Devlet Teşvik ve Yardımları
Gerçeğe uygun değerleri ile izlenen parasal olmayan devlet teşvikleri de dahil olmak üzere tüm devlet teşvikleri, aşağıdaki koşulların gerçekleşeceğine dair makul bir güvence oluşmadan finansal tablolara yansıtılmaz:
a) Elde edilmesi için gerekli koşulların işletme tarafından yerine getirilmesi ve b) Teşviğin işletme tarafından elde edilmesi.
Önceden gerçekleşmiş gider veya zararları karşılamak ya da işletmeye gelecekte herhangi bir maliyet gerektirmeksizin acil finansman desteği sağlamak amacıyla verilen devlet teşvikleri, tahsil edilebilir hale geldiği dönemde kâr ya da zararda muhasebeleştirilir.
Çemaş Döküm Sanayi A.Ş. ve Bağlı ortaklığı Niğbaş Niğde Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş. SGK işveren hissesi desteğinden yararlanmaktadır.
Kurum Kazancı Üzerinden Hesaplanan Vergiler
Dönem karı üzerindeki gelir vergisi yükümlülüğü, cari dönem vergisi ve ertelenmiş vergiyi içermektedir.
Cari dönem yükümlülüğü, dönem karının vergiye tabi olan kısmı üzerinden ve bilanço tarihinde geçerli olan vergi oranları ile hesaplanan vergi yükümlülüğünü içermektedir.
Ertelenmiş vergi borcu veya alacağı varlıkların ve borçların mali tablolarda gösterilen değerleri ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki geçici farklılıkların bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin hesaplanmasıyla belirlenmektedir. Ertelenmiş verginin hesaplanmasında yürürlükte olan vergi oranları kullanılmaktadır. Başlıca geçici farklar, gelir ve giderlerin mali tablolardaki ve vergi kanunlarına göre değişik raporlama dönemlerinde muhasebeleşmesinden ve maddi duran varlıklar ile ilgili aktifleşme ve amortisman farklılıklarından kaynaklanmaktadır.
Ertelenmiş vergi borcu veya alacağı, söz konusu geçici farklılıkların ortadan kalkacağı ilerideki dönemlerde ödenecek vergi tutarlarında yapacakları tahmin edilen artış ve azalış oranlarında mali tablolara yansıtılmaktadırlar. Ertelenmiş vergi alacağı, gelecek dönemlerde vergi avantajının sağlanmasının olası olduğu durumlarda ayrılır. Bu alacaktan artık yararlanılamayacağı anlaşıldığı oranda ilgili aktiften silinir.
Aynı ülkenin vergi mevzuatına tabi olmak şartıyla ve cari vergi varlıklarının cari vergi yükümlülüklerinden mahsup edilmesi konusunda yasal olarak uygulanabilir bir hakkın bulunması durumunda ertelenen vergi varlıkları ve ertelenen vergi yükümlülükleri, karşılıklı olarak birbirinden mahsup edilir.
Çalışanlara Sağlanan Faydalar/Kıdem Tazminatları
Yürürlükteki kanunlara göre, Şirket, emeklilik dolayısıyla veya istifa ve iş kanununda belirtilen davranışlar dışındaki sebeplerle istihdamı sona eren çalışanlara belirli bir toplu ödeme yapmakla yükümlüdür. Söz konusu ödeme tutarları bilanço tarihi itibariyle geçerli olan kıdem tazminat tavanı esas alınarak hesaplanır.
Kıdem tazminatı karşılığı, tüm çalışanların emeklilikleri dolayısıyla ileride doğacak yükümlülük tutarları bugünkü net değerine göre hesaplanarak ilişikteki konsolide finansal tablolarda yansıtılmıştır.
2.9 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı) Emeklilik Planları
Grup’un emeklilik planlaması bulunmamaktadır.
Nakit Akım Tablosu
Nakit akım tablosunda, döneme ilişkin nakit akımları işletme, yatırım ve finansman faaliyetlerine dayalı bir biçimde sınıflandırılarak raporlanır. İşletme faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akımları, Şirket’in faaliyet alanına giren konulardan kaynaklanan nakit akımlarını gösterir. Şirket işletme faaliyetlerine ilişkin nakit akımlarını, net kar/zararın, gayri nakdi işlemlerin, geçmiş ya da gelecek işlemlerle ilgili nakit giriş ve çıkışları tahakkuklarının veya ertelemelerinin ve yatırım veya finansman ile ilgili nakit akımlarına ilişkin gelir veya gider kalemlerinin etkilerine göre düzeltildiği dolaylı yönteme göre gösterir.
Yatırım faaliyetleriyle ilgili nakit akımları, Şirket’in yatırım faaliyetlerinde (maddi ve maddi olmayan varlık yatırımları ve finansal yatırımlar) kullandığı ve elde ettiği nakit akımlarını gösterir.
