yon: 100, CRP: 150 RF, CCP ve otoantikorlar negatif saptanan hastan›n torako-abdominopelvik BT’leri normal yorumlanm›fl. Seronegatif RA ile steroid leflunamid ve hidroksiklorokin bafl- lanm›fl. Klini¤i iyi iken tekrar flikayetleri bafllayan ve atefli olan hastan›n kan kültüründe Salmonella spp üremesi saptand›. Sonuç: Salmonella septisemi esnas›nda abselere sebep olabilir. Immunkompetan hastalarda da görülebilmektedir. ‹mmunsup- resif tedavi bu riski art›rmaktad›r. Sadece eklem tutulumu ile prezente olmas› klinik olarak s›k beklenen bir bulgu de¤ildir. ‹mmunsupresif hastalarda birçok enfeksiyon görülebilmektedir fakat salmonella s›k akla gelmedi¤inden gözden kaçabilir. Ro- matoid artrit ile takipte olan immunsupresif tedavi alt›nda abse-
leri oluflan vakalar bildirilmifltir. Bizde sizle klini¤imizde takip edilen iki Salmonella olgusunu paylaflmak istedik.
Anahtar sözcükler: Salmonella, artrit, immunsupresif PS-189
Spondiloartriti taklit eden bir olgu: Spondilit ile prezente infektif endokardit
Neslihan Gökçen1, Suade Özlem Badak2, Didem Arslan Tafl2 1Çukurova Üniversitesi T›p Fakültesi, Fiziksel T›p ve Rehabilitasyon Anabilim Dal›, Romatoloji Bilim Dal›, Adana; 2Çukurova Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›, Romatoloji Bilim Dal›, Adana Amaç: ‹nfektif endokardit (‹E), s›kl›kla kalp kapaklar›n› etkileyen endokardiyal yüzey enfeksiyonudur. Klinik seyre göre akut (6 hafta), subakut (6 hafta–3ay) ve kronik (>3 ay) olarak de¤erlendi- rilen ‹E’de etkenler genellikle, Stapylococcus aureus, Streptococ- cus pyogenes, Streptococcus pneumonia, Neisseria gonorrhoea- e, Enterokoklar ve Streptococcus viridansd›r. Atefl, kilo kayb›, kas-eklem a¤r›lar› gibi semptomlar› olabilen ‹E, fokal veya özgül olmayan nörolojik semptom ve bulgular, vasküler ve immünolo- jik olaylar ve romatolojik bulgular gibi birçok komplikasyon ile iliflkilidir. Spondilodiskit ve spondilit etiyolojisinde ‹E önemli bir etkendir. Bu olguda, ön planda spondiloartrit düflünülen, spondi- lit klini¤i ile prezente olan ‹E tan›s› konulan hasta sunulmufltur. Olgu: 43 yafl›nda kad›n hasta bel a¤r›s› ve ara s›ra yükselen atefl nedeniyle klini¤imize yat›r›ld›. Hastan›n öyküsünden bel ve s›rt a¤r›lar›n›n 1.5 ay önce bafllad›¤›, ara s›ra özellikle geceleri yük- selen ve 39 dereceyi bulan atefli ve gece terlemesi oldu¤u, a¤r›- lar› nedeniyle gece uykudan uyand›¤›, sabahlar› 1 saat süren tu- tuklu¤u oldu¤u ve hareketle rahatlad›¤› ö¤renildi. Kilo kayb›, eklem a¤r›s› ve fliflli¤i, bafl a¤r›s›, kar›n a¤r›s›, vücutta döküntü flikayeti olmayan ve hayvanc›l›k ile u¤raflan hasta; bu flikayetler ile d›fl merkeze baflvurmufl, ön planda bruselloz olabilece¤i dü- flünülmüfl ve araflt›r›lm›fl fakat bir patoloji saptanmam›fl. Hasta- da, öyküsü sonras› bruselloz ve spondiloartropati ön tan›lar› dü- flünüldü. Hastan›n fizik muayenesinde; Atefl: 37.5, vitalleri sta- bildi. Bel fleksibilitesi azalm›fl, FABER +/+, Schober: 4.5 cm, parmak ucu yer: 15 cm idi. Vertebral künt perküsyonla belirgin bir hassasiyeti yoktu. Akci¤er sesleri do¤al, kardiyak muayenesi do¤ald›, ek ses ve üfürüm yoktu. Hastan›n laboratuvar bulgula- r›; beyaz küre: 10.5×103/mcl, Hb: 10.1 g/dl, Hct: 31.3, MCV: 78.6 fl, Cr: 0.58 mg/dl, CRP: 6.97 mg/dl, sedimentasyon: 38, Romatoid faktör: <20, HLA-B27 negatif saptand›.
