31 ARALIK 2014 ARA HESAP DÖNEMİNE AİT
24 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
b. Piyasa riski
Piyasa riski, Şirket’in sermaye ve kazançları ile Şirket’in hedeflerini gerçekleştirme yeteneklerinin faiz oranlarında yabancı para kurlarında enflasyon oranlarında ve piyasadaki fiyatlarda oluşan dalgalanmalardan olumsuz etkilenmesi riskidir. Şirket piyasa riskini likidite riski kur riski ve faiz riski başlıkları altında takip etmektedir.
Likidite riski
Likidite riski, Şirket’in net finansman ihtiyaçlarını karşılayamaması ihtimalidir. Likidite riski sektördeki sorunlar ya da bazı fon kaynaklarının kısa süre içerisinde tükenmesine yol açan kredi notundaki düşüşlerden kaynaklanır. Likidite riskine karşı önlem olarak yönetim, finansman kaynaklarını çeşitlendirmekte ve varlıklarını likidite önceliğiyle yönetmektedir.
Aşağıdaki tablolar, Şirket’in varlık ve yükümlülüklerini bilanço tarihinde, sözleşmelerde yer alan vade tarihlerine kalan dönemi baz alarak ilgili vade gruplamasına göre analiz etmektedir. Şirket’in ayrıca varlık ve yükümlülükleri üzerinden tahsil edilecek ve ödenecek faizleri de aşağıdaki tabloya dâhil edilmiştir.
Sözleşme uyarınca nakit giriş
Defter /çıkışlar
31 Aralık 2014 değeri 1 -3 ay 3 - 12 ay 1 yıl üzeri Vadesiz toplamı
Alınan krediler 1.578.066 222.872 703.195 713.475 - 1.639.542
İhraç edilen tahviller 75.916 75.950 - - - 75.950
Diğer borçlar ve
diğer yabancı kaynaklar 42.910 42.910 - - - 42.910
Alım satım amaçlı türev
finansal yükümlülükler 1.890 301 892 961 - 2.154
Ödenecek vergi yükümlülükler 5.111 5.111 - - - 5.111
Diğer karşılıklar 594 - - - 594 594
Toplam pasifler 1.704.487 347.144 704.087 714.436 594 1.766.261
Kasa ve bankalar 21.324 20.873 - - 451 21.324
Finansal kiralama alacakları 1.852.645 193.714 432.781 1.317.721 105.309 2.049.525
Likidite riskini yönetmek
için kullanılan varlıklar 1.873.969 214.587 432.781 1.317.721 105.760 2.070.849 Net likidite fazlası/(açığı) 169.482 (132.557) (271.306) 603.285 105.166 304.588
24 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ
Alınan krediler 1.246.065 194.183 622.200 481.354 - 1.297.737
İhraç edilen tahviller 75.847 1.941 5.824 76.941 - 84.706
Diğer borçlar ve
diğer yabancı kaynaklar 47.481 47.481 - - - 47.481
Alım satım amaçlı türev
finansal yükümlülükler 1.689 187 546 986 - 1.719
Ödenecek vergi yükümlülükler 2.580 371 - - - 371
Diğer karşılıklar 674 - - - 674 674
Toplam pasifler 1.374.336 244.163 628.570 559.281 674 1.432.688
Kasa ve bankalar 17.894 15.879 - - 2.015 17.894
Finansal kiralama alacakları 1.478.282 157.890 317.997 1.114.197 139.816 1.729.900 Likidite riskini yönetmek
için kullanılan varlıklar 1.496.176 173.769 317.997 1.114.197 141.831 1.747.794 Net likidite fazlası/(açığı) 121.840 (70.394) (310.573) 554.916 141.157 315.106
Kur riski
Döviz cinsinden varlıklar ve yükümlülükler döviz riskini doğurur. Şirket gerçekleştirmiş olduğu işlemlerden kaynaklanan belli bir miktar döviz pozisyonunu faaliyetleri gereği taşımaktadır. Döviz pozisyonu Planlama Kontrol tarafından günlük olarak izlenmekte ve aylık olarak vade ve para cinsleri bazında oluşturulan tablolarla raporlanmaktadır. Şirket, döviz varlıklarının ve yükümlülüklerinin dengelenmesi amacıyla vadeli döviz işlemleri gerçekleştirmektedir.