Finansman faaliyetlerine ilişkin nakit akımları, Şirket’in finansman faaliyetlerinde kullandığı kaynakları ve bu kaynakların geri ödemelerini gösterir.
Nakit akım tablosundaki, nakit ve nakit benzeri değerler, kasa, alınan çekler, banka mevduatları ile diğer hazır değerler bakiyesinden faizsiz spot kredilere ait bakiyenin çıkartılması suretiyle bulunur.
Ticari Alacaklar
Grup tarafından bir alıcıya ürün veya hizmet sağlanması sonucunda oluşan ticari alacaklar ertelenen finansman gelirinden netleştirilmiş olarak gösterilirler. Belirlenmiş faiz oranı olmayan kısa vadeli alacaklar, faiz tahakkuk etkisinin çok büyük olmaması durumunda, orijinal fatura değerleri üzerinden gösterilmiştir.
Grup tahsil imkanının kalmadığına dair objektif bir delil olduğu takdirde ilgili ticari alacak için şüpheli alacak karşılığı ayırmaktadır. Söz konusu bu karşılığın tutarı, alacağın kayıtlı değeri ile tahsili mümkün tutar arasındaki farktır. Tahsili mümkün tutar, teminatlardan ve güvencelerden tahsil edilebilecek meblağlar dahil olmak üzere tüm nakit akışlarının, oluşan ticari alacağın orijinal etkin faiz oranı esas alınarak iskonto edilen değeridir.
Şüpheli alacak tutarına karşılık ayrılmasını takiben, şüpheli alacak tutarının tamamının veya bir kısmının tahsil edilmesi durumunda, tahsil edilen tutar ayrılan şüpheli alacak karşılığından düşülerek gelir tablosuna gelir olarak kaydedilmektedir.
NOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) 2.9 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı)
İnşaat Sözleşmeleri
İnşaat (proje) taahhüdü sözleşmelerinin özelliği gereği, inşaat (proje) işinin başlangıç ve bitiş tarihleri genellikle farklı mali dönemlere rastlamaktadır. Taahhüt sözleşmelerinin muhasebeleştirilmesinde, hasılat ve harcamalar inşaat işinin devam ettiği dönemlere yansıtılmıştır. İnşaat gelirleri projenin her aşaması tamamlandıkça oluşmaktadır.
TMS 11 “İnşaat Sözleşmeleri” yıllara sair kontratları, bir varlığın veya nihai amaç ya da kullanım, teknoloji, fonksiyon ve tasarım açısından birbirleri ile yakından ilişkili veya birbirlerine bağlı bir varlık grubunun inşası için yapılmış sözleşmeler olarak tanımlamaktadır. Bir inşaat sözleşmesinin sonucu güvenilir biçimde öngörülebiliyorsa, inşaata ilişkin gelir ve maliyetler bilanço tarihi itibariyle sözleşmeye konu işin tamamlanma aşaması esas alınarak, gelir ve giderler olarak finansal tablolara yansıtılır. Toplam sözleşme gelirinin güvenilir biçimde ölçülebilmesi, sözleşmeye ilişkin ekonomik yararların işletmeye akışının muhtemel olması, sözleşme konusu işin bitirilmesi için gereken inşaat maliyetleri ile işin tamamlanma aşamasının bilanço gününde güvenilir biçimde belirlenebilmesi ve sözleşmeye yüklenebilecek inşaat maliyetlerinin açıkça belirlenebilmesi ve güvenilir biçimde ölçülebilir olması koşullarının tamamının mevcut olması durumunda inşaat (proje) sözleşmesi sonucu güvenilir biçimde tahmin edilebilir.
Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar, konsolide finansal tablolara yansıtılan gelirin kesilen fatura tutarının ne kadar üzerinde olduğunu; devam eden inşaat sözleşmeleri hakediş bedelleri ise kesilen fatura tutarının konsolide finansal tablolara yansıtılan gelirin ne kadar üstünde olduğunu göstermektedir.
Durdurulan faaliyetler
Durdurulan faaliyetler, Grup’un elden çıkardığı ve faaliyetleri ile nakit akımları, Grup’un bütününden ayrı tutulabilen önemli bir bölümüdür. Grup’un elden çıkarttığı faaliyetler üzerinde kontrolünün sona erdiği tarihe kadar elde edilen faaliyet sonuçları konsolide gelir tablosunda “durdurulan faaliyetler” başlığı altında ayrı bir satırda gösterilir. Durdurulan faaliyetlere ilişkin faaliyet sonuçlarına, sözkonusu faaliyetin satışından doğan kar/(zarar) tutarı ve ilgili vergi gideri de dahil edilir. Satıştan doğan kar/(zarar) tutarı, elden çıkarılan net varlıkların kayıtlı değeri ile satış bedeli arasındaki fark olarak hesaplanır.
