AR-GE

Türkiye’de tarımsal araştırmanın amacı, üretimde verimi, kaliteyi, karlılığı artıracak ve kaynakların sürdürülebilirliğine katkıda bulunacak teknolojileri geliştirmektir (Boyacı, 2005).

Erik konusunda çalışmış ve çalışmakta olan 15 araştırmacıyla anket yapılmıştır. Erik konusunda çalışan araştırmacıların ortalama 45,67 yaşında olduğu ve araştırma tecrübelerinin 19,73 yıl olduğu görülmektedir (Çizelge 6.48). Anket yapılan araştırmacılar araştırma kurumunda isteyerek çalıştıklarını ifade etmişlerdir. Araştırmacılardan 5 tanesi çalıştıkları kurumda aynı zamanda idari görevleri de bulunduğunu belirtmişlerdir. Araştırmacıların 1’i lisans, 4’ü yüksek lisans eğitimi almış; 6’sı Doktor, 1’i Yardımcı Doçent ve 3’ü de Profesör ünvanına sahiptir.

Çizelge 6.48. Araştırma elemanlarının yaşı ve yayım tecrübesi

Araştırmacının Ortalama Standart Sapma

Yaşı (yıl) 45,67 8,02

Araştırma tecrübesi (yıl) 19,73 7,86

Araştırma ve erik konusunda çalışma memnuniyeti sorulmuş ve araştırmacıların memnun olduğu görülmüştür (Çizelge 6.49).

87

Çizelge 6.49. Araştırma elemanlarının araştırma ve erik konusunda çalışma memnuniyeti

Araştırma Erik Sayı (Adet) Dağılım (%) Sayı (Adet) Dağılım (%) Tamamen Memnunum 4 26,67 3 20,00 Çok Memnunum 3 20,00 5 33,33 Memnunum 8 53,33 7 46,67

Pek Memnun Değilim 0 0,00 0 0,00

Hiç Memnun Değilim 0 0,00 0 0,00

TOPLAM 15 100,00 15 100,00

Araştırmacıların % 80’i araştırmacılık konusunda kendisinin yeterli olduklarını; erik konusunda ise % 53,33’ü yeterli olduklarını ifade etmişlerdir (Çizelge 6.50).

Çizelge 6.50. Araştırma elemanlarının erik ve araştırma çalışmalarında yeterlilik durumu

Erik Araştırma Sayı (Adet) Dağılım (%) Sayı (Adet) Dağılım (%) Çok yeterli 1 6,66 3 20,00 Yeterli 7 46,67 9 60,00 Orta 7 46,67 3 20,00 Az yeterli 0 0,00 0 0,00 Yetersiz 0 0,00 0 0,00 TOPLAM 15 100,00 15 100,00

Araştırmacılar en fazla zirai mücadele konusunda bilgi eksikliği hissettiklerini, bunu gübreleme, çeşit, anaç ve budamanın takip ettiğini belirtmişlerdir (Çizelge 6.51).

Çizelge 6.51. Araştırmacıların bilgi eksikliği hissettikleri konular

Önem Sırası Bilgi Eksikliği Olan Konular

1 Zirai Mücadele

2 Gübreleme

3 Çeşit

4 Anaç

5 Budama

Araştırmacılar 1980 yılından bu yana erikle ilgili 35 proje bitirdiklerini ve bunlardan 25’inin yayınlandığını ifade etmişlerdir. Son iki yılda çalıştıkları kurumda ortalama olarak 10 kişiye bilgi verdikleri, ayrıca 6 araştırmacının kurum dışında

88

ortalama 10 köyde, 154 kişiye eğitim verdikleri belirlenmiştir. Erik konusunda araştırma projelerinden elde edilen bilgilerle toplam 5 çiftçi broşürü ve 3 kitap hazırladıklarını ifade etmişlerdir.

Son iki yılda, Tarım İl ve İlçe Müdürlüklerinden ve çiftçilerden, daha çok çeşit seçimi, döllenme problemi, anaçlar ve dikim mesafesi, zirai mücadele, bitki besleme ve muhafaza olanakları konularında sorunlar iletilmiştir.

Araştırmayı olumsuz etkileyen konuların başında; projelere bakanlık ve idare tarafından sağlanan finansman desteğinin yetersiz olması, materyal, işgücü ve personel eksikliği ve bizzat pratiğe yönelik araştırmaların az olması gelmiştir.

Sonuçlanan bir projenin hızla üreticiye ulaştırılabilmesi için; araştırmacı- yayımcı-üretici bağının güçlendirilmesi, araştırma sonuçlarının özellikle demonstrasyon çalışmaları yapılarak, basılı ve görsel yayınlar kullanılarak üreticilere ulaştırılması ve Tarım İl/İlçe Müdürlükleri yayım şubelerinin verimliliklerinin artırılması gerektiği vurgulanmıştır. Türkiye’de erik konusunda yapılan Ar-Ge çalışmalarından bazıları aşağıda verilmiştir.