31 Aralık 2014 ve 31 Aralık 2013 tarihleri itibarıyla yabancı para cinsinden aktif ve pasifler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Fonksiyonel para
31 Aralık 2014 birimi karşılığı (TL) ABD Doları Avro CHF GBP
Nakit değerler ve bankalar 20.873 4.156 3.984 - -
Finansal kiralama alacakları 1.317.708 198.537 304.769 - -
Takipteki ve diğer alacaklar 24.301 1.086 2.814 - -
Peşin ödenmiş giderler - - - - -
Toplam aktifler 1.362.882 203.779 311.567 -
-Alınan krediler 1.417.510 237.740 307.092 -
-Diğer borçlar ve
diğer yabancı kaynaklar 33.115 5.925 6.657 225
-Alım satım amaçlı türev
finansal yükümlülükler 1.890 60 620 -
-Toplam pasifler 1.452.515 243.725 314.369 225
-31 ARALIK 2014 ARA HESAP DÖNEMİNE AİT
FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
24 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
Fonksiyonel para
31 Aralık 2013 birimi karşılığı (TL) ABD Doları Avro GBP
Nakit değerler ve bankalar 17.087 4.399 2.621 -
Finansal kiralama alacakları 1.013.600 151.666 233.613 1.109
Takipteki ve diğer alacaklar 89.669 40.337 1.305 -
Net yabancı para pozisyonu (47.647) 1.666 (18.654) 1.089
Finansal türev araçlar - - -
-Yabancı para varlık ve yükümlülüklerinin TL’ye çevrilmesinde kullanılan döviz kurları aşağıdaki gibidir:
Aşağıdaki tablo, Şirket’in ABD Doları ve Avro’daki %10’ luk değişime olan duyarlılığını göstermektedir.
Bu analiz sırasında tüm değişkenlerin özellikle faiz oranlarının sabit kalacağı varsayılmıştır.
2014
Kar / Zarar Özkaynaklar
Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın değer kazanması değer kaybetmesi değer kazanması değer kaybetmesi ABD Doları’nın TL karşısında
6- Euro net etki (4+5) (1.584) 1.584 (1.267) 764
İsviçre Frangı’nın TL karşısında %10 değişimi halinde
7- İsviçre Frangı net varlık / yükümlülüğü (53) 53 (42) 42
8- İsviçre Frangı riskinden korunan kısım (-) - - - -
9- İsviçre Frangı net etki (7+8) (53) 53 (42) 42
TOPLAM (3 + 6 +9) (11.152) 11.152 (8.921) 8.921
24 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
2013
Kar / Zarar Özkaynaklar
Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın değer kazanması değer kaybetmesi değer kazanması değer kaybetmesi ABD Doları’nın TL karşısında
%10 değişimi halinde
1 - ABD Doları net varlık / yükümlülüğü 356 (356) 285 (285)
2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) - - - -
3- ABD Doları net etki (1 +2) 356 (356) 285 (285)
Euro’nun TL karşısında %10 değişimi halinde
4 - Euro net varlık / yükümlülük (5.478) 5.478 (4.382) 4.382
5 - Euro riskinden korunan kısım (-) - - - -
6- Euro net etki (4+5) (5.478) 5.478 (4.382) 4.382
İngiliz Sterlini’nin TL karşısında %10 değişimi halinde
7- İngiliz Sterlini net varlık / yükümlülüğü 382 (382) 306 (306)
8- İngiliz Sterlini riskinden korunan kısım (-) - - - -
9- İngiliz Sterlini net etki (7+8) 382 (382) 306 (306)
TOPLAM (3 + 6 +9) (4.740) 4.740 (3.791) 3.791
Faiz oranı riski
Piyasa faiz oranlarındaki değişikliklerin finansal araçların fiyatlarında dalgalanmalara yol açması, Şirket’in faiz oranı riskini yönetme gerekliliğini doğurur. Şirket bu riski bertaraf etmek amacıyla hem finansal kiralama sözleşmelerini hem de alınan kredilerini çoğunlukla sabit faiz ile düzenlemektedir.
