4.5. Girişimsel Radyoloji Anjiyo Ünitesinde Faaliyet Tabanlı Maliyetleme
4.5.5. Faaliyet Maliyetlerinin Hizmetlere Yüklenmesi
Tablo 14. Girişimsel Radyoloji Anjiyo Ünitesi Birim Hizmet Maliyeti.
Hiz.1 Hiz.2 Hiz.3 Hiz.4 Hiz.5 Hiz.6 Hiz.7 Hiz.8 Hiz.9 Hiz.10 Hiz.11 Hiz.12 Hiz.13 Hiz.14 Hiz.15 Hastanın kabul
edilmesi ve randevu
edilmesi F1
22,953 22,953 22,953 22,953 22,953 22,953 22,953 22,953 22,953 22,953 22,953 22,953 22,953 22,953 22,953 Hastanın hazır hale
getirilmesi F2
68,58 68,58 68,58 68,58 68,58 68,58 68,58 68,58 68,58 68,58 68,58 68,58 68,58 68,58 68,58 Anjiyo işleminin
yapılması F3
654,06 327,03 327,03 327,03 327,03 981,09 1962,18 327,03 654,06 327,03 1962,18 1962,18 1308,12 1308,12 327,03 Anjiyo işleminin
kayıtlarının yapılması F4
78,548 78,548 78,548 78,548 78,548 78,548 78,548 78,548 78,548 78,548 78,548 78,548 78,548 78,548 78,548 Raporun hazırlanması
F5 43,27 43,27 43,27 43,27 43,27 43,27 43,27 43,27 43,27 43,27 43,27 43,27 43,27 43,27 43,27 Hasta dönüşü
F6 39,99 39,99 39,99 39,99 39,99 39,99 39,99 39,99 39,99 39,99 39,99 39,99 39,99 39,99 39,99 Hastanın taşıması
F7 22,946 22,946 22,946 22,946 22,946 22,946 22,946 22,946 22,946 22,946 22,946 22,946 22,946 22,946 22,946 Birim Hizmet Maliyeti
(TL) 930,347 603,317 603,317 603,317 603,317 1257,317 2238,467 603,317 930,347 603,317 2238,467 2238,467 1584,407 1584,407 603,317
SUT paket hizmet maliyetleri ile faaliyet tabanlı maliyetleme hizmet maliyetlerine göre bulunan sonuçlar karşılaştırılarak farklılıklar tespit edilmiştir.
Bulunan sonuçlar tablo 15’de aşağıdaki gibi gösterilmiştir:
Tablo 15. Girişimsel Radyoloji Anjiyo Ünitesi Birim Hizmet Maliyetlerinin SUT Paket Maliyetleri İle Karşılaştırılması.
Hizmet Adı SUT Paket Hizmet Maliyeti(TL)
Faaliyet Tabanlı
Hizmet Maliyeti(TL) Maliyet Farkı(TL)
Hiz. 1: Serebral 267,00 930,347 -663,347
Hiz. 2: Port 104,96 603,317 -498,357
Hiz. 3: PTK 254,30 603,317 -349,017
Hiz. 4: TAKE 381,40 603,317 -221,917
Hiz. 5: Kalıcı Kateter 148,40 603,317 -454,917
Hiz. 6: Embolizasyon 499,18 1257,317 -758,137
Hiz. 7: Evar 135,60 2238,467 -2102,867
Hiz. 8:Nefrostomi 254,30 603,317 -349,017
Hiz. 9: Kistitatik 254,30 930,347 -676,047
Hiz. 10: Renal Anji. 135,60 603,317 -467,717
Hiz. 11: Tevar 135,60 2238,467 -2102,867
Hiz. 12: Clenoner 381,36 2238,467 -1857,107
Hiz. 13: Balon 245,76 1584,407 -1338,647
Hiz. 14: Stent 423,80 1584,407 -1160,607
Hiz. 15: Geçici Kateter 59,40 603,317 -543,917
Yukarıdaki tablolara göre, bütün hizmetlerin maliyetleri SUT paket hizmet maliyetleri ile karşılaştırıldığında faaliyet tabanlı maliyetleme sisteminde daha yüksek çıkmaktadır.
SONUÇ
Tez çalışmasında temellerini ortaya koymaya çalıştığımız faaliyet tabanlı maliyetleme sisteminin, bir hastane işletmesinde uygulaması yapılmış ve sistemden elde edilen veriler de sonuçlar da sistemden beklenen yararları fazlasıyla ortaya koymuştur.