Sonuç: Spondilit ve spondilodiskit ay›r›c› tan›s›nda ‹E ak›lda tutulmal›d›r.
Anahtar sözcükler: ‹nfektif endokardit, spondiloartrit, spondilit PS-190
Ailevi Akdeniz atefli iliflkili yeni ekson 2 (C311g) mutasyonu saptanan vaka
Soner fienel1
, Muhammet Do¤an2
, Yusuf Özkul2
1Erciyes Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›, Romatoloji Bilim Dal›, Kayseri; 2Erciyes Üniversitesi T›p Fakültesi, T›bbi Genetik Anabilim Dal›, Kayseri
Amaç: Ailevi Akdeniz atefli (FMF), ülkemizde ortalama 1/1000 prevalansa sahip olan bir hastal›kt›r.Son güncellemeye göre bil- dirilen mutasyon say›s› 314’tür. En s›k mutasyonlar ekson 2 ve 10’da bulunmaktad›r. Burada daha önce tan›mlanmam›fl FMF ile iliflkili yeni mutasyon tan›mlanm›fl bir vaka sunulacakt›r. Olgu: Yetmifl bir yafl›nda bayan hasta, atefl, titreme, gö¤üs, bö- ¤ür, kol ve s›rt a¤r›s›, kar›nda fliflkinlik flikayeti ile baflvurdu. Hi- kayesinde bu flikayetlerin dönem dönem tekrarlad›¤› ve bu flika- yetler nedeni ile s›k s›k acil servise baflvurdu¤u ö¤renildi. Yak- lafl›k yirmi y›l önce fliddetli kar›n a¤r›s› nedeni ile bat›n operas- yonu yap›ld›¤› fakat bir sebep bulunamad›¤› söylenmifl ve son- ras›nda da dönem dönem kar›n a¤r›lar›n›n devam etmifl. En son baflvurdu¤u poliklinikte FMF’den flüphe edilmesi üzerine bölü- mümüze baflvurdu. Detayl› romatolojik sorgulamada 3 günü geçmeyen 38 derece üzerinde tekrarlayan atefl, kar›n a¤r›s› ve plöretik ataklar› oldu¤u saptand›. Özgeçmiflinde, eksploratif ba- t›n operasyonu, bahar allerjisi, esansiyel hipertansiyon mevcut- tu. Soygeçmiflinde aslen Yozgat kökenli ve sekiz çocuk sahibi oldu¤u ö¤renildi ve birinci derece di¤er yak›nlar›nda FMF tan› veya bulgular yönünde net bilgi veremedi. Fizik muayenede kardiyak aritmi, bat›nda operasyon skar› ve dizlerde kal›nlaflma saptand›. Üniversitemiz T›bbi genetik bölümünde periferik kandan DNA izolasyonu sonras› hedefe yönelik yeni nesil dizi- leme yöntemi ile MEFV geni analiz edildi. MEFV geninin 2. ekzonunda c.311C>G (p.Ser104Cys) heterozigot “missense” varyant tespit edildi. Daha sonra ABI 3130 cihaz› (Applied Bi- osystems) ve BigDye Terminator v3.1 Cycle sequencing kiti (Applied Biosystems) kullan›larak Sanger dizileme ile bu var- yant konfirme edildi (fiekil PS-190). Hastan›n klinik olarak FMF uyumlu kabul edildi ve kolflisin 1.5 g/gün önerildi takip- lerine henüz gelmedi¤i için yan›t de¤erlendirilemedi.
Sonuç: Hastam›z geriatrik yaflta olmas›na ra¤men yaklafl›k 20 y›l öncesine dayanan klini¤i FMF uyumlu olmas› ve MEVF ge- ni 2. Eksonda daha önce tan›mlamam›fl hastal›k iliflkili yeni bir mutasyon saptanm›fl ve bildirilmifltir.
