Projenin amacı, kullanıcıların dijital yüzlerini toplamaktır. Frankfurt’ta günlük yaşamın nasıl hissettirdiği, hangi yerlerin özel bir rol oynadığı ve şehrin kullanıcılar için ne anlama geldiği, insanların nerede parti yaptığı, çalıştığı ve şehri nasıl kullandıklarıyla çeşitli bilgiler toplanmaktadır. Tarihi bir hafızanın oluşturulması sağlanan proje, yukarıdaki zaman çizelgesinden yıl yıl takip edilebilir. Oldukça ilgi çekici olan projede veri sayısı ve paylaşımların fazla olduğu görülmektedir.
SONUÇ
Pamuklu Gürdal’a (2022) göre, müzelerde ziyaretçilerin yaşına göre bilgilendirme tasarımlarının kullanım çeşitliliğinin ve hedef kitlenin belirlenmesinin öğrenmede etkili olduğu vurgulanmıştır. Ayrıca çalışma karmaşık bilginin sadeleştirilmesinin ve görselleştirilmesinin olumlu etkisinden de bahsetmiştir. Çocukların müze deneyimlemede görme, duyma ve özellikle dokunma isteğinin önemi aynı zamanda etkileşimli bilgilendirme tasarımının da önemini vurgulamaktadır. Bu bilgiler ışığında müzelerde kullanılacak olan etkileşimli bilgilendirme tasarımlarının durağan bilgilendirme tasarımlarına göre eğitimde etkisi net bir şekilde görülmektedir.
Kalıncı’ya göre (2015), Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nin 360 derece panoramik turunun çözünürlüğü etkili izleme, izleyici dikkati açısından yetersiz bulunmuştur. Çözünürlüğün düşük olması kullanışlılık açısından sayfanın hızlı
Kansu ÖZDEN
bilgiler belirtilmediği için bilgilendirme tasarımı açısından eksik bulunmuştur.
Koleksiyonlar yenilenirken sanal turdaki görsellerinde eş zamanlı yenilenmemesi, izleyicinin yeni koleksiyonlara oluşabilecek ilgisini ve merakını engeller. Yeterli seviyede kullanılmayan etkileşimli bilgilendirme tasarımı öğrenmeye olumsuz yönde etki eder.
Mercin’e göre (2017), müzelerde bulunan görsel iletişim tasarımlarından olan; bilgilendirme ve yönlendirme tasarımları kadar ziyaretçilerin ziyaret öncesi bilgi edinmek amacıyla girdikleri web sitelerinin ve içeriklerinin tasarımı, öğrenmeye olan isteği ve bilgilerin akılda kalıcılığını etkilemektedir. Bireylerin ziyaret öncesi ve sırasında öğrendiklerini sosyal medya mecralarında paylaşmaları müze tanıtımı ve diğer ziyaretçilerin etkileşime girmesine yardım etmektedir. Bu bağlamda bilgilendirme tasarımının etkileşim faktörü detaylı irdelenerek tasarlandığında ziyaretçiler için müze gezme deneyimini verimli hale getirerek, merak uyandırma, bilgilerin akılda kalıcı olması ve tanıtım gibi faktörleri etkilediği görülmektedir.
Çalışmada etkileşimli bilgilendirme tasarımları açısından incelenen iki müzeden elde edilen sonuçlar şunlardır: İçerikleri zengin olan iki müze etkileşimli bilgilendirme tasarımları incelendiğinde belirgin farklılıklara sahip olduğu tespit edilmiştir. Frankfurt Tarih Müzesi’nde bulunan çevrim içi ögeler (kiosklar, dokunmatik ekran ve dokunmatik masalar) Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nden sayıca fazladır.
Sosyal medya mecralarının çoğunluğuna bakıldığında da Frankfurt Tarih Müzesi’nin yer aldığı hesapların sayıca daha fazla olduğu da görülmektedir. Ziyaretçilerin, ziyaret öncesi ve sonrası deneyimlerini etkilemeyi amaçlar ve etkileşim bilgileri bu tespiti kanıtlar niteliktedir. Anadolu MedeniyetleriMüzesi bu platformları kullanmadığı için ziyaretçilerle etkileşime girmemektedir. Anadolu Medeniyetleri Müzesi ve Frankfurt Tarih Müzesi’nin web sitesi incelendiğinde hem tanıtım hem de bilgilendirme tasarımı ilke ve ögeleri açısından Frankfurt Tarih Müzesi daha başarılı bulunmuştur. Frankfurt Tarih Müzesi tek bir web sitesine sahiptir ve tüm içerikleri burada tutulmaktadır. İçeriği, güncelliği ve tasarım ilke, elemanlarına dikkat edilerek uygulanmasıyla başarılı bir örnektir. Anadolu Medeniyetleri Müzesi ise, dört web sitesinde de farklı bilgilere sahiptir. Hangisinin resmi, yani kendine ait web sitesi olduğu anlaşılamadığı gibi, Frankfurt Müzesi’yle kıyaslandığında kısıtlı içeriğe sahip olduğu detaylı incelemelerde görülmüştür. Etkileşimli kiosk, dokunmatik masalar, projeksiyon ve televizyonlar gibi ögelerdeki detaylı incelemede yaklaşık yirmi bölümden oluşan Frankfurt Tarih Müzesi, neredeyse her bölümde kullanıcılara etkileşime girebilecekleri bilgilendirme
tasarımları ögeleri sunmaktadır. Anadolu Medeniyetleri Müzesi ise sadece üç adet etkileşimli kioska sahiptir.
