tünel kalıp sistemleri ERTF ve TRTF olmak üzere iki farklı sistem olarak üretilir. ERTF tipi tünel kalıp sistemi, özellikle son altı yıldır Amerika, Hollanda, Fransa, İngiltere, Orta ve Güneydoğu Asya ülkelerine Mesa imalat tarafından üretilen farklı özelliklerdeki kalıpların klasik tünel kalıp sistemi ile harmanlanması sonucu oluşturulmuş yeni sistemidir [19].
TÜNEL KALIP UCUZLAMA
ORANI GELENEKSEL SİSTEM
Yapılan değişiklikleri sistemi oluşturan elemanları inceleyerek ifade edersek;
İç Dik Panolar: Tünel kalıp sistemi kullanıcılarının uyarıları dikkate alınarak en
fazla değişiklik bu panolarda yapılmıştır. Alt saplama yeri yükseltilmiş ve her saplama altına sırt U’ su konulmuştur. Pano alt UPS’si kaldırılmış ve 15 mm lama kullanılarak tünellerin rulmanlardan oluşan ayrı bir yürütme elemanı üzerinde yürütülmesi sağlanmıştır. Pano tekeri ve krikosu panodan ayrılarak demonte olarak gönderilmektedir. Pano yüksekliği standart 2500 ve 3000 mm sabit olmak üzere ara ölçülere adaptör ve sabitleyici elemanlarla ulaşılmaktadır.
Yatay Panolar: Panolara kaynaklı gönderilen 80*80 köşebent panodan ayrılmıştır.
Dolayısı ile panolar UPF bitişli yapılmaktadır. Bu değişiklikte özellikle yedeklemelerde kullanılacak adaptör panoların yatay pano ile köşebent arasına bağlanabilmesine olanak sağlamaktadır. Bağlanan adaptörlerin düzgünlüğü ayrı bir sistemle desteklenmektedir.
Arka panolar: Yatay pano olduğu gibi 80*80 adaptör köşebent ayrı
gönderilmektedir. Genişliği ilave adaptörle değiştirilmekte, ancak yüksekliği tünel ölçüsüne göre sabit kalmaktadır.
Konturfiş ve Yürütme Sistemi: Her pano için ayrı ayrı konturfiş üretiminden
vazgeçilerek, konturfişlerin üç grup altında toplanması sağlanmıştır. Bu değişiklik nedeni ile de konturfişler hem teleskopik ayarlanabilir özellikte hem de sehim ayarı yapıldıktan sonra bir daha yapılmasını gerektirmeyen bir sisteme dönüştürülmüştür. Klasik dikme tekeri ve çatal sistemi iptal edilerek, tamamen iç dik panolara bağlanabilen ayrı bir sistem ile yapılmaktadır.
Dış Panolar: İç dik panolarla aynı özellikte üretilmektedir.
Kalıp Çıkarma İskelesi: Değişen kat yüksekliklerinde kullanılabilmek için
teleskopik ayarlanabilme özelliğine sahiptir. Ayrıca iskele ahşaplarının döşeme altına kadar ve içeri sürülebilir olarak kurulması nedeni ile değişen döşeme bitimlerinde ayrı bir iskeleye ihtiyaç duyulmamaktadır. İstenirse iskeleler bilinen sistemde olduğu gibi ahşapları kat kotuna uygun hale getirilebilir.
Kaldırma ve Taşıma Elemanları: Bu sistemde de ciddi bir değişikliğe gidilmiştir.
Kaldırma üçgeni yerine asimetrik kaldırma elemanı kullanılmaktadır. Bu elemanla tünel taşıma yerini yaklaşık 40 cm daha öne almak mümkün olmaktadır.
Ayrıca kaldırma üçgeni somunu terazi putrelleri üzerine sabitlenmiş olduğundan asimetrik kaldırma elemanın bağlanması ve sökülmesi tamamen tünel üzerinden yapılmakta, ikinci bir elemana ihtiyaç duyulmamaktadır [19].
Şekil 3.1’de görüldüğü gibi daha yüksek aks betonu, tünel yükseklik ayarını kolaylaştırdığı için, temel betonundaki kot hataları yok edilir. Kontrolsüz dökülmüş aks betonunun, bir üst katta kullanılacak alt saplama kotunu geçmesini önler. Uygulamayı hızlandırır. Kesiti büyütülmüş aks köşebentleri, daha uzun süreli düzgün kullanım sağlar.
Şekil 3.1. Yükseltilmiş alt saplama kotu daha yüksek aks betonu
Şekil 3.2’de görüldüğü gibi standart ölçülerdeki modüler ana arka panolar, ilave adaptörler ile her açıklığa kolaylıkla adapte edilebilir. Yeni projelerde pano kullanım miktarı artar. Özel ölçüde arka pano kullanımı gerektirmez. Adaptör birleşimlerinde daha temiz beton yüzeyi elde edilir.
Şekil 3.3’de görüldüğü gibi ahşap kaplaması döşeme altına girdiği için düzgün olmaya döşeme bitimlerinden işçiliği azaltır, iskelenin farklı döşeme bitişli yerlerde kullanımına olanak verir.
Şekil 3.3. Döşeme altı kalıp çıkartma iskelesi
Şekil 3.4’de görülen yarım tünel dik panosu ile döşeme arasına yerleştirilen roller sayesinde, söküm esnasında tünel hareketi kolaylaşır. Dik panoda teker kullanımına gerek kalmadığı için, maliyeti düşürür, kalıp stoklama basitleşir. Tünel kalıp, döşeme üzerindeki rollere taşıtıldığı için kalıp aralığı iskeleyi etkilemez.
Şekil 3.4. Tünel yürütme aparatı (Roller)
Şekil 3.5’de görülen standart yükseklikte üretilen modüler dik panolar hem dış cephede hem de yarım tünelde kullanıma uygundur. Bu sayede mevcut pano çeşidi azaltılmış olur. Dik panolara ilave edilen adaptörler sayesinde her kat yüksekliğine kolaylıkla adapte edilebilir. Dik panolar, perde kalıbı olarak kullanıma da uygundur.
Şekil 3.5. Modüler dik pano ve ilave üst adaptör
Şekil 3.6’da görülen tünel çıkış yönüne, ağırlık merkezinden daha yakın bir noktadan bağlanarak, asimetrikliği sayesinde ağırlığı dengeler; roller üzerinde hareket eden yarım tünel, kalıp çıkartma iskelesine yük iletmeden taşıtılır. Kullanımı ve taşıması kolaydır.
Şekil 3.6. Asimetrik kaldırma üçgeni
Şekil 3.7’de görülen teleskopik yapısı sayesinde, standart kontrfiş her tünel açıklığında kullanılabilir. Böylece stok çeşidi, tek tip ile sınırlı kalır. Yatay pano sehimi bir kez ayarlanarak, üst kısmındaki kolun yukarı hareketinden panoyu aşağı çeker. Kol kapatıldığında, istenen sehim yeniden ayarlanmıştır.
Şekil 3.8’ de görülen standart genişlikte üretilen modüler yatay panolar ilave adaptörler ile her açıklığa kalaylıkla adapte edilebilir. Yeni projelerde pano kullanım miktarı artar. Özel ölçüde yatay pano kullanımı gerektirmez. Adaptör birleşimlerinde daha temiz beton yüzeyi elde edilir [19].
Şekil 3.8. Modüler yatay pano ve ilave adaptörler