Anahtar sözcükler: Ailevi Akdeniz atefli, ekson 2, mutasyon
PS-191
Dev kavitelerle seyreden bir granülomatöz polianjitis vakas›
fiule Ketenci Ertafl1
, Kevser Gök2
, Kemal Erol2
, Gizem Cengiz2 , Soner fienel1
1Erciyes Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›, Romatoloji Bilim Dal›, Kayseri; 2Erciyes Üniversitesi T›p Fakültesi, Fiziksel T›p ve Rehabilitasyon Anabilim Dal›, Romatoloji Bilim Dal›, Kayseri
E.E. 30 yafl erkek hasta, ülseratif kolit ve Sweet sendromu tan›s› ile takipte olan hasta artrit geliflmesi üzerine Temmuz 2015’te d›fl merkeze Romatoloji Poliklini¤i’ne yönlendirilmifl. Toraks to- mografisinde: Akci¤er parankim alanlar›n›n de¤erlendirilmesin- de bilateral akci¤erlerde etraflar›nda buzlu cam alanlar› bulunan nodüller ve asiner dansite art›mlar› izlenmifltir (Wegener hastal›- ¤›?) ve yer yer boyutu büyük asiner dansite art›mlar› içerisinde psödokaviter görünümler izlenmifltir. Nisan 2015 tetkiklerinde c-anca +, pr3>200, ana 1/100, ana profilleri -, di¤er anca profili negatif gelince granülomatöz polianjitis tan›s›yla hastaya 1 g/ay siklofosfamid verilmifl. Takipte 5 kez 500 mg/ay siklofosfamid’e devam edilmifl. Mart 2016’da yap›lan tetkiklerinde 1.2 g/gün proteinüri bafllamas› üzerine hastal›k aktivasyonu olarak de¤er- lendirmifl. c-anca +, pr3: 165 olarak gelmifl. Böbrek biyopsisi: pauci-immün kresentik glomerulonefrit gelmifl. Nefrolojide 6 se- ans günafl›r› plazmaferez yap›lm›fl ve tekrar 1g/ay siklofosfamid +pulse steroid tedavisi bafllanm›fl. Takipte 1 kür daha siklofosfa- mid alm›fl. Yeniden siklofosfamid almak için flubat 2016’da nef- rolojiye gitti¤inde çekilen PAAG`de akci¤er kavitesinde büyüme görülmüfl, mantar enfeksiyonu aç›s›ndan araflt›r›lm›fl fakat enfe- kisyon ç›kmay›nca 1 kür daha siklofosfamid alm›fl. May›s 2016’da çekilen toraks BT: ‘Akci¤er parankim alanlar›n›n de¤erlendiril- mesinde her iki akci¤erde çok say›da büyü¤ü sa¤ akci¤er alt lob süperiyor segmentte ~9,5×7.5 cm ölçüsünde içerisinde mural no- dül bulunan çok say›da kaviter lezyonlar izlenmifltir. Ayr›ca yine her iki akci¤erde bir kaç adet büyü¤ü solda fissür lokalizasyonun- da ~10 mm ölçüsünde nodüller izlenmifltir. Hastada immün süp- resyon var ise mantar enfeksiyonu ile uyumlu olarak düflünül- müfltür. Wegener tan›s› var ise Wegener kavitesi içerisinde man- tar enfeksiyonuda düflünülmelidir’ olarak raporlanm›fl. Hastada
fiekil (PS-190): Elektroferogramda ok c.311C>G (p.Ser104Cys) hetero- zigot mutasyonu göstermektedir.
fiekil (PS-191): Hastan›n AC grafi ve BT görüntüleri. (a) Tedavi öncesi PAAG, (b) tedavi takibinde PAAG. (c) Kavitelerinin BT’sinde orta zon kesiti, (d) kavitelerin BT’de apeks kesiti.
