Bilgi teknolojilerinin toplumlar üzerinde çeşitli etkileri bulunmaktadır. Teknolojinin toplumda yaygınlaşması ve kullanılması değişimi kaçınılmaz duruma getirmiştir. Eğitimin esas hedeflerinden bir tanesi, halkın gereksinimleri göz önünde tutarak gençleri yetiştirmektir. Bununla birlikte bilginin tüm inceliklerini dikkate alarak eğitilmek isteyen bireyleri yetiştirmek zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Eğitilmeye hazır kişiler bilgiye nasıl sahip olacağının, sahip olduğu bilgiyi nasıl değerlendirip, düzenleyip, sunacağını iletişim yetenekleriyle bütünleşik bir hale getirmesi gerekir (Bal, 2002). Buna bağlı olarak eğitim veren kişilerinde bu yetenek ve ön görüşlere sahip olması kaçınılmazdır. Kompleks ve yarışmacı bir dünyada yaşayan insan, yaşamını sürdürebilmek ve varlığını devam ettirebilmek kendine yettiğini düşündüğü derecede ve özellikte bilgiye ulaşabilmeli ve bu ulaştığı bilgiyi kullanabilmelidir. Kısacası bilgiye hakim olmalıdır. Bu durumda yaşanabilecek en önemli problem bilginin hangi yolla elde edileceği, nasıl dağıtılacağı ve nasıl korunacağıdır. Bunun birlikte aşırı bilgi ile karşı karşıya kalan birliklerde bu sorun daha da önem kazanmaktadır. Bilgi teknolojileri eğitim sürecinin geliştirilmesinde de önemli rol oynamaktadır (Akkoyunlu, 1995).
Tüm ulaşılabilen bilginin hazırlanmasında, düzenlenmesinde, depolanmasında, internet teknolojileri sayesinde bir yerden bir yere aktarılmasında ve bilgiden faydalanmak isteyen bireylerin görüşüne sunulmasında faydalanılan ve bilgisayar
teknolojilerini de kapsayan bütün teknolojiler bilgi teknolojisi olarak
değerlendirilmektedir.
8
toplumu olarak düşünülmektedir. Bu düşünce değişik alanlar ve bilim adamları tarafından tartışmaya açık bir konu olmasına rağmen, genel yapı olarak kabul görmüştür. Gelişen bir yapı içinde olduğumuzu düşündüğümüzde yeni teknolojik araçlara ihtiyaç duyan ve bu hızlı gelişime yol açan toplumsal yapıdaki değişim nitelikleri büyük oranda gelişmiştir. Buna ek olarak bilim ve teknolojinin etkisiyle siyasi alanda, sosyal hayatın devamı için toplumlar arası bütünleşmede, ekonomik alanda uluslararası örgütlenme ve rekabet açısından büyük gelişimler kaydedilmiştir (Tor ve Erden, 2002).
Günümüzde teknolojinin gelişmesi ve gelişmeye devam etmesi, bilginin de kendini sürekli güncelleyip ilerlemesini ve yaygınlaşmasını sağlamıştır. Böylece eğitim alanında da yeniden güncellemeler yapılmasını gerektirmiştir. Ulusal seviyede raporlar incelendiğinde özellikle 1980’lerden itibaren teknolojinin sürekli gelişmesine bağlı olarak ve bulunduğumuz yüzyıla uyum sağlamak için, günümüze uygun bireyler yetiştirmekten bahsedilmiştir. Bilgiyi benimseyen bir milletin orataya çıkarılmasına yönelik, 1983 yılında Amerika’da yayınlanan bir raporda eğitim reformunun gerekliliği sunulmuştur (Çepni, 2005). Geleneksel eğitim-öğretim yerlerinin kişilerin eğitim için temel yerler olduğunu ama ömür boyu öğrenen bireyler yetiştirilmesine imkân sunmadığı belirtilmiştir. Bu yüzden bir bireyin sürekli eğitimini sağlamak, gelişimini yaşamı boyunca devam ettirmek için yaşadıkları ev ve çalıştıkları iş yerleri, sanat ile alakalı yerler, kütüphaneler, müzeler ve bilimi halka anlatmak için kurulmuş tüm yerler öğrenen toplumun ortaya çıkarılmasında önemli yerler olduğu ortaya konulmuştur.
Bu sistemi uygulayan, öğrenmeye açık ve tek bir eğiticinin verdiği bilgilerin ışığı altında kalmayan, sürekli kendini geliştirip klasik yapıda verilen eğitimden daha fazlasına sahip olmak isteyen bireyler olarak ortaya çıkmaktadır. Öğrenci, ilgilendiği konuda farklı kaynakları kullandığı için öğrenmenin odak noktasında yer almaktadır. Bilginin sürekli güncellenmesi ve kendisini geliştirmesinden dolayı birey öğrendiği bir bilgiyi başka bilgilere bırakmak zorunda kalmaktadır. Bu yüzden bilgiden beslenen bu çağda birey sürekli kendini yeni bilgilere açık bırakıp bilgilerini güncellemelidir bu da sürekli öğrenen bireyler olmasını gerektirir. Hayatımız boyunca bilgi almak için; ihtiyaç duyulan bilginin bulunması, sonuçları incelenmesi,
güncellenmesi ve uygulanması yeteneklerinin kazanılmasını zorunlu
9
Bir bireyin bilgiyi aktif olarak öğrenmesi için katılımını sağlamak için bazı aşamalar vardır. Bu aşamaları ifade etmek için birkaç madde bulunmaktadır; (Altın, 2009)
i. Bilgiye ihtiyaç olduğunun farkına varılması
ii. Bir problem ya da konuyu çözmeye çalıştığında, ihtiyaç duyulan bilginin tespit edilmesi
iii. İhtiyaç duyulan bilginin bulunması ve değerlendirilmesi iv. Bu bilginin analiz edilip incelenmesi
v. Sözü edilen problem ya da aşamada bu bilginin etkin olarak kullanılması. Yeni teknolojilerle birlikte sağlanan yüksek hız, bilgi artışına neden olmuştur. Tüm bu değişimler elektronik teknolojinin gelişmesine bir sonucu olarak değerlendirilmektedir. Diğer bir ifadeyle, bilginin elde edilmesinde ve kullanımında mekanik araçlardan elektronik araçlara geçiş yapılmıştır. Bilginin varlığı artık bütün alanlar için vaz geçilmez durumdadır. İnsanlar eğitimleri için bilgi ve iletişim teknolojisi araçlarının daha çok kullanmaya başlamışlardır ve eğitim için insanların karşı karşıya gelmesi ortadan kalkmıştır. Bununla birlikte bir sınıf ya da bina ortamında bulunma zorlukları giderilmiş ve çok ortamlı eğitim sayesinde tüm dünya artık bir eğitim kurumu haline gelmiştir (Özgü, 1996).
Eğitimin amaçlarından birisi, bireyi toplumun gereksinimleri çerçevesinde yetiştirmektir. Bundan dolayı; bir bireyi yetiştirirken bulunduğun yüzyılın getirdiği bilgi kapsamına uygun olarak gerçekleşmelidir. Bu aşamada eğitim sisteminin varoluş sebebi olan kişilere bilgiyi meydana getirmek için materyalleri sunarak insanların bilgiye ulaşmalarında katkı sağlamaktır.
Günümüzde hızla gelişen bilim ve teknoloji bir taraftan eğitimin “görev alanını” genişletirken, diğer taraftan eğitim için hem yeni ihtiyaçlar meydana getirmekte hem de yeni imkânlar sunmaktadır. Eğitim teknolojisi eğitimin nitelikleri ile eğitim yöntemleri arasında bir bağlılık sağlayan bir disiplindir. Böylece eğitim yöntemlerinin gelişmesine olanak sağlar. Bilimin gelişmesi ve eğitimde teknolojinin gelişimi, uygulama boyutunda ilerlemesi ve birbiri arasındaki ilişkisi son derece önemlidir. Bu boyut öğrenciyi yetiştirmede ana boyutu meydana getirmektedir ve öğrencilerin yeteneklerinin gelişimini sağlamaktadır(Akyol, 2006). Bunun nedeni birey aldığı eğitim ile ihtiyaç duyduğu bilgileri öğrenmekte ve bu bilgileri istediği alanda kullanma ve gelişimini sağlamak zorundadır.
10
Bu yüzden eğitim yöntemlerini kullanmaya yönelik çalışmalar ile bilimsel boyutların arttırılması ve bireylerin bu aşamada aktif rol