Şirket faaliyetlerinden dolayı, borç ve sermaye piyasası fiyatlarındaki, döviz kurları ile faiz oranlarındaki değişimlerin etkileri dahil çeşitli finansal risklere maruz kalmaktadır. Şirket’in toptan risk yönetim programı, mali piyasaların öngörülemezliğine odaklanmakta olup, Şirket’in mali performansı üzerindeki potansiyel olumsuz etkilerin en aza indirgenmesini amaçlamıştır.
i. Kredi riski açıklamaları
Şirket’in kredi riski esas olarak ticari alacaklarından doğabilmektedir. Ticari alacaklar, Şirket yönetimince geçmiş tecrübeler ve cari ekonomik durum göz önüne alınarak değerlendirilmekte ve uygun oranda şüpheli alacak karşılığı ayrıldıktan sonra bilançoda net olarak gösterilmektedir.
Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar
İlişkili Diğer İlişkili Diğer Bankalardaki Finansal
31 Aralık 2013 Taraf Taraf Taraf Taraf Mevduat (*) Yatırımlar
Raporlama tarihi
itibarıyla maruz kalınan
azami riski - 75.997.207 - 9.927.455 23.102.008 159.712
Vadesi geçmemiş ya da değer
Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar
İlişkili Diğer İlişkili Diğer Bankalardaki Finansal
31 Aralık 2012 Taraf Taraf Taraf Taraf Mevduat (*) Yatırımlar
Raporlama tarihi
itibarıyla maruz kalınan
azami riski 9.571 89.301.260 - 1.386.299 15.966.137 1
Vadesi geçmemiş ya da değer
ii. Likidite riskine ilişkin açıklamalar
Likidite riski, Şirket’in net fonlama yükümlülüklerini yerine getirememe ihtimalidir. Piyasalarda meydana gelen bozulmalar veya kredi puanının düşürülmesi gibi fon kaynaklarının azalması sonucunu doğuran olayların meydana gelmesi, likidite riskinin oluşmasına sebebiyet vermektedir. Şirket yönetimi, fon kaynaklarını dağıtarak mevcut ve muhtemel yükümlülüklerini yerine getirmek için yeterli tutarda nakit ve benzeri kaynağı bulundurmak suretiyle likidite riskini yönetmektedir.
Şirket’in türev finansal yükümlülüğü bulunmamaktadır. Türev niteliğinde olmayan finansal yükümlülüklerin 31 Aralık 2013 ve 2012 tarihleri itibarıyla indirgenmemiş nakit akımlarının sözleşme sürelerine göre kalan vadelerine göre dağılımı aşağıdaki gibidir.
31 Aralık 2013
Sözleşme Defter 3 aydan 3 ay - 1 yıl 1 - 5 yıl uyarınca nakit değeri kısa arası arası Vadesiz çıkışlar toplamı
Finansal borçlar 20.710.359 20.710.359 - - - 20.710.359
Ticari borçlar 1.793.327 1.793.327 - - - 1.793.327
Diğer borçlar 1.318.978 1.318.978 - - - 1.318.978
Diğer kısa vadeli yükümlülükler 622.786 622.786 - - - 622.786
Toplam yükümlülükler 24.445.450 24.445.450 - - - 24.445.450
31 Aralık 2012
Sözleşme Defter 3 aydan 3 ay - 1 yıl 1 - 5 yıl uyarınca nakit değeri kısa arası arası Vadesiz çıkışlar toplamı
Finansal borçlar 24.204.106 24.204.106 - - - 24.204.106
Ticari borçlar 1.316.002 1.316.002 - - - 1.316.002
Diğer borçlar 1.890.911 1.890.911 - - - 1.890.911
Diğer kısa vadeli yükümlülükler 223.138 223.138 - - - 223.138
Toplam yükümlülükler 27.634.157 27.634.157 - - - 27.634.157
