Geleneksel ve Yapılandırıcı Yaklaşımın Karşılaştırılması

Öğrenci, yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına göre yeni bilgilere son derece açıktır. Kazandığı bilgileri eski bilgileri ile karşılaştırarak zihninde yeniden yapılandırır ve böylece dünyayı daha iyi anlamaya yoğunlaşmaya başlar. Öğrencilerin pasif bir dinleyici ve öğretmen odaklı geleneksel öğretim yaklaşımlarının tersine, Yapısalcı Yaklaşımda öğrencinin öğrenme süresince çok aktif olması gerektiğini savunur. Bu teoride, bilgini öğrenen tarafından bireysel olarak yapılandırıldığı, öğrencinin kendisine ulaşan bilgileri aynen almadığı ve öğrenmede bireyin ön bilgilerinin, kişisel özelliklerinin ve öğrenme ortamının çok önemli olduğu vurgulanmaktadır (Karadağ ve Korkmaz, 2007).

Demokratik sınıf ortamlarında her öğrencinin probleme bakışı farklıdır. Öğrencilerin bu farklı görüşlerini serbestçe söylemelerine izin verilmeli ve tartışılmalıdır. Bunun önemini vurgulayan yapılandırmacı öğrenme yaklaşımını savunanlar derslerde grup tartışmasına da yer vermektedirler. Geleneksel yöntem ise pasif bir yöntemdir ve sınıf içi faaliyetleri kısıtlayıcıdır (Karadağ ve Korkmaz, 2007).

Geleneksel yaklaşımda bilgi bireylerin dışındadır, nesneldir. Öğretmenlerden, öğrencilere transfer edilebilir. Öğrenciler duydukları ve okuduklarını öğrenirler. Öğrenme daha çok öğretmenin iyi anlatmasına bağlıdır. Öğrenme, öğrencilerin

41

öğretilenleri tekrar etmelerine bağlıdır. Yapılandırıcı Yaklaşımda ise bilgi, kişisel anlama sahiptir, özneldir. Öğrencilerin kendileri tarafından oluşturulur. Öğrenciler kendi bilgilerini oluştururlar. Duyduklarını ve okuduklarını önceki öğrenmelerine ve alışkanlıklarına dayalı olarak yorumlarlar. Öğrenme, öğrencilerin kavramsal anlamayı gösterebilmelerine bağlıdır (Çınar ve diğ., 2006).

1.9.1. Geleneksel Modeller İle Yapılandırıcı Modellerin Karşılaştırılması

Yapılandırmacı aktivitelerin sonuçları çeşitli ve birbirinden farklıdır. Geleneksel yöntemde genellikle bütün öğrencilerden aynı sonucu bekleriz. Ancak her öğrencinin öğrenme ortamına getirdikleri ve zihinsel süreçleri birbirinden farklı olduğundan aynı ürünü oluşturmaları beklenemez. Yapılandırmacı öğretimde öğretmenin rolü geleneksel öğretim tekniklerine göre oldukça farklıdır (Karadağ ve Korkmaz, 2007).

Geleneksel yaklaşımda öğretmenin ifadeleri, kullanılan materyaller, yazılı metinler ve ezberlemeye dayalı diğer etkinlikler bilginin bireylere aktarılmasında en geçerli araçlar olarak algılanır. Sonuç olarak öğrenciler, öğretmenin söylediklerini veya ders kitabında yazılı olanı hatırlamaz, hafıza ve öğrenme problemi yaşayan bireyler olarak görülürler. Bu yaklaşımda öğrenciler sadece kendilerini anlatılan bilgileri alırlar ve bunları ezberleme yoluna giderler ve bu kolaycılıktan dolayı öğrenciler yeni bilgiler peşinde koşmayacaklar ve kısa zaman sonra bu ezberler unutulacak, hatırlanmayacaktır. Yapılandırmacı Yaklaşımda ise en temel dayanak noktası öğrencilerin kendi bilgilerini zihinlerinde yeni edinileni önceden edinilmiş olanla ilişkilendirerek yapılandırması olarak gösterilmiştir. Bu şekilde de öğrenci pasif durumdan aktif duruma geçmiş olacaktır ve en kalıcı öğrenme yaşanmış olacaktır (Karadağ ve Korkmaz, 2007).

