Görüşme

Nitel araştırmalarda görüşme, “gözlemleyemediğimiz davranışlar, duygular veya insanların etrafındaki dünyayı nasıl ifade ettiklerini öğrenme” içindir (Meriam, 2013, s. 86).

“Kişinin davranışlarının nedenleri ve herhangi bir konuda görüşleri ya da duyguları öğrenilmek isteniyorsa en uygun yöntem yine kişiye gidilerek ondan bilgi almaktır” (Türnüklü, 2000, s.2). “Nitel araştırmalarda en çok kullanılan görüşme çeşidi, bir kişinin diğer kişiden bilgi edindiği karşılıklı görüşmedir” (Meriam, 2013, s. 86).

Bu araştırmada UKKSA’nın misyon ve hedeflerini tespit etmek için 1 kurum yetkilisinin, katılımcı sanatçıların ve yöreye kısa dönem gelen yerli ziyaretçilerin ve sanat eğitimi programlarına katılan çocukların UKKSA’nın sanatsal faaliyetlerinden aldıkları edinimleri nasıl değerlendirdiklerini belirlemek için görüşmeler yapılmıştır.

Araştırmada veri toplamak için yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Görüşme sorularının hazırlanmasında kişilerin demografik özellikleri göz önünde bulundurulmuştur. Çünkü yaş, cinsiyet, ırk, sosyal statüler bağlamında birbirinden farklı insanlarla görüşülmüştür. Yine bu farklılıklarla ilgili olarak, örneğin çocuklarla soru cevap şeklinde değil sohbet biçiminde görüşmeler yapılmıştır.

Görüşme formları iki bölüm halinde oluşturulmuştur. İlk bölümde katılımcıların demografik özelliklerinin yer aldığı kişisel bilgilere ilişkin sorulara yer verilmiştir. İkinci bölümde ise açık uçlu soruların yer aldığı, soruların anlaşılmamasına karşın alternatif sorularla ve sondalarla desteklendiği bir yapı tercih edilmiştir. Sanatçılar ve konuklarla yapılan yüz yüze görüşmelerde çalışılan konunun derinlemesine betimlenmesi, yorumlanması ve çalışmada yer alan kişilerin bakış açılarının anlaşılması amaçlanmıştır.

3.3.2.1. Kurum yetkilisi ile görüşme formu

Kurum yetkilisi ile ilk görüşme, Mayıs-2016’da UKKSA kurucu başkanı Nevzat Metin ile akademi içerisinde yapılmıştır. Bu görüşmede herhangi bir kayıt alınmamış, tanışma ve genel olarak bilgilerin alınması amaçlanmıştır. Asıl yapılandırılmış görüşme Haziran 2016’da gerçekleşmiş ve veri kaybı yaşamamak için ses kaydı alınmıştır. UKKSA yetkilisi ile yapılan görüşmelerde (Bkz. EK-I ) kurumun hangi fikirle ortaya çıktığı, misyonu, kuruluş amaçları gibi genel konular üzerinde durulmuştur. Kurucu başkan Nevzat Metin’in UKKSA öncesi çalışmaları ve yürüttüğü diğer projelerle ilgili bilgi edinme konusunda bazı sorular sorulmuştur. Bu görüşme UKKSA’da sanatçı ve konukların yemek yediği bölümde gerçekleşmiştir.

3.3.2.2. Katılımcı sanatçı görüşme formu I ve II

Katılımcı sanatçı görüşme formu, yerli ve yabancı sanatçılarda bazı sorularda değişkenlik gösterdiğinden 10-15 soru aralığında oluşturulmuştur. Bu durum yabancı sanatçılarla yapılan görüşmelerde, anlaşılmayan sorular olabileceği düşünülerek alternatif sorularla desteklenme ihtiyacından kaynaklanmıştır. Ayrıca bazı yabancı sanatçılarla İngilizce

iletişim kurulamadığından dolayı Bulgarca ve Almanca dilinde iletişim konusunda kurumda gönüllü olan bazı kişilerden yardım alınmıştır. Aynı şekilde bazı yerli sanatçıların daha önce UKKSA konusunda deneyimleri olduğundan zaman zaman geçmiş deneyimlerine dair sorular sorma ihtiyacı duyulmuştur.

Katılımcı sanatçı görüşme formu I ve II (Bkz. EK II), sanatçıların UKKSA’daki sanatsal üretim süreci hakkındaki görüşleri, sanat etkinliklerinden beklentileri, kendilerine kazandırdığı deneyimler, toplumun beklentilerini karşılama ve bölgeye katkıları üzerine yapılandırılmış sorulardan oluşturulmuştur. Sorular derinlemesine bilgi edinmek amaçlı sondalarla desteklenmiştir.

Yabancı sanatçılarla yapılan görüşmeler 1-10 Haziran 2016 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Alman sanatçının İngilizce diline hâkim olması nedeniyle sağlıklı bir diyalog gerçekleştirilmiştir ve kendisini rahat hissetmesi için UKKSA’nın kütüphane bölümünde yüz yüze görüşme gerçekleşmiştir. Bu görüşmenin ses kayıtları alınmıştır. Bunun yanında Sırp ve Bulgar sanatçılar dil probleminden dolayı UKKSA’da bulunan çeviri yapan görevliler eşliğinde sorulara yanıt vermişlerdir. Soruların yanıtlanmasıyla ilgili zaman aralığı birkaç güne yayıldığı için bu sanatçılarla ilgili ses kaydı gerçekleştirmek mümkün olmamıştır.

