Adım 5: Hazırda Bekletme ve Uyku Durumlarını Yeniden Etkinleştirme
5 Güvenlik
Bilgisayarı koruma
NOT: Güvenlik çözümleri caydırıcı olmak üzere tasarlanmıştır. Bu caydırıcı çözümler ürünün hatalı kullanılmasını veya çalınmasını engellemez.
NOT: Bazı ülkelerde ve bölgelerde bilgisayar, çevrimiçi güvenlik tabanlı izleme ve kurtarma hizmeti olan CompuTrace hizmetini destekler. Bilgisayar çalınırsa CompuTrace, bilgisayarı izinsiz alanın Internet'e bağlanması durumunda bilgisayarı izleyebilir. CompuTrace hizmetini kullanabilmek için yazılımı satın alıp hizmete abone olmanız gerekir. CompuTrace yazılımını sipariş etmek hakkında bilgi için http://www.hpshopping.com adresindeki HP Web sitesini ziyaret edin.
Bilgisayarla birlikte sağlanan güvenlik özellikleri bilgisayarı, kişisel bilgileri ve verileri çeşitli risklerden koruyabilir. Bilgisayarınızı kullanma şekliniz, kullanmanız gereken güvenlik özelliklerini belirler.
Windows işletim sistemi bazı güvenlik özellikleri sağlamaktadır. Ek güvenlik özellikleri aşağıdaki tabloda listelenmiştir. Ek güvenlik özelliklerinin çoğu Computer Setup'tan (Bilgisayar Kurulumu)
yapılandırılabilir.
Buna karşı korumak için Bu güvenlik özelliğini kullanın
Bilgisayarın yetkisiz kullanımı Parola kullanarak açılış doğrulaması veya akıllı kartlar Computer Setup'a (Bilgisayar Kurulumu) izinsiz erişim (f10) Computer Setup'ta (Bilgisayar Kurulumu) BIOS yönetici
parolası*
Sabit sürücünün içeriğine izinsiz erişim Computer Setup'ta (Bilgisayar Kurulumu) DriveLock parolası*
Optik sürücü, disket sürücü veya dahili ağ bağdaştırıcısından yetkisiz başlatma
Computer Setup'ta (Bilgisayar Kurulumu) önyükleme seçenekleri özelliği*
Verilere yetkisiz erişim ● Güvenlik Duvarı yazılımı
● Windows güncelleştirmeleri Computer Setup (Bilgisayar Kurulumu) ayarlarına ve diğer
sistem kimlik bilgilerine yetkisiz erişim
Computer Setup'ta (Bilgisayar Kurulumu) BIOS yönetici parolası*
Bilgisayarın yerinin izinsiz değiştirilmesi Güvenlik kablosu yuvası (isteğe bağlı güvenlik kablosuyla kullanılır)
*Computer Setup (Bilgisayar Kurulumu), işletim sistemi çalışmadığında veya yüklenmediğinde bile çalışabilen önceden yüklü, ROM tabanlı bir yardımcı programdır. Computer Setup'ta (Bilgisayar Kurulumu), bir işaret aygıtı (Dokunmatik Yüzey, işaret çubuğu veya USB fare) veya klavye kullanarak gezinebilir ve seçimler yapabilirsiniz.
50 Bölüm 5 Güvenlik
Parolaları kullanma
Parola, bilgisayardaki bilgilerinizi korumak için seçtiğiniz bir grup karakterdir. Bilgilerinize erişimi nasıl kontrol etmek istediğinize bağlı olarak birkaç çeşit parola oluşturabilirsiniz. Parolalar Windows'ta veya bilgisayara önceden yüklenen Windows olmayan Computer Setup'ta (Bilgisayar Kurulumu)
oluşturulabilir.
DİKKAT: Bilgisayara erişiminizin kilitlenmesini önlemek için ayarladığınız bütün parolaları kaydedin.
Çoğu parola ayarlanırken, değiştirilirken veya silinirken görüntülenmediğinden, her parolayı anında kaydetmek ve güvenli bir yerde saklamak gerekir.
Computer Setup (Bilgisayar Kurulumu) ile Windows güvenlik özelliği için aynı parolayı kullanabilirsiniz.
