İnece kasabasında farklı evlenme tipleri uygulanmaktadır. Akraba evliliği ise görülmemektedir. Aynı zamanda çok eşlilik bulunmamaktadır. İnece’de uygulanan 5 çeşit evlenme tipi bulunmaktadır. Bunlardan ilki evlenecek çiftlerin, evlilik kararlarını kendilerinin aldığı evlilik tipidir. “Tanışıp görüşerek” belirli bir zaman geçirdikten sonra evliliklerini gerçekleştirmektedirler. Evlenecek çiftler evlilik kararlarını kendileri alır ve ailelerine bildirirler.
60
“Evlenirken evliliğimize kendimiz karar verdik. Daha doğrusu konuşup anlaşıyorduk birbimizi seviyorduk. Sonra bana evlenme teklifi etti. Bende kabul ettim.
Aileme de ben söyledim. İstiyorum dedim. Bu şekilde evlenmiş olduk.” (İNC-18).
İnece kasabasında katılımcılardan elde edilen bilgiler doğrultusunda, tanışıp görüşerek gerçekleştirilen evlenme biçimi yaygın olarak görülmektedir. Evlenecek çiftler arkadaş ortamında veya iş ortamında bir şekilde birbirlerinden hoşlanarak tanışmaktadırlar. Bu tanışmanın ardından arkadaşlık ilişkileri başlamaktadır. Birbirlerini tanıdıktan sonra da evlilikleri gerçekleşmektedir.
İkinci tip evlilik ise, görücü usulü olan evliliktir. Eskiden beri uygulanan bu görücü usulü evlilikte; görücü denilen kişiler, kız evinden habersiz bir şekilde görücülüğe giderek o ailenin kızını görürler. Daha sonra düşündükleri veya uygun gördükleri erkek ailesine bu durum anlatılır, aileler arasında bir iletişim başlar, ailelerin onayı ile evlilik gerçekleşir.
“Aile büyüklerim karar verdiler. Görücü usulü oldu. Görücü beğenmiş benim hanımı, anneme demişler annemde görmüş. Sonra istemeye gittiler. Bana da sadece sana bir kız bulduk dediler o kadar. Ben evdeyim götürmediler beni istemeye. Aile büyükleri anlaştı, kızı istedik verdiler dedi sonra da evlendik.” (İNC-6).
Türkiye’nin birçok bölgesinde eskiden daha fazla olan günümüzde de varlığını sürdüren görücü usulü evlilik İnece kasabasında da varlığını sürdürmektedir. Kasabada ortalama 60 yaş üstü bireylerde yaygın olarak görücü usulü evlilik biçimi görülmektedir. Günümüzde ise İnece kasabasında görücü usulü evlilik yaygın değildir.
Üçüncü tip evlilik ise kaçarak evlenmedir. Bu evliliğin özelliği aile onayı alınmadan kızın yaşı dolunca, sevdiği erkeğe kaçmasıdır. Evlenmek isteyen çift sadece erkeğin anne-babasından onay alabilmektedir. Bazı durumlarda erkeğinde anne-babası onaylamamaktadır yine de evlilik gerçekleşmektedir.
“Konuştuğum birisi vardı. O konuşmada anca tarlada çalışırken olan kısa konuşmalar. Sonra kaçma konusu açıldı aramızda. Baştan hiç niyetim yoktu. Sonra düşündüm bizimkiler aksilik çıkarabilir bir de daha evlenmeme de var çünkü abimler var önümde, annem kız bakar abime, abim beğenmez eee bende hemen hemen evlenmek
61 isterim onları mı beklicem. Baktım bunlar beni zor verir. En iyisi kaçmak dedim.”
(İNC-29)
Kaçarak evlenme araştırmanın konusu olduğu İnece kasabasında geçmişten günümüze nadiren gerçekleşen evlilik biçimlerindendir. Kaçarak evlenmenin gerçekleşmesinde ki en büyük etmen, ailelerin evliliğe karşı çıkmasıdır. Ailelerin rızası olmadığı için evlenecek çift kaçarak evlenme yolunu tercih etmek zorunda bırakılmaktadır. Kaçarak evlenmekte bir diğer etmen ise, erkeğin maddi imkânsızlıklarından dolayı düğün yapamayacak olmasıdır. 1990 öncesi kaçarak gerçekleşen evlenmelerde düğün yapılmamaktadır. Düğünün yapılmayacak olması da aynı zamanda caydırıcı bir etmendir. Her dönemde evlenecek çiftler davulla zurnayla ilan edilerek bir evliliği tercih etmektedirler. Günümüzde kasabada nadiren görülen kaçarak evlenmelerde düğün erkeğin ailesi tarafından yapılmaktadır.