Araştırmanın yapıldığı hastanede, faaliyet tabanlı maliyetleme sisteminin tüm hastane çapında uygulanması söz konusu olmasa da bir ünite bazında uygulanabilirliği üzerine bir çalışma yapılmıştır. Sonuçta bir ünite bazında uygulanan faaliyet tabanlı maliyetleme sistemine göre elde edilen sonuçların, SUT paket maliyetlerine göre elde edilen sonuçlardan daha gerçekçi olduğu neticesine ulaşılmıştır.
Çalışmada ilk olarak uygulama yapılan girişimsel radyoloji anjiyo ünitesi doktor, hemşire, teknisyen, personel ve sekreterleri ile yapılan görüşmelerden elde edilen bilgiler doğrultusunda faaliyet merkezleri ve bu merkezlerdeki faaliyetlerin tanımlanması ve gruplandırılması sağlanmıştır. Bu çerçevede ilk olarak faaliyet merkezleri belirlenmiştir. Bu merkezler şu şekilde sıralanmıştır:
Hastanın kabul edilmesi ve randevu verilmesi faaliyet merkezi; randevu defterine yazılması ve verilmesi, yatış işlemlerinin yapılması ve tıbbi müdahalenin kaydedilmesini içeren faaliyetleri kapsamaktadır.
Hastanın hazır hale getirilmesi faaliyet merkezinde; tahlil istenmesi, hastanın bilgilendirilmesi, onay formu imza atılması, hastanın kıyafetlerini çıkarması ve hastaya özel kıyafetlerin giydirilmesi, hastanın anjiyo salonuna getirilmesi, hasta steril olarak hazırlanmış anjiyo masasına yatırılıp örtülmesi ve damar yolu açılması faaliyetlerini kapsamaktadır.
Anjiyo işleminin yapılması faaliyet merkezi; hastanın monitörize edilmesi, giriş yeri sterilize edilir (mikroplardan temizlenme), giriş yeri açıkta kalacak şekilde steril örtülerle örtülür, kateterin hazırlanması, daha sonra bu bölgeye kateter yerleştirilmesi, kontrast madde (boyalı ilaç) enjekte edilmesi, damarların monitörden izlenmesi (Katerin ilerlemesi monitörlerden izlenir), anjiyo işlemi yapılması (Tedavi amaçlı girişimsel işlemler yapılmaktadır), kateter veya Sheath adı verilen ince tüp yerleştirilmesi ve çıkartılması faaliyetleri yapılmaktadır.
Anjiyo işleminin kayıtlarının yapılması faaliyet merkezi; görüntüleri PACS ve anjiyo bilgi sistemine gönderilmesi, işlem esnasında kullanılan malzemelerin
bilgisayara kaydedilmesi ve malzeme defterine kaydedilmesi ve hasta isterse görüntülerin CD’ye kaydedilmesi faaliyetleri sürdürülmektedir.
Raporun hazırlanması faaliyet merkezinde; doktor hasta görüntülerine PACS’den ulaşarak rapor okunması, sisteme raporun kaydedilmesi, teşhisin konulması ve doktor sonuç ve tedavi hakkında hastanın bilgilendirilmesi ve anjiyo rapor ve CD' sini hastaya verilmesi faaliyetleri yapılmaktadır.
Hasta dönüşü faaliyet merkezinde; hasta gözlem odasına (anjiyo servisi) alınması, hastadan özel kıyafetlerin çıkarılması ve hastanın kıyafetlerini giydirmesi faaliyetleri yerine getirilmektedir.
Hastanın taşıması faaliyet merkezinde; çıkış işlemlerinin yapılması ve ayaktan hasta ise taburcu edilmesi ya da yatan hasta ise servise gönderilmesini kapsayan faaliyetler yapılmaktadır.
İkinci aşamada girişimsel radyoloji anjiyo ünitesinde giderlerin tüm maliyetlerin Ekim 2017 ayı tutarları toplamı belirlenmiş ve bu tutarın faaliyetlerine doğru aktarılmasını sağlayacak maliyet etkenleri belirlenmiştir. Belirlenen maliyet etkenleri ile tüm maliyetlerinin faaliyet merkezlerinde toplanması sağlanmıştır.