Birden fazla Computer Setup (Bilgisayar Kurulumu) özelliği için de aynı parolayı kullanabilirsiniz.
Computer Setup (Bilgisayar Kurulumu) uygulamasında parola oluştururken aşağıdaki yönergeleri kullanın:
● Parola 8 adet harf ve sayıya kadar herhangi bir bileşim olabilir ve büyük küçük harf duyarlıdır.
● Computer Setup'ta (Bilgisayar Kurulumu) oluşturulan parolanın Computer Setup (Bilgisayar Kurulumu) komut isteminde girilmesi gerekir. Windows sisteminde oluşturulan bir parolanın Windows komut isteminde girilmesi gerekir.
Parola oluşturmak ve kaydetmek için aşağıdaki ipuçlarını kullanın:
● Parola oluştururken, program tarafından belirlenen gereksinimleri takip edin.
● Parolalarınızı yazın ve bilgisayardan uzakta güvenli bir yerde saklayın.
● Parolaları bilgisayarda bir dosyada saklamayın.
● Adınızı veya yabancı biri tarafından kolaylıkla keşfedilebilecek diğer kişisel bilgilerinizi kullanmayın.
Aşağıdaki bölümlerde Windows ve Computer Setup'taki (Bilgisayar Kurulumu) parolalar ve işlevleri listelenmektedir. Ekran koruyucu parolaları gibi Windows parolaları hakkında ek bilgi için Başlat >
Yardım ve Destek'i seçin.
Windows’ta parola ayarlama
Windows parolaları İşlev
Yönetici parolası* Yönetici düzeyindeki bir Windows hesabına erişimi korur.
Kullanıcı parolası* Windows kullanıcı hesabına erişimi korur.
*Windows yönetici parolası veya Windows kullanıcı parolası ayarlama hakkında bilgi edinmek için Başlat > Yardım ve Destek'i seçin.
Computer Setup'ta (Bilgisayar Kurulumu) parola ayarlama
Computer Setup (Bilgisayar Kurulumu) parolaları İşlev
BIOS yönetici parolası Computer Setup'a (Bilgisayar Kurulumu) erişimi korur.
DriveLock ana parolası DriveLock tarafından korunan dahili sabit sürücüye erişimi korur. Ayrıca DriveLock korumasını kaldırmak için de kullanılır.
Parolaları kullanma 51
Computer Setup (Bilgisayar Kurulumu) parolaları İşlev
Bu parola etkinleştirme işlemi sırasında DriveLock Parolaları altında ayarlanır.
DriveLock kullanıcı parolası DriveLock tarafından korunan dahili sabit sürücüye erişimi korur ve etkinleştirme işlemi sırasında DriveLock Parolaları altında ayarlanır.
BIOS yönetici parolası
BIOS yönetici parolası, yapılandırma ayarlarını ve Computer Setup'taki (Bilgisayar Kurulumu) sistem kimlik bilgilerini korur. Bu parola ayarlandıktan sonra Computer Setup'a (Bilgisayar Kurulumu) erişip Computer Setup (Bilgisayar Kurulumu) kullanılarak değişiklik yapmak için girilmesi gerekir.
BIOS yönetici parolasının aşağıdaki özelliklerine dikkat edin:
● Her iki parola aynı olabilse de, Windows yönetici parolasının yerine kullanılamaz.
● Parola ayarlanırken, girilirken, değiştirilirken veya silinirken görüntülenmez.
● Aynı tuşlarla belirlenip girilmesi gerekir. Örneğin, klavyedeki sayı tuşları kullanılarak oluşturulan bir BIOS yönetici parolası daha sonra katıştırılmış sayısal tuş takımı kullanılarak girildiğinde tanınmaz.
● En fazla 32 karakter uzunluğunda olabilir, harf ve sayı içerebilir, büyük/küçük harfe duyarlı değildir.
52 Bölüm 5 Güvenlik
BIOS yönetici parolasını yönetme
Kurulum parolası Computer Setup'ta (Bilgisayar Kurulumu) oluşturulur, değiştirilir ve silinir.
