ENDÜSTRİ 4.0 SAVUNMA SANAYİ OLGUNLUK PARAMETRELERİ

Aşağıda olgunluk modeli hiyerarşisi yer almaktadır (Tablo 5-1). Burada yer alan kriterler, literatürde daha önce ele alınan olgunluk modelleri ve savunma sanayinde görev alan uzmanların görüşleri dikkate alınarak ortaya çıkarılmıştır.

Bu çalışmada savunma sanayine ürün sunan bir şirkette çalışan uzmanlar tarafından anketler yorumlanmıştır.

Alt kriterlere ilişkin açıklamalar aşağıdaki gibidir:

Strateji alt kriterleri

a) Hızlı yanıt verme: Savunma sanayinde yapı gereği müşteri isteklerine

olabildiğince hızlı yanıt verilmelidir. Herhangi teknik bir problem durumunda veya ek özellik gereken durumlarda çözüm minimum sürede uygulanmalıdır.

Amaç: Savunma Sanayi Endüstri 4.0 Olgunluk Parametrelerinin Önceliklendirilmesi Strateji Yönetim ve Organizasyon Ürün ve Teknoloji Operasyon İnsan ve ARGE Kültürü Hızlı Yanıt Verme Ürün Çeşitliliği Endüstri 4.0 Araçları Kullanımı Hedef ve Yol Haritası Belirleme Endüstri 4.0 Çalışma Grupları Oluşturulması Endüstri 4.0 Yazılım Donanım Standartları Endüstri 4.0 İş Gücü Planlaması Üst Yönetimin Destek ve Teşviği Bilgi Paylaşımı ve Takım Çalışması Endüstri 4.0 Araçları Kullanımına Destek ARGE Kültürü ve İç Motivasyon Ürün Bileşenlerinin Operasyonel Uyumluluğu İnsan-Makine Makine- Makine Etkileşimi Endüstri 4.0 Araçlarının Kullanım Yoğunluğu İç ve Dış Veri Paylaşım Araçları Kullanımı İç ve Dış Veri Güvenliği Yazılım ve Donanım Araçlarının İlişkilendirilmesi

60

b) Ürün çeşitliliği: Askeri saha ihtiyaçları değişimi olabildiğince dinamik bir

yapıdadır. Ürünün yetenekleri ona göre ayarlanmalı, çeşitliliği destekleyecek şekilde tasarlanmalıdır. Bu da beraberinde çözüm sunan hizmetleri artırmaktadır.

c) Endüstri 4.0 kullanım araçları kullanım stratejisi oluşturma: Belirli bir amaç

için tasarlanan ve hizmet veren ürün, dönüşüm evresinde detaylı incelemeye sokulmalıdır. Uzmanlar tarafından hangi noktalara ne şekilde müdahale edilecek ise protokoller çerçevesinde planlanmalıdır.

d) Yeni hedef ve yol haritası belirleme: Şirketin o zamana kadar kazandığı

özellikler değerlendirilerek ileride yer alacağı projeler belirlenmelidir. Teknik kapasitesi yeterli olduğu halde her sektör ve müşteriye hitap etmenin artıları ve eksileri uzmanlar tarafından detaylı değerlendirilmelidir.

Yönetim ve organizasyon alt kriterleri:

a) Endüstri 4.0 çalışma gruplarının oluşturulması: Halihazırda mevcut olan

projelerin tamamlanması için gereken iş gücü ve zaman hesapları yapılmalıdır. Bunun yanında dönüşüm odaklı olarak gerekli entegrasyonların kimler tarafından, ne zaman ve hangi araçlar kullanılarak yapılacağı konu uzmanları tarafından ayrı bir proje şeklinde değerlendirilmelidir.

b) Endüstri 4.0’a uygun yazılım ve donanım standartlarının uygulanması:

Ürüne ek özellik ekleme ve benzeri durumlarda, gerek donanım tarafında gerekse yazılım tarafında her süreç standartlara uygun şekilde tasarlanmalıdır.

c) Endüstri 4.0’a bağlı iş gücü planlaması: Dijital dönüşümün beraberinde

getirdiği değişikliklere bağlı olarak çalışan ve yaptığı iş arasındaki ilişkiler tekrar değerlendirilmelidir ve buna bağlı olarak düzenlemeler yapılmalıdır.

d) Üst yönetimin yenilikçi faaliyetlere destek ve teşviği: Yeni bir bilgi öğrenme

çalışan tarafından zaman zaman zor bir süreç olabilmektedir. Bu süreçte maksimum verim sağlanabilmesi için yönetimin çalışanlarını ek programlarla ve eğitimlerle desteklemesi uygun olacaktır.