Faaliyet merkezlerinin toplam giderler içerisindeki payları hesaplandığında;
toplam maliyetler içerisinde en büyük payı ilk başta da ifade edildiği şekliyle anjiyo işleminin yapılması faaliyet merkezi 58538,4 TL yani % 69.9 oranı ile almıştır. Diğer faaliyet merkezleri anjiyo işleminin kayıtlarının yapılması faaliyetlerinin toplam içindeki payı %8.5, hastanın hazır hale getirilmesi faaliyetlerinin toplam içindeki payı
%7.4, raporun hazırlanması faaliyetlerinin toplam içindeki payı %4.7, hasta dönüşü faaliyetlerinin toplam içindeki payı % 4.3 olarak gerçekleşmiştir. Son olarak faaliyet merkezleri içinde en düşük pay % 2.4 ile hastanın kabul edilmesi ve randevu verilmesi ve hastanın taşıması faaliyetleri almıştır.
Faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi uygulanmasında ise 15 birim hizmet maliyeti bulunmuştur. Her birim hizmet maliyetini ayrıntılı olarak görüldüğünde;
1.hizmet maliyeti (Serebral) 930,347 TL, 2.hizmet maliyeti (Port) 603,317 TL, 3.hizmet maliyeti (PTK) 603,317 TL, 4.hizmet maliyeti (TAKE) 603,317TL, 5.hizmet maliyeti (Kalıcı Kateter) 603,317TL, 6.hizmet maliyeti (Embolizasyon) 1257,317 TL, 7.hizmet maliyeti (Evar) 2238,467 TL, 8.hizmet maliyeti (Nefrostomi) 603,317 TL, 9.hizmet maliyeti (Kistitatik) 930,347 TL, 10.hizmet maliyeti (Renal Anji) 603,317 TL,
11.hizmet maliyeti (Tevar) 2238,467 TL, 12.hizmet maliyeti (Clenoner) 2238,467 TL, 13.hizmet maliyeti (Balon) 1584,407 TL, 14.hizmet maliyeti (Stent) 1584,407 TL ve 15.hizmet maliyeti (Geçici Kateter) 603,317 TL olarak belirlenmiştir.
Yapılan çalışma sonucunda mevcut SUT paket maliyetleri ile elde edilen birim hizmet maliyetleri karşılaştırılmış ve değerlendirilmiştir. Ancak burada karşılaştırma yaparken, işletmede kullanılan mevcut SUT paket maliyetlerinin olabilecek en doğru maliyetleme olmadığının da bilinmesi gerekir.
Karşılaştırılma tablosuna baktığında 1.hizmet maliyeti (Serebral) SUT paket maliyetlerine göre 267,00 TL belirlenmişken faaliyet tabanlı maliyetleme sistemine göre 930,347 TL çıkmıştır. Yani faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi SUT paket maliyetlerinden %71.30 daha fazla maliyet yüklemiştir. 2.hizmet maliyeti (Port) faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi SUT paket maliyetlerinden % 82.60 daha fazla maliyet yüklemiştir. 3.hizmet maliyeti (PTK) faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi SUT paket maliyetlerinden % 57.85 daha fazla maliyet yüklemiştir. 4.hizmet maliyeti (TAKE) faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi SUT paket maliyetlerinden %36.78 daha fazla maliyet yüklemiştir. 5.hizmet maliyeti (Kalıcı kateter) faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi SUT paket maliyetlerinden % 75.40 daha fazla maliyet yüklemiştir. 6.hizmet maliyeti (Embolizasyon) faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi SUT paket maliyetlerinden % 60.30 daha fazla maliyet yüklemiştir. 7.hizmet maliyeti (Evar) faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi SUT paket maliyetlerinden % 93.94 daha fazla maliyet yüklemiştir. 8.hizmet maliyeti (Nefrostomi) faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi SUT paket maliyetlerinden % 57.85 daha fazla maliyet yüklemiştir. 9. hizmet maliyeti (Kistitatik) faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi SUT paket maliyetlerinden % 72.68 daha fazla maliyet yüklemiştir. 10.hizmet maliyeti (Renal Anji.) faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi SUT paket maliyetlerinden % 77.53 daha fazla maliyet yüklemiştir. 11.hizmet maliyeti (Tevar) faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi SUT paket maliyetlerinden % 93.94 daha fazla maliyet yüklemiştir. 12.hizmet maliyeti (Clenoner) faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi SUT paket maliyetlerinden % 82.96 daha fazla maliyet yüklemiştir. 13.hizmet maliyeti (Balon) faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi SUT paket maliyetlerinden % 84.49 daha fazla maliyet yüklemiştir. 14.hizmet maliyeti (Stent) faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi SUT paket maliyetlerinden % 73.25 daha fazla maliyet yüklemiştir. 15.hizmet maliyeti (Geçici Kateter) faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi SUT paket maliyetlerinden % 90.16 daha fazla maliyet
yüklemiştir.