iii. Piyasa riski açıklamaları Döviz Pozisyonu Riski
31 Aralık 2013 ve 2012 tarihleri itibarıyla Şirket tarafından tutulan yabancı para varlıklar ve borçların orijinal bakiyeleri ve toplam TL karşılıkları aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2013 31 Aralık 2012
TL ABD İngiliz TL ABD İngiliz
Karşılığı Doları Avro Sterlini Karşılığı Doları Avro Sterlini Nakit ve
nakit benzerleri 41.972 4.559 4.086 5.765 80.298 8.345 27.819
-Ticari alacaklar 706.766 - 240.683 - 336.542 - 143.106
-Toplam varlıklar 748.738 4.559 244.769 5.765 416.840 8.345 170.925 -Ticari borçlar 323.016 9.121 102.052 1.103 155.652 10.666 55.773 1.648 Toplam
yükümlülükler 323.016 9.121 102.052 1.103 155.652 10.666 55.773 1.648 Net yabancı
para varlıklar 425.722 (4.562) 142.717 4.662 261.188 (2.321) 115.152 (1.648) Aşağıdaki tablo, Şirket’in ABD Doları, Avro ve diğer kurlarındaki %10’luk değişime olan duyarlılığını göstermektedir. Bu tutarlar ABD Doları’nın, Avro’nun ve İngiliz Sterlini’nin TL karşısında %10 oranında değer artışının/azalışının gelir tablosundaki etkisini ifade eder. Bu analiz sırasında tüm değişkenlerin özellikle faiz oranlarının sabit kalacağı varsayılmıştır.
31 Aralık 2013
Kar / Zarar Özkaynaklar
Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın değer kazanması değer kaybetmesi değer kazanması değer kaybetmesi ABD Doları’nın TL karşısında
6- Euro net etki (4+5) 41.909 (41.909) 33.527 (33.527)
İngiliz Sterlini’nin TL karşısında %10 değişimi halinde
7- İngiliz Sterlini net varlık / yükümlülüğü 1.637 (1.637) 1.310 (1.310)
8- İngiliz Sterlini riskinden korunan kısım (-) - - - -
9- İngiliz Sterlini net etki (7+8) 1.637 (1.637) 1.310 (1.310)
TOPLAM (3 + 6 +9) 42.572 (42.572) 34.058 (34.058)
31 Aralık 2012
Kar / Zarar Özkaynaklar
Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın değer kazanması değer kaybetmesi değer kazanması değer kaybetmesi
ABD Doları’nın TL karşısında %10 değişimi halinde
1 - ABD Doları net varlık / yükümlülüğü (422) 422 (338) 338
2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) - - - -
3- ABD Doları net etkisi (1 +2) (422) 422 (338) 338
Euro’nun TL karşısında %10 değişimi halinde
4 - Euro net varlık / yükümlülük 27.017 (27.017) 21.614 (21.614)
5 - Euro riskinden korunan kısım (-) - - - -
6- Euro net etkisi (4+5) 27.017 (27.017) 21.614 (21.614)
İngiliz Sterlini’nin TL karşısında %10 değişimi halinde
7- İngiliz Sterlini net varlık / yükümlülüğü (476) 476 (381) 381
8- İngiliz Sterlini riskinden korunan kısım (-) - - - -
9- İngiliz Sterlini net etki (7+8) (476) 476 (381) 381
TOPLAM (3 + 6 +9) 26.119 (26.119) 20.895 (20.895)
Faiz Pozisyonu Riski
Faiz oranı değişikliklerinin Şirket varlık ve yükümlülüklerine etkisi faiz oranı riski ile ifade edilir. Bu risk, faiz değişimlerinden etkilenen varlıkları aynı tipte yükümlülüklerle karşılamak suretiyle yönetilmektedir.