61

İnsan ve ARGE kültürü alt kriterleri:

a) Bilgi paylaşımı ve takım çalışmasına yatkınlık: Savunma sanayinde yürütülen

projeler kapsam olarak çok geniş olabilmektedir. Buna bağlı olarak çalışanlar iş bölümü ile ilgili sürece dahil edilir. Bunun yanında süreçler arasında bağlantı kurmak büyük resmi görebilmek adına katkı sağlayacaktır. Sonuç olarak çalışanlar arası iletişim ve bilgi paylaşımı yüksek önem taşımaktadır.

b) Çalışanların Endüstri 4.0 araçlarını kullanma yetkinliğine destek: Endüstri

4.0 beraberinde birçok alanda yeni, tam olarak bilinmeyen yapılar getirmektedir. Bu noktada yeni programlar, protokoller sürece dahil olacaktır. Çalışanların bu yapılara kısa zamanda entegre olması şirketin temel hedefleri arasına girmelidir.

c) ARGE kültürüne ilişkin iç motivasyon gelişkinliği: Savunma sanayi projeleri

sonucunda, müşterinin ihtiyaçlarının yüksek oranda özel olmasından dolayı daha önce piyasada görülmemiş ürünler meydana getirilir. Bu süreçte çalışanlar bilgiye erişmede ve parçaları birleştirmede zorlanırlar ki bu süreç uzun sürebilir. Motivasyonu yüksek çalışanlar bu zorlukları, yüksek olmayanlara göre daha rahat göğüsleyebilmektedirler.

Ürün ve teknoloji alt kriterleri:

a) Ürün bileşenlerinin operasyonel uyumluluğu: Savunma sanayi ürünleri zorlu

ortam şartlarında çalışabilmelidir. Sahaya sürülmeden önce bu testlerden başarı ile geçmesi gerekmektedir. Operasyonel uyumluluğu olmayan bir ürün savunma sektöründe sahaya entegre edilemez.

b) İnsan-makine ve makine-makine etkileşimi: Laboratuvar ortamında sistem

üzerindeki çalışmalarda sistem yönetimi açısından önem taşımaktadır. Bilgi transferleri ve kullanıcı arası aktarım, hızı ve verimi arttıracaktır.

c) Endüstri 4.0 araçlarının kullanım yoğunluğu: Dijitalleşme süreci kapsam

gereği iş gücünü azaltmaktadır. Buna bağlı olarak çalışan verimleri artacak bu da ürüne yansıyacaktır. Endüstri 4.0 araçları, ürün içerisinde ne kadar çok noktada yer alıyor ise o kadar olgun bir ürün meydana getirilmiştir denebilir.

62

Operasyon alt kriterleri

a) İç ve dış veri paylaşım araçlarının kullanımı: Yürütülen projelerin her

aşamasının dokümanının hazırlanması veya modellemelerinin yapılması şirketin vazgeçilmezlerindendir. Zengin doküman havuzuna sahip bir şirkette çalışanların gerekli belgeye ulaşması özel araçlar sayesinde kolaylıkla yapılabilir. Bu durum dış paylaşım için de geçerlidir.

b) İç ve dış veri kullanım güvenliğinin sağlanması: Her şirket kendi verilerini

korumak ve muhafaza etmek ister. Fakat savunma sanayinde bu durum daha ciddi efor gerektirir. Veri güvenliği kapsam olarak tam anlamıyla sağlanmalıdır. Şirket çalışanlarının da buna göre kendi sorumluluklarını yerine getirmesi gerekmektedir.

c) Yazılım ve donanım araçlarının etkin ve verimli ilişkilendirilmesi: Teknik

olarak elektronik araç barındıran bir üründe donanım ve yazılım iç içe çalışır denebilir. Bu noktada Endüstri 4.0 kapsamında her iki tarafın özellikleri, yapabilecekleri değerlendirilerek çıkan sonuçlar neticesinde tasarım yapılmalıdır.