a b
mantar enfeksiyonu araflt›r›lm›fl fakat akci¤er enfeksiyonu d›fllan- m›fl. Hastal›k aktivasyonu olarak de¤erlendirilmifl. Toplamda 6.5 g siklofosfamid + yüksek doz steroid almas›na ra¤men kavitelerin ilerlemesi üzerine rituksimab aç›s›ndan taraf›ndan taraf›m›za yönlendirilmifl. Hasta haziran 2016 tarihinden itibaren poliklini- ¤imizde takibe al›nd›. 1. kür ritüximab (15 gün arayla T: 2000 mg) ve ard›ndan 500 mg siklofosfamid tedavisi verildi. Trimetop- rim-sülfometoksazol 1×400 mg baflland›. Oral metilprednisolon dozu 48 mg’a ç›kar›ld›. Ayda bir 1 gram olmak üzere 2 kür daha siklofosfamid verildi. Bu dönemde steroid dozu kademeli olarak azalt›ld›. Hastan›n Eylül 2016 kontrolünde PAAG çekildi ve ka- vitelerde anlaml› küçülme tespit edildi. Hastan›n sedimantasyon ve CRP de¤erleri geriledi. Öksürük ve nefes darl›¤› flikayetleri kayboldu. Akci¤er grafisinde kavite boyutlar›nda küçülme tespit edildi. Hastan›n tedavisi devam ediyor. Bu vaka granülomatöz polianjitis hastal›¤›n›n mortal bir hastal›k oldu¤unun ve yak›n ta- kip gerektirdi¤inin hat›rlat›lmas› amac› ile sunulmufltur. Anahtar sözcükler: Granülomatöz polianjitis, kavite, rituksimab PS-192
Periferik eklem tutulumuyla gelen ankilozan spondilit olgusu
Öznur Kutluk, Ayça Ayfle Aytekin, Erdal Gilgil
Akdeniz Üniversitesi T›p Fakültesi, FTR Anabilim Dal›, Romatoloji Bilim Dal›, Antalya
Ankilozan spondilit (AS) özellikle sakroiliak eklemleri ve omur- gay› etkileyen bir romatizmal hastal›kt›r. ‹lk semptom s›kl›kla kronik inflamatuar bel a¤r›s› ve tutukluktur. Hastal›¤›n seyrinin genellikle kronik, sinsi ve semptomlar›n zaman zaman silik ol- mas› nedeniyle tan› konulmas› gecikebilir. Biz de burada sundu- ¤umuz olguda periferik eklem flikayetleriyle gelen, s›rt ve bel a¤r›s› öyküsü olmayan, radyolojik olarak incelendi¤inde AS’nin tipik radyolojik bulgular› saptanan olguyu sunarak AS’de aksi- yel tutulum olsa bile semptomlar›n silik olabilece¤ini, periferik eklem tutulumuyla gelen hastalarda flikayet olmasa bile hastala- r›n ay›r›c› tan› aç›s›ndan bu yönden de incelenmesi gerekti¤ini vurgulamak istedik. 49 yafl›nda erkek hasta sa¤ ayakta flifllik ve a¤r› flikayeti ile poliklini¤imize baflvurdu. Eklem fliflli¤i 1 hafta- d›r olan hastan›n hikayesinde travma,yak›n zamanda geçirilmifl enfeksiyon öyküsü yoktu. Özgeçmiflinde 2 kez geçirilmifl üveit öyküsü vard›. Sistemik muayenesi normaldi. Hastan›n muaye- nesinde sa¤ ayak bile¤i ve parmaklar›nda flifllik, hassasiyet ve ›s› art›fl› vard›. Eklem hareketi her yöne a¤r›l›yd›. Lokomotor sis- tem muayenes›nde boyun antefleksiyon postüründe, bel öne fleksiyon postüründeydi. Boyun ve bel hareketleri her yöne k›- s›tl› olan hastan›n gö¤üs ekspansiyonu: 2 cm, modifiye schober testi: 1 cm idi. Hastan›n kalça muayenes›nde her iki kalçada in- ternal