Katılımcı yerli sanatçılarla yapılan görüşmelerden ikisi UKKSA’da 2016 sezonunun bitimine doğru Ağustos ayında mail üzerinden yazılı olarak yapılmıştır. Diğer katılımcı sanatçı ise, normal çalışma süresinden çok daha uzun süre UKKSA’da kaldığı için kişisel sanat çalışmaları dışında birçok etkinliğe katkıları gözlenmiş ve süreç içerisinde birkaç kez görüşme olanağı elde edilmiştir.

3.3.2.3. Ziyaretçi görüşme formu

UKKSA’nın etkinliklerinde ziyaretçi olarak yer alan katılımcılarla yapılan görüşmeler görüşme formu (Bkz. EK-III) yoluyla yapılmıştır. Görüşme formunda, 9 soru sorulmuş, her bir soru alternatif soru ya da sondalarla desteklenmiştir. Sorular; UKKSA’nın etkinliklerini takip etme nedenleri, sanat etkinlikleri üzerine görüşleri, faaliyetlerin yöreye ve topluma katkıları hakkındaki düşüncelerine belirlemeye yönelik sorulardan oluşmuştur. Ziyaretçiler etkinlikte çok uzun süre kalamayacaklarını belirttikleri için kendilerine verilen görüşme sorularına yazılı olarak yanıt vermişlerdir. Görüşme formları Denizli’de ikamet eden aileden daha sonra teslim alınmıştır. Aile üyelerinin bu araştırma için seçiminde, gönüllülük durumu, her birinin farklı yaş grubunda olması, eğitimci kimlikleri ve UKKSA’nın daha önceki yıllarındaki faaliyetlerinde izleyici olarak bulunmaları belirleyici olmuştur.

3.3.2.4. Öğrenci odak görüşme formu

Sanat kampı öğrencileri ile yapılan görüşmeler ise yine etkinliğin en yoğun olduğu tarihlerde 1-10 Haziran 2016 tarihleri arasında UKKSA’nın kütüphanesinde iki ayrı grupla “Odak grup görüşmesi” şeklinde yapılmıştır. “Odak grup görüşmesi; “seçilmiş bir grup bireyle onların bir konu hakkındaki görüşleri ve deneyimleri hakkında bilgi sağlamak için yapılan organize tartışmaları içermektedir” (Kuş, 2003, s.102). Genellikle, “bireysel görüşmelerde akla gelmeyecek bazı konular grup görüşmelerinde diğer bireylerin açıklamaları çerçevesinde akla gelebilmekte ve ek yorumda bulunmak mümkün olabilmektedir” (Yıldırım ve Şimşek, 2005, s.151). Bu araştırmada yaşları küçük olan çocukların bireysel görüşmelerde sıkılabileceği düşünülerek odak grup görüşmesi yapılmıştır.

Odak grup görüşmesi (Bkz. EK-IV) kapsamında öğrencilere 16 soru sorulmuştur. Bunlar; sanata ve okullarındaki sanatsal faaliyetlerle ilişkili dair ısınma soruları ile başlayıp, UKKSA’nın sanat etkinliklerinden beklentileri, faaliyetlerden haber alma biçimleri, UKKSA’nın kendilerine kazandırdıkları deneyimleri,UKKSA’da yapmaktan hoşlandıkları şeyleri, zorlandıkları konuları belirlemeye yönelik sorulardan oluşmuştur. Çocukların heyecanından dolayı ve sıkılmaları istenmediği için görüşme, soru-cevap şeklinde değil, bir sohbet havasında gerçekleştirilmiştir. Bu görüşme gerçekleşirken “İstanbul Yeni Okul” eğitimci kadrosundan bir öğretmen gözetmen olarak süreci takip etmiştir. Öğrencilere UKKSA’da yapmaktan hoşlandıkları şeyler, çalışmalarını gerçekleştirirken zorlandıkları konular, nelerdir gibi sorular yöneltilmiştir.

3.3.3. Faaliyet Ortamı Gözlem Formu ve Araştırmacı Saha Günlüğü

“Gözlem, sistematik ve belirli bir araştırma sorusuna hitap ettiğinde, güvenilir sonuçların hazırlanmasında, hassas ve kontrol altında olduğunda bir araştırma aracı olarak kullanılır” (Meriam, 2013, s.112). Araştırmacı gözlem yöntemini uygun bulduğu her türlü sosyal ve kurumsal ortamda veri toplama aracı olarak kullanabilir (Yıldırım ve Şimşek, 2013, s.169). Gözlem içerik hakkında bilgiyi sağlamakla beraber, görüşmeler için de belirleyici olabilmektedir. Araştırmada faaliyet ortamından veri toplama amacıyla bir gözlem formu (Bkz. EK-V) hazırlanmıştır. Faaliyet ortamı gözlem formu araştırmanın 2. ve 3. alt problemleri ile bağlantılı olarak yapılandırılmıştır ve araştırma süreci içerisinde 2 (iki) kez doldurulmuştur. Gözlem formu yoluyla araştırmada görüşmelerden elde edilen verileri karşılaştırma ve teyit olanağı yakalanmıştır.

Ancak veri toplama sürecinde araştırmanın alt problemleri ile ilişkili aniden ortaya çıkan durumların ve kayda değer resmi olmayan görüşmelerin kaçırılmaması için veri toplama

süresince araştırmacı saha günlüğü’nden de yararlanılmıştır. Bunun için araştırma sürecinde katılımcılar doğal ortamlarında gözlenmiş ve olabildiğinde yansız olarak “Araştırmacı Saha Günlüğüne” ilgili durumlar kayıt altına alınmıştır. Bu şekilde araştırmanın inandırıcılığına da katkı sağlamak hedeflenmiştir.