Şirket’in finansal tablolara yansıtılan defter değerleri faiz oranına duyarlı finansal araçları aşağıdaki gibidir:
2014 2013
Değişken faizli finansal araçlar:
Finansal varlıklar - -
Finansal yükümlülükler 342.997 294.712
- Alınan krediler (Avro) 209.047 186.840
- Alınan krediler (ABD Doları) 58.034 32.025
- İhraç edilen tahviller (Türk Lirası) 75.916 75.847
31 ARALIK 2014 ARA HESAP DÖNEMİNE AİT
FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
24 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
Şirket’in hesaplamalarına göre faiz oranına duyarlı finansal araçların defter değerlerinin ilgili döviz cinsi itibarıyla faiz oranlarındaki dalgalanmaya duyarlılıkları aşağıdaki gibidir:
- 31 Aralık 2014 tarihinde Türk Lirası para birimi cinsinden olan faiz 50 baz puan yüksek/düşük olsaydı ve diğer tüm değişkenler sabit kalsaydı, vergi öncesi kar 55 bin TL (31 Aralık 2013:
42 bin TL yüksek/düşük) daha düşük/yüksek olacaktı.
- 31 Aralık 2014 tarihinde ABD Doları para birimi cinsinden olan faiz 50 baz puan yüksek/düşük olsaydı ve diğer tüm değişkenler sabit kalsaydı, vergi öncesi kar 6 bin TL (31 Aralık 2013:
3 bin TL yüksek/düşük) daha düşük/yüksek olacaktı.
- Yine 31 Aralık 2014 tarihinde Avro para birimi cinsinden olan faiz 50 baz puan yüksek/düşük olsaydı ve diğer tüm değişkenler sabit kalsaydı, vergi öncesi kar 27 binTL (31 Aralık 2013:
23 bin TL) daha düşük/yüksek olacaktı.
Aşağıdaki tablolar, Şirket’in varlık ve yükümlülüklerini bilanço tarihinde, sözleşmede yer alan vadelerine kalan dönemi baz alarak ilgili vade gruplamasına göre analiz etmektedir.
2014
3 aya 3 ay 1 yıl 5 yıl
kadar 1 yıl arası 5 yıl arası ve üzeri Vadesiz Toplam
Nakit değerler ve bankalar 20.873 - - - 451 21.324
Satılmaya hazır finansal varlıklar - - - - 13 13
Finansal kiralama alacakları 190.693 1.136.951 355.606 64.087 105.308 1.852.645
Diğer alacaklar - - - - 8.136 8.136
Toplam aktifler 211.566 1.136.951 355.606 64.087 135.910 1.904.120
Alım satım amaçlı türev
finansal yükümlülükler - - 1.890 - - 1.890
Alınan krediler 229.441 706.285 642.340 - - 1.578.066
İhraç edilen tahviller 75.916 - - - - 75.916
Diğer borçlar - - - - 26.281 26.281
Diğer yabancı kaynaklar - - - - 16.629 16.629
Ödenecek vergi ve yükümlülükler - - - - 2.603 2.603
Borç ve gider karşılıkları - - - - 594 594
Cari dönem vergi borcu - - - - 2.508 2.508
Toplam pasifler 305.357 706.285 644.230 - 48.615 1.704.487
Net yeniden fiyatlandırma pozisyonu (93.791) 430.666 (288.624) 64.087 87.295 199.633
24 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ
Finansal kiralama alacakları 221.866 247.484 896.224 65.664 47.044 1.478.282
Diğer alacaklar - - - - 6.286 6.286
Toplam aktifler 237.745 247.484 896.224 65.664 86.663 1.533.780
Alım satım amaçlı türev
finansal yükümlülükler - - 1.689 - - 1.689
Alınan krediler 190.636 583.075 472.354 - - 1.246.065
Toplam pasifler 192.550 588.531 542.520 - 50.735 1.374.336
Net yeniden fiyatlandırma pozisyonu 45.195 (341.047) 353.704 65.664 35.928 159.444
Finansal araçların gerçeğe uygun değeri
Gerçeğe uygun değer, zorunlu satış veya tasfiye dışında tarafların rızası dahilindeki bir işlemde, bir finansal aracın alım satımının yapılabileceği tutardır. Mevcut olması durumunda kota edilmiş piyasa fiyatı gerçeğe uygun değeri en iyi biçimde yansıtır.
