a) Sermaye Risk Yönetimi
Grup’un, sermaye yönetiminde, bir yandan faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamaya çalışırken, diğer yandan da borç ve özkaynak dengesini en verimli şekilde kullanarak karını arttırmayı hedeflemektedir.
Grup’un sermaye risk yönetimi hesaplanırken, 7. notta açıklanan kira yükümlülüklerini de içeren borçlar ve sırasıyla nakit ve nakit benzerleri, ödenmiş sermaye, paylara ilişkin primler, tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazanç / kayıpları, kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler ile geçmiş yıl kar / (zararları) içeren özkaynak kalemleri dikkate alınır.
Grup sermaye maliyeti ile birlikte her bir sermaye sınıfıyla ilişkilendirilen riskler üst yönetim tarafından değerlendirilir. Üst yönetim değerlendirmelerine dayanarak, sermaye yapısının yeni borç edinilmesi veya mevcut olan borcun geri ödenmesiyle olduğu kadar, temettü ödemeleri, yeni pay ihracı yoluyla dengede tutulması amaçlanmaktadır.
Grup, endüstrideki diğer firmalarla tutarlı olmak üzere özkaynakları kaldıraç oranına göre inceler. Söz konusu rasyo net borcun toplam özkaynaklara bölünmesi ile hesaplanır. Net borç ise toplam kredilerden (cari ve cari olmayan kredilerin bilançoda gösterildiği gibi dahil edilmesiyle) nakit ve nakit benzerlerinin çıkarılması suretiyle elde edilir.
2020 yılında Grup’un stratejisi, 2019’dan beri değişmemekte olup, 31 Aralık 2020 tarihleri itibariyle Grup’un finansal borcu bulunmamaktadır.
Grup yönetimi, mevcut borçların yönetilebilmesi için daha yüksek tutarda karlılık ve özkaynak düzeyine ulaşmayı hedeflemektedir.
Grup’un cari dönem sermaye risk yönetimi stratejisi, önceki dönemlere göre farklılık arz etmemektedir.
b) Finansal Risk Faktörleri
Grup faaliyetleri nedeniyle piyasa riski (kur riski, gerçeğe uygun değer faiz oranı riski, nakit akımı faiz oranı riski ve fiyat riski), kredi riski ve likidite riskine maruz kalmaktadır. Grup’un risk yönetimi programı genel olarak mali piyasalardaki belirsizliğin, Grup finansal performansı üzerindeki potansiyel olumsuz etkilerinin minimize edilmesi üzerine odaklanmaktadır.
42
26. FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR) (devamı)
b.1) Kredi Riski
Finansal aracın taraflarından birinin sözleşmeye bağlı yükümlülüğünü yerine getirememesi nedeniyle Grup’a finansal bir kayıp oluşturması riski, kredi riski olarak tanımlanır. Grup, işlemlerini yalnızca kredi güvenirliliği olan taraflarla gerçekleştirme ve mümkün olduğu durumlarda, yeterli teminat elde etme yoluyla kredi riskini azaltmaya çalışmaktadır. Grup’un maruz kaldığı kredi riskleri ve müşterilerin kredi dereceleri devamlı olarak izlenmektedir.
Ticari alacaklar, genelde aynı sektör ve coğrafi alanlara toplanmış, çok sayıdaki müşteriyi kapsamaktadır.
Müşterilerin ticari alacak bakiyeleri üzerinden sürekli olarak kredi değerlendirmeleri yapılmaktadır.