Dördüncü tip evlilik ise, “tanışıp görüşerek aile onayı ile evlilik” biçimidir. Bu evlilik biçiminde çiftler kendileri tanışıp görüşerek evlilik kararını aldıkları zaman, ailelerine bu durumu bildirirler. “Tanışıp görüşerek” olan evlilikten farkı ise, ailenin onayı alınır. Aile onaylarsa evlilik gerçekleşir. Eğer aile onaylamazsa evlilik gerçekleşmez. Burada önemli olan, evlilik kararının yüzde elli çiftler; yüzde elli aileler tarafından alınmakta olmasıdır.
“Hem kendimiz yani eşimle ben hem de ailemle birlikte karar aldık. Eşim kasabamdan zaten tanışır konuşurduk. Sonra evlilik kısmet oldu kendi kendimize konuştuk anlaştık sonra ailelerimize söyledik, ailelimiz ile birlikte de bu kararı aldık.”
(İNC-16).
Kasabada “tanışıp görüşerek aile onayı ile evlilik” biçimi eskiden olduğu gibi günümüzde de uygulanmaktadır. Birbirleriyle bir şekilde tanışan çift evlilik kararlarını kendi aralarında aldıktan sonra bu durumu ailelerine danışırlar. Aileler karşı tarafı sorup soruşturduktan sonra nihai karara varırlar. Eğer ailelerinin kararı olumluysa evlilik gerçekleşir. Bazı durumlarda ailelerinin kararları olumsuz sonuçlanırsa, evlatlar ailelerini ikna etmeye çalışırlar. İkna edemezlerse ailelerinin kararlarına önem verdikleri için evlilik gerçekleşmez. Bu evlilik biçiminde ailenin onayını almak önemli bir
62 etmendir. Otoriter ailelerde, gençlerin evlilik kararlarına aileler olumsuz bakıyorsa, ailelerin dedikleri olur ve gençler evlilik kararlarından vazgeçerler.
Beşinci evlilik tipi ise para karşılığı gerçekleştirilen evliliklerdir. Bu evlilik tipinde, başka bölgelerden para karşılığında getirilen kızla evlilik gerçekleştirilmektedir.
Bu evlilik tipi belli başlı sebeplerden ötürü doğmuştur. Kasabada kendi yaştaşından evlenecek bekâr kız olmayınca, kasabada kendisine kız verilmeyince veya evlenecek erkeğin dul ve çocuklu olmasından dolayı bazı aracılar ile bulunan ve kız ailesine para ödenerek onay alınan bir evliliktir.
“Kardeşlerime babalık ettim onları okut büyüt evlendir derken benimde yaşım evlilik çağımı biraz geçti. Kasaba kendi yaşıtım bekâr kız kalmadı. Ya dışarıya evlendi gittiler ya da burada evlendiler. Ben hayat şartlarında diyim sözün özü evlenemedim.
Sonra bir tanıdık aracılığı ile başka bir bölgeden(şehirden) ailesine para vererek getirttik sade bir şekilde evlendik.” (İNC-14).
İnece kasabasında para karşılığı evlilik hem geçmişte hem de günümüzde çok nadiren görülen bir evlilik biçimidir. Katılımcının da belirttiği üzere, yaşının geçmesi halk deyimiyle evde kalmışlık, dul olmak, kasabadan kız bulamamak, civar yerleşim yerlerinden ve kasabadan evlenecek kişiye kız verilmemesi gibi durumlarda tercih edilen bir evlilik biçimidir. Başka bir şehirden aracıların vasıtası ile kız ailesine belirlenen tutarda bir ücret ödenerek kızları istenir. Kız ailesinin memleketinde düğün yapılmaz ya da aile içi çok küçük bir düğün yapılır. Erkeğin memleketinde de sade bir düğün töreni yapılarak evlilikleri gerçekleştirilmiş olur.
Günümüzde çiftler tanışıp görüşerek, birbirlerini tanıyarak ve anlaşarak evlilik kararlarını vermektedirler. Evlenen çiftlerin ebeveynleri bu durumu olumlu karşılamaktadır. Görücü usulüyle evlenen anne-babaların çocukları, değişen toplum düzeni içerisinde, kendi kararlarıyla tanışıp görüşerek evlenmeyi tercih etmektedirler.