rotasyon k›s›tl›yken eklem hareketleri a¤r›s›zd›. Hastan›n di¤er eklem muayeneleri normaldi. Laboratuvar tetkiklerinde hemogram normal, eritrosit sedimantasyon h›z› (ESH) 49 mm/saat, C-reaktif protein (CRP) 4.8 mg/dl, romatoid faktör (RF) negatif, brucella negatifti. Hastan›n radyolojik tetk›kler›n- de bilateral sakroiliak eklemlerde evre 4 sakroileit, bilateral koksofemoral eklemlerde simetrik daralma, lomber ve dorsal vertebralarda kareleflme, anterior ve posterior longitidunal liga-
man kalsifikasyonu, sindesmofitler, omurgada bambu kam›fl› görünümü ve kemik yap›larda yayg›n osteopeni saptand›. AS tüm dünyada yayg›n görülen, kal›c› harabiyete sebep olan, kro- nik bir hastal›kt›r. Özellikle sakroiliak eklemleri ve omurgay› etkileyerek, omurgada progresif ve asendan kemik füzyona yol açar. Omuz ve kalça d›fl›nda periferik eklem tutulumu nadirdir. Görüldü¤ünde ise genellikle hafif ve geçicidir, ço¤u hastada ek- lem deformitesi yapmadan düzelir. Hastalar genellikle semp- tomlar›n ne zaman bafllad›¤›n› kesin olarak söyleyemez ve a¤r›- y› lokalize edemezler. Hastal›¤›n kronik ve sinsi olmas›, hasta- n›n baflka tan›larla takip edilmesine neden olur. Kullan›lan anal- jezik ilaçlar a¤r›y› bask›larken, fonksiyonel k›s›tl›l›k geliflebilir ancak bu geliflme genifl bir zamana yay›l›r ve hastada hekime baflvurma ihtiyac› oluflturmaz. Bizim olgumuzda oldu¤u gibi hasta per›fer›k eklem tutulumu gibi akut bir tabloyla ya da üve- it ile hek›me baflvurabilir. Periferik eklem flikayetleriyle gelen hastalarda tipik baflvuru flekli olmasa da ay›r›c› tan›da AS’de dü- flünülmelidir.
Anahtar sözcükler: Ankilozan spondilit, periferik eklem, ay›r›- c› tan›
PS-193
Düflük doz metotreksat kullan›m›na ba¤l› geliflen pansitopeni ve stomatit
Hüseyin Y›ld›z1, Özge Y›ld›z2, Mustafa Volkan Demir1, ‹brahim Tayc›1, Adem Küçük3
1Malatya Devlet Hastanesi, Dahiliye Klini¤i, Malatya; 2Malatya Devlet Hastanesi, Nöroloji Klini¤i, Malatya; 3Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram T›p Fakültesi, Romatoloji Bilim Dal›, Konya
Romatoid artrit (RA), en s›k rastlanan sistemik, otoimmün, si- metrik olarak eklemlerde artrite yol açan, kronik inflamatuar bir hastal›kt›r. Hastal›¤›n progresyonunu engellemek amac›yla has- tal›¤› modifiye edici ilaçlar kullan›lmaktad›r. Bu grup ilaçlar için- de metotreksat (MTX) s›kl›kla tercih edilir. MTX, folik asit me- tabolizmas›n› kompetitif olarak inhibe ederek deoksiribonükleik asit sentezinde bozulmaya neden olan bir antimetabolittir. Bu ya- z›da düflük doz metotreksat kullanan ve buna ba¤l› pansitopeni ve stomatit geliflen, RA tan›l›, 76 yafl›nda bir kad›n olgu sunuldu. Anahtar sözcükler: Metotreksat, pansitopeni, stomatit Tablo (PS-193): Hastan›n hastaneye ilk baflvurusunda ve taburculu¤un- daki tam kan say›m›.
