Sarı Endeks

Sarı endeksi değeri için iki metot arasında gözlenen farklılık istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (P<0,001). Sayısal görüntü analizi metoduyla belirlenen yumurta sarı çapı ve sarı yüksekliğine ait değerler klasik metot değerlerinden yüksek bulunmuştur. Çalışma sayısal görüntü analizi metot sarı endeksi değeri bazı çalışmalardan yüksek olurken klasik metot değerleri düşük yada yakın tespit edilmiştir (Soley ve Sarıca 1995, Uluocak ve ark 1995, Şengül 1998, Nazlıgül ve ark 2001, Sezer 2008). Çalışmada bildirilen sarı özellikleri ile ilgili değerler diğer

çalışmaların değerlerinden yüksek olması bıldırcın yaşı, yumurtlama mevsimi ve yetiştirme sistemi olabileceği gibi ölçüm hatalarından da kaynaklanıyor olabilir. 4.2.9. Diğer İç Kalite Özellikleri

Yumurta kalite özellik tespitinde kullanılan sayısal görüntü analiz metodu ile tespit edilen kabuklu yumurta alanı (5,66±0.03 cm2), dış sulu ak alanı (24,28±0,42 cm2_{), koyu yayılım alanı (11,17±0,18 cm}2_{) ve sarı alanı (4,66±0,06 cm}2_{) olarak tespit}

edilmiştir. Bu çalışma değerleri Aktan (2004b)’ın bıldırcın yumurtasında bildirdiği kabuklu yumurta alanından, dış sulu ak alanından ve sarı alanından düşük, iç koyu ak alanına yakın saptanmıştır. Bu çalışma değerlerinin diğer çalışmadan düşük olması yumurta depolama sürelerinden kaynaklanıyor olabilir. Diğer bir neden de sayısal görüntü analizi yapılan fotoğrafın kalitesi olabilir.

4.3. Keklik Yumurtasına Ait Kalite Özellikleri

4.3.1. Yumurta Kabuk Ağırlığı ve Oranı

Keklik yumurtalarında ortalama kabuk ağırlığı 2,15±0,02 g, kabuk oranı %9,92±0,08 olarak tespit edilmiştir. Çalışma kabuk ağırlık değeri Günlü ve ark (2003)’nın 2,34 g, Tilki ve Saatci (2004)’nin 2,68 g, Kırıkçı ve ark (2007)’nın 2,23 g, Özbey ve Esen (2007)’nin 2,39-2,86 g, Garip ve ark (2010)’nın 2,340 g olarak bildirdikleri değerlerden düşük tespit edilmiştir. Kabuk oranı da Tilki ve Saatci (2004)’nin %13,58’lik değerinden düşük saptanmıştır. Çalışma kabuk ağırlığının ve oranını diğer çalışma sonuçlarından düşük olması ölçüm öncesi yumurta kabuk kalınlığına uygulanan kurutma şartları, olması yanında yumurta büyüklüğü, genotip, yaş ve bakım besleme gibi çevre şartları etkilemiş olabilir.

4.3.2. Yumurta Kabuk Kalınlığı

Keklik yumurtasında genel kabuk kalınlığı 0,29±0,00 mm alarak belirlenmiştir. Bu değer Günlü ve ark (2003)’nın 0,22 mm, Tilki ve Saatci (2004)’nin 0,23 mm, Özbey ve Esen (2007)’nin 0,21-0,22 mm, Kırıkçı ve ark (2007)’nın 0,223 mm, Garip ve ark (2010)’nın 0,219 mm değerlerinden yüksek saptanmıştır. Ayrıca çalışmada yumurta kabuk kalınlığı sivri ve ekvator uçta aynı olurken küt uçta farklı ve daha ince bulunmuştur. Yumurta sivri uç ve ekvator bölge kabuk kalınlığının aynı

değerde olması bazı bildirimlerle uyuşmamaktadır (Erensayın 2000, Şenköylü 2001). Çalışma sonucunun diğer sonuçlardan farklı olmasını kabuğun zarlı yada zarsız olması, yumurta ağırlığı, yumurtlama mevsimi ve zamanı, aydınlatma süresi ve yoğunluğu, besleme gibi faktör farklılığına bağlayabiliriz.

4.3.3. Şekil Endeksi

Kaya keklik yumurtasında klasik ve sayısal görüntü analiz yöntemi ile belirlenen dış kalite özelliklerinden şekil endeksi için gözlenen farklılıklar istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (P<0,001). Kaya keklik yumurtası için klasik ve sayısal görüntü analiz metoduyla elde edilen yumurta şekil endeksi değerleri (%75,53 ve %74,36) kaya keklik yumurtalarında yapılan birçok çalışma değerlerinden (Günlü ve ark 2003, Tilki ve Saatci 2004, Özbey ve Esen 2007, Kırıkçı ve ark 2007, Garip ve ark 2010) düşük bulunmuştur. Özbey ve Esen (2007)’in yerde yetiştirme sistemi uygulanan kaya kekliklerinden elde edilen yumurtalar için %75,39 olarak bildirdikleri değere klasik metot değeri yakın, sayısal görüntü analiz değerinin ise düşük olduğu saptanmıştır. Alkan ve ark (2007)’nın kınalı keklik yumurtasında bildirdikleri (0,74) değere sayısal görüntü analiz değeri benzer, klasik metot değeri ise düşük olduğu tespit edilmiştir.

