• koruyan görünmez kahramanın kim olduğunu tahmin etmesi ve bu tahmininin gerekçeleri sorulur.
Katılımcıların yorumları dinlendikten sonra tüm bireylerin ait olma, kendini değerli hissetmelerinin sınıf ortamlarına sağlayacağı katkı üzerine katılımcılarla fikir paylaşımı yapılabilir.
Eğiticiye Not: Etkinlik eğitim süresince uygulanacaktır. Eğitimin son gününde katılımcılardan görünmez kahramanlarının kim olduğunu tahmin etmeleri istenecektir.
4. Alternatif olarak ya da zaman elverirse aşağıdaki etkinlik de uygulanabilir. Bu etkinliğin görme engeli olan öğrencinin olduğu genel sınıflarda uygulanması, diğer öğrencilerin empati kurmasına yardımcı olacaktır:
• Eğitici, etkinlik yerde yapılacaksa yere büyük bir muşamba serer. Sınıf ortamı bunun için uygun değilse sıralar U şeklinde birleştirilir.
• Eğitici her katılımcının önüne birer A4 dosya kâğıdı ve ucu küt raptiye koyar.
• Büyük boy çöp poşetleri, her katılımcı için bir adet açılır ve boy kısmından ikiye katlanır. Ucu kapalı olan alt kısmından yarım ay şeklinde kesilir. Kesilen kısmın 10 cm aşağısından iki yarım ay şeklinde tekrar kesilir. Sonra, poşet açılır ve her bir katılımcı boydan giyerek bir önlük sahibi olur.
• Eğitici herkesin gözlerini kapatmasını ister, ellerine küt raptiyeleri alarak. Nokta batırma şeklinde resmi/şekli yapmalarını ister. Çalışmasını tamamlayan herkes yaptığı resmi parmak uçları ile kontrol eder.
• Eğitici, katılımcılara gözlerin açılmaması yönergesini verir. Eline alacağı parmak boya ile birlikte katılımcıların yanlarına giderek parmaklarını boyaya batırmasını ister ya da her katılımcının yanına bir tüp boya bırakılır. Katılımcılar şeklin üzerinden giderek parmak uçları ile boyama yaparlar.
• Eğitici gözlerini açmalarını ister. Resimler hakkında “Yapmak istediğiniz resim miydi? Neye benzemiş?” gibi sorularla katılımcıların görüşleri alınır. En son olarak sınıf içerisinde akıllı tahtada Eşref Armağan’ın videosu açılır ve resim yaparkenki hali izletilir. Eşref Armağan ile ilgili konuşulur.
http://www.eba.gov.tr/video/izle/03f2ce413bf212b8a4f7090600a92f4e2f07142cba012(Bu etkinlik Karadeniz Teknik Üniversitesi Öğretim Görevlisi Sinem Çol tarafından özel eğitimde atölye çalışmasında hazırlanmış etkinliktir.)
5. Katılımcılar 3-4 kişilik gruplara ayrılır. Bireysel farklılıkların kabul gördüğü öğrenme ortamları oluşturmak için kullanılabilecek diğer bazı stratejileri içeren Ek 4.1 gruplara dağıtılır. Gruplardan buradaki örneklerden hareket ederek en az iki değişik strateji geliştirmeleri ve bunu poster/afiş şeklinde tasarlamaları istenir.
6. Gruplardan geliştirdikleri stratejileri poster/afişleri eşliğinde tüm sınıfla paylaşmaları istenir.
Ek 4.1 Engelİ Olan Öğrencİlerİn Devam Ettİğİ Genel Eğİtİm Ortamlarında, Akranları İle Eşİt Şartlarda Eğİtİm Almalarına Yardımcı Olabİlecek Bazı Stratejİler
1. Dönem başında veya sınıfınıza yeni üyelerin katıldığı zamanlarda sınıflarınıza ait belirli kurallar, karşılamalara ilişkin etkinlikler/hazırlıklar planlayabilirsiniz. Örneğin, öğrencilerinize kendini önemli ve değerli hissettirecek farklı selamlaşma çalışmaları yapılabilir.
2. Dönem başı ve sınıfınıza yeni üyelerin katıldığı zamanlarda sınıfın kapısına asılacak “Hoş geldin”
yazısı ve ‘’İyi ki Aramıza Katıldın’’ etkinlikleri yapabilirsiniz.
3. Öğrenciler sınıflara girdiklerinde aidiyet duygusu oluşturabilecek sınıf görselleri, öğrenci çalışmalarının yer aldığı panolardan faydalanılabilir.
4. Ders süreçlerinde gerek duyduğunuz zamanlarda çeşitli ısınma/kaynaşma oyunlarının oynatılması öğrenciler arasındaki bağların güçlenmesine katkı sağlayacaktır.
