lâtü ve's-selâmü alâ Nebiyyihi Muhammedün sall'allâhü aleyhi ve sellem ve alâ
âlihi ve ashâbihi'l-müte'eddibine bi-adabihi ma tebeddeletü'ş-şuhûri ve'1-a'vâm
bi-tagayyürâti'd-duhûri ve'1-eyyâm. Amma ba'du bâ'is-i tahrir-i rakk-ı menşur
ve bâdi-i tekrîr-i zeyl-i sutûr oldur ki, evkâf-ı hazret-i cihân-dâriye bi'1-fi'l kâ'im-
makam-ı- mütevelli olan Hvâcegân-ı Divân-ı Hümâyûndan umdetü'l-emâcidi
ve'1-ekârim halen (S. 109) Darb-hâne-i Âmire Emini M e h m e d Beğefendi
meclis-i şer'-i hatir-i lâzimü't-tevkirde takrir-i kelâm idüp hâlen vücûd-i hümâ
yûnları bâ'is-i âsâyiş-i âlem ve silsile-i inâyet-makrûnu sebeb-i intizâm-ı ümem olan
şevketlu, mehâbetlu, kudretlu, azametlu, diyaneti u pâdişâh-ı rûy-i zemin es-
Sultân ibnü's-sultâni's-Sultân A b d ü ' l - H a m i d H a n lâ-zâle eyyâmi dev-
letehu ilâ ahiri'z-zemân efendimiz hazretleri işbu vakfiyye-i hümâyûnlarında dere
ü tastır olunduğu vech üzere teksir-i hayrât-ı seniyyelerin irâde-i allyye-i şeh-in-
şâhânelerine ta'lik buyurmalarıyle bu defa dahi bir kimesne destâri-i merkad-i
Şeh-zâde S u l t â n M e h m e d ve bir kimesne dahi destâri-i merkad-i Ş e h - z â d e
Abdü'1-azîz olup beher şehr destâr-ı sandukaların tanzif ü tekvir ile ba'de
edâ'i'l-hidmet her biri yevmi beşer akçe vazifeye mutasarrıf olalar. Ve sadr-ı
sabık merhum ve magfûrun-leh es-Seyyid M e h m e d Paşa'nun hâric-i türbe-i
şerifede kâ'in merkad-i şeriflerine bir kandil vaz' olunup beher leyi îkâd-ı kandil
I. ABDÜLHAMİD VAKFİYESİ VE HAMİDİYE KÜTÜPHANESİ 65
içün bir kimesne yevmi 4 akçe (S.110) vazife ile siraci ve 2 akçe vazife ile ferrâş ta'yin olunup bir akçe dahi behâ-i kandil ki cem'an yevmi 7 akçe ile beher şehr ikişer ukıyye rûgen-i zeyt galle-i vakf-ı h ü m â y û n d a n virile. Ve m u k a d d e m a ne- zâret-i sadr-ı a'zamide olan evkâfdan hvâce-i şehr-yâri m e r h u m ve magfûrun-leh H a f ı z M u s t a f â E f e n d i ' n ü n İ s t a n b u l ' d a K a b a s a k a l C â m i ' - i ş e r i f i n d e vaz' eylediği kürsi vakfın un vakf-ı hümâyûn-ı hazret-i hilâfet-penâhîye ilhak ile bi'1-cümle u m u r u hususu vakf-ı hümâyûnları kâ'im-makâmı tarafından rû'yete irâde-i allyye-i hazret-i şehr-yâri ta'allûk itmekle ba-i'lâm-ı şer'i vakf-ı m e r k u m Dârü's-Sa'âdeti-ş-şerife ağaları hazrâtı nezâret-i allyyelerine kayd ü sebt ve vakf-ı hümâyûn-i hazret-i şeh-in-şâhiye z a m m u ilhak ve idrâc olunmağla fimâ-ba'd vakf-ı mezbûrun cemi'-i u m u r u hususu kâ'im-makâm-ı evkâf-ı hazret-i tâc-dâri tarafından rû'yet ü i t m a m oluna. Ve