Sonuç olarak yukarıdaki bilgilerden görüldüğü üzere, çalışmada faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi kullanılarak, daha doğru maliyet rakamlarına ulaşılabileceği gösterilmeye çalışılmıştır. Elde edilen bu sonuçların, hastane yöneticilerinin alacağı stratejik kararlar açısından faaliyetler ve maliyetler hakkında daha doğru bir bilgi sunulması, geliştirme çalışmalarına katkı sağlaması, maliyetlerin kontrol edilebilmesi için bir araç olabileceği düşünülmektedir. Faaliyet tabanlı maliyet sisteminin teoride kalması yerine uygulanması ve hastanelerde de yaygınlaşması gerekmektedir.
Ancak bizim çalışmamızın analizinde faaliyet tabanlı maliyet sistemi kullanılarak, birim hizmet maliyetleri daha yüksek olduğu tespit edilmiş ve bunun süreden kaynaklandığı belirlenmiştir. Bu nedenli gelecek çalışmalarda hastane faaliyetlerinde harcanan zamanı dikkate alan ve hastanede oluşan boş zamanı maliyet hesaplamalarına katan yeni bir sistem olan süreye dayalı maliyet sisteminin kullanılmasının daha doğru bilgi elde edilmesini sağlayacağı düşünülmektedir.
KAYNAKLAR
Acar, D. (2005). Küresel Rekabette Maliyet Yönetimi ve Yaklaşımları: Tekstil Sektörü İle İlgili Bir Araştırma, Asil Yayın Dağıtım, 1.Baskı, Ankara.
Ak Ergün, F. (2011). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Payoloji Laboratuvarı Uygulaması, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Ak, B. (1990). Hastane Yöneticiliği, Özkan Matbaası, Ankara.
Ak, B., Akar, Ç., Karaca, H. (1986). Hastane Kuruluş Yerinin Seçimi ve Mimari Organizasyonu (Mimograf), Hacettepe Üniversitesi, Sağlık İdaresi Yüksekokulu, Ankara.
Akın, O. (2013). “Geleneksel Maliyet Muhasebesi Sisteminin Karşılaştırılması: Mermer İşletmesi ST(Este) Hattı Örneği”, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 5/8, s. 21-49.
Aksoylu, S. (2014). “Hastane İşletmelerinde Değer Akış Maliyetlemesi”, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7/1, s. 260-272.
Alagöz, A., Yılmaz, B. ve Ay, M. (2005). “Üretim Maliyetlerinin Düşürülmesinde Hedef Maliyetleme Yönteminin Rolü ve Uygulanabilirliğine Yönelik Bir Araştırma”, V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi, s. 47-51.
Alkan, H. (2001). “İşletme Başarısında Maliyet Yönetiminin Rolü ve Maliyet Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar (Ormancılık Açısından Bir Değerlendirme)”, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A/2, s. 177-192.
Alkan, A.T, (2005), “Faaliyet Tabanlı Maliyet Sistemi ve Bir Uygulama”, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 13, s. 39 -56.
Alpaslan, H. (2010). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Havayolu İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama, (Basılmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Altınbay, A. (2006). “Etkin Bir Maliyet Yönetim Sistemi Olarak Hedef Maliyetleme Sistemi ve TMMT Uygulaması”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, s. 141-164.
Altuğ, O. (2001). Maliyet Muhasebesi, Türkmen Kitabevi, 13. Baskı, İstanbul.
Altuntaş, C. (2014). “Konaklama İşletmelerinde Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sisteminin Uygulanabilirliğine Yönelik Bir Araştırma”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,1/1, s.54-69.
Arslan, S. (2008). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Bir Hastane İşletmesi Üzerinde Uygulama, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
Arzova, S. B. (2002). Faaliyet Tabanlı Maliyet Yönetimi, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
Begü, H. (2002). İplik Sanayiinde Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sistemi Modellemesi, (Basılmamış Doktora Tezi), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Bekçi, İ. ve Negiz, N. (2011). “Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yönteminin İnşaat Taahhüt İşletmelerinde Uygulaması”, Uludağ Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30/2, s. 119-136.
