Finansal riskin yönetimi (devamı) Piyasa riski (devamı)

Maruz kalınan faiz oranı riski

Alım-satım amaçlı olmayan portföylerin maruz kaldığı temel risk, piyasa faiz oranlarındaki değişim sonucu, gelecek nakit akımlarında oluşacak dalgalanma ve finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerindeki azalma sonucu oluşacak zarardır. Faiz oranı riskinin yönetimi faiz oranı aralığının izlenmesi ve yeniden fiyatlandırma bantları için önceden onaylanmış limitlerin belirlenmesi ile yapılmaktadır.

Raporlama dönemi itibarıyla, Şirket’in faiz getirili ve faiz götürülü finansal varlık ve yükümlülüklerinin faiz profili aşağıdaki tabloda detaylandırılmıştır:

31 Aralık 2011 31 Aralık 2010

Sabit faizli finansal varlıklar: 667.651.963 671.062.097

Bankalar mevduatı (Not 14) 576.194.799 378.635.000 Satılmaya hazır F.V. – Devlet tahvilleri – TP (Not 11) 57.143.647 192.182.585

Satılmaya hazır F.V. – Özel sektör tahvilleri – TP (Not 11) 11.550.813 --Alım satım amaçlı F.V. – Eurobondlar (Not 11) 22.762.704 21.874.336 Alım satım amaçlı F.V. – Devlet tahvilleri – TP (Not 11) -- 70.481.015 Alım satım amaçlı F.V. – Devlet tahvilleri – YP (Not 11) -- 7.889.161

Değişken faizli finansal varlıklar: 125.643.672 104.637.579

Satılmaya hazır F.V. – Devlet tahvilleri – TP (Not 11) 83.320.169 61.873.242 Satılmaya hazır F.V. – Özel sektör tahvilleri – TP (Not 11) 21.739.385 --Alım satım amaçlı F.V. – Özel sektör tahvilleri – TP (Not 11) 14.342.393 6.907.133 Alım satım amaçlı F.V. – Devlet tahvilleri – TP (Not 11) 6.241.725 35.857.204

Finansal yükümlülükler: Yoktur. Yoktur.

Finansal enstrümanların faize duyarlılığı

Özkaynakların faize duyarlılığı, faiz oranlarında varsayılan değişim sonucu 31 Aralık 2011 ve 2010 tarihleri itibarıyla portföyde bulunan alım satım amaçlı finansal varlıklar ve satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerindeki değişim dikkate alınarak hesaplanmaktadır. Bu analiz sırasında, diğer değişkenlerin sabit olduğu varsayılmaktadır.

31 Aralık 2011

Gelir tablosu Özkaynak

100 bp artış 100 bp azalış 100 bp artış 100 bp azalış

4 Sigorta ve finansal riskin yönetimi (devamı) 4.2 Finansal riskin yönetimi (devamı)

Piyasa riski (devamı)

Gerçeğe uygun değer gösterimi

Finansal araçların tahmini piyasa değerleri, elde bulunan piyasa verileri kullanılarak ve eğer mümkünse uygun değerleme yöntemleri kullanılarak belirlenmektedir.

Şirket, elinde bulundurduğu menkul kıymetlerini alım-satım amaçlı finansal varlıklar ve satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıflandırmıştır. Alım-satım amaçlı finansal varlıklar ve satılmaya hazır finansal varlıklar ilişikteki finansal tablolarda borsalarda oluşan fiyatlar veya brokerlar tarafından açıklanan fiyatlar kullanılmak suretiyle gerçeğe uygun değerleri üzerinden gösterilmişlerdir.

Şirket yönetimi diğer finansal varlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerlerinin kayıtlı değerlerinden önemli ölçüde farklı olmadığını tahmin etmektedir.

Gerçeğe uygun değer ile ölçüme ilişkin sınıflandırma

TFRS 7 – Finansal Araçlar: Açıklama standardı finansal tablolarda gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülerek gösterilen finansal araçların gerçeğe uygun değerlerinin belirlenmesinde kullanılan verilerin önemini yansıtan bir sıra dahilinde sınıflandırılarak gösterilmesini gerektirmektedir. Bu sınıflandırma esas olarak söz konusu verilerin gözlemlenebilir nitelikte olup olmamasına dayanmaktadır. Gözlemlenebilir nitelikteki veriler, bağımsız kaynaklardan edinilen piyasa verilerinin kullanılması; gözlemlenebilir nitelikte olmayan veriler ise Şirket’in piyasa tahmin ve varsayımlarının kullanılması anlamına gelmektedir. Bu şekilde bir ayırım, genel olarak aşağıdaki sınıflamaları ortaya çıkarmaktadır.

1 inci Sıra: Özdeş varlıklar ya da borçlar için aktif piyasalardaki kayıtlı (düzeltilmemiş) fiyatlar;

2 nci Sıra: 1 inci sırada yer alan kayıtlı fiyatlar dışında kalan ve varlıklar ya da borçlar açısından doğrudan (fiyatlar aracılığıyla) ya da dolaylı olarak (fiyatlardan türetilmek suretiyle) gözlemlenebilir nitelikteki veriler;

3 üncü Sıra: Varlık ya da borçlara ilişkin olarak gözlemlenebilir piyasa verilerine dayanmayan veriler (gözlemlenebilir nitelikte olmayan veriler).

Sınıflandırma, kullanılabilir olması durumunda gözlemlenebilir nitelikteki piyasa verilerinin kullanılmasını gerektirmektedir.

