GÜNLÜK / GÜNCE TUTMA

Genellikle başka insanlara aktarılmayan duygu ve düşüncelere yer verilen, bireysel deneyimlerin aksettirildiği, birinci şahıs anlatımını temel alan ve sübjektif hükümlerin yoğun bir şekilde yer aldığı ve belirli bir zaman dilimi üzerinde ilerleyen anlatımlar bir araya gelerek günlükleri oluşturmaktadır (İskender, 2017).

Bireyler tarafından olayları ve deneyimleri kaydetmek için kullanılan kişisel yansıtma aracı olarak tanımlanan günlük, çok farklı resmi amaçlarla yazılabilir. Kişisel amaçlarla yazılan günlükler insan yaşamının dramını anlatmak ve yeni bilgiler keşfetmek için yüzyıllardır kullanılmaktadırlar. Günlük yazmanın amacı çocukları yeni şeyler keşfetmeleri için cesaretlendirmek ve öğretici bağlamda risk almalarını sağlamaktır. Günlükler insanın bir şeyler araştırmasını sağlarken yaptıklarını gözden geçirme imkanı sunmaktadır. Bunun yanı sıra insanı

dikkatli kılar bir şeylerin farkında olmasını sağlar. Araştırmalarda elde verilere göre, günlüklerin çocukların düşüncelerini açıkça ifade etmelerini ve yeni düşünce üretme yeteneklerini geliştirmelerini sağladığını göstermektedir (Moon, 2006).

Günlük tutmak, öğrencilerin bilişsel görevlerinde onlara yardımcı olan yansıtıcı öğrenme için bir araçtır. Günlük tutma süreci, biraz rehberlik, cesaret, yardımcı sorular ve günlüğün yazım aşamasında veya sonunda iyi sonuçlar getireceğini ummak gibi koşulların birleşmesiyle oluşur (Eker, 2012; Moon, 2006).

Günlük metodunu incelemeden önce ayırt edilmesi gereken en önemli ayrıntı, talep edilerek veya talep edilmeden tutulan günlüklerin arasındaki farkların bilinmesidir. İnsanların gönüllü olarak tuttuğu günlükler talep edilmeden tutulan günlüklere örnektir. Talep edilmeden tutulan günlükler yüzyıllardır erkekler, kadınlar, çocuklar ve gençler tarafından tutulup yayınlanmaktadır. Talep edilerek tutulan günlükler araştırma amacıyla insanlara tutturulan günlüklerdir. Bir araştırmacının yönlendirilmesiyle insanlara duygu, düşünce ve günlük aktivitelerinin sorulup kaydedildiği bu metot 1930’lu yıllardan beri vardır (Barlett & Milligan, 2015).

2.1.2.1 Araştırma Aracı Olarak Talep Edilerek Tutturulan Günlükler

İnsanlara kişisel olayları, duyguları, düşünceleri ve deneyimleri ile ilgili olarak belli bir zaman dilimi içinde günlük tutturmak zengin bir verinin elde edilmesini sağlar. Günümüzde talep edilerek tutturulan her biri araştırmacının çalışmalarındaki ilgi alanını yansıtan günlüklerin farklı şekilleri vardır. Bunların arasından en köklülerinden biri zaman günlüğüdür. Bu tür günlük katılımcıların belli bir zaman diliminde olayları kaydettikleri günlük tipidir. Günlükler özellikle dijital, web ve sosyal ağ teknolojilerinin ışığında çok amaçlı ve oldukça yaygın bir şekilde kullanılan zengin veri toplama araçlarıdır (Barlett & Milligan, 2015).

Günlük tutma metotları özellikle sosyal ve davranışçı bilimlerde popüler bir veri toplama metodu haline geldi. Günlük çalışmalarında, katılımcılar bir ya da iki hafta gibi bir sürede deneyimleri hakkında günde bir ya da bir kaç kez konuşurlar. Bu yaklaşım araştırmacılara kısa süreli olaylar, günlük hayattaki geçişler, ruh hallerindeki ve iletişimlerindeki günlük ve haftalık değişimler üzerinde çalışma imkanı verir. Günlüklerde kalem-kağıt metodunun yerini tamamen veya tamamlayıcı bir şekilde örnek toplamak için tarayıcı cihazlar, cep telefonları, avuç içi bilgisayarlar, el bilgisayarları aldı. Yüksek teknolojideki ilerlemeler sayesinde teknoloji destekli araçlar özellikle her gün kaydedilen günlük çalışmalarında çok faydalı oldu (Rönkä, Sevón, Räikkönen, & Hintikka, 2016).

Günlüğün yer ve zaman hakkında bazı gerçek kayıtları içermesi gerekiyor. Günlükler öğrenenlerin çalışmalarını yansıtıcı bir dille ifade etmeleri yönüyle portfolyolar ile ortak noktalara sahiptir. Günlük ile aynı anlamı ifade eden farklı kelimeler vardır. Düşünce yeri, düşünce kitabı gibi tanımlar literatürde günlük için kullanılmış ifadelerdir. Burada günlükten kastımız katılımcının içinde kendini yansıttığı materyallerini biriktiği süreci ifade etmektedir. Bu birikim tek seferde değil bir kaç haftada ortaya çıkmaktadır (Rönkä, Sevón, Räikkönen, & Hintikka, 2016).

Kişinin duygu ve düşüncelerini günü gününe ve çoğu kez yazarak kayıt altına alınması şeklinde tutulan günlük türü bu özelliğinden dolayı çocuk edebiyatında yaygın olarak kullanılan bir tür değildir (Tüfekçi Can, 2014).

Çocuk edebiyatında kendisine yeteri kadar yer bulamamış olan günlük türünden başta yazma öğrenme alanı olmak üzere farklı dil ve düşünme becerilerinin geliştirilmesinde faydalanılabilir (İskender, 2017). Gelişen teknoloji sayesinde kağıt kalemin yerini alan telefon, tablet ve bilgisayar gibi cihazların günlük hayatta kendisine fazlaca yer edinmesi nedeniyle bu teknoloji kullanılarak günlük türü çocuk edebiyatında kendisine yeni yeni yer edinmektedir. Elektronik günlükler ve özellikle mobil günlük uygulamaları sayesinde artık günlükler kalem kağıt ile yazılmak yerine ses kaydı ile de tutulabilmektedir.

Günlüğün en kolay yolu bir kalem ve el yazması olarak kabul görse de ses kayıt cihazıyla tutulabilen sözel, başka bir deyişle sesli günlükler oldukça yaygınlaşmıştır. Günlüklerde kalem-kağıt metodunun yerini tamamen veya tamamlayıcı bir şekilde örnek toplamak için tarayıcı cihazlar, cep telefonları, avuç içi bilgisayarlar, el bilgisayarları aldı. Portatif kullanımları sayesinde, mobil günlük tutma cihazları günlük yaşam analizine iyi uyum sağlamış ve ev, okul, çocuk yuvaları gibi yerlerde kolayca taşınabilir hale gelmiştir (Rönkä, Sevón, Räikkönen, & Hintikka, 2016). Artık günlükler çoğu insan için bir kalem veya klavyeden daha fazla şey anlam ifade etmektedir. Günümüzdeki gelişmeleri göz önüne aldığımızda, elektronik ekranların günlük kullanımındaki etkisini göz ardı edemeyiz (Moon, 2006).

2.1.2.2 Elektronik Öğrenci Günlükleri

Teknolojinin günlük yaşamda hızla yer edinmesiyle beraber kağıt, kalem veya deftere yazılan günlükler yerini elektronik günlüklere bırakmaya başlamıştır. Elektronik ortamda tutulan günlüklerin öğrencilerin elleriyle yazdıkları günlüklerden daha okunaklı olması elektronik günlüğün olumlu yönlerinden sayılabilir.

Öğrencilerin düşüncelerini açığa çıkarabilmesine fırsat yaratarak, öğrencilerin düşünme ve yaratıcılıklarını geliştirir. Ses kaydı ile günlük tutulabildiğinden, yazma da sorun yaşayanlara ya da okuma yazma bilmeyenlere günlük tutabilme şansı tanır (Yılmaz, 2013).