Belgin, Ö. (2013). “Faaliyet Tabanlı Maliyet Sistemi ve Yönetimi”, Anahtar Dergisi, s.
29.
Bener, S., Balbay, Y., Delibalta, T., Güngör, F., Kaya, İ., Gül, A., Sağlam, N., Polat, S., Eyüboğlu, A., Kodalak, F., Hekim, S., Şahin B., ve Çetin. U. (2013). Kamu Sağlık Tesislerinde Maliyet Muhasebesi, T.C. Sağlık Bakanlığı, Finansal Analiz Daire Başkanlığı, Ankara.
Beyatlı, H.Z. (2017). Hastane ve Sağlık İşletmeleri Yönetimi, 1.Basım, Nobel Yayınları, Ankara.
Blocher, E. J., Kung H. C., Cokins, G. and Lin, T. W. (2005). “Cost Management: A Strategic Emphasis”,Third Edition, Boston: McGraw-Hill/lrwin.
Brimson, J. A. (1991). Activity Accounting: An Activity Based Costing Approach, New York, John Wiley & Sons Ins.
Bruggeman, W., Everaert P., Anderson S. R. ve Levant Y. (2005). “Modeling Logistics Costs Using Time-Driven ABC: A Case İn A Distribution Company”, Working Paper, 332, s. 1-51.
Büyükmirza, K. (2014). Maliyet ve yönetim Muhasebesi, 19. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
Can, H., Doğan, T. & Doğan Yaşar, A. (1996). Genel İşletmecilik Bilgileri, Siyasal Kitabevi, Ankara.
Cooper, R. & Kaplan, R. S. (1988). “How Cost Accounting Distorts Product Costs”, Management Accounting, IMA, 20-27.
Cooper, R. (1987). “The Two-Stage Procedure in Cost Accounting- Part Two,” Journal of Cost Management, 1/3, s. 39-45.
Cooper, R. (1988). “The Rise of Activity-BasedCosting- PartOne: What is an Activity Based Cost System?”, Journal of Cost Management, 1/2, s. 43-51.
Cooper, R. (1989). “The Rise of Based Costing – PartFour: What Do Activity-Based Costing Systeme Look Like?”, Journal of Cost Management (USA), s.
38-49.
Coşkun, A. ve Güngörmüş, A. (2009). “Hastanelerde Hizmet Üretim Maliyetlerinin TMS 2’ye göre Muhasebeleştirilmesi’’, Mali Çözüm Dergisi, 95, s. 19-33.
http://ab.org.tr/ab02/tammetin/57.doc (04-03-2019).
Creese, R. C. (2000). “Cost Management InLeanManufacturing Enterprises”, AACE International Transactions, Csc.05.
Çabuk, Y. (2003). “Geleneksel Maliyet Sistemlerine Alternatif Bir Yaklaşım: Faaliyet Tabanlı Maliyetleme”, ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 5/5, s. 109-116.
Çalışkan, A. (2010). Uygulama Maliyet Muhasebesi, 2.Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
Çankaya, F. ve Aygün, D. (2006). “Faaliyet Tabanlı Maliyetleme: KAMU Hastanesi Uygulaması”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(İLKE), 17, s. 93-119.
Doğan, S. ve Çakıcı, C. (2016) “Faaliyet Tabanlı Maliyet Yöntemi ve Bir Uygulama”, Global Journal of Economics and Business Studies, 5/10, s. 38-51.
Drury, C. (2000). “Management & Cost Accounting 5Th Ed”, Business presses Thomson Learning, s. 340-355.
Dutton, J. J., & Ferguson, M. (1996), “Target Costing at Texas Instruments”, Journal of Cost Management, Boston, Mass.: Warren, Gorham&Lamont, ISSN 0899-5141, ZDB-ID 11159352, Vol:10, No:3, Warren, Gorham , New York, s. 33-38.
Efil, İ. (2010). Toplam Kalite Yönetimi, Dora Basım Yayın, Bursa.
Elif, A., Önder, N., Kayalı, S., Keskin, Z. ve Yiğit., Ö. (2015). “Kamu Hastanelerinde Branş Bazında Hasta Başı Maliyet Analizi (İstanbul Eğitim ve Araştırma hastanesi örneği)”, Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 2/1, s. 40-52.
Elmacı, O. (2015). Maliyet Muhasebesi, Gazi Kitabevi, Ankara.
Erden, S. A. (2003), “Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Bağımsız Denetim Firmaları Örneği”, Mali Çözüm Dergisi, 64, s. 98-114.