Finansal araç türleri itibariyle maruz kalınan kredi riskleri:
31 Aralık 2020 Alacaklar Nakit ve Nakit
Benzerleri
Cari Dönem Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar
İlişkili
Taraf Diğer
Taraf İlişkili
Taraf Diğer
Taraf Bankalardaki Mevduat Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami
kredi riski - 7.794.964 203.090 298.393 69.863.295
(A+B+C+D) (1) - - - -
- Azami riskin teminat, vs. ile güvence altına alınmış
kısmı (*) - - - - -
A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne
uğramamış finansal varlıkların net defter değeri (2) - 7.794.964 203.090 298.393 69.863.295 B. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış
finansal varlıkların defter değeri - - - - -
C. Değer düşüklüğüne uğramış varlıkların net defter
değerleri (3) - 279.628 - - -
- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) - (279.628) - - -
- Değer düşüklüğü (-) - - - - -
- Net değerin teminat vs. ile güvence altına alınmış kısmı - - - - -
- Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) - - - - -
- Değer düşüklüğü (-) - - - - -
- Net değerin teminat vs. ile güvence altına alınmış kısmı - - - - -
D. Finansal durum tablosu dışı kredi riski içeren unsurlar - - - - -
43 Finansal araç türleri itibariyle maruz kalınan kredi riskleri:
31 Aralık 2019 Alacaklar Nakit ve Nakit
Benzerleri
Cari Dönem Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar
İlişkili Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi
riski 1.608.009 7.507.579 11.260 466.197 61.789.671
(A+B+C+D) (1)
- Azami riskin teminat, vs. ile güvence altına alınmış kısmı
(*) - - - - -
A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış
finansal varlıkların net defter değeri (2) 1.608.009 7.507.579 11.260 466.197 61.789.671 B. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış
Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar gibi, kredi güvenilirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır.
Ticari alacakların tamamı müşterilerden olan senetli ve senetsiz alacaklardan oluşmaktadır. Grup yönetimi geçmiş deneyimini göz önünde bulundurarak ilgili tutarların tahsilatında herhangi bir sorun ile karşılaşılmayacağını öngörmektedir.
Değer düşüklüğü testleri, Grup’un müşterilerinden olan alacaklarına ilişkin yönetimin belirlediği şüpheli alacak politikası çerçevesinde yapılmıştır.
b.2) Likidite Riski
Likidite riski yönetimi ile ilgili esas sorumluluk, yönetim kuruluna aittir. Yönetim kurulu, Grup yönetiminin kısa, orta ve uzun vadeli fonlama ve likidite gereklilikleri için, uygun bir likidite riski yönetimi oluşturmuştur.
Grup, likidite riskini tahmini ve fiili nakit akımlarını düzenli olarak takip etmek ve finansal varlık ve yükümlülüklerin vadelerinin eşleştirilmesi yoluyla yeterli fonların ve borçlanma rezervinin devamını sağlamak suretiyle, yönetir.
Aşağıdaki tablo, Grup’un türev niteliğinde olmayan finansal yükümlülüklerinin vade dağılımını göstermektedir.
Türev olmayan finansal yükümlülükler iskonto edilmeden ve ödemesi gereken en erken tarihler esas alınarak hazırlanmıştır. Söz konusu yükümlülükler üzerinden ödenecek faizler aşağıdaki tabloya dahil edilmiştir.
Alacaklar veya borçlar sabit olmadığı zaman açıklanan tutar, rapor tarihindeki getiri eğrilerinden elde edilen faiz oranı kullanılarak belirlenir.
44
26. FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR) (devamı)
Likidite riskine ilişkin tablolar aşağıda yer almaktadır:
31 Aralık 2020 Defter
Yükümlülükler 10.316.008 10.522.551 10.368.136 152.644 1.771 -
Kira Yükümlülükleri 154.415 154.415 - 152.644 1.771 8
Yükümlülükler 16.643.490 16.773.115 13.064.079 3.709.036 -
Kira yükümlülükleri 205.312 205.312 163.148 42.164 - 8
Ticari borçlar 15.339.157 15.468.782 11.801.910 3.666.872 - 5,9
Çalışanlara Sağlanan Faydalar
Kapsamında Borçlar 110.906 110.906 110.906 - - 11
Diğer Borçlar 961.268 961.268 961.268 - - 5,10
Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü 26.847 26.847 26.847 - - 24
b.3) Piyasa Riski Yönetimi
Piyasa riski, piyasa fiyatlarında meydana gelen değişimler nedeniyle bir finansal aracın gerçeğe uygun değerinde veya gelecekteki nakit akışlarında bir işletmeyi olumsuz etkileyecek dalgalanma olması riskidir.