mârrü'z-zikr sâhil-i M i r - g û n ' d a bina buyurulan Câmi'-i vâlâ-kıbâb ve ma'bed-i lâtif-i feyz-intisâb ki metâf-ı zâ'irân-ı melâ'ike-i kuds olmağa şâyân ve mesâf-ı sâ'irân-ı ( S . m ) kerrübiyân-ı ins olmağa cesbândır. Bu esnada tûti-i rûh-i arş-pervâz-ı ulvi-siriştleri âşiyân- sâz-ı nüzhet-gâh-ı firdevs-i mu'allâ olan Şeh-zâde-i melek-cenâb m e r h u m ve magfûrun-leh S u l t â n M e h m e d hazretleriyle vâlide-i mâcideleri vâsıla-i rah- met-i ilâh m e r h u m e H ü m â ş â h K a d ı n tayyeb'allâhu mesvâhâ hazretlerinün rûh-i pür-fütûhlarma hibe ve i'tâ ve tahsis ü isdâ' buyurmalarıyle câmi'-i mer k u m u n bâb-ı der-gâhı üzerine merhûmân-ı mumâ-ileyhimânun ism-i sâmileri sebt ü tahrir ve i'kâb-ı salât-ı mefrûzede ve bâ-husûs eyyâm-ı cum'a ve ıydeynde ta'rif-hvân olan kimesne elkâb-ı zahire ve evsâf-ı bâhireleri irâd ile tezyin-i mahfel-i i'tinâ ve i'tibâr ve tenvir-i mecâmi'-i huzzâr idüp saf-beste-i cemâ'at ve ârâste-i ibâdet olan zevâtdan makâm-ı âlîleri bihişt-i câvidân ve mahall ü mevâları nazar-gâh-ı R a h m a n olmağ'içün da'vât-ı seniyye isticlâbına kemâl-i â d â b u iclâb ile kıyam u ihtimam ideler.
2. Z E Y L
Ve M e k k e - i M ü k e r r e m e şerrefeha'llâhu ilâ yevmi'l-ahirede Hazret-i Resûl-i ekrem ve Nebiyy-i m u h t e r e m sall'allâhu aleyhi ve sellem efendimiz hazret lerinün velâdet-i bâhirü's-sa'âdetleri şeref-vukü' bulan makâm-ı âli-i mevlidi'n- nebide M e k k e - i M ü k e r r e m e mücavirlerinden A l â ' i y y e l i H a s a n E f e n d i külli yevmin ale's-sabah hizbu'1-berr ve hizbü'l-bahri ilâ ahirihima tilâvet ve sevabını Ravza-i mutahhara-i sultânu'l-enbiyâ ve rûh-i pür-fütûh-i senedü'1-as- fiyâya ihdâ eyleyüp devâm-ı ömr ü devlet-i hazret-i cihân-dâri da'vât-ı hayriy- yesine muvâzabat eyleye. Ol hidmet-i celile mukabelesinde evkâf-ı hümâyûn-i şehr-yâri mahsûlinden senevi 25 sikke-i hasene ta'yin ve beher sene taraf-ı sal- tanat-ı allyyeden irsal olunan surre-i şerife ile irsal oluna. Ve yine mumâ-ileyh
A l â ' i y y e l i e l - H a c H a s a n E f e n d i o l makâm-ı sa'âdet-irtisâmda külli yevmin salât-ı subhı edadan sonra talibine ulûm-ı nâfi'a ta'lim ü tedris idüp hâsıla olan
ucûr-i cezilesin Ravza-i (S. 115) mutahhara-i Seyyidü'l-enbiyâya ihdâ eyleyüp devâm-ı ömr ü devlet-i hazret-i şehr-yâriye müdâvemet ve muvâzabat eylemek üzere evkâf-ı celîle-i hazret-i h ü m â y û n mahsûlinden senevi 20 sikke-i hasene ta'yin ve kezallk beher sene taraf-ı devlet-i allyyeden irsal olunan surre-i şerife ile irsal oluna.