Ödenmeyecek Borçlar
2009/2 haftalık bülteninde yayınlanan SPK duyurularına göre Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler (Kar dağıtım amacı dışında ayrılmış yedekler)önceki dönemlerin karından, kanun veya sözleşme kaynaklı zorunluluklar nedeniyle veya kar dağıtımı dışındaki belli amaçlar (örneğin iştirak satış kazançlarından vergi avantajı elde edebilmek) için ayrılmış yedeklerdir. Bu yedekler, yasal kayıtlardaki tutarları üzerinden gösterilecek olup, UMS/UFRS çerçevesinde yapılan değerlemelerde ortaya çıkan farklılıklar geçmiş yıllar kar/zararıyla ilişkilendirilecektir.
Geçmiş Yıllar Kar/Zararları Net dönem karı dışındaki birikmiş kar/zararlar bu kalemde netleştirilerek gösterilir. Özleri itibariyle birikmiş kar/zarar niteliğinde olan dolayısıyla kısıtlanmamış olan olağan üstü yedekler de birikmiş kar sayılır ve bu kalemde gösterilir.
2.9 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı) Ödenmeyecek Borçlar (Devamı)
Sif Otomotiv A.Ş. 07.06.2012 tarihli yönetim kurulu toplantısında Özışık İnşaat ve Enerji A.Ş.’den olan alacağından vazgeçerek gider kaydedilmesine karar vermiştir. Vergi Usul Kanunu 324. maddeye göre konkordato veya sulh yoluyla alınmasından vazgeçilen alacaklar, borçlunun defterlerinde özel bir karşılık hesabına alınır. Bu hesabın muhteviyatı alacaktan vazgeçildiği yılın sonundan başlayarak üç yıl içinde zararla itfa edilmediği takdirde kar hesabına naklolunur. Kanun, sözleşme, genel kurul kararı, vs. nedeniyle kullanımı kısıtlanmış yedekler için, farklı muhasebe değerlemelerine tabi de olsa, hukuki olarak geçerli tek bir tutar olmalıdır. Bu da yasal kayıtlarda yer alan tutardır. Söz konusu yedeklerin belirlenmesinde, değerleme esası değil, bunların ayrılmasına neden olan irade ve kasıt önemlidir. Değerleme esası ne kadar değişirse değişsin, ayrılan miktara ilişkin kanundan, ortakların kararından, vs. kaynaklanan kasıt değişmedikçe bunların miktarı da değişmeyecektir. Dolayısıyla SİF A.Ş. tarafından vazgeçilen alacak kısıtlanmış nitelikte olduğu yani kar dağıtımına tabi olamayacağından anılan kısıtlanmış yedek özkaynak altında gösterilmiştir.
Kontrol gücü olmayan paylar tarafından elde bulundurulan oranlarda değişiklikler
Kontrol gücü olmayan paylar tarafından elde bulundurulan özkaynak oranının değişmesi durumunda, kontrol gücü olan ve kontrol gücü olmayan paylara ait defter değerleri, bunların bağlı ortaklıkta sahip oldukları göreceli paylardaki değişimleri yansıtmak amacıyla düzeltilir. Kontrol gücü olmayan payların düzeltildiği tutar ile ödenen ya da alınan bedelin gerçeğe uygun değeri arasındaki fark, doğrudan özkaynakta muhasebeleştirilir ve ana ortaklık hissedarlarına dağıtılır.
Satış amacıyla elde tutulan varlıklar
Grup, maddi duran varlığın defter değerinin sürdürülmekte olan kullanımdan ziyade satış işlemi vasıtası ile geri kazanılacak olması durumunda söz konusu maddi duran varlığı (veya satış amacıyla elde tutulan varlık grubunu) satış amaçlı olarak sınıflandırmaktadır. Bu durumun geçerli olabilmesi için; ilgili varlığın (veya elden çıkarılacak varlık grubunun) bu tür varlıkların satışında sıkça rastlanan ve alışılmış koşullar çerçevesinde derhal satılabilecek durumda olması ve satış olasılığının yüksek olması gerekmektedir.
Satış olasılığının yüksek olması için; yönetim kademesi tarafından varlığın (veya elden çıkarılacak varlık grubunun) satışına ilişkin bir plan yapılmış ve alıcıların tespiti ile planın tamamlanmasına yönelik aktif bir program başlatılmış olması gerekmektedir. Ayrıca, varlık (veya satış amacıyla elde tutulan varlık grubu) gerçeğe uygun değeriyle uyumlu bir fiyat ile aktif olarak pazarlanıyor olmalıdır. Ayrıca satışın, sınıflandırılma tarihinden itibaren bir yıl içerisinde tamamlanmış bir satış olarak muhasebeleştirilmesinin beklenmesi ve planı tamamlamak için gerekli işlemlerin, planda önemli değişiklikler yapılması veya planın iptal edilmesi ihtimalinin düşük olduğunu göstermesi gerekmektedir.