Şekil endeksi yumurta şeklini belirleyen bir kabuk özelliğidir. Şekil endeksi direk olarak yumurta ağırlığı, yumurta eni ve boyundan etkilenebildiği gibi bunları değiştirebilen faktörlerden de olumlu yada olumsuz etkilenmektedir. Dolayısıyla çalışma şekil endeksin diğer kaya keklik yumurta değerlerinden düşük veya yüksek olması faklı yetiştirme sisteminden, genotipten ve yaştan kaynaklanmış olabilir. 4.3.4. Diğer Yumurta Kabuk Kalite Özellikleri

Yumurta kabuk ağırlığı ve kabuk kalınlığı kullanılarak hesaplanan kabuk yüzey alanı (34,87±0,15 cm2), birim yüzey alan başına kabuk ağırlığı (61,56±0,46 mg/cm2), kabuk yoğunluğu (2,18±0,03 g/ cm3) ve kabuk gözenek sayısı değerleri (3616,1±22,0) ile ilgili keklik yumurtalarında bildirilmiş herhangi bir araştırmaya rastlanılmamıştır.

4.3.5. Yumurta Ak Ağırlığı ve Oranı

Keklik yumurta ak ağırlığı 12,34±0,10 g ve ak oranı %56,55±0,24 olarak bulunmuştur. Çalışmada elde edilen ak ağırlık değeri daha önceden yapılan bazı çalışmalarda bildirilen değerlerden yüksek (Günlü ve ark 2003, Tilki ve Saatci 2004, Kırıkçı ve ark 2007) iken bazı çalışma sonuçları Özbey ve Esen (2007)’in 12,46 g ile benzer tespit edilmiştir. Çalışma ak oranı Tilki ve Saatci (2004)’nin %47,31 ve Kırıkçı ve ark (2007)’nın %53,27 ve Garip ve ark (2010)’nın %52,01 olarak bildirdikleri değerlerde yüksek saptanmıştır. Çalışma ak ağırlık ve ak oranı değerlerinin yüksek çıkması depolama süresi ve yaş faktörlerinin farklı olması ile açıklanabilir.

4.3.6. Ak Endeksi ve Haugh Birimi

Çalışmada klasik ve sayısal görüntü analiz metotları arasında gözlenen farklılık haugh birimi için önemsiz belirlenirken ak endeksi değerleri için önemli olarak tespit edilmiştir (P<0,01). Çalışmada her iki metotla tespit edilen ak endeksi ve haugh birimi değerleri kaya keklik yumurtalarında yapılan diğer bazı çalışma değerlerinden yüksek bulunmuştur (Günlü ve ark 2003, Kırıkçı ve ark 2007, Özbey ve Esen 2007, Garip ve ark 2010). Çalışma sonuçları Tilki ve Saatci (2004)’nin kaya keklik yumurtası için bildirdiği ak endeksi değerinden (%4,21) yüksek olurken haugh birimi değerinden (75,78) düşük saptanmıştır.

Yumurta ak endeksinin ve haugh biriminin hesaplanmasında önem arz eden yumurta ölçüm değeri ak yüksekliğidir. Çalışma ak endeksi ve haugh birimi değerinin diğer çalışmalardan yüksek olması yumurta ak yükseklik ölçümündeki bireysel ölçüm farklılıklarından kaynaklanıyor olabilir.

4.3.7. Yumurta Sarı Ağırlığı ve Oranı

Keklik yumurtalarında sarı ağırlığı 7,32±0,07 g ve sarı oranı %33,53±0,24 olarak saptanmıştır. Çalışma sarı ağırlık sonucu Günlü ve ark (2003)’nın 8,41 g, Kırıkçı ve ark (2007)’nın 8,19 g, Özbey ve Esen (2007)’in 8,55 g ve Garip ve ark (2010)’nın 8,406 g değerlerinden düşük, Tilki ve Saatci (2004)’nin7,74 g’lık değerine benzer bulunmuştur. Sarı oranı da Tilki ve Saatci (2004)’nin %39,11, Kırıkçı ve ark (2007)’nın %36,78 ve Garip ve ark (2010)’nın %37,55 değerlerinden

düşük tespit edilmiştir. Yumurta sarı ağırlığının düşük olması yumurta büyüklüğüne, yaş ve besleme faktörlerinin etkisiyle oluşabilir.

4.3.8. Sarı Endeksi

Çalışmada klasik ve sayısal görüntü analizi metodu ile elde edilen sarı endeksi değeri için gözlenen farklılık istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (P<0,001). Bu değerler kaya keklik yumurtasında Günlü ve ark (2003)’nın %47,88±5,39, Kırıkçı ve ark (2007)’nın %47,97±0,61, Özbey ve Esen (2007)’in %48,42 ve Garip ve ark (2010)’nın %47,88 olarak bildirilen değerlerden düşük saptanmıştır. Tilki ve Saatci (2004)’nin kaya keklik yumurtasında bildikleri %44,43 değeri klasik metot değerinden düşük, sayısal görüntü analiz metot değerinden yüksek tespit edilmiştir.

Çalışma sarı endeksi değerinin diğer çalışma sonuçlarından düşük tespit edilmesi sülün yaşı, depolama süresi farklılıklarından olabileceği gibi sarıya ait ölçümlerin belirleme hatalarından kaynaklanıyor olabilir.