Erdoğan, N., & Saban, M. (2010). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi, Beta Basım Yayım, 5.Baskı, İstanbul.
Esmeray, A. (2006). Hastanelerde Maliyetleme ve Faaliyete Dayalı Maliyetleme İlişkin Bir Uygulama, (Basılmamış Doktora Tezi), Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
Everaert, Particia ve Werner Bruggeman (2007), “Time Driven Activity Based Costing:
Exploring the Underlying Model”, Cost Management, March/April 2007, s. 16-20.
Filiztekin, M. (2014). Hastanelerde Maliyet Muhasebesi Analizi Diyarbakır Doğum Evi Hastanesi Örneği, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Garrison. R. H. & Noreen. E. W. (2000). Managerial Accounting, Irwin, İlionis, Burr
Ridge.
Gersil, A. (2007). “Üretim Sistemleri ve Teknolojilerindeki Gelişmelerin Ve Küreselleşmenin Geleneksel Maliyet Muhasebesine Etkileri”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 62/4, s. 108-123.
Gökdeniz, Ü. (2004). “Etkin Bir Maliyet Yönetiminde Prensipler ve Performans Ölçümlenmesinin Rolü”, Mali Çözüm Dergisi, 68, s. 60-71.
Gunasekaran, A.,Marri., H. B., & Grieve R. J. (1999). “Justification and İmplementation of Activity Based Costing in Small and Medium-Sized Enterprises”, Logistics Information Management, 12/5, s. 386-394.
Gümüş, Y. (2012). Lojistik Faaliyetler ve Maliyetler, Gazi Kitabevi, Ankara.
Gürsoy, C. (1999). Yönetim ve Maliyet Muhasebesi, 2. Baskı, Beta Basım Yayım, İstanbul.
Hacırüstemoğlu, R. ve Şakark, M. (2002). Maliyet Muhasebesinde Güncel Yaklaşımlar, 1. Baskı, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
Hayes, Damitio, W. Gary & Kintzele, L. Philip (2000). "Integrating ABC and ABM at Dow Chemical", Management Accounting, www.imanet.org (13-02-2019).
Hemşire, Y. ve Bulakbaşı, M. (2015). “Hastane Yönetimi ve Organizasyonu”.
https://neu.edu.tr/wp-content/uploads/2015/11/Hastane-Y%25C3%25B6netimi-ve-Organizasyon2.pdf (22.04.2019)
Kaplan, R. S. (1992). "In Defense of Activity-Based Cost Management" Management Accounting, LXXIV/5, November.
Kaplan, R. S. ve Anderson S. R. (2003). Time Driven Activity Based Costing. White Paper. 1-18. http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=485443.
(17.03.2016).
Kaplan, R. S. ve Anderson S. R. (2007). “The Innovation Of Time-Driven Activity Based Costing”, Journal of Cost Management, 21/2, s. 5-15.
Karabulut, K. (1998). Türkiye’de Sağlık Sektörü: Sağlık Harcamaları Üzerine Bir Uygulama, (Basılmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Karakaya, M. (2014). Maliyet Muhasebesi, 6. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
Karaman, D. (2010). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sistemi ve Bir Mermer İşletmesinde Uygulama Örneği, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Karasioğlu, F. ve Çam, A. (2008). “Sağlık İşletmelerinde Maliyet Analizi: Karaman Devlet Hastanesinde Birim Muayene Maliyetlerinin Hesaplanması”, Niğde Üniversitesi IIBF Dergisi, 1/1, s. 15-24.
Karcıoğlu, R. (2000). Stratejik Maliyet Yönetimi/Maliyet ve Yönetim Muhasebesinde Yeni Yaklaşımlar, Aktif Yayınevi, Erzurum.
Kavuncubaşı, Ş. ve Yıldırım, S. (2012). Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi, 3.
Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara.
Keys, L. K. (1990). "System Life Cycle Engineering and DF `X’, IEEE Transactions on Components”, Hybrids and Manu facturing Technology, 13/1, s. 83-93.
Kızılyalçın, D. A. (2011). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Zeytin Sektörü Uygulaması, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
Kim, Y. W., & Ballard, G. (2001). “Actıvıty-Based Costıng And Its Applıcatıon to Lean Constructıon”, Accepted For İnclusion İn The Proceedings Of The 9th Annual Conference Of Theınt l. Groupfor Lean Construction,National University of Singapore, August, s. 1-13.