Bunlar, yabancı para riski, faiz oranı riski ve finansal araçlar veya emtianın fiyat değişim riskidir.
Cari yılda Grup’un maruz kaldığı piyasa riskinde veya maruz kalınan riskleri yönetim ve ölçüm yöntemlerinde, önceki yıla göre bir değişiklik olmamıştır.
b.3.1) Kur riski yönetimi
Yabancı para cinsinden işlemler, kur riskinin oluşmasına sebebiyet vermektedir. Bu riskler, döviz pozisyonunun analiz edilmesi ile takip edilmekte ve sınırlandırılmaktadır. Grup’un yabancı para cinsinden parasal ve parasal olmayan varlıklarının ve yükümlülüklerinin bilanço tarihi itibariyle dağılımı aşağıdaki gibidir:
45
31 Aralık 2020 Döviz Pozisyonu Tablosu TL Karşılığı (Fonksiyonel
para birimi) ABD Doları Avro GBP
1. Ticari Alacaklar 4.191.318 73.750 405.195 -
2a. Parasal Finansal Varlıklar (Kasa, Banka
hesapları dahil) 33.408.704 1.704.759 1.117.203 1.089.248
2b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar - - - -
3. Diğer - - - -
4. Dönen Varlıklar (1+2+3) 37.600.022 1.778.509 1.522.398 1.089.248
5. Ticari Alacaklar - - - -
6a. Parasal Finansal Varlıklar - - - -
6b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar - - - -
7. Diğer - - - -
8. Duran Varlıklar (5+6+7) - - - -
9. Toplam Varlıklar (4+8) 37.600.022 1.778.509 1.522.398 1.089.248
10. Ticari Borçlar 403.539 1.900 43.250
11. Finansal Yükümlülükler - - - -
12a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler - - - -
12b. Parasal Olmayan Diğer Yükler - - - -
13. Kısa Vadeli Yükümlükler (10+11+12) 403.539 1.900 43.250 -
14. Ticari Borçlar - - - -
15. Finansal Yükümlülükler - - - -
16a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler - - - -
16b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler - - - -
17. Uzun Vadeli Yükümlülükler (14+15+16) - - - -
18. Toplam Yükümlülükler (13+17) 403.539 1.900 43.250 -
Net Yabancı Para Varlık / (Yükümlülük)
Pozisyonu 37.196.483 1.776.609 1.479.148 1.089.248
46
26. FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR) (devamı)
31 Aralık 2019 Döviz Pozisyonu Tablosu TL Karşılığı (Fonksiyonel
para birimi) ABD Doları Avro
1. Ticari Alacaklar - - -
2a. Parasal Finansal Varlıklar (Kasa, Banka hesapları
dahil) 8.924.033 1.230.691 242.607
2b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar - - -
3. Diğer - - -
4. Dönen Varlıklar (1+2+3) 8.924.033 1.230.691 242.607
5. Ticari Alacaklar - - -
6a. Parasal Finansal Varlıklar - - -
6b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar - - -
7. Diğer - - -
8. Duran Varlıklar (5+6+7) - - -
9. Toplam Varlıklar (4+8) 8.924.033 1.230.691 242.607
10. Ticari Borçlar - - -
11. Finansal Yükümlülükler - - -
12a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler - - -
12b. Parasal Olmayan Diğer Yükler - - -
13. Kısa Vadeli Yükümlükler (10+11+12) - - -
14. Ticari Borçlar - - -
15. Finansal Yükümlülükler - - -
16a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler - - -
16b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler - - -
17. Uzun Vadeli Yükümlülükler (14+15+16) - - -
18. Toplam Yükümlülükler (13+17) - - -
Net Yabancı Para Varlık / (Yükümlülük)
Pozisyonu 8.924.033 1.230.691 242.607
Grup, başlıca ABD Doları ve Avro cinsinden kur riskine maruz kalmaktadır.