Etkileşimli bilgilendirme tasarımlarının uygulanması ve kullanılması bakımından ülkemizde başarılı örnekler olsa da Anadolu Medeniyetleri Müzesi gibi önemli ve zengin içeriğe sahip bir kurumun etkileşimli bilgilendirme tasarımı ögeleriyle donatıldığında ne kadar başarılı olabileceği tahmin edilebilmektedir. Modern müze anlayışında ön plana çıkan teknolojileri kullanarak çağın gereksinimleriyle donatılması, ziyaretçilerin memnuniyetini ve deneyim kalitesini artırarak müzenin esas amacı olan, sergileme, öğretme ve aktarma eylemini etkili şekilde gerçekleştirebileceği düşünülmektedir.
KAYNAKÇA
Allee, V. (1997). 12 Principles of Knowledge Management. Training &
Development, 51, 71-74.
Anameriç, H. (2008, Haziran). History of Maps and Important Map Collections in Turkey. 30. MELCOM Uluslararası Konferansında Yayınlanmış Makale, Oxford Üniversitesi, Oxford, Birleşik Krallık.
Anadolu Medeniyetleri Müzesi. (____). Kültür Portalı. https://www.kulturportali.
gov.tr/turkiye/ankara/gezilecekyer/anadolu-medenyetler-muzesi Erişim Tarihi: 2 Ocak 2022.
Baer, K. (2008). Information Design Workbook. Masaçüses: Rockport.
Baysal, İ., Çetinkaya, K. ve Aydın, M. (2021). Müzeler, Sergiler ve Tarihi Alanlarda Dijitalleşme. International Journal of 3D Printing Technologies and Digital Industry, 5(2), 271-280.
Çakır İlhan, A. (2017). Müze Eğitimi Alanında Yapılmış Tezler. Yaratıcı Drama Dergisi, 12(2), 93-104. DOI: 10.21612/yader.2017.016
Frankfurt Tarih Müzesi. (____). Historisches Museum Frankfurt. https://
historisches-museum-frankfurt.de/en/ueberuns?language=en Erişim Tarihi: 18 Aralık 2021.
Güler, T. (2008). Grafik Tasarımda Yeni Bir Alan: Bilgilendirme Tasarımı ve Bir Uygulama. (Yayımlanmış Doktora Tezi) Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar
Kansu ÖZDEN
Enstitüsü, İzmir.
Hoffman, S. K. (2020). Online Exhibitions During the COVID-19 Pandemic.
Museum Worlds, 8(1), 210-215. DOI: 10.3167/ARMW.2020.080115
Kalıncı, E. (2015). 360 Derece Panoramik Görüntü Veren Sanal Müzelerin Grafik Tasarım Açısından İncelenmesi. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 5(4), 57-65. DOI: 10.7456/10504100/005
Karadeniz, C., Ayşe, O., Artar, M. ve Çakır İlhan, A. (2017). Müze Eğitiminde Dönüşümler: Kocaeli Müzesi’nde Eğiticilerin Eğitimi. Millî Eğitim Dergisi, 214, 37-59.
Keleş, V. (2010). Modern Müzecilik ve Türk Müzeciliği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 1-17.
Lorenc, J., Skolnick, L. ve Berger, C. (2007). What is Exhibition Design. Mies:
RotoVision.
McLuhan, M. (1994). Understanding Media: The Extension of Man. Londra:
The MIT.
Mercin, L. (2017). Müze Eğitimi, Bilgilendirme ve Tanıtım Açısından Görsel İletişim Tasarımı Ürünlerinin Önemi. Millî Eğitim Dergisi, 214, 209-237.
Pamuklu Gürdal, A. (2022). Öğrenme Kaynaklı Bilgilendirme Tasarımlarının Müzelerde Kullanılması ve Eğitime Katkısı. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 61, 122-138.
Pektaş Turgut, Ö. (2017). Günümüz Sergileme Biçimlerinde Çoklu Ortam Kullanımı ve “BOSCH: Visions Alive” Sergisi. 2. Uluslararası Sanat Sempozyumu, (s.
409-418). Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
Romedi, P. (1999). Sign-Posting Information Design. R. Jacobson (Ed.), Information Design (2. Baskı) (s. 83-98). Londra: MIT.
Schmitt, A. K., Danišík, M., Aydar, E., Şen, E., Ulusoy, I. ve Lovera, O. M. (2014).
Identifying the Volcanic Eruption Depicted in a Neolithic Painting at Çatalhöyük, Central Anatolia, Turkey. Plos One, 9(1), 1-10. DOI: 10.1371/journal.pone.0084711
Sert, A. N. ve Karacaoglu, S. (2018). Müzelerdeki Hizmet Kalitesinin Memnuniyet Algısı ve Tavsiye Etme Niyeti Üzerindeki Etkisi: Anadolu Medeniyetleri Müzesi Örnegi.
Afyon Kocatepe University Journal of Social Sciences, 20(2), 103-122.
Tufte, E. R. (2001). The Visual Display of Quantitative Information (2. Baskı).
Konektikıt: Graphics.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (1999). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Seçkin.
Ware, C. (2011). Information Visualization: Perception For Design (2. Baskı). San Fransisko: Morgan Kaufmann.