Baflvuru esnas›nda Taburculuk öncesi kan sonuçlar› kan sonuçlar›
WBC 880 5220 Hgb 9.7 g/dl 9.4 g/dl Htc %30.2 %30.3 MCV 95.9 97.6 Trombosit 147.000 319.000 Nötrofil 520 (%59) 2300 (%44.1) Lenfosit 300 (%34.2) 1030 (%19.8) Albümin 2.2 g/dl 2.2 g/dl Kreatinin 0.70 mg/dl 0.81 mg/dl
PS-194
Bildiri geri çekilmifltir. PS-195
Uzman görüflüne göre primer Sjögren sendromu tan›s› ile izlenen hastalarda farkl› s›n›fland›rma kriterlerinin performanslar›, karfl›laflt›r›lmas› ve birlikte kullan›lmas›n›n tan›ya katk›lar›
Zehra Kosuva Öztürk1
, Handan Yarkan Tu¤sal2
, Gökçe Kenar2 , Berrin Zengin2, Gerçek Can2, Fatofl Önen2, Nurullah Akkoç2, Ahmet Merih Birlik2
1Dokuz Eylül Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›, ‹zmir; 2Dokuz Eylül Üniversitesi T›p Fakültesi, Romatoloji Bilim Dal›, ‹zmir Amaç: Sjögren sendromu (SS), azalm›fl gözyafl› ve tükürük bezi fonksiyonu ile karakterize kronik inflamatuar bir hastal›kt›r. 1960’l› y›llardan beri klinik çal›flmalarda kullanmak ve bilimsel ortak dili sa¤lamak amac› ile birçok s›n›fland›rma kriteri ileri sürülmüfltür. 1999 y›l›nda, laboratuvar ve klini¤e dayal›, daha az invaziv olan matematiksel model (M. model) yöntemi önerildi. 2002 y›l›nda, en yayg›n kabul gören Amerikan-Avrupa Konsen- süs Kriterleri (AECG) gelifltirildi. 2012 y›l›nda, Sjögren Ulus- lararas› Klinik ‹ttifak› (SICCA) araflt›rmac›lar›, Amerikan Ro- matoloji Birli¤i (ACR) taraf›ndan kabul edilen yeni kriterler önerdi. Çal›flmam›zda daha çok bilinen AECG ve ACR/SICCA kriterleri ile daha az bilinen M. modelin tan›daki baflar›s› karfl›- laflt›r›lm›fl ve kriterlerin birlikte kullan›lmas›n›n tan›ya katk›la- r›n›n araflt›r›lmas› amaçlanm›flt›r.
Yöntem: Çal›flmaya,merkezimizde uzman görüflü ile primer SS tan›s› alan 86 hasta al›nd›. Hastalar›n subjektif göz ve a¤›z kuru- lu¤u sorguland›. ANA, C3, C4, ENA panelleri, serum protein elektroforezleri, RF düzeyleri, BUT ve Schirmer-1 testleri, mi-
nör tükürük bezi biyopsisi kay›tlardan araflt›r›ld›. Bu hastalarda; M. model, AECG ve ACR/SICCA kriterlerlerinin tan›daki bafla- r›s›na ve aralar›ndaki uyuma bak›ld› (kappa analizi kullan›ld›). ACR/SICCA kriterlerinde, oküler boyanma skoru (OSS) yerine BUT ve Schirmer-1 testi birlikteli¤i kullan›ld›.
Bulgular: Çal›flmaya al›nan hastalar›n (K/E=83/3) median yafl› 53.5 (23–76) saptand›. ACR/SICCA kriterleri ile hastalar›n 75’ine (%87), AECG kriterleri ile hastalar›n 63’üne (%73) ve M. model ile hastalar›n 58’ine (%67) pSS tan›s› konuldu (Tab- lo 1 PS-195). 9 hasta (%10.4) herhangi bir kriteri karfl›lamad› (fiekil PS-195). ACR/SICCA ve AECG kriterleri aras›nda orta derece uyum saptand› (kappa: 0.5, p<0.01) (Tablo 2 PS-195). M. model ile AECG ve ACR/SICCA kriterleri aras›nda ise dü- flük derecede uyum saptand› (s›ras›yla kappa: 0.25, 0.34). AECG ve M. model birlikte uyguland›¤›nda hastalar›n 74’ü (%86) tan› al›rken, AECG ve ACR/SICCA birlikte uyguland›¤›nda hasta- lar›n 76’s› (%88.3), ACR/SICCA ve M. model birlikte uygulan- d›¤›nda hastalar›n 77’si (%89.5) pSS tan›s› ald›.Her üç kriter birlikte uyguland›¤›nda yine hastalar›n 77’si (%89.5) pSS tan›s› ald›. K›s›tl›l›klar: OSS ve uyar›lmam›fl tükürük ak›m h›z› testi- nin uygulanamam›fl olmas›d›r.
Tablo 1 (PS-195): Uzman görüflüne göre pSS tan›s› ile izlenen hastalarda s›n›fland›rma kriterlerinin tan›da tek bafl›na ve birlikte kullan›ld›klar›nda performanslar›.