Bu parolayı yönetmek, ayarlamak, değiştirmek veya silmek için şu adımları izleyin:
1. Bilgisayarı açarak veya yeniden başlatarak Computer Setup'ı (Bilgisayar Kurulumu) açın, daha sonra ekranın sol alt köşesindeki "Press the ESC key for Startup Menu" (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülendiğinde esc tuşuna basın.
2. BIOS Setup'a (BIOS Kurulumu) girmek için f10 tuşuna basın.
3. Security > Setup Password'ü (Güvenlik > Kurulum Parolası) seçmek için ok tuşlarını kullanın ve sonra Enter tuşuna basın.
● BIOS yönetici parolası koymak için, New password (Yeni parola) ve Verify new password (Yeni parolayı onayla) alanlarına parolanızı girin, sonra da f10 tuşuna basın.
● Kurulum parolasını değiştirmek için geçerli parolanızı Old password (Eski parola) alanına yazın; yeni parolayı New password (Yeni parola) ve Verify new password (Yeni parolayı doğrulayın) alanlarına girip f10 tuşuna basın.
● BIOS yönetici parolasını silmek için geçerli parolanızı Old password (Eski parola) alanına girip f10 tuşuna basın.
4. Tercihlerinizi kaydedip Computer Setup'tan (Bilgisayar Kurulumu) çıkmak üzere seçmek için File
> Save changes and exit (Dosya > Değişiklikleri kaydet ve çık) öğesini seçin. Sonra ekranda görüntülenen yönergeleri izleyin.
Bilgisayar yeniden başlatıldığında tercihleriniz geçerlilik kazanır.
Parolaları kullanma 53
BIOS yönetici parolasını girme
BIOS administrator password (BIOS yönetici parolası) komut isteminde parolanızı girin (parolayı oluşturmak için kullandığınız aynı tuşları kullanarak) ve sonra enter tuşuna basın. BIOS yönetici parolasını ardarda 3 kez hatalı girerseniz, bilgisayarınızı yeniden başlatmanız ve tekrar denemeniz gerekir.
Computer Setup (Bilgisayar Kurulumu) DriveLock'u kullanma
DİKKAT: DriveLock'la korunan sabit sürücünün kalıcı olarak kullanılamaz duruma gelmesini engellemek için, DriveLock kullanıcı parolasını ve DriveLock ana parolasını bilgisayarınızın uzağında güvenli bir yere kaydedin. Her iki DriveLock parolasını da unutursanız, sabit sürücü kalıcı olarak kilitlenir ve artık kullanılamaz.
DriveLock koruması, sabit sürücü içeriğine yetkisiz erişimi engeller. DriveLock yalnızca bilgisayarın dahili sabit sürücüsüne veya sürücülerine uygulanabilir. Sürücüye DriveLock koruması uygulandıktan sonra, sürücüye erişmek için parola girilmelidir. DriveLock parolalarıyla erişilebilmesi için sürücü, isteğe bağlı kenetleme aygıtına veya harici MultiBay'e değil bilgisayara takılmalıdır.
Dahili sabit sürücüye DriveLock uygulamak için, Computer Setup'ta (Bilgisayar Kurulumu) kullanıcı parolası ve bir ana parola ayarlanması gerekir. DriveLock korumasını kullanma hakkında aşağıdaki noktalara dikkat edin:
● DriveLock koruması bir sabit sürücüye uygulandıktan sonra, sabit sürücüye yalnızca kullanıcı parolası veya ana parola girilerek erişilebilir.
● Kullanıcı parolasının sahibi, korumalı sabit sürücüyü her gün kullanan kişi olmalıdır. Ana parolanın sahibi bir sistem yöneticisi veya sistemi her gün kullanan kişi olabilir.
● Kullanıcı parolası ve ana parola aynı olabilir.
● Kullanıcı parolasını veya ana parolayı yalnızca, sürücüden DriveLock korumasını kaldırarak silebilirsiniz. DriveLock koruması sürücüden yalnızca ana parolayla kaldırılabilir.