Korhan, G. ve Özkan Ö. (2013). “Faaliyet Tabanlı Maliyetleme İle Geleneksel Maliyet Sistemlerinin Karşılaştırılması (Uygulama Örneği) ”. www.alomaliye.com/2013/
02/05/faaliyet-tabanli-maliyetleme-ile-geleneksel-maliyet-sistemlerinin-karsilastirilmasi-uygulama-ornegi- (03.03.2019).
Korkmaz, S. (2008). “Hastanelerde Doktor, Hemşire ve Ebelerin Motivasyonunu Etkileyen Faktörler: Bir Uygulama”, Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisan Tezi, Mersin.
Kurtlar, M. (2012). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Tekstil(HALI) İşletmesinde Bir Uygulama, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Adıyaman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adıyaman.
Küçüksavaş, N. (2006). Yönetim Açısından Maliyet Muhasebesi, Kare Yayınları, 2.
Baskı, İstanbul.
Lambert, D. & Whitworth, J. (1996). “How ABC Can Help Service Organizations”, CMA Magazine, 70/4, s. 19-23.
Lozal, İ. (2004). Maliyet Muhasebesi, 2. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa.
Marilyn M. Helms, Lawrence P. Ettkin, Joe T. Baxter & Matthew W. Gordon. (2005).
"Managerial İmplications of Target Costing", CompetitivenessReview: An International Business Journal, 15/1, s. 49-56.
Mays, J. W. & Sweeney, R. B. (1994). “Activity-Based Costingin Banking: A Case Study”, CMA Magazine, 68/4, s. 24-28.
Mecimore, C. D. & Bell, A. T. (1995). “Are We Ready for Fourth-Generation ABC?”, Management Accounting, 76/7, s. 22-26.
Menderes, M. (1995). “Hastanelerde Muhasebe, Maliyetleme Sorunları ve Finansal Yönetim”, Toplum ve Hekim Dergisi, 10/69-70, s. 32-46.
Ok. Ş. (2016). Lojistik Faaliyetlerin Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yöntemine Göre Hesaplanması: Bir Sanayi İşletmesi Model Önerisi, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
Orhaner, E. (2000). Türkiye’de Sağlık Sigortası, Gazi Kitabevi, 1. Baskı, Ankara.
Öker, F. (2003). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Üretim ve Hizmet İşletmelerinde Uygulamalar, Literatür Yayınları, 1. Baskı. İstanbul.
Özdiken, R. (2016). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sistemi ve Gıda İşletmeciliğinde Bir Uygulama, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Özen, İ. (2010). “Hastane İşletmelerinde Etkin Maliyet Yönetimi ve Uygulaması”, (Basılmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Pekdemir, R. (1998). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Genel İmalat Maliyetleri, Tesmer Yayınlar, 1. Baskı, Ankara.
Pernot, E., Roodhooft, F. ve Van den Abbeele, A. 2007. “Time-Driven Activity Based Costing for Inter-Library Services: A Case Study in a University”, The Journal of Academic Librarianship, September, 33/5, s. 551-560 https://lirias.kuleuven.
be/bitstream/123456789/202147/1/Time-Driven+Ac.
Pryor, T. A. (1990). "Designing Your New Cost System Is Simple (But Not Easy)."
Journal of Cost Management for the Manufacturing Industry, Winter.
Roztocki, N., Valenzuela, J. F., Porter, J.D., Monk, R.M. & Needy, K. L. (1999). "A Procedure for Smooth Implementation of Activity Based Costing in Small Companies", ASEM National Conference Proceedings, Virginia Beach, October 21-23, s. 279-288.
Saban, M. ve Erdoğan, N. (2014). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi, Beta Basım Yayım, 6. Baskı, İstanbul.
Saban, M. ve Güğerçinİrak, G. (2009). “Çağdaş Maliyet Yönetimi Sistemlerinden Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 5/10, s. 97-108.
Sayın, K. Şevket ve Yeğinboy, E. Yasemin (1995). Hizmet Sağlık İşletmelerinin Verimliliğinin Artırılmasında Maliyetlerin Önemi, (Editör: Hikmet Seçim), Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
Seçim H. (2008). Hastanelerin Tanımı Sınıflandırılması ve İşlevleri, http://www.sabem.saglik.gov.tr/Akademik_Metinler/goto.aspx?id=3059
(13.03.2019).