S›n›fland›rma Hasta % (Uzman kriterleri say›s› görüflüne göre
(n) pSS hastalar›na oran›)
Tek kritere göre ACR/SICCA 75 87.2
AECG 63 73.2
Matematiksel model 58 67.4
‹kili kritere göre ACR/SICCA+ 77 89.5
Matematiksel model
AECG+ACR/SICCA 76 88.3
AECG+Matematiksel 74 86
model
Üç kritere göre AECG+ACR/SICCA+ 77 89.5 Matematiksel model
fiekil (PS-193): Metotreksat al›m›na ba¤l› geliflen stomatit.
fiekil (PS-195): Uzman görüflüne göre pSS tan›s› alan (alt›n standart) 86 hastan›n s›n›fland›rma kriterlerine göre Venn diyagram› da¤›l›m›.
Tablo 2 (PS-195): S›n›fland›rma kriterlerinin aralar›ndaki uyum (kappa analizi).
S›n›fland›rma kriterleri Kappa p
ACR/SICCA-AECG 0.5 <0.01
ACR/SICCA-Matematiksel Model 0.34 <0.01
AECG-Matematiksel Model 0.25 0.019
Sonuç: S›n›fland›rma kriterleri tan› için gelifltirilmemifltir. An- cak tan› için tek bir patognomonik bulgu ya da tan› testi olma- d›¤›nda bu kriterlerinden yararlan›lmaktad›r. Bu çal›flmada, pSS tan›s›nda ACR/SICCA kriterleri tek bafl›na kullan›ld›¤›nda en yararl› yöntem olarak saptanm›flt›r. ACR/SICCA ve M. mode- lin birlikte kullan›m› ise en yararl› s›n›fland›rma kriteri birlikte- li¤i olarak belirlenmifltir. Bu çal›flma, halen ideal bir s›n›fland›r- ma kriteri olmayan pSS’de, kriterlerin birlikte kullan›lmas› du- rumunda bile bir grup hastan›n tan› alamad›¤›n› göstermifltir. Çal›flmam›zda,bu hastalar›n tan›nmas›nda ve ay›rt edilmesinde tecrübeli bir uzman›n görüflüne genifl ölçüde ihtiyaç duyuldu¤u belirlenmifltir.
Anahtar sözcükler: Primer Sjögren sendromu, s›n›fland›rma kriterleri
PS-196
Sistemik skleroz hastalar›nda a¤›z aç›kl›¤›n›n belirleyicileri ve hastal›¤›n klinik özellikleri ile iliflkisi
‹pek Türk1
, Nihan Cüzdan Coflkun1
, Volkan Çiftçi2 , Didem Arslan Tafl1, ‹lker Ünal3
1Çukurova Üniversitesi T›p Fakültesi, Romatoloji ‹mmunoloji Bilim Dal›, Adana; 2Çukurova Üniversitesi Difl Hekimli¤i Fakültesi, Adana; 3Çuku- rova Üniversitesi T›p Fakültesi, Biyoistatistik Anabilim Dal›, Adana Amaç: Sistemik skleroz (SSc) hastalar›nda periorbital yumuflak doku fibrozisi oldu¤u için a¤›z aç›kl›¤› daralmaktad›r. Bu çal›fl- man›n amac› SSc hastalar›nda a¤›z aç›kl›¤›n›n belirleyicilerini saptamak ve hastal›¤›n klinik özellikleri ile iliflkisini incelemek- tir.
Yöntem: Çal›flmaya Çukurova Üniversitesi T›p Fakültesi Ro- matoloji Bilim Dal›’nda takip edilen sistemik skleroz hastalar› al›nd›. Hastalar›n sosyodemografik, klinik ve serolojik özellikle- ri kaydedildi. Cilt tutulumu modifiye Rodnan deri skoru (mRSS) kullan›larak ölçüldü. Hastalar difl hekimi taraf›ndan muayene edilerek a¤›z aç›kl›klar› ölçüldü. A¤›z aç›kl›¤›n›n ölçü- münde interinsizal aral›k kullan›ld›. A¤›z aç›kl›¤›n›n, hastal›¤›n klinik özellikleri ile iliflkisine korelasyon analizi ile bak›ld›. A¤›z aç›kl›¤›n› en çok etkileyen faktörleri belirlemek için Lineer Regresyon modeline baflvuruldu.