Yapılandırıcı Yaklaşım, öğrenci merkezli bir tasarım olduğu için öğretmenin rehber rolü, geleneksel yaklaşıma göre daha büyük önem taşır. Çünkü geleneksel öğretimden farklı olarak, Yapılandırmacı Yaklaşımda, öğretmen bilgiyi aktaran değil, öğrencide bilginin oluşmasına yardım eden ve öğrencinin ön öğrenmeleriyle ilişki kurarak bilgiyi yeniden yapılandırmasına rehber olan kişidir. Yapılandırmacı tasarıma uygun öğretim yapmak isteyen öğretmenlerin özellikleri şöyle özetlenebilir (Altun ve Büyükduman, 2006):

42

• Öğretmen, edilgin bir öğrenen grubuna bilgi aktarmaz, öğrenenin aktif olarak bilgiye ulaşmasına ve bilgiyi zihninde yapılandırmasına rehber olur.

• Öğretmen, öğreneni, kendi öğrenmelerinin sorumluluğunu alması gerektiğine inandırır.

• Öğretmen, öğrenenlerin problem çözme becerilerini geliştirecek etkinliklere yer verir.

• Öğretmen, öğrenenlerin düşüncelerini özgürce ifade edebilmelerine olanak sağlar.

• Öğretmen, öğretim ortamında öğrenenler arası etkileşime izin verir; işbirlikçi öğrenme stratejilerini devreye sokar.

• Öğretmen, dersi öğrenenler için ilginç ve anlamlı hale getirir.

• Öğrenenlerin sosyokültürel yapılarını ve geçmişlerini göz önünde bulundurur.

• Öğrenenlerin önceki bilgilerini ve öğrenme stratejilerini dikkate alır.

• Öğrenenler arasındaki bireysel farkı göz ardı etmez.

1.9.2. Geleneksel Sınıflar İle Yapılandırıcı Sınıfların Karşılaştırılması

Yapısalcı fen öğretmeni ile Geleneksel fen öğretmenin sınıf içi rolleri farklılık göstermektedir. Geleneksel fen öğretmeni kitaplarda ve çeşitli bilimsel kaynaklardan aldığı bilimsel bilgileri öğrencilerine aktarmakta ancak Yapısalcı Yaklaşımda durum neredeyse bunun tam tersidir. Yapısalcı Fen öğretmeni; öğrencilerin sorduğu sorular direkt cevaplar vermek yerine öğrenciyi düşünmeye sevk ederek öğrencilerin araştırarak bilgiyi bulmalarını sağlamalıdır (İşman ve diğ., 2002).

Geleneksel sınıf ortamında öğrenme, ezbere ve bilginin tekrarına dayanır, yapılandırmacılıkta ise bilginin transferi, yeniden yapılandırılması söz konusudur. Bilgiyi transfer edebilmek için yeni bir anlayışın gelişmesi gerekir. Yani öğrenilmiş bilgiyi yeni bir duruma çevirebilme ve uygulama yapabilmek için önemlidir. Yeni öğrenilen bilgiye derinden nüfuz edebilme önemlidir (Karadağ ve Korkmaz, 2007).

Geleneksel sınıf ortamlarında amaç bilginin aktarılmasıdır. Yapılandırıcı sınıflarda ise bilginin yapılandırılmasıdır. Geleneksel sınıf ortamlarında müfredat, içerik merkezli,

43

katı ve ardışıktır. Yapılandırıcı sınıflarda problem merkezli, esnek ve örüntülüdür. Geleneksel sınıf ortamlarında planlama öğretmen tarafından yapılırken, yapılandırıcı sınıflarda öğretmen ve öğrenci tarafından yapılır (Çınar ve diğ., 2006).