Erik Çeşit Adaptasyon Denemesi-Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü-Erzincan (2001)

Tokat Ekolojisinde Yetiştirilen Bazı Erik Çeşitlerinin Fenolojik ve Pomolojik Karakteristiklerinin Belirlenmesi-Gaziosmanpaşa Üniversitesi Üniversitesi (1996-1997)

Çarşamba Ovası Can Erik Seleksiyonu Üzerine Bir Araştırma- Ondokuz Mayıs Üniversitesi (2001)

Çarşamba Ovası’ndan Selekte Edilen Bazı Can Erik (Prunus Cerasifera Ehrh.) Tiplerinin Şeftali ve Eriklere Anaç Olarak Kullanılabilirliklerinin Saptanması Üzerine Araştırmalar-Ondokuz Mayıs Üniversitesi (2001)

Saklı Cennet Camili’de Yetiştirilen Yerel Erik ve Kiraz Çeşitleri-Ondokuz Mayıs Üniversitesi (2007)

Tokat Yöresinde Yetiştirilen Bazı Yerli Erik Çeşitlerinin Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerinde Bir Araştırma-Ankara Üniversitesi (1991-1992)

Ankara Koşullarında Bazı Sert Çekirdekli Meyve Türlerinin Etkili Sıcaklık Toplamı İsteklerinin Belirlenmesi-Ankara Üniversitesi (1992-1993)

Hatay Yöresine Uygun Kayısı, Şeftali ve Erik Çeşitlerinin Islahı ve Sert Çekirdekli Meyve Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi-Mustafa Kemal Üniversitesi (2004)

89

Hatay Bölgesinde Bahçe Bitkileri Diversifikasyonu ile Eğitim ve Öğretimin Geliştirilmesi-Mustafa Kemal Üniversitesi (2001)

Papaz Eriği (Prunus Cerasifera Cv. Papaz) Çeliklerinde Iba Teşvikli Adventif Köklenme ve Anatomisi-Ege Üniversitesi (1999)

Dışsatıma Yönelik Japon Grubu Yeni Erik Çeşitlerinin Ülkemizin Değişik Bölgelerine Uyumu Üzerine Araştırmalar-Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü (2007)

Farklı Erik Anaç ve Çeşitlerinin Kurağa Dayanımları Üzerinde Araştırmalar-I- Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü (1999)

Farklı Erik Anaç ve Çeşitlerinin Kurağa Dayanımları Üzerinde Araştırmalar-II- Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü (2001)

Dışsatıma Uygun Japon Grubu Yeni Erik Çeşitlerinin Ülkemizin Değişik Bölgelerine Uyumu Üzerine Araştırmalar (Alata Lokasyonu)-Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü (2006)

Bursa, Kocaeli ve Yalova Yöresinde Prunus Cerassifera Ehrh. Türüne Giren Eriklerin Bazı Anaçlık Nitelikleri Üzerinde Araştırmalar-Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü (2000)

Bazı Erik Anaçlarının Yeşil Çelik ve Odun Çeliği İle Köklendirilmesinde En Uygun Çelik Alma Zamanının Belirlenmesi-Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü (1995)

Eriklerde Tranzschelia Discolor (Fuckel) Tranzschel and Litv.’ ın Neden Olduğu Pas Hastalığının Aydın Yöresinde Yaygınlığı, Bulunma Oranı, Şiddetinin Saptanması ve Kimyasal Savaşım Olanaklarının Araştırılması-Adnan Menderes Üniversitesi (2009)

Japon Grubu (Prunus Salicina L.) Bazı Erik Çeşitlerinin Aydın Yöresindeki Gelişme Durumlarının Belirlenmesi-Adnan Menderes Üniversitesi (2005)

Bazı Erik (Prunus Salicina Lindl., Prunus Domestica L.) Çeşitlerinde Pomolojik Özellikler Arasındaki İlişkiler ve Çeşitlerin Dağılımının Ana Bileşen Analizi İle Belirlenmesi-Akdeniz Üniversitesi (1994)

Eriklerin Kurutulması Üzerine Araştırmalar-Bursa Gıda Kontrol ve Merkez Araştırma Enstitüsü (1981)

Güneşte Meyve-Sebze Kurutma Sisteminin Geliştirilmesi-Bursa Gıda Kontrol ve Merkez Araştırma Enstitüsü (1982)

90

Suda Meyve Konservesi Yapımı Üzerine Araştırmalar-Bursa Gıda Kontrol ve Merkez Araştırma Enstitüsü (1986)