Aşağıdaki tablo Grup’un ABD Doları ve Avro kurlarındaki %10’luk artışa ve azalışa olan duyarlılığını göstermektedir. %10’luk oran, üst düzey yöneticilere Grup içinde kur riskinin raporlanması sırasında kullanılan oran olup, söz konusu oran yönetimin döviz kurlarında beklediği olası değişikliği ifade etmektedir. Duyarlılık analizi sadece dönem sonundaki açık yabancı para cinsinden parasal kalemleri kapsar ve söz konusu kalemlerin dönem sonundaki %10’luk kur değişiminin etkilerini gösterir. Pozitif değer, kar/zararda ve diğer özkaynak kalemlerindeki artışı ifade eder.
47 ABD Doları’nın TL karşısında % 10 değişmesi halinde:
1-ABD Doları net varlık / yükümlülüğü 1.304.119 (1.304.119)
2-ABD Doları riskinden korunan kısım (-) -
3-ABD Doları net etki (1 +2) 1.304.119 (1.304.119)
4 -Avro net varlık / yükümlülük 1.332.402 (1.332.402)
5 -Avro riskinden korunan kısım (-) -
6 -Avro net etki (4+5) 1.332.402 (1.332.402)
7-GBP net varlık / yükümlülük 1.083.127 (1.083.127)
8-GBP riskinden korunan kısım (-) - -
9-GBP net etki (10+11) 1.083.127 (1.083.127)
Toplam (3+6+9) 3.719.648 (3.719.648)
31 Aralık 2019 Kar/Zarar
Yabancı Yabancı
Paranın değer
kazanması Paranın değer kaybetmesi ABD Doları’nın TL karşısında % 10 değişmesi halinde:
1- ABD Doları net varlık/yükümlülüğü 731.055 (731.055)
2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) - -
3- ABD Doları Net Etki (1+2) 731.055 (731.055)
Avro’nun TL karşısında % 10 değişmesi halinde:
4- Avro net varlık/yükümlülüğü 161.348 (161.348)
5- Avro riskinden korunan kısım (-) - -
6- Avro Net Etki (4+5) 161.348 (161.348)
TOPLAM (3+6) 892.403 (892.403)
b.3.2) Faiz oranı riski yönetimi
Piyasa faiz oranlarındaki değişmelerin finansal araçların gerçeğe uygun değerinde veya gelecekteki nakit akışlarında dalgalanmalara yol açması, Grup’un faiz oranı riskiyle başa çıkma gerekliliğini doğurur. Riskten korunma stratejileri, faiz oranı beklentisi ve tanımlı olan risk ile uyumlu olması için düzenli olarak değerlendirilmektedir. Böylece optimal riskten korunma stratejisinin oluşturulması, gerek bilançonun pozisyonunun gözden geçirilmesi gerekse faiz harcamalarının farklı faiz oranlarında kontrol altında tutulması amaçlanmaktadır.
48
26. FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR) (devamı)
31 Aralık 2020 ve 31 Aralık 2019 tarihleri itibariyle Grup’un faiz pozisyonu tablosu aşağıdaki gibi belirtilmiştir:
Faiz Pozisyonu Tablosu
31 Aralık 2020 31 Aralık 2019
Sabit faizli finansal araçlar
Finansal varlıklar Vadeli Mevduat 68.003.078 61.513.787
Finansal yükümlülükler- - -
Değişken faizli finansal araçlar
Finansal varlıklar - -
Finansal yükümlülükler-Kira Yükümlülüğü - -
Grup’un finansal yükümlülüklerinin tamamı sabit faizli kredilerden oluşmaktadır. Bu nedenle, faiz değişimlerine ilişkin olarak herhangi bir faiz oranı riski hesaplaması yapılmamıştır (31.12.2019 Bulunmamaktadır).
b.3.3) Fiyat Riski
Grup’un finansal durum tablosunda alım-satım amaçlı finansal varlık olarak sınıfladığı pay senetleri bulunmadığından dolayı fiyat riski mevcut değildir. (31.12.2019: Bulunmamaktadır).