Geleneksel Yaklaşımda zamanın büyük bölümünde öğretmenin konuştuğu sınıflarda, öğrenci dikkatini doğrudan derse odaklamak zorundadır, öğretmenin kullandığı terim ve kavramları kavrayabilmelidir, bilginin nitelik ve önemi hakkında yargı sahibi olabilmelidir ve mümkün olduğunca fazla yazmalı, not almalı, ezberlemelidir. Yapılandırmacı yöntemde öğretmen-öğrenci merkezli bir süreç yaşanacağı için ve öğrenci her zaman bu sürecin içinde yer alacağı için bilgileri almaya hazır halde değil bilgilerin bulunmasından, toparlanmasından ve bunun kendilerine adapte olunmasından da sorumludurlar (Karadağ ve Korkmaz, 2007).

Gagnon-Collay’a göre öğrenme anlamlı, özgün ve karmaşık ortamlarda gerçekleştiğinden yapılandırmacı sınıflarda öğrencinin kendi kararlarını verebildiği kendi öğrenme planını yaptığı ve uyguladığı, gelişimini izlediği, çalışmalarım değerlendirdiği özgün öğrenme etkinlikleri kullanılmaktadır. Öğrenciler, kendi öğrenmelerinin sorumluluğunu almalı, sınıf düzeyi arttıkça artan sorumluluklarının farkına varmalıdır. Bu şekilde bilimsel ve teknolojik kavram dağarcıklarını geliştiren, soru soran ve sorgulayan, kendi problemlerini kuran ve çözen, tartışan, sınıf dışındaki öğrenme fırsatlarını da değerlendiren birey ortaya çıkabilir. Ayrıca, öğrenci kendisi ve çevresi için güvenlik konularında bilinçli davranmalı ve grup çalışması becerilerini geliştirmelidir. Bu nedenle yapılandırmacı öğrenme ortamlarında öğrencileri düşündürmeye yöneltmek ve problemlere çeşitli çözüm yolları geliştirmede onları desteklemek gerekmektedir. Çünkü problemlerin çözümünde farklı bakış açılarının kazandırılması bilginin yapılandırılmasında önemlidir (Çınar ve diğ., 2006).

44

1.10. 5E Öğrenme Yöntemi ve Yapılandırmacı Yaklaşım

5E modeli, öğrencilerin araştırma merakını artırıp, beklentilerini tatmin eden, bilgi ve anlama için aktif bir araştırmaya odaklandıran beceri ve aktiviteleri içeren, yukarıda anlatılan bütün yenilikleri kapsayan ve uygulamayı sağlayan bir öğretim modelidir. 5E modeli verilen bilgiler ışığında her aşamada öğrencileri aktivite içine dâhil ederken, öğrencilerin kendi kavramlarını oluşturmalarını da teşvik etmektedir. Yapılandırmacı Yaklaşıma ve psikoloji bilimine dayalı olarak yürütülen eğitim araştırmaları göstermektedir ki; kişisel deneyimler, daha önce, öğrenilenler ve inanılan değerler yeni bilginin öğrenilmesini etkilemektedir. Bu şekilde, eski ile yeninin bağdaştırılması yoluyla daha iyi öğrenilmektedir (İsmet ve diğ., 2007).

Yapısalcı yaklaşımda oldukça fazla kullanılan 5E modeli, öğrencinin araştırma merakını artıran, konu ile ilgili beklentilerine cevap veren, bilgi ve becerilerinin aktif kullanımını içeren aktivitelerden oluşmaktadır. 5E modeli her aşamada öğrencileri aktivite içine dâhil ederken aynı zamanda öğrenciler kendi kavramlarını oluşturmalarını da teşvik etmektedir. 5E modeli, yeni bir kavramın öğrenilmesinde veya bilinen kavramın daha derinlemesine anlaşılmasına çalışan doğrusal bir süreçtir. 5E modeline yönelik yapılan çalışmalarda, modelin öğrencilerin başarılarını artırdığı, kavramsal gelişimlerini sağladığı ve tutumlarını pozitif yönde değiştirdiğine yönelik bulgular bulunmaktadır (Özsevgeç, 2006).