• Sonuç bulunamadı

Erkek giyiminin her mevsim değişmeyen bir parçası olan dokunmuş ve örme kumaşlardan üretilen, ceketin altına giyilebilen, yaka, kol, manşet, isteğe göre cep ve arka-ön bedenden oluşan, önde düğme ile kapanan, kravatlı veya kravatsız kullanılabilen giysiye erkek gömleği denilmektedir. Gömleğin ilk olarak İtalya’nın Roma şehrinde milattan sonra üçüncü yüzyıl başlarında kullanıldığı bilinmektedir. İlk kullanılan gömlekler düğme takılmadığı için kemer ile kullanılmıştır ve bir kumaş parçasının ortasına kafa için delik açılarak dikilmiştir. Gömlek İtalya’dan sonra Fransa’da yaygınlaşmaya başlamış ve Ortaçağ'a gelindiğinde tüm batı ülkelerinde asillerin en çok kullandığı giysi olmuştur. Anadolu’da gömleğin giyilmeye başlanması Osmanlılar zamanında Tanzimat döneminde batılılaşma hareketleriyle olmuştur. Gömlek eski Türkçe ‘de ‘'Könglek'' ve ''Gönglek'' olarak ve daha sonraki devirlerde “mintan” olarak adlandırılmıştır [20]. Osmanlı Devleti’nde II. Mahmut döneminde yeniçeri ocağının kaldırılmasından sonra, ordudaki yenileşme hareketlerine paralel olarak askeri giyim de batılı anlamda değişimler olmuş ve tüm resmi, dini ve askeri kurumlarda ''setre'' denilen uzunca ceketin altına beyaz gömlek giyilmeye başlanmıştır.

Geçmişten günümüze gömleğin tarihçesi ve gelişimi kısaca aşağıdaki şekildedir [21]:

o 1530-1539’lu yıllarda; Gömlek oldukça bol ve kabarık kollu iç giyim olarak erkeklerde kullanılmıştır.

o 1568’li yıllarda; Gömlekte sade olmayan desenli kumaşlar kullanılmaya başlamıştır.

o 1572’li yıllarda; Sifon kumaştan kollar kullanılmaya başlanmıştır.

o 1574’lü yıllarda; Kol ağızları üç düğmeli olmuş ve pat çalışmaları yapılmıştır. o 1583’lü yıllarda; İşlemeli şömiziye yakalar, yakadan kalça hizasına kadar

düğmeli modeller kullanılmaya başlanmıştır.

o 1598’li yıllarda; Gömlekler yakada dantel detaylı, kolları abartılı olmayan, vücuda oturan parlak kumaştan dikilmeye başlamıştır.

o 1613’lü yıllarda; Kollar iyice daralmaya başlamış ve şeffaf kumaştan yakalar dikilmeye başlamıştır.

o 1625’li yıllarda; Transparan kol ağızları ve süslemeler dikkati çekmiştir. o 1642’li yıllarda; Çok abartılı ve süslü gömlekler modası görülmüştür. o 1645’li yıllarda; Klasik gömlek yakaları belirginleşmeye başlamıştır. o 1650-1655’li yıllarda; Yakalar sade ama büyük yapılmaya başlanmıştır. o 1790-1791’li yıllarda; Gömlek yakaları fiyonk ve patları fırfırla süslenmeye

başlamıştır.

o 1795’li yıllarda; Gömlek dış giyim olmaya başlamıştır. o 1813’lü yıllarda; Yaka uçları orta ve sivri bir biçim almıştır.

o 1872’li yıllarda; Yakalar oldukça küçük ve kolalı, kravat kullanılmaya başlanmıştır.

o 1900’lü yıllarda; Minik hâkim yaka ve şömiziye yakalar kullanılmıştır.

o 1912’li yıllarda; Fantezi modeller ve fantezi kumaşlı gömlekler kullanılmıştır. o 1936’lı yıllarda; Kadınlar döpiyes içine gömlek giymeye başlamıştır.