31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 Sabit faizli finansal araçlar
Finansal varlıklar
- Bankalardaki vadeli mevduat 21.318.028 14.122.951
- Kredili müşterilerden alacaklar 74.106.835 88.237.711
Finansal yükümlülükler
- Finansal borçlar 20.710.359 24.204.106
iv. Sermaye yönetimi
Şirket, sermayesini portföy çeşitlemesiyle yatırım riskini en düşük seviyeye indirerek yönetmeye çalışmaktadır. Her işletme gibi Şirket’in esas amacı ortaklarına değer katmak, portföyün değerini
Finansal Araçların Gerçeğe Uygun Değeri
Gerçeğe uygun değer, bilgili ve istekli taraflar arasında, piyasa koşullarına uygun olarak gerçekleşen işlemlerde, bir varlığın karşılığında el değiştirebileceği veya bir yükümlülüğün karşılanabileceği değerdir.
Şirket, finansal enstrümanların tahmini gerçeğe uygun değerlerini halihazırda mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme yöntemlerini kullanarak belirlemiştir. Bununla birlikte, piyasa bilgilerini değerlendirip gerçeğe uygun değerleri tahmin edebilmek yorum ve muhakeme gerektirmektedir.
Sonuç olarak burada sunulan tahminler, Şirket’in cari bir piyasa işleminde elde edebileceği miktarların göstergesi olamaz.
Gerçeğe uygun değerleri tahmin edilmesi pratikte mümkün olan finansal enstrümanların gerçeğe uygun değerlerinin tahmini için aşağıdaki yöntem ve varsayımlar kullanılmıştır:
Finansal aktifler:
Kasa ve bankalardan alacaklar ve diğer finansal aktifler dahil olmak üzere maliyet bedeli ile gösterilen finansal aktiflerin gerçeğe uygun değerlerinin kısa vadeli olmaları nedeniyle defter değerlerine yakın olduğu düşünülmektedir.
Gerçeğe uygun değer farkları kar/zarara yansıtılan finansal varlıklar ve satılmaya hazır menkul kıymetlerin gerçeğe uygun değerlerinin belirlenmesinde piyasa fiyatları esas alınır.
Finansal pasifler:
Kısa vadeli olmaları sebebiyle parasal pasiflerin gerçeğe uygun değerlerinin defter değerlerine yaklaştığı varsayılmaktadır.
Şirket’in finansal varlık ve yükümlülüklerinin gerçeğe uygun değerleri ve kayıtlı değerleri aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2013 31 Aralık 2012
Gerçeğe Gerçeğe
uygun değeri Kayıtlı değeri uygun değeri Kayıtlı değeri Nakit ve nakit benzerleri 23.102.888 23.102.888 15.966.570 15.966.570
Ticari alacaklar 75.997.207 75.997.207 89.310.831 89.310.831
Finansal yatırımlar 159.712 159.712 1 1
Finansal borçlar 20.710.359 20.710.359 24.204.106 24.204.106
Finansal varlıkların ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değeri aşağıdaki gibi belirlenir:
• Birinci seviye: Finansal varlık ve yükümlülükler, birbirinin aynı varlık ve yükümlülükler için aktif piyasada işlem gören borsa fiyatlarından değerlenmektedir.
• İkinci seviye: Finansal varlık ve yükümlülükler, ilgili varlık ya da yükümlülüğün birinci seviyede belirtilen borsa fiyatından başka doğrudan ya da dolaylı olarak piyasada gözlenebilen fiyatının bulunmasında kullanılan girdilerden değerlenmektedir.
• Üçüncü seviye: Finansal varlık ve yükümlülükler, varlık ya da yükümlülüğün gerçeğe uygun değerinin bulunmasında kullanılan piyasada gözlenebilir bir veriye dayanmayan girdilerden değerlenmektedir.
Bilançoda gerçeğe uygun değer ile gösterilen finansal varlıklar için kullanılan gerçeğe uygun değer seviyeleri belirlenmesi aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla Şirket’in 159.712 TL (31 Aralık 2012: 1 TL) olan satılmaya hazır finansal yatırımları maliyet değerleri ile gösterilmektedir (Dipnot 5).
26 - BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR