• Sonuç bulunamadı

2. BULGULAR

2.3. Derleme Sözlüğü’nde Tespit Edilen Görevli Kelimeler

2.3.2. Edatlar

barilem, barim, barime, bartı, baylı, bayli, bayliği, baynak, bayri, bayrim, bilekime, bileyki, bolaki, bolayki, boleki, bulakim, bulay, bulayki, meram, nah olsa, ne kötü olsa, oyì, oyìn, oyu, öngücü, öylenci, öyleyşin, yalnuz, yoğusam, yok yoksa, yoñsa, yoñusa kelimeleri tespit edilmiştir.

Yani Sözlükte, yani anlamında kullanılan hom, odu kelimeleri tespit edilmiştir. Yani bağlacının anı, yana, yane (ayne), yāne, yanı, ya'ni varyasyonları da tespit edilmiştir.

Sonuç İfade Eden Kelimeler

Sözlükte, sonuç anlatan ahırısında, ahiri, bikere, bikeremiz, bikes, bikez, bu döne, bu dönüm, engücü, netice, niāyet, nihayet kelimeleri tespit edilmiştir.

Madem/madem Ki

Sözlükte, madem anlamında kullanılan Açan, andan, dimi, haçan, hapnan, medem, meram, oki, veram kelimeleri tespit edilmiştir.

Oysa Sözlükte, oysa anlamında kullanılan halbukısa, katübek, korsan, maraz, melemet, oyūn, oyusa, önsêm, ösen, zere kelimeleri tespit edilmiştir.

Gerçekten, hakikaten Sözlükte, gerçekten, hakikaten anlamında kullanılan asiledden, asiletden, bayā, bayaḫtan, bayakı, bayaktan, bayıdan, bayıdan, cilliyen, cipten, cibeli, elemehere, emeneşken, eremeke, eye, hakget, hayla, haylā, hişer, kirtten, müdem, özden, özekes, sah, seh,sıtgına, surya, tilil, zé, ze, zehe kelimeleri tespit edilmiştir.

bayağdan, bericek, birgünden, çohdandır, çoktanbeli, dibeli, diberi, doğdeşten, düneyinden ötüri, düneyinden buyanni, elgadim, eylik, halberi, hanca, handa, handan, handen, hanı, handan, hanidan, haniden, hanidir, ilik, üskadim kelimeleri tespit edilmiştir.

Değil Edatı Sözlükte, değil edatı görevinde kullanılan ehi, iah, you, yov kelimeleri tespit edilmiştir. Değil edatının daal, deal, deel, degel, déğul, dél, deyel, deyi, diyel, doğul, dol, dögül, döğül, döyü döyül şekillerine de rastlanmıştır.

Onaylama ifade eden, soru formundaki değil mi edat grubu yerine kullanılan ehe, ehi, goma, ha ya, heci, heme, he mi, hici, hiçki, iliya, veram, zere kelimeleri tespit edilmiştir.

Değil mi soru formunun dimi, dēmi şekillerine de rastlanılmıştır.

Evet Anlamı Taşıyan Kelimeler

Sözlükte, evet görevinde kullanılan aha, anca, ancak, ba, bā, bah, bayah, beheli, beli, da, dā, daa, ey, eyva, hah, havar, hayyı, hayyāh, he, hē, hee, hege, heğe, heh, hehe, hek, heki, heñye, hevet, heye, heyek, heyle, heyva, heyyâ, he ya, heyyah, heyye, hı, hıyya, hi, hiya, hiye, hiyya, hiyye, hoyo, hüt, hüüt, hüvt, össön, össün, telas, ya, yah, yooğ, za, zā, zağar, zaha, zahar, zaher, zahér, zârı, zarı, zayer, zear, zehe, zér, zere kelimeleri tespit edilmiştir.

Evet edatının e, é, eh, eet, ehe, ene, evat, evet, iiveti, nevet varyasyonlarına da rastlanılmıştır.

Gibi Sözlükte, gibi görevinde kullanılan billi, bille, biller, davrı, davru, day, görüm, heka sav, savı, seğmilek, tek, teki, yollu kelimeleri tespit edilmiştir. Gibi edatının gibe, gibi, gibil, gimı, gımıl, gimi, gimin, hibi, hibik, kibi, kibik, kibil, kimi, kimin varyasyonlarına da rastlanılmıştır.

Gibi edatının kelime grubu halinde ancılayın, bencéléyin, bencilen, bencileñ, benimsağanı, endüyle, etlikleyin, éttikléyn, ettikleyti, eylece, eylecene, morgelen, onculayın, osoy, öngülle, samansağı, sencileyin, senetmekçe, sıdalı, şaflı, yassıgelen, yassıcagelen, zé, ze, kelimelerine rastlanılmıştır.

İle Edatı İle edatının bulunduğu eleğore, gücele, gücelenberi, gücüle, gücülelen, gücülen, gücüleyin, gücün, gücünen, habbaraber, hıyşer, hişer, küşden, öçürlü, salcaklan,

seniyle, senlen kelimeleri tespit edilmiştir.

İşaret Edatları Sözlükte, işaret etmede kullanılan abele, abu, aha, ahahan, ambah ahn, amba, amburada, amburda, ayu, deeyy, dîda, diya, diyha, hora, önkü, ta, tōra, tōrda kelimeleri tespit edilmiştir.

-A göre -A göre edatının bulunduğu bencileyin, bencilen, bencileñ, bizlik, gāam, gağaz, gam, gama, gaz, geem, geğaz geğez, gelibe, geñaaz, genaz, genezime, genez, ginez, heylim, hırgür, önörem, önsem, öseg, öseng, teemede kelimeleri tespit edilmiştir.

Göre Sözlükte, göre ile aynı anlamda kullanılan koyam kelimesi tespit edilmiştir.

Hayır Sözlükte, hayır anlamında kullanılan aa, aah, abu, abū, ah, annā, belizıbınım, bırttık, bırr, cıbık, cık, cik, go, goh, he ya, hı, hın, ıaa, ıah, ıı, ııh, ın, iah, koh, narasın, tahu, te, tee, to, vā, va, ya, yaa, yaah, yea, yıa, yi, yoğa, yoo, yooğ, yooh, you, yov, ze'e kelimeleri tespit edilmiştir. Hayır kelimesinin hayir, her, heyr şekillerine de rastlanılmıştır.

Kadar Sözlükte, kadar ile aynı görevde kullanılan atlak, çeyin, danı, dāni, danî, dāri, degin, deh, deki, dekili, dekli, dekni, deni, deyin/diyin, eçe, kesim kelimeleri espit edilmiştir.

Kadar edatının gadan, gadana, gadanı, gadar, gadarak, gadarı, gadek, gadırank, garten, gatan, gatarı, gatlak, hakar, hartan, kadak, kadan, katça, katlak, katlı, kederi şekillerine de rastlanılmıştır.

Sözlükte -A kadar kelimesinin geçtiği edat tamlamaları şunlardır: Açasıya, başa, başaca, bayadan, bayağdan, bilesiye, bölenecek, cılla, cilhar, cilis, cilliye, cilp, dace, dañadan, diyeneçek, gelençen, geleneçe, gelişteni, haçanabir, haçana geder, ımmanına kadar, hindiyeçen, öğlenecek, savahacan.

Sözlükte, kadar kelimesinin bulunduğu edat tamlamaları şunlardır: Anca, bilekçe, bidostluk, boyunsıra, bunca, buncak, buncaz, buncâz, buncucah, elli, eysi, odekli, odeni, onca, onculah, şudeki, şugalen, şuncacuh, şuncağaza, şuncıvaz, şuncuvaz, şuvattak, yetelik, yeterge, yetesiye, yetim, yetikle, yetiz, yitelik.

İşte Sözlükte, işte kelimesi ile aynı görevde kullanılan abandır, abu, adır ala, anâ, çak, habu, me kelimeleri tespit edilmiştir.

İşte edatının eşde, eşta, ijde, işte, iştecük şekillerine de Sadece/Yalnız Sözlükte, yalnız sadece anlamında kullanılan bez, cañız, teh

kelimeleri tespit edilmiştir. Yine yalnız edatının yalaguz, yalanız, yalañız, yalanuz, yalgı, yalgız, yalğız, yalhı, yaluñuz, yannız, yannuz şekillerine de rastlanılmıştır.

Başka/Ayrı Sözlükte, başka/ayrı anlamında kullanılan artık, gala, galan, galen, gena, kayrık, kayruḫ, keyir, keyli, māde, öske, özge, özke, savıya kelimeleri tespit edilmiştir. Sözlükte başka edatının başga, başğa şekilleri de tespit edilmiştir.

Peki Sözlükte, peki görevinde kullanılan acar, ba, bā, bah, bayağa bılô, eğ, eh, eha, eyi, ıncı, yahşi kelimeleri tespit edilmiştir. Peki edatının beki, bekit, bekli, bekmi, pekey şekillerine rastlanılmıştır.

Yer-Yön Anlatan Kelimeler

İleri Sözlükte ileri görevinde kullanılan hoñgurü, şeş kelimeleri tespit edilmiştir. İleri edatının irelde şekline de rastlanılmıştır.

Dışarı Dışarı edatının dışa, dışar, dışara, taşkarı şekilllerine rastlanılmıştır.

Doğrultusunda, doğrusunda

Sözlükte yer-yön anlatan, doğrultusunda, istikametinde anlamı veren ağarı, ağrı, ağri, anarı, teri kelimelerine rastlanılmıştır.

-A doğru Sözlükte, istikamet anlatan –A doğru görevinde kullanılan arı, ārı, aşağılak, aykuri, aykuru, bericek, biseelüstü, biseğel, bisēl, bisseal, buyanni, göğelempe, havalak, haylesine, hoñgurü, kabaklayı, teri, tün tün, yokarılak, yokarlak kelimeleri tespit edilmiştir.

Doğru Sözlükte, doğru göreinde kullanılan akur, arkuru, aşşah/aşşağu, oğartma, sarı, tap, ulk, yaha, yönek, zığlam, zoypuru kelimeleri tespit edilmiştir.

Yukarı Sözlükte, yukarı görevinde kullanılan başgari, başyukarı, başşuharı, başyoharı, tikine ünkürü kelimeleri tespit edilmiştir. Yukarı edatının oharı, okarı, övge, yoharı, yokar, yokarılak, yokarlak, uhari, şekillerine rastlanılmıştır.

Aşağı Sözlükte, aşağı görevinde kullanılan başaşşağı kelimesi tespit edilmiştir. Aşağı edatının aşağılak şekline rastlanılmıştır.

Soru Edatı Sözlükte soru edatının bulunduğu edat grubu halinde alasan, eni, gennez mi, hayle mi, nine mi, özden mi, sıskı mı kelimeleri tespit edilmiştir.

mI soru edatının düşmesi ile soru anlamını kaybetmeyen allahise, almemyo, bakıpbamınğ, bili, ēhé, elē, essah, esseh, eya, hade, he ya, ilā, leği, olumun, vaa kelimeleri tespit edilmiştir.

Kuvvetlendirme Edatı

Sözlükte, kuvvetlendirme edatları olarak kullanılan belke, bilen, dahı, file, ki, kin, öge, ta kelimeleri tespit edilmiştir.

Doğrulama Edatı Sözlükte, doğrulama ifade eden hoynu edatı tespit edilmiştir.

Uyarma Edatı Sözlükte, uyarma ifade eden imi edatı tespit edilmiştir.

Beraber/Birlikte Sözlükte beraber anlamında kullanılan bilece, bilegene, birgeley kelimeleri tespit edilmiştir. Beraber kelimesinin bābā, baraba, barabā, bilabar, bilevar, birabar şekilleri de tespit edilmiştir.

Birlikte anlamında kullanılan bile kelimesi tespit edilmiştir.

Birlikte edatının bulunduğu edat grupları ise şunlardır:

Görlengöp, habbaraber, hamaköçek, heften, hepcek, horhop, ürümköçek.

-A karşı Sözlükte –A karşı anlamında teri kelimesi tespit edilmiştir.

-A rağmen Sözlükte –A rağmen anlamında bireği kelimesi tespit edilmiştir.

Benzer Belgeler