Güç Mesafesinin Güvenilirlik ve Faktör Analizleri

99 Tablo 3.7. incelendiğinde ankete katılanların toplam çalışma süreleri incelendiğinde %34,7’sinin 1-5 yıl arası çalışanlardan oluştuğu görülmüştür. 1 yıldan az çalışanların oranı %24,7 ve 6-10 yıl arası çalışanların oranın %21,4’dür. 16 yıl ve üstü çalışanların oranı %10,2 iken 11-15 yıl arası çalışanların oranı %9’dur.

100

Tablo 3.9: Güç Mesafesi Soruları Ortalama ve Standart Sapmaları

S/N Güç Mesafesi Soruları Ortalama Sapma

8 Yöneticilerin çalışanlarıyla ilişkilerinde genellikle güç ve otorite

kullanmaları gereklidir. 2,87 1,273

9 Yöneticiler çalışanları ile iş dışında sosyal ilişki kurmaktan

kaçınmalıdırlar. 2,78 1,295

10 Çalışanlar yönetimin kararları ile karşıt düşüncede olmamalıdırlar. 3,00 1,288 11 Yöneticiler çalışanların düşüncelerini sormalıdırlar 4,41 1,074 12 Yöneticiler kararlarının çoğunu çalışanlarına danışmadan

vermelidirler. 2,41 1,228

13 Yöneticiler önemli işlerde çalışanlarına yetki devretmemelidirler. 2,92 1,238 14 Bir işletmede yemek yeme ve dinlenme alanları görevlilerin statüsüne

göre ayrı yerler olmalıdır. 2,97 1,402

15 Hiyerarşik yapılar en sağlıklı işletme modelidir. 2,99 1,138 16 Üstlerin astlar hakkındaki düşünceleri, astların üstler hakkındaki

düşüncelerine nazaran daha önemlidir. 2,90 1,305

17 Güçlü insanların desteğini almak sosyal hayatta ve iş yaşamında çok

önemlidir. 3,77 1,253

Genel 3,10 1,249

Tablo 3.9.’a göre çalışanların güç mesafesi ölçeğine genel olarak bakış açılarının aritmetik ortalamasının 3,10 olduğu görülmüştür. Sorulara verilen cevaplar incelendiğinde “Yöneticiler çalışanların düşüncelerini sormalıdırlar” 4,41 puanla en yüksek katılım sağlanan cevap olduğu görülmüştür. “Yöneticiler kararlarının çoğunu çalışanlarına danışmadan vermelidirler” sorusuna verilen cevaplar ise 2,41 ile en düşük katılım sağlanmıştır. Bu iki soru aynı zamanda tutarlılık kontrolünde kullanıldığı için olumlu ve olumsuz iki sorunun en yüksek ve en düşük karşıtlıkta olması anket içi tutarlılığında olduğunu bize göstermektedir. Standart sapma değerine bakıldığında ise geneli 1,249 olup en düşük sapma değeri 1,074 ve en yüksek sapma değeri 1,402 olarak görülmüştür. Tablo 3.10.’da güç mesafesi soru maddelerine ait güvenilirlikler gösterilmiştir.

101

Tablo 3.10: Güç Mesafesi Soru Maddeleri Güvenilirlikleri

Güç mesafesi soru maddeleri güvenilirlikleri tablosunda toplam madde korelasyon sütunu verileri; her bir maddenin madde-test (toplam) korelasyon katsayılarını vermektedir. Burada toplam madde korelasyonlarına bakıldığında ise ölçekten bazı ifadelerin çıkarılması durumunda Cronbach’s Alpha değerinin yükselmesi söz konusudur.

Tablodan da görüldüğü üzere çalışmamızda güç mesafesinin 11. sorusu

“Yöneticiler çalışanların düşüncelerini sormalıdırlar” maddesi çıkarıldığı zaman Cronbach’s Alpha değeri 0.722’ye yükselmektedir. Bu madde çıkarılarak

Güç Mesafesi Soruları

İfade Silindiği nde Ölçek Ortalam ası

İfade Silindiği nde Ölçek Varyans ı

Toplam Madde Korelas yonu

Çoklu Korela syon

İfade Silindiğin de Cronbach Alpha Değeri(α) 8 Yöneticilerin çalışanlarıyla ilişkilerinde

genellikle güç ve otorite kullanmaları gereklidir.

28,16 34,278 0,335 0,144 0,663 9 Yöneticiler çalışanları ile iş dışında

sosyal ilişki kurmaktan kaçınmalıdırlar. 28,25 32,789 0,433 0,215 0,644 10 Çalışanlar yönetimin kararları ile karşıt

düşüncede olmamalıdırlar. 28,02 32,514 0,457 0,249 0,640 11 Yöneticiler çalışanların düşüncelerini

sormalıdırlar 26,62 40,577 0,261 0,052 0,722

12 Yöneticiler kararlarının çoğunu

çalışanlarına danışmadan vermelidirler. 28,62 33,512 0,413 0,267 0,649 13 Yöneticiler önemli işlerde çalışanlarına

yetki devretmemelidirler. 28,11 33,736 0,391 0,185 0,653 14 Bir işletmede yemek yeme ve dinlenme

alanları görevlilerin statüsüne göre ayrı yerler olmalıdır.