Şirket, finansal araçların tahmini gerçeğe uygun değerlerini, halihazırda mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme yöntemlerini kullanarak belirlemiştir. Ancak piyasa bilgilerini değerlendirip gerçek değerleri tahmin edebilmek yorum ve muhakeme gerektirmektedir. Sonuç olarak bu finansal tablolarda sunulan tahminler, her zaman, Şirket’in cari bir piyasa işleminde elde edebileceği değerlerin göstergesi olmayabilir.
Finansal kiralama alacakları ve alınan krediler dışındaki kısa vadeli varlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerlerinin iskonto etkisinin önemsiz oluşu sebebiyle kayıtlı değerlerine yakın olduğu öngörülmektedir.
Bilançoda gerçeğe uygun değerleriyle gösterilen diğer finansal araçların gerçeğe uygun değerleri,
31 ARALIK 2014 ARA HESAP DÖNEMİNE AİT
FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
24 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
Aşağıdaki tabloda, finansal tablolarda gerçeğe uygun değerleri dışındaki değerleriyle taşınan finansal araçların kayıtlı değeri ve gerçeğe uygun değerlerinin karşılaştırılması yer almaktadır.
Defter değeri Gerçeğe uygun değer
2014 2013 2014 2013
Finansal kiralama alacakları, net 1.852.645 1.478.282 1.943.681 1.486.009
Alınan krediler 1.578.066 1.246.064 1.661.356 1.248.661
İhraç edilen tahvilleri 75.916 75.847 55.234 75.754
Finansal varlıkların ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değeri aşağıdaki gibi belirlenir:
- Birinci seviye: Finansal varlık ve yükümlülükler, birbirinin aynı varlık ve yükümlülükler için aktif piyasada işlem gören borsa fiyatlarından değerlenmektedir.
- İkinci seviye: Finansal varlık ve yükümlülükler, ilgili varlık ya da yükümlülüğün birinci seviyede belirtilen borsa fiyatından başka doğrudan ya da dolaylı olarak piyasada gözlenebilen fiyatının bulunmasında kullanılan girdilerden değerlenmektedir.
- Üçüncü seviye: Finansal varlık ve yükümlülükler, varlık ya da yükümlülüğün gerçeğe uygun değerinin bulunmasında kullanılan piyasada gözlenebilir bir veriye dayanmayan girdilerden değerlenmektedir.
Şirketin bilançosunda gerçeğe uygun değerinden gösterilmekte olan finansal araçların gerçeğe uygun değer seviyeleri:
2014
Seviye 1 Seviye 2 Seviye 3
Gerçeğe uygun değer farkı kar zarara
yansıtılan finansal varlıklar 1.890 - -
Toplam varlıklar 1.890 -
-2013
Seviye 1 Seviye 2 Seviye 3
Gerçeğe uygun değer farkı kar zarara
yansıtılan finansal varlıklar 1.689 - -
Toplam varlıklar 1.689 -
-Sermaye yönetimi
24 Nisan 2013 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan “Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik'in 12. maddesine göre finansal kiralama şirketlerinin özkaynağının, toplam aktiflerine oranının asgari yüzde üç olarak tutturulması ve idame ettirilmesi zorunludur. 31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla yapılan hesaplamada Şirket’in özkaynakları aktif toplamının yüzde üçünü geçmektedir (31 Aralık 2013: Geçmektedir).