54 Bölüm 5 Güvenlik
DriveLock parolası ayarlama
Computer Setup (Bilgisayar Kurulumu)’ndaki DriveLock ayarlarına erişmek için şu adımları izleyin:
1. Bilgisayarı açarak veya yeniden başlatarak Computer Setup'ı (Bilgisayar Kurulumu) açın, daha sonra ekranın sol alt köşesindeki "Press the ESC key for Startup Menu" (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülendiğinde esc tuşuna basın.
2. BIOS Setup'a (BIOS Kurulumu) girmek için f10 tuşuna basın.
3. Ok tuşlarını kullanarak Security > DriveLock passwords (Güvenlik > DriveLock parolaları) öğesini seçin ve ardından enter tuşuna basın.
4. Korumak istediğiniz sabit sürücü konumunu seçin ve f10 tuşuna basın.
5. Protection (Koruma) alanında Enable'ı (Etkinleştir) seçmek için ok tuşlarını kullanın ve ardından f10 tuşuna basın.
6. Uyarıyı okuyun. Devam etmek için f10 tuşuna basın.
7. New password (Yeni parola) ve Verify new password (Yeni parolayı doğrulayın) alanlarına kullanıcı parolanızı yazın, sonra f10 tuşuna basın.
8. New password (Yeni parola) ve Verify new password (Yeni parolayı onaylayın) alanlarına ana parolanızı yazın, sonra f10 tuşuna basın.
9. Seçtiğiniz sürücüde DriveLock korumasını onaylamak için, onay alanına DriveLock yazın ve f10 tuşuna basın.
10. DriveLock ayarlarından çıkmak için, ok tuşlarını kullanarak Esc öğesini seçin.
11. Tercihlerinizi kaydedip Computer Setup'tan (Bilgisayar Kurulumu) çıkmak üzere seçmek için File
> Save changes and exit (Dosya > Değişiklikleri kaydet ve çık) öğesini seçin. Sonra ekranda görüntülenen yönergeleri izleyin.
Bilgisayar yeniden başlatıldığında tercihleriniz geçerlilik kazanır.
Parolaları kullanma 55
DriveLock parolası girme
Sabit sürücünün bilgisayarınıza takılı olmasına dikkat edin (isteğe bağlı kenetlenme aygıtına veya harici MultiBay'e takılı olmamalıdır).
DriveLock Password (DriveLock Parolası) komut istemine kullanıcı veya ana parolanızı yazın (parolayı ayarlarken kullandığınız tuşlarla aynı tür tuşları kullanın) ve ardından enter tuşuna basın.
İki yanlış parola girme girişiminden sonra bilgisayarı kapatmanız ve yeniden denemeniz gerekir.
56 Bölüm 5 Güvenlik
DriveLock parolasını değiştirme
Computer Setup (Bilgisayar Kurulumu)’ndaki DriveLock ayarlarına erişmek için şu adımları izleyin:
1. Bilgisayarı açarak veya yeniden başlatarak Computer Setup'ı (Bilgisayar Kurulumu) açın, daha sonra ekranın sol alt köşesindeki "Press the ESC key for Startup Menu" (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülendiğinde esc tuşuna basın.
2. BIOS Setup'a (BIOS Kurulumu) girmek için f10 tuşuna basın.
3. Ok tuşlarını kullanarak Security > DriveLock passwords (Güvenlik > DriveLock parolaları) öğesini seçin ve ardından enter tuşuna basın.
4. Dahili sabit sürücü konumunu seçmek için ok tuşlarını kullanın ve sonra f10 tuşuna basın.
5. Ok tuşlarını kullanarak parolasını değiştirmek istediğiniz alanı seçin. Geçerli parolanızı Old password (Eski parola) alanına yazın, sonra New password (Yeni parola) alanına ve Verify new password (Yeni parolayı doğrulayın) alanına yeni parolayı yazın. Sonra f10 tuşuna basın.
6. Tercihlerinizi kaydedip Computer Setup'tan (Bilgisayar Kurulumu) çıkmak üzere seçmek için File
> Save changes and exit (Dosya > Değişiklikleri kaydet ve çık) öğesini seçin. Sonra ekranda görüntülenen yönergeleri izleyin.
Bilgisayar yeniden başlatıldığında tercihleriniz geçerlilik kazanır.
Parolaları kullanma 57
DriveLock korumasını kaldırma
Computer Setup (Bilgisayar Kurulumu)’ndaki DriveLock ayarlarına erişmek için şu adımları izleyin:
1. Bilgisayarı açarak veya yeniden başlatarak Computer Setup'ı (Bilgisayar Kurulumu) açın, daha sonra ekranın sol alt köşesindeki "Press the ESC key for Startup Menu" (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülendiğinde esc tuşuna basın.
2. BIOS Setup'a (BIOS Kurulumu) girmek için f10 tuşuna basın.
3. Ok tuşlarını kullanarak Security > DriveLock passwords (Güvenlik > DriveLock parolaları) öğesini seçin ve ardından enter tuşuna basın.
4. Dahili sabit sürücü konumunu seçmek için ok tuşlarını kullanın ve sonra f10 tuşuna basın.
5. Protection (Koruma) alanında Disable'ı (Devre Dışı Bırak) seçmek için ok tuşlarını kullanın ve ardından f10 tuşuna basın.
6. Ana parolanızı Old password (Eski parola) alanına yazın. Sonra f10 tuşuna basın.
7. Tercihlerinizi kaydedip Computer Setup'tan (Bilgisayar Kurulumu) çıkmak üzere seçmek için File
> Save changes and exit (Dosya > Değişiklikleri kaydet ve çık) öğesini seçin. Sonra ekranda görüntülenen yönergeleri izleyin.
Bilgisayar yeniden başlatıldığında tercihleriniz geçerlilik kazanır.
58 Bölüm 5 Güvenlik
Computer Setup (Bilgisayar Kurulumu) güvenlik özelliklerini kullanma
Sistem aygıtlarını güven altına alma
Computer Setup'ta (Bilgisayar Kurulumu) Boot options (Önyükleme seçenekleri) menüsünden veya Port options (Bağlantı noktası seçenekleri) menüsünden sistem aygıtlarını devre dışı bırakabilir veya etkinleştirebilirsiniz.
Computer Setup'ta (Bilgisayar Kurulumu) sistem aygıtlarını devre dışı bırakmak veya yeniden etkinleştirmek için şu adımları izleyin:
1. Bilgisayarı açarak veya yeniden başlatarak Computer Setup'ı (Bilgisayar Kurulumu) açın, daha sonra ekranın sol alt köşesindeki "Press the ESC key for Startup Menu" (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülendiğinde esc tuşuna basın.
2. BIOS Setup'a (BIOS Kurulumu) girmek için f10 tuşuna basın.
3. Ok tuşlarını kullanarak System Configuration > Boot options (Sistem Yapılandırması >
Önyükleme seçenekleri) veya System Configuration > Port options (Sistem Yapılandırması >
Bağlantı noktası seçenekleri) öğesini seçin. Sonra enter tuşuna basın ve ok tuşlarını kullanarak istediğiniz seçenekleri belirtin.
4. Tercihlerinizi doğrulamak için f10 tuşuna basın.
5. Tercihlerinizi kaydedip Computer Setup'tan (Bilgisayar Kurulumu) çıkmak üzere seçmek için File
> Save changes and exit (Dosya > Değişiklikleri kaydet ve çık) öğesini seçin. Sonra ekranda görüntülenen yönergeleri izleyin.
Bilgisayar yeniden başlatıldığında tercihleriniz geçerlilik kazanır.
Computer Setup (Bilgisayar Kurulumu) Sistem Bilgileri'ni görüntüleme
Computer Setup'taki (Bilgisayar Kurulumu) Sistem Bilgileri özelliği 2 tür sistem bilgisi sağlar:
● Bilgisayar modeli hakkındaki kimlik bilgileri.
● İşlemci, önbellek, bellek boyutu ve sistem ROM'u hakkındaki özellik bilgileri.
Sistemle ilgili bu genel bilgileri görüntülemek için şu adımları izleyin:
1. Bilgisayarı açarak veya yeniden başlatarak Computer Setup'ı (Bilgisayar Kurulumu) açın, daha sonra ekranın sol alt köşesindeki "Press the ESC key for Startup Menu" (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülendiğinde esc tuşuna basın.