5. Öğrencilerin sınıfa girdiklerinde, bu sınıfta olumlu davranışların önemsendiğini anlamalarını sağlayacak, sınıf kurallarının yazılı olduğu poster gibi unsurların uygun yerlere asılmasını sağlamak.
6. Öğrenciler arasındaki paylaşımı ve olumlu iletişimi destelemek amacıyla “Sınıf Toplantıları”
düzenlenebilir. Bu toplantılar tatil dönüşü, sınav önceleri, öğrencilerin duygusal olarak etkilendikleri olaylar ardından gerçekleştirilebilir (örneğin, milli maçlar, ulusal veya bölgesel bir afet sonrası gibi).
Bu tür toplantılar sırasında öğrenciler sınıfça ya da küçük gruplar halinde duygularını paylaşarak
“biz” duygusunu geliştirebilirler.
7. Dönem başlarında, ortalarında ve uygun gördüğünüz diğer zamanlarda sınıfın bir grup olarak neleri henüz yapamadığını ortaya çıkarmak amacıyla “Henüz …… yapamıyoruz” etkinliği gerçekleştirilebilir.
Öğrencilerden sınıfça henüz neyi yapamadıklarını belirlemeleri istenir ve bu etkinlik süreç boyunca tekrarlandığında gelişim gözlenebilir. Örneğin “Sınıf olarak henüz piknik yapamıyoruz”, “Sınıf olarak henüz birlikte ortak karar alamıyoruz” gibi.
8. Dönemin başında öğrencilerin ortak noktalarını keşfetmelerini sağlamak amacıyla “Ben de” etkinliği gerçekleştirilebilir. Bu etkinlikte bir öğrenci “Ben mantı severim” dedikten sonra sınıfta mantıyı sevenler “Ben de” diyerek karşılık verir. Bu şekilde sınıftaki herkes kendinin ilgilendiği ya da yapmaktan hoşlandığı hususları dile getirir ve ortak noktalar keşfedilebilir.
AMAÇ: Engeli olan öğrencilerin öğretim-öğrenme sürecinde karşılaştıkları engelleri fark etme.
ÖĞRENME ÇIKTILARI: Bu etkinliğin sonunda katılımcılar:
• Öğretim sürecinde öğrencilerin bireysel performanslarının önündeki engelleri fark eder.
• Öğretimsel uyarlamaların öğrencilerin bireysel gereksinimlerine yönelik farklılık gösterdiğini örneklendirir.
MATERYAL: Ek 5.1 grup sayısınca çoğaltılır.
SÜRE: 2 saat İŞLENİŞ:
1. Dersin amacı aşağıdaki şekilde açıklanır:
“Daha önceki dersimizde kapsayıcı öğretmen tutumlarının neler olduğu ve birlikte öğretim ortamı oluşturmak için yapılması gerekenler üzerinde durulmuştu. Bu derste ise katılımcıların engeli olan öğrencilerinin önündeki öğretimsel engeller üzerinde durulacaktır.”
2. Sınıf 5 farklı gruba ayrılarak her gruba Ek 5.1 dağıtıldıktan sonra aşağıdaki engel türlerinden biri verilir:
1. Grup: Zihinsel Yetersizliği olan öğrenci 2. Grup: İşitme Yetersizliği olan öğrenci 3. Grup: Bedensel Yetersizliği olan öğrenci 4. Grup: Özel Öğrenme Güçlüğü olan öğrenci 5. Grup: Görme Yetersizliği olan öğrenci
Gruplardan, kendilerine verilen engel türünde tanı almış bir öğrenciyi düşünmeleri ve bir karakter oluşturmaları istenir. Gruplarına verilen ve yukarıdaki beş alandan birinde engeli olan, kaynaştırma ortamına devam eden bir öğrencinin öğretim sürecinde ne tür engeller yaşadığını, gereksinimlerini ve çözüm yollarını düşünmeleri istenir.
Eğitmene Not: Kaynaştırma/bütünleştirme uygulamasının temel olarak şu üç ilkeye dayandığı açıklanmalıdır:
• Müfredata erişim (bireysel farklılıklar temel alınarak),
• Tam katılım,
• Süreç temelli değerlendirme.
Müfredata erişim: Müfredatın amaçlarının ve içeriğinin engeli olan öğrencinin ihtiyaçlarına göre uyarlanması (bu bağlamda materyallerin ve etkinliklerin uyarlanması gerektiği);
Tam katılım: Öğrencilerin ders içi etkinliklere diğer sınıf üyeleri gibi aktif şekilde katılımının sağlanması;
Süreç temelli değerlendirme: Başarı ölçütü olarak standart öğrenme çıktılarına ulaşmak yerine, başlanılan yer ile ulaşılan yer arasındaki mesafenin esas alınması.
3. Gruplar kendi karakterlerini oluşturduktan sonra, farklı bir grupla kendi çalışmalarını değiştirmeleri istenir.