28,06 31,624 0,463 0,235 0,637

15 Hiyerarşik yapılar en sağlıklı işletme

modelidir. 28,04 34,988 0,342 0,130 0,662

16 Üstlerin astlar hakkındaki düşünceleri, astların üstler hakkındaki düşüncelerine nazaran daha önemlidir.

28,13 34,496 0,306 0,127 0,669 17 Güçlü insanların desteğini almak sosyal

hayatta ve iş yaşamında çok önemlidir. 27,26 34,285 0,343 0,142 0,662

102 güvenilirlik analizine devam edilmiştir. Tablo 3.11.’de güç mesafesine ait güvenirlik analizi gösterilmiştir.

Tablo 3.11: Güç Mesafesine Ait Güvenirlik Analizi

Cronbach Alpha

Standartlaştırılmış

Cronbach Alpha Madde sayısı

0.722 0.721 9

9 soruluk ölçekte yapılan güvenirlik testinde Cronbach Alpha değeri α = 0,722 olarak bulunmuştur. Alfa katsayısının değerlendirilmesinde uyulan kritere göre ölçeğimizin güvenirliği oldukça güvenilir derecededir.

Tablo 3.12.’de güç mesafesi soru maddelerine ait güvenilirlikler gösterilmiştir.

Tablo 3.12: Güç Mesafesi Soru Maddeleri Güvenilirlikleri

Soru 11 çıkarıldıktan sonra tekrarlanan analizde toplam madde istatistik tablosunda toplam madde korelasyon sütunu verileri; her bir maddenin madde-test

S/N

Güç Mesafesi Soruları

İfade Silindiği nde Ölçek Ortalam ası

İfade Silindiği nde Ölçek Varyans ı

Topla m Madde Korela syonu

Çoklu Korela syon

İfade S İlindiğind

e Cronbach

Alpha Değeri(α) 8 Yöneticilerin çalışanlarıyla ilişkilerinde

genellikle güç ve otorite kullanmaları gereklidir.

23.75 33.885 0.342 0.144 0.707 9 Yöneticiler çalışanları ile iş dışında

sosyal ilişki kurmaktan kaçınmalıdırlar. 23.84 32.519 0.432 0.213 0.691 10 Çalışanlar yönetimin kararları ile karşıt

düşüncede olmamalıdırlar. 23.61 32.103 0.467 0.249 0.685 12 Yöneticiler kararlarının çoğunu

çalışanlarına danışmadan vermelidirler. 24.20 32.698 0.454 0.241 0.688 13 Yöneticiler önemli işlerde çalışanlarına

yetki devretmemelidirler. 23.70 33.357 0.398 0.185 0.697 14 Bir işletmede yemek yeme ve dinlenme

alanları görevlilerin statüsüne göre ayrı yerler olmalıdır.

23.65 31.238 0.470 0.234 0.683 15 Hiyerarşik yapılar en sağlıklı işletme

modelidir. 23.63 34.574 0.352 0.130 0.705

16 Üstlerin astlar hakkındaki düşünceleri, astların üstler hakkındaki düşüncelerine nazaran daha önemlidir.

23.72 34.014 0.319 0.125 0.712 17 Güçlü insanların desteğini almak sosyal

hayatta ve iş yaşamında çok önemlidir. 22.85 34.181 0.329 0.135 0.709

103 (toplam) korelasyon katsayılarını vermektedir. Burada korelasyon katsayısı 0.20’nin altına düşenler elenir (Akdağ, 2011: 23). Bu katsayılar aynı zamanda; madde ayırıcılık indisine eşittir.

Çalışmamızda soru maddelerimizin korelasyon katsayıları 0.20’nin altında olmadığı için çıkarmamız gereken bir madde yoktur. Böylece 9 maddeden oluşan nihai testimize güvenilir gözüyle bakılabilir.

Tablo 3.13.’de güç mesafesi ölçeğinin faktör analizine uygun olup olmadığını tespit etmek üzere Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) testi uygulanmıştır. KMO, verilerin faktör analizine uygun olup olmadığını gösteren bir test yöntemidir (http://enessaritac.blogspot.com.tr/2014/11/faktor-analizinde-kmo-ve-bartlett

testi.html, 2016).

Tablo 3.13: Güç Mesafesi Sorularına Göre Örneklem Yeterliliği Analizi (KMO ve Bartlet Testi)

Maddenin faktör yük değerinin minimum 0.30 olması yönünde yaygın bir görüş vardır. Bu yük değerinin altındaki maddeler elenir. Yük değerinin 0.32, 0.40, 0.45 olması gerektiği de belirtilmektedir. İşaretine bakılmaksızın 0.60 ve üstü yük değeri yüksek; 0.30-0.59 arası yük değeri orta düzeyde büyüklük olarak tanımlanır.