Ve M e d i n e - i M ü n e v v e r e alâ münevviriha efdalü't-tahiyyede vâki' Ravza-i mutahhara-i Seyyidü'l-enbiyâda ikâd olunmak içün b u n d a n akdem 98 senesinde taraf-ı hümâyûn-i hazret-i hilâfet-penâhiden ihdâ vü irsal kılınup m a - sârifâtı bâ-emr-i hümâyûn vakf-ı hümâyûn defterlerine kayd olunan 200 aded münakkah ve a'lâ şem'-i asel-i kâfûrinün b u n d a n böyle beher sene i'mâli ve ser- sakkâ-yi evvel olanlar ma'rifetleriyle Ravza-i mutahhara-i firdevs-asâya iysâl u takdim ve masârifâtı her neye bâlig olur ise vakf-ı şerif mahsûlinden i'tâ ve zikr olunan 200 aded şem'-i aselün beher adedi birer ukıyye olmak üzere iki yük olup
 s i t â n e ' d e n Ş â m - ı şerife varınca masârif-i nakliyyesi 110 guruş ve Ş a m ' d a n M e d i n e - i M ü n e v v e r e ' y e kadar 260 guruş ve akkâmâna ve sâ'ir avâ'id ve in'âmât (S. 116) 30 guruş ki cem'an 400 guruşa bâlig olup bâlâda muharrere masa rife z a m m birle beher sene 400 m a k t û ' a n nakliyye olarak evkâf-ı celile-i h ü m â y û n d a n tertib ve zikr olunan mumlar sandûklara vaz' ve nakliyye içün meblâg-ı mezbûr 400 guruş surre-i hümâyûn ihracı günü ser-sakkâ-yi evvele teslim ve irsal oluna.
V e B a h r - i S i y a h B o ğ a z ı ' n d a vâki' G a r i b ç e B u r n u v e P o y r a z Li m a n ı v e R u m e l i F e n e r i v e A n a d o l u F e n e r i v e R e v a n c ı k n â m beş aded kal'elerün derûnlarında vâki' câmi'-i şeriflerün vazifeli hademesi olmamakdan nâşi tertib ile edâ-yi salâvat-ı mefrûze olunmaz iken ancak bu evânide kılâ'-ı mez- kûreye nazar-ı inâyet-i cihân-dâri ta'allûk ve müceddeden ihyalarına irâde-i allyye erzâni buyurulmağla cevâmi'-i merkümeye yevmi kırkar akçe vazife ile beş nefer kimesne i m â m ve hati ve y e v m i o n b e ş e r akçe vazife ile beş nefer kimesne müezzin ve yevmionbeşer akçe vazife ile beş nefer kimesne kayyum olup cem'an yevmi350 akçe vezâ'yifün senevisi 1050 guruşa bâlig olup yine cevâmi'-i mezbûre levazımı içün beherine senevi (S. 117) onbeşer ukıyyeden senevi75 ukıyye rûgen-i zeyt ve yine beherine onsekizer ukıyyeden 90 ukıyye şem'-i rûgen ve yine beherine altışar ukıyyeden 30 ukıyye şem'-i aselün a y n i v e cevâmi'-i merküme- n ü n haşir ve kandil ve masârif-i sâ'ire behâları içün dahi senevionbeşer guruş- d a n 75 guruş ber-vech-i maktu' beher sene gurre-i şa'bân-ı ş e r i d e evkâf-ı celie-i h ü m â y û n d a n edâ vü tesli olunmak üzere vezâ'if-i mezkûre hademe-i merkü meye tevcih ve tezkire-i berâtları H a r e m e y n muhasebesinden i'tâ olunmağla beher sene evkâf-ı h ü m â y û n mahsûlinden vakt ü zemâniyle murtezikasına edâ ve tesli oluna. Ve hayrât-ı hasene-i hazret-i ş e h r - y â r i e n olmak üzere M i r - g û n O ğ l u sahasında müceddeden bina ve ihya olunan bir aded çeşme-i lâtife kâ'ide-i mer'iyye üzere bir nefer koruyucu ve hâfız-ı tas ta'yi olunması m u k t a z i o l m a ğ l a y e v m i 5 akçe ile bir nefer koruyucu ve y e v m i 5 akçe ile bir nefer hâfız-ı tas ta'yin
Sayfa kenarında ("400 kuruş" olduğu diğer vakfiye mündericatından anlaşılmağla tashih olundu.) diye bir kayıt vardır.
I. ABDÜLHAMİD VAKFİYESİ VE HAMİDİYE KÜTÜPHANESİ 67