Bu çerçevede gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülen finansal varlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değer sınıflandırması aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2011

1. Sıra 2. Sıra 3. Sıra Toplam Finansal varlıklar:

Alım-satım amaçlı finansal varlıklar (Not 11) 85.950.860 -- -- 85.950.860 Satılmaya hazır finansal varlıklar (Not 11) ^(*) 216.120.102 -- -- 216.120.102

Bağlı Ortaklıklar (Not 9) ^(**) 226.374.583 -- -- 226.374.583 Toplam finansal varlıklar 528.445.545 -- -- 528.445.545

(*) 31 Aralık 2011 tarihi itibarıyla, 4.467.217 TL tutarındaki hisse senetleri halka açık hisse senetleri olmadığı için değerleri maliyet bedelleri ile değerlenmiştir.

(**) 31 Aralık 2011 tarihi itibarıyla, 746.207 TL tutarındaki bağlı ortaklıklar halka açık olmadığından maliyet bedelleri ile değerlenmiştir.

4.2 Finansal riskin yönetimi (devamı)

31 Aralık 2010

1. Sıra 2. Sıra 3. Sıra Toplam Finansal varlıklar:

Alım-satım amaçlı finansal varlıklar (Not 11) 183.907.792 -- -- 183.907.792 Satılmaya hazır finansal varlıklar (Not 11) ^(*) 306.985.724 -- -- 306.985.724

Bağlı ortaklıklar (Not 9) ^(**) 386.842.641 -- -- 386.842.641 Toplam finansal varlıklar 877.736.157 -- -- 877.736.157

(*) 31 Aralık 2010 tarihi itibarıyla, 4.466.166 TL tutarındaki hisse senetleri halka açık hisse senetleri olmadığı için değerleri maliyet bedelleri ile değerlenmiştir.

(**) 31 Aralık 2010 tarihi itibarıyla, 746.207 TL tutarındaki bağlı ortaklıklar halka açık olmadığından maliyet bedelleri ile değerlenmiştir.

Hisse senedi fiyat riski

Hisse senedi fiyat riski hisse senedi endeks seviyelerinin ve ilgili hisse senedinin değerinin değişmesi sonucunda hisse senetlerinin piyasa değerlerinin düşmesi riskidir.

Şirket’in satılmaya hazır finansal varlıklar ve iştirakler portföyünde yer alan tüm borsada işlem gören hisse senedi araçlarının, endeksteki olası dalgalanmalardan dolayı gerçeğe uygun değerlerindeki değişimlerin (tüm diğer değişkenler sabit tutulduğu varsayılarak) 31 Aralık 2011 ve 2010 tarihlerinde sona eren hesap dönemleri itibarıyla özkaynaklar üzerindeki etkisi aşağıdaki gibidir:

Fiyat Değişimi 31 Aralık 2011 31 Aralık 2010

Hisse senedi fiyatı %10 26.874.067 43.977.254

Şirket’in alım-satım amaçlı finansal varlıklar portföyünde yer alan tüm borsada işlem gören hisse senedi araçlarının, endeksteki olası dalgalanmalardan dolayı gerçeğe uygun değerlerindeki değişimlerin (tüm diğer değişkenler sabit tutulduğu varsayılarak) 31 Aralık 2011 ve 2010 tarihlerinde sona eren hesap dönemleri itibarıyla gelir tablosu üzerindeki etkisi aşağıdaki gibidir:

Fiyat Değişimi 31 Aralık 2011 31 Aralık 2010

Hisse senedi fiyatı %10 2.152.516 3.072.580

4 Sigorta ve finansal riskin yönetimi (devamı) 4.2 Finansal riskin yönetimi (devamı)

Piyasa riski (devamı)

Finansal varlıklardan kaynaklanan kazanç ve kayıplar

Gelir tablosunda muhasebeleştirilen finansal kazanç ve kayıplar, net: 31 Aralık 2011 31 Aralık 2010 Satılmaya hazır finansal varlıkların elden çıkarılması sonucu özsermayeden

gelir tablosuna aktarılan kazançlar (Not 15) 22.041.441 6.494.858

Banka mevduatlarından elde edilen faiz gelirleri 40.845.891 44.245.050

Kambiyo karları 26.162.503 13.194.409

Bağlı ortaklıklardan elde edilen gelirler 5.733.312 -- Satılmaya hazır finansal varlık olarak sınıflandırılmış borçlanma senetlerinden

elde edilen faiz gelirleri 12.946.344 32.214.159

İştiraklerden elde edilen gelirler 5.407.979 25.229.698 Hisse senetlerinden elde edilen gelirler 460.464 6.171.276 Alım satım amaçlı finansal varlık olarak sınıflandırılmış borçlanma

senetlerinden elde edilen faiz gelirleri 1.511.834 14.700.096 Repo işlemlerinden elde edilen faiz gelirleri 355.202 306.639

Diğer 14.674.636 5.270.742

Yatırım gelirleri 130.139.606 147.826.927

Türev ürünler sonucunda oluşan zararlar (26.555.378) --

Kambiyo zararları (5.258.045) (12.267.278)

Finansal varlıkların elden çıkarılmasından doğan kayıplar (6.485.612) (4.560.125) Yatırım yönetim giderleri – faiz dahil (678.809) (2.318.291)

Yatırım giderleri (38.977.844) (19.145.694)

Yatırım gelirleri, net 91.161.762 128.681.233

Özsermayede muhasebeleştirilen finansal kazanç ve kayıplar, net: 31 Aralık 2011 31 Aralık 2010 Satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerinde meydana gelen

değişiklikler (Not 15) (184.703.909) 23.186.347

Satılmaya hazır finansal varlıkların elden çıkarılması sonucu özsermayeden gelir

tablosuna aktarılan kazançlar (Not 15) (22.041.441) (6.494.858)

Toplam (206.745.350) 16.691.489

4.2 Finansal riskin yönetimi (devamı)