Örneklem büyüklüğü arttıkça, dikkate alınacak yük değeri de düşer. Örneğin;

 0,50-0,60 arası “kötü”

 0,60-0,70 arası “zayıf”

 0,70-0,80 arası “orta”

 0,80-0,90 arası “iyi”

 0,90 üzeri “mükemmel”

KMO örneklem yeterliliği ölçütü 0 ile 1 arasında değişen bir katsayıdır. KMO değerinin 0,50’den düşük çıkması durumunda, faktör analizi uygulanamaz (İslamoğlu ve Alnıaçık, 2014: 403). Testimizde KMO değeri (0.822); bu örnekteki

Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) Değeri

0.822 Barlett

Küresellik Testi

Yaklaşık Ki-Kare 461.029

Serbestlik Derecesi 36

Anlamlılık 0.000

104 401 kişilik örneklem büyüklüğünün iyi derecede yeterli olduğunu göstermektedir.

Bartlett’s testi sonuçları da (p=0.000 < 0.01); verilerin normal dağılıma sahip olduğunu göstermektedir.

Güç mesafesine ait 11. soru çıkarıldıktan sonra tekrarlanan güç mesafesi soru maddelerine ilişkin faktör yükleri, soru ortalamaları ve standart sapmaları Tablo 3.14.’de gösterilmektedir.

Tablo 3.14: Güç Mesafesi Soru Maddelerine İlişkin Faktör Yükleri, Soru Ortalamaları ve Standart Sapmaları

S/N Güç Mesafesi Soruları Faktör

Yükleri Ortalama Sapma 8 Yöneticilerin çalışanlarıyla ilişkilerinde genellikle güç ve

otorite kullanmaları gereklidir. 0.490 2,87 1,273

9 Yöneticiler çalışanları ile iş dışında sosyal ilişki kurmaktan

kaçınmalıdırlar. 0.601 2,78 1,295

10 Çalışanlar yönetimin kararları ile karşıt düşüncede

olmamalıdırlar. 0.642 3,00 1,288

12 Yöneticiler kararlarının çoğunu çalışanlarına danışmadan

vermelidirler. 0.628 2,41 1,228

13 Yöneticiler önemli işlerde çalışanlarına yetki

devretmemelidirler. 0.567 2,92 1,238

14 Bir işletmede yemek yeme ve dinlenme alanları

görevlilerin statüsüne göre ayrı yerler olmalıdır. 0.641 2,97 1,402 15 Hiyerarşik yapılar en sağlıklı işletme modelidir. 0.502 2,99 1,138 16

Üstlerin astlar hakkındaki düşünceleri, astların üstler hakkındaki düşüncelerine nazaran daha önemlidir.

0.457 2,90 1,305

17 Güçlü insanların desteğini almak sosyal hayatta ve iş

yaşamında çok önemlidir. 0.468 3,77 1,253

Genel 2,96 1,269

Ortak varyans tablosunda, maddelerin ortak bir faktördeki varyansı birlikte açıklama oranları yer almaktadır. Örneğin; “yöneticilerin çalışanlarıyla ilişkilerinde genellikle güç ve otorite kullanmaları gereklidir” maddesi varyansın %49'unu açıklamaktadır. Buradaki değerin 0.10’dan küçük olması o maddede bir problem olduğuna işaret eder (Akdağ, 2011: 30). Bu değerlere bakılarak madde çıkarımı tavsiye edilmez. Dolayısıyla, sorunlu bir madde görülmemektedir.

105 Sosyal bilimlerde özellikle davranış bilimlerinde çok yüksek varyans oranlı ölçek geliştirmek oldukça zordur. Bu yüzden tek faktörlü ölçeklerde açıklanan varyansın %30 ve daha fazla olması yeterli görülebilmektedir (Büyüköztürk, 2011:

125). Faktör yüklerine ilişkin Tablo 3.14. incelendiğinde 0,30 dan daha düşük faktör yükü olmadığı için çıkarmamız gereken bir soru maddesi bulunmamaktadır.

Tablo 3.14.’de görüldüğü gibi 9 güç mesafesi ölçüm anketi sorusuna verilen 401 cevabın ortalamalarından elde edilen aritmetik ortalama değeri 2.96’dır. En düşük ortalama 2.41 ile 12. soruda görülmüş iken en yüksek ortalama 3.77 ile 17.

soruda görülmüştür. Anket sorularına verilen cevapların analizine göre çalışanların güç mesafesi düzeyi orta düzeydedir. Standart sapma değerine bakıldığında ise geneli 1,269 olup en düşük sapma değeri 1,138 ve en yüksek sapma değeri 1,402 olarak görülmüştür. Bu veriler ışığında sorulara cevap verenlerin genel olarak güç mesafesi ölçeğine ilişkin olarak olumlu bakış açılarının olduğu söylenebilir.