Sezer, A. (1999), Sağlık Hizmetlerinde Pazarlama Stratejilerinin Müşteri Tatmini Yaratmaya Etkileri, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
Shank, J. & Fisher, J. (1999). “Target Costing as a Staartegic Tool”, MIT Sloan Management Review, 41/1, s. 73-82.
Sönmez, E. (2014). “Tam Zamanında Üretim Sisteminde Maliyet Muhasebesi Sisteminin Yapısı ve İşleyişi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8/2, s. 69-90.
Sözen, C. (2003). Sağlık Yönetimi, Palme Yayıncılık, Ankara.
Sözen, C. ve Özdevecioğlu, M. (2002). Sağlık Hizmetlerinde ve İşletmelerinde Yönetim, Nobel Yayın Dağıtım, 2. Baskı, Ankara.
Şakrak, M. (1997). Maliyet Yönetimi-Maliyet ve Yönetim Muhasebesinde Yeni Yaklaşımlar, Yasa Yayınları, İstanbul.
Şakrak, M. ve Hacırüstemoğlu, R. (2002). Maliyet Muhasebesinde Güncel Yaklaşımlar, 1. Baskı, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
Tektüfekçi, F. ve Selek, S. (2009). “Geri Püskürtme Yöntemi ve Diğer Maliyetleme Sistemleri ile Olan İlişkisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14/3, s. 149-174.
Tengilimoğlu D., Işık O. ve Akbolat M. (2014). Sağlık İşletmeleri Yönetimi, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
Tengilimoğlu, D. (2014). Sağlık Hizmetleri Pazarlaması, 3.Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara.
Turney Peter. B. B. (2008) “Activity-Based Costing An Emerging Foundation for Performance Management”, 4, s. 33-42.
Turney, Peter B. B. (1990), “Ten Myths About Implementing an Activity–Based Cost System”, Journal of Cost Management forManufacturing Industry, 4/1, s. 24-32.
Uçkun, N. (2017). “Hastane İşletmeciliğinde Etkin Stok Yönetimi Eskişehir İli İlaç Stokları Uygulaması’’, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, s. 85-98.
Unutkan, Ö. (2010). “Faaliyet Tabanlı Maliyet Sistemi ve Bir Uygulama”, Mali Çözüm Dergisi, 97, s. 87- 105.
Ülker, Y. ve İskender, H. (2005). “Doğru Maiyet Hesaplamada Güveniler Bir Sistem:
Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve John Deere Örneği”, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 8/13, s. 189-217.
Vargün, H. (2009). “Tam Zamanında Üretim Modeline Göre Maliyetlerin İzlenebilirliği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 44, s. 251-263.
WEB_1. (2017). http://ab.org.tr/ab02/tammetin/57.doc (04.03.2019)
WEB_2. (2011). http://enm.blogcu.com/geleneksel-maliyetleme-ve-teknolojinin-maliyetlere-etkisi 1/9542304 2011 (03.03.2019).
WEB_3. (2011). http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Maliyet 2011 (30.03.2019)
WEB_4. (2017).www.behrendt.com.tr/tr/our-team-sebnem-celebi.asp?m=1(22.03.2019) Wolper, F. L. & Pena J. P. (1995). “History of Hospitals”, Maryland Aspen Publication.
Yeginboy, E. ve Yüksel, İ. (2015). “Hastane İşletmeleri Kardiyoloji Polikliniğinde Sipariş Maliyet Yöntemiyle Ayaktan Hasta Tanı Maliyetinin Hesaplaması”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17/3, 409-443.
Yıldırım, S. (1994). Sağlık Hizmetlerinde Harcama ve Maliyet Analizi, Uzmanlık Tezi, Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara.
Yılmaz, B. (2008). “Hastane İşletmelerinde Rekabet Üstünlüğü Sağlamada Faaliyet Esasında Dayalı Maliyetleme Yönteminin Rolü’’, Selçuk Üniversitesi SÜ IIBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17/15, s. 301-318.
Yükçü, S. ve Gönen, S. (2009). “Zaman Esaslı Faaliyete Dayalı Maliyetleme Yaklaşımının Otomobil Parçaları Üreten Bir İşletmede Uygulanması”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 28, s. 19-31.
Yükçü, S. ve Yüksel, İ. (2016). “Hastane İşletmelerinde Müşteri Karlılığının Faaliyete Dayalı Maliyet Yöntemi ile Analiz Edilmesi ve Örnek Bir Uygulama”, Muhasebe ve Denetim Bakış, 49, s. 1-18.