2. BIOS Setup'a (BIOS Kurulumu) girmek için f10 tuşuna basın.
3. Ok tuşlarını kullanarak File > System Information (Dosya > Sistem Bilgileri) öğesini seçin ve ardından enter tuşuna basın.
NOT: Bu bilgilere izinsiz erişimi önlemek için, Computer Setup’ta (Bilgisayar Kurulumu) bir BIOS yönetici parolası oluşturmalısınız.
Computer Setup (Bilgisayar Kurulumu) güvenlik özelliklerini kullanma 59
Virüsten koruma yazılımını kullanma
Bilgisayarı e-postaya, ağa veya Internet’e erişme amaçlarıyla kullanırken, bilgisayar virüslerinden etkilenmeye açık hale getirirsiniz. Bilgisayar virüsleri işletim sistemini, uygulamaları veya yardımcı programları devre dışı bırakabilir ya da bunların olağandışı şekilde çalışmasına yol açabilir.
Virüsten koruma yazılımı virüslerin çoğunu algılayabilir, yok edebilir ve birçok durumda yol açtıkları zararları onarabilir. Yeni bulunan virüsler için de sürekli bir koruma sağlamak için virüsten koruma yazılımınız güncelleştirilmelidir.
Virüsler hakkında daha fazla bilgi için Yardım ve Destek'te Ara kutusuna virüsler yazın.
60 Bölüm 5 Güvenlik
Güvenlik duvarı yazılımını kullanma
Bilgisayarı e-postaya, ağa veya Internet'e erişme amaçlarıyla kullanırken, yetkisiz kişilerin sizinle ilgili bilgilere, bilgisayara ve kişisel dosyalarınıza erişme olasılığı vardır. Gizliliğinizi korumak için, bilgisayara önceden yüklenen güvenlik duvarı yazılımını kullanın.
Güvenlik duvarında; tüm gelen ve giden trafiği izlemek için günlüğe kaydetme, rapor verme ve otomatik alarm özellikleri vardır. Daha fazla bilgi için güvenlik duvarı belgelerine bakın veya güvenlik duvarınızın üreticisine başvurun.
NOT: Bazı durumlarda, güvenlik duvarı Internet oyunlarına erişimi engelleyebilir, ağdaki yazıcı veya dosya paylaşımını kesintiye uğratabilir veya yetkili e-posta eklerini engelleyebilir. Sorunu geçici olarak çözmek için güvenlik duvarını devre dışı bırakın, gerçekleştirmek istediğiniz görevi gerçekleştirin ve ardından güvenlik duvarını yeniden etkinleştirin. Sorunu kalıcı olarak çözmek için güvenlik duvarını yeniden yapılandırın.
Güvenlik duvarı yazılımını kullanma 61
Önemli güncelleştirmeleri yükleme
DİKKAT: Bilgisayarı güvenlik açıklarına ve bilgisayar virüslerine karşı korumak için, uyarı alır almaz Microsoft'tan çevrimiçi önemli güncelleştirmeleri yükleyin.
İşletim sistemi ve diğer yazılım güncelleştirmeleri bilgisayarınız size verildikten sonra hazırlanmış olabilir. Hazır olan güncelleştirmelerin tümünün bilgisayara yüklenmesi için aşağıdaki kılavuzu izleyin:
● Microsoft'tan en son yazılımı yüklemek için Windows Update'i ayda bir çalıştırın.
● Güncelleştirmeler çıktıkça Microsoft Web sitesini ve Yardım ve Destek bölümündeki güncelleştirme bağlantılarını kullanarak edinin.
62 Bölüm 5 Güvenlik
Güvenlik kablosunu takma
NOT: Güvenlik kablosu caydırıcı bir unsur olarak tasarlanmıştır, ancak bilgisayarın hatalı kullanılmasını veya çalınmasını engellemeyebilir.
1. Güvenlik kablosunu hareket ettirilmesi zor bir nesnenin etrafından dolayın.
2. Anahtarı (1) kablo kilidine (2) takın.
3. Kablo kilidini bilgisayardaki güvenlik kablosu yuvasına (3) takın ve anahtarla kilitleyin.
Güvenlik kablosunu takma 63