Bulgular: Çal›flmaya 55’i diffüz, 25’i s›n›rl› tip olmak üzere 80 sistemik skleroz hastas› al›nd›. Hastalar›n %83.8’i kad›n, ortala- ma yafllar› 53.39±11.65 y›ld›. ‹ki grup aras›nda yafl, hastal›k sü- resi, gelir düzeyi, e¤itim düzeyi aç›s›ndan anlaml› fark yoktu (p>0.05). Kad›n hastalarda a¤›z aç›kl›¤› daha dard› (p<0.001). A¤›z aç›kl›¤› ile boy ve kilo aras›nda anlaml› zay›f pozitif kore- lasyon saptand› (s›ras›yla p=0.005 r=0.312, p=0.041 r=0.229).
A¤›z aç›kl›¤› diffüz tipte s›n›rl› tipi göre anlaml› olarak daha dard› (s›ras›yla 34.00±6.74 mm, 42.52±4.9 mm p<0.001). Akci- ¤er tutulumu olan hastalarda a¤›z aç›kl›¤› daha dard› (p=0.006). Telenjiektazi ve kalsinozis olan hasta grubunda olmayanlara göre a¤›z aç›kl›¤› daha dar olarak saptand› (s›ras›yla p=0.017; p=0.003). Modifiye rodnan skoru yükseldikçe a¤›z aç›kl›¤› da- ralmaktayd› (p<0.001, r=-0.608). A¤›z aç›kl›¤› ile parmak ucu avuç içi mesafesi (FTP) aras›nda anlaml› negatif korelasyon sap- tand› (p=0.001, r=-0.680). Anti scl 70 pozitif olan grupta a¤›z aç›kl›¤› daha dar (p=0.007), antisentromer pozitif olan grupta daha geniflti (p=0.02). A¤›z aç›kl›¤› ile FVC ve DLCO aras›nda anlaml› zay›f pozitif korelasyon saptand› (s›ras›yla p<0.001, r=0.408, p=0.004 r=0.342). A¤›z aç›kl›¤› ile serum albümin dü- zeyi aras›nda ile anlaml› zay›f pozitif korelasyon mevcuttu (p<0.001, r=0.433). Erkek cinsiyet, akci¤er tutulumu, modifiye rodnan skoru ve parmak ucu avuç içi mesafesinin 0’›n üzerinde olmas› a¤›z aç›kl›¤›n› en çok etkileyen faktörler olarak bulundu. Modifiye rodnan skorundaki her 10 mm’lik art›fl›n, a¤›z aç›kl›- ¤›nda 3.7 mm azalma ile sonuçland›¤› saptanm›flt›r.
Sonuç: Çal›flmam›zda a¤›z aç›kl›¤›n›n hastal›k tipi, cilt tutulu- mu (mRSS, FTP), akci¤er tutulumu, erkek cinsiyet, telenjiekta- zi ve kalsinozis varl›¤› ile iliflkili oldu¤u bulunmufltur. SSc has- talar›nda a¤›z aç›kl›¤›n›n daralmas› hayat kalitesini ciddi oranda etkileyen faktörlerden biri olmakla beraber ço¤unlukla göz ard› edilmektedir. Çal›flmam›zda da özellikle cilt ve akci¤er tutulu- mu varl›¤› ve fliddeti a¤›z aç›kl›¤›n› belirleyen faktörler olarak bulunmufltur.
Anahtar sözcükler: A¤›z aç›kl›¤›, sistemik skleroz PS-197
Menstruasyon ve Behçet hastal›¤› semptomlar› aras›ndaki iliflki
Gül Güzelant, Yeflim Özgüler, Sinem Nihal Esato¤lu, Güzin Karatemiz, Huri Özdo¤an, Sebahattin Yurdakul, Hasan Yaz›c›, Emire Seyahi
‹stanbul Üniversitesi Cerrahpafla T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›, Romatoloji Bilim Dal›, ‹stanbul
Girifl: Menstruasyonun sa¤l›kl› bireylerde migren, akne vulga- ris ve rekürren aftöz stomatit gibi durumlar› tetikledi¤i bilin- mektedir. Ailevi Akdeniz atefli (AAA) ve kronik otoimmun has- tal›klar› da alevlendirebilece¤i daha önceki çal›flmalarda göste- rilmifltir. Ayr›ca Behçet sendromunu (BS) da aktiflefltirebilece- ¤ini bildiren bir çal›flma da mevcuttur.