o 1950’li yıllarda; Gömlekte ciddi kalıplar yerini spor kalıplara bırakmış, kıssa kollu ve cepli modeller görüşmüştür.

o 1976’lı yıllarda; Safari gömlekler kadın ve erkekler tarafından kullanılmaya başlanmıştır.

o 1980-1990’lı yıllarda; Oldukça rahat, bol, manşetli, cepli spor modeller tercih edilmiştir.

o 2001-2002 yıllarında piti kareli ve ekoseli gömlek modası başlamıştır. Bu yıllarda firmalar beyaz, koyu renk mavi, gri tonları, bej ve toprak tonlarını ağırlıklı olarak kullanılırken; yaz aylarında pembe ve lila renkleri de

kullanılmıştır. Gömleklerdeki değişim yaka, manşet ve düğmelerde de görülmüştür.

Erkek gömleği modelleri yaka çeşitlerine göre, manşet çeşitlerine göre, kapama çeşitlerine göre, cep çeşitlerine göre, kol çeşitlerine göre, ön ve arka omuzdaki roba çeşitlerine göre ve pile çeşitlerine göre sınıflandırılabilmektedir. Erkek gömleğini giyildiği yere göre üçe ayırabiliriz [21]:

o Klasik Erkek Gömleği: Toplantılarda, organizasyonlarda ceket içerisine giyilebilen veya tek başına kullanılabilen düğmeli, kollu, gömlek yakalı, manşetli, tek göğsü üzerinde cep bulunan gömleklerdir.

o Spor Erkek Gömleği: Genellikle günlük giyilen rahat ve kullanışlı, değişik renklere sahip ve spor model özelliği taşıyan, modanın etkisiyle şekillenen gömleklerdir.

o Fantezi Erkek Gömleği: Genellikle özel gün ve gecelerde veya sahnede giyilen, değişik renkte ve modelde, farklı fantezi kumaşlardan üretilen, aksesuarlarla kullanılabilen gömleklerdir.

Gömlek hem erkek hem kadın giyim eşyası olarak kullanılmaktadır ancak daha çok yapılan çalışmalar erkek gömleği üzerine yoğunlaşmıştır. Bunun nedenleri arasında en başta gömleğin erkek giyiminin vazgeçilmez bir parçası olması gösterilmektedir. Özellikle resmi toplantılarda takım elbise içinde kravat ile gömlek kullanımı dünyanın birçok ülkesinde toplum tarafından kabul görmüş genel geçer bir kural haline gelmiştir. Ülkemizde ise spor kesim gömlekler genellikle gençler tarafından yaygın olarak kullanılırken klasik gömlekler çalışma hayatındaki erkeklerin sıklıkla tercih ettiği bir giysi türüdür.

Dünya’da 2018 yılında toplam 478 milyar dolar civarında gerçekleşen giyim ihracatı içinde erkek ve erkek çocuk gömlek grubu yaklaşık 23 milyar dolarlık paya sahiptir. 2018 yılı itibariyle Dünyanın toplam giyim ithalatı 426 milyar dolar civarında iken bu ithalat rakamının içinde erkek ve erkek çocuk gömlek grubu yaklaşık 22 milyar

gerçekleşen ihracat içinde erkek ve erkek çocuk gömlek grubu yaklaşık 758 milyon dolarlık paya sahiptir. 2019 yılı itibariyle Türkiye’nin toplam giyim ithalatı 1,3 milyar dolar civarında iken erkek ve erkek çocuk gömlek grubu yaklaşık 66 milyon dolarlık paya sahiptir [8]. Dünya ve Türkiye genelinde erkek ve erkek çocuk gömlek ihracat ve ithalat rakamlarına bakıldığı zaman sektör içindeki paylarının önemsenecek düzeyde olduğu görülmektedir.

Benzer Belgeler