Firma Kaynaklı Faktörler

Firmalar farklı sektöre göre sermaye yapısında değişim göstermektedir. Firma değeri bu değişime göre şekillenmektedir. Firmaların bünyesinde bulunan organizasyon yapısı karar mekanizmasını etkiler. Para ve sermaye yapısının gelecekteki durumu, gerekli fon temini, yönetim kadrosunun yapısı, firmanın yükümlülüklerini yerine getirebilmesi firma değeri açısından önemli bir kriterdir. Firma kaynaklı faktörler; yönetim kadrosunun firma değerine etkisi, likidite derecesinin firma değerine etkisi ve entellektüel sermayenin firma değerine etkisi olarak üç grupta incelenmektedir.

1.3.2.1. Yönetim kadrosunun firma değerine etkisi

Yönetim kadrosunda ilk öncelikli olarak yönetim kadrosuna ve firmanın organizasyon yapısına bakılmalıdır. Yönetim kadrosundaki işletme yönetimi kilit nokta olmakla birlikte işletmeyi geleceğe taşımada ve değer artırmada önem taşımaktadır. Firmanın sağlıklı bir şekilde ayakta durması ve faaliyetlerini sağlam devam ettirebilmesi yönetimin kadrosunun kaliteli, ne istediğini bilen, amaçlarını istikrarlı bir şekilde yönetebilmesine bağlıdır. Firma amaçlarına ulaşmak isteyen yönetici varlıklarını etkin kullanarak hedefine ulaşma yoluna gitmektedir. Finansal kararların verilmesinde firmanın büyük veya küçük olması da etkilidir. Büyük işletmelerde üretim, satış faaliyetleri ve uzmanlık daha fazla geliştiğinden yönetim kadrosunun yapısı da gelişmiştir.

Yöneticinin karakteristik özellikleri, deneyimleri, tecrübesi, aldığı eğitimleri, ortama adapte olup olmaması, riskle karşılaştığında riski yönetebilmesi, ileri görüş özelliği v.b. özellikler firma değerini etkilemektedir. Kendini firma adına geliştiren yönetici firmanın kalitesini de arttırmaktadır. İşletmenin başarılı olması yönetim kadrosunun yapısına bağlıdır. Yönetici vereceği kararlarda ve uygulayacağı politikalarda önüne çıkabilecek faktörleri hesaba katmalıdır.

İşletmenin yönetim kadrosu firma değerini ciddi boyutta etkilemektedir.

Şekilde görülen organizasyon şemasında yönetim kadrosunda bulunan üst kademeden alt kademeye kadar tüm kadro firma değeri oluşumuna katkı sağlamaktadır. Yönetim kadrosunun en üst kademesinde bulunan yönetim kurulunun firmayı şekillendirmesi, yatırım politikalarının kararını vermesi ve işletme adına atılımlar gerçekleştiren kişi olması yönüyle firma değerinin artmasına katkı sağlamaktdır. Yetki sınırları içinde yukarıdan aşağıya doğru gitmektedir. Uzmanlaşma türüne göre kademeler farklılaşmaktadır. Departmanlar kendi aralarında sorumluluklarını ve görevlerini yapmak üzere çeşitli alanlarda bölümlere ayrılmışlardır. Yönetim kadrosu yatrımla ilgili bazı planlamalar yapmaktadır. Yöneticinin yatırımla ilgili görevlerini aşagıdaki gibi sıralamak mümkündür;

 Yöneticinin risk ve getiriyi hesaba katarak planlama ve karar alması gerekir.  Finansal yapıyı zedeleyecek yatırım firma değerinin imajını olumsuz yönde

etkiler.

 Hayati önem yaşıyan fizibilite çalışmalarının yatırım için raporlanması gerekir.  Firma için karı az, kar etmeyen yatırımlardan uzak durulması gerekir.

 Firmanın varlığını devam ettirerek kendini geliştirmesi için stratejilerini en ince ayrıntısına varana kadar düşünüp yatırıma karar vermelidir.

İzlenecek politikalar ve alınan kararlar açısından firmanın yatırım performansı da firma değerlemesi için önemlidir. Firmanın sürdürülebilir ve başarılı olması açısından yönetim kadrosusunun potansiyeli sağlam olmalıdır. Sağlam olan yönetim kadrosunun firmaya getirisi de artacaktır. Üretim, muhasabe, pazarlama, finans vb. bölümlerde alınacak kararların firma değerini arttıracak yönde politikalar belirlenmesi firma

yararına olacaktır.

1.3.2.2. Likidite derecesinin firma değerine etkisi

Likidite varlıkların paraya dönüşme derecesidir. Paraya dönüşmesi kolay varlıklara likit varlıklar, paraya dönüşmesi güç olan varlıklara da likit olmayan varlıklar denilir. Bu anlamda kasa ve bankadaki vadesiz mevduat likit varlıklardır. Likidite işletmenin borçlarını vadesinde yerine getirebilme gücü olarak da ifade edilmektedir (Aksoy, Yalçıner, 2013, s:76).

İşletmenin sermayesi için firmanın likit yapısındaki durumu çok önemlidir. İşletme faaliyetlerini devam ettirebilmesi için kaynaklarını kolay likiditeye çevirebilmelidir. Likiditenin fazla olması aynı zamanda riskin de minimuma inmesini sağlamaktadır. 1 yıl içinde mevcut olan kaynaklarımızı paraya çevirebildiğimiz takdirde kolay likidite edilebilir olma özelliği taşımaktadır. İşletme bilançosundaki aktif varlıklar içinde yer alan dönen varlıkların likidite durumuna bakacak olursak kasa ve bankalar, alacak durumu ve firma elinde bulunan stoklar diğer varlıklara nazaran kolay likidite edilebilir varlıklardır. Bu varlıkların kolay paraya çevrilmesi firma açısından da avantaj haline gelmektedir.

Yatırım rantibilitesinin yani verimliliğinin artması firma değerinin yükselmesine neden olmaktadır. Üretim, mal ve hizmetlerini kapsamlı yapan işletmenin verimliliği maliyetin üzerinde olacağından firma değerini etkilemektedir. İşletmeler likit varlıklara yarırım yaptıklarında ucuz ve hesaplı fon temini yapmak istediklerinde bile firma değerinin oluşmasına yardımcı olmaktadır. İşletmenin yaşamını devam ettirebilmesi için nakit potansiyelinin geniş olması gerekir.

1.3.2.3. Entelektüel sermayenin firma değerine etkisi

Entelektüel sermaye, işletme tarafından görünmeyen varlıkların görünür hale getirilmesini sağlayan varlıkların toplamını ifade eder. Maddi olmayan varlık dışındaki varlıklara sahip olmak, işletme çalışanlarının görüş ve düşünceleri entelektüel sermaye yapısının oluşumuna neden olmaktadır. İşletmede çalışanların yenilik getiren faaliyetlerde bulunması, yöneticinin çalışanların fikirlerini önemsemesi firmanın

potansiyelini arttırmaktadır. PD/DD arasındaki fark entelektüel sermaye olarak karşımıza çıkmaktadır.

Thomas Stewart' ın 1991'de Beyin Gücü makalesiyle entelektüel sermaye önem kazanmaya başlamıştır. İşletmenin gelecekteki başarısı entelektüel sermayenin yönetilmesimesine bağlıdır. Marka, patentler, çalışanların iş hakkındaki bilgileri, firma yönetim süreci gibi unsurların da bu yapıdan etkilendiği görülmektedir.