49
31 Aralık 2020 İtfa edilmiş değerlerden
gösterilen diğer finansal varlıklar
İtfa edilmiş değerlerden gösterilen
diğer finansal yükümlülükler Kayıtlı değer Dipnot
Finansal Varlıklar
Nakit Ve Nakit Benzerleri 69.867.557 - 69.867.557 6
Ticari Alacaklar 7.794.964 - 7.794.964 5,9
Finansal Yatırımlar (*) 8.814.358 - 8.814.358 7
Finansal Yükümlülükler
Kiralama İşlemlerinden Kaynaklanan Yükümlülükler - 154.415 154.415 8
Ticari Borçlar - 9.446.330 9.446.330 5,9
31 Aralık 2019 İtfa edilmiş değerlerden
gösterilen diğer finansal varlıklar
İtfa edilmiş değerlerden gösterilen
diğer finansal yükümlülükler Kayıtlı değer Dipnot
Finansal Varlıklar
Nakit Ve Nakit Benzerleri 53.058.528 - 53.058.528 6
Ticari Alacaklar 9.115.588 - 9.115.588 5,9
Finansal Yatırımlar (*) 18.608.743 - 18.608.743 7
Finansal Yükümlülükler
Kiralama İşlemlerinden Kaynaklanan Yükümlülükler - 205.312 205.312 8
Ticari Borçlar - 15.339.157 15.339.157 5,9
(*) Yukarıda belirtilen 8.814.358 TL (31 Aralık 2019: 9.874.928 TL) tutarında, kote edilmiş piyasa değeri olmayan ve borsada işlem görmeyen satılmaya hazır finansal yatırımlar maliyet değerleri üzerinden varsa değer düşüklüğü karşılığı düşülerek gösterilmektedir.
50
26. FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR) (devamı)
Grup, finansal araçların tahmini rayiç değerlerini hali hazırda mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme yöntemlerini kullanarak belirlemiştir.
Finansal varlıkların ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değeri aşağıdaki gibi belirlenir:
Birinci seviye: Finansal varlık ve yükümlülükler, birbirinin aynı varlık ve yükümlülükler için aktif piyasada işlem gören borsa fiyatlarından değerlenir.
İkinci seviye: Finansal varlık ve yükümlülükler, ilgili varlık ya da yükümlülüğün birinci seviyede belirtilen borsa fiyatından başka direkt ya da endirekt olarak piyasada gözlenebilen fiyatının bulunmasında kullanılan girdilerden değerlenir.
Üçüncü seviye: Finansal varlık ve yükümlülükler, varlık ya da yükümlülüğün gerçeğe uygun değerinin bulunmasında kullanılan piyasada gözlenebilir bir veriye dayanmayan girdilerden değerlenir.
Gerçeğe uygun değerleriyle gösterilen finansal varlık ve yükümlülüklerin seviye sınıflamaları aşağıdaki gibidir:
Raporlama Tarihi İtibariyle Gerçeğe Uygun Değer Seviyesi
31 Aralık 2020 1. Seviye 2. Seviye 3. Seviye
Finansal yatırımlar-Vadeli mevduat 68.003.078 68.003.078 - -
Raporlama Tarihi İtibariyle Gerçeğe Uygun Değer Seviyesi
31 Aralık 2019 1. Seviye 2. Seviye 3. Seviye Finansal yatırımlar-Vadeli mevduat 61.513.787 61.513.787 - - Grup, finansal araçların tahmini rayiç değerlerini hali hazırda mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme yöntemlerini kullanarak belirlemiştir.
Grup’un finansal riskten korunma muhasebesi çerçevesindeki uygulaması bulunmamaktadır (31.12.2019:
Bulunmamaktadır).
Grup’un finansal riskten korunma muhasebesi çerçevesindeki uygulaması bulunmamaktadır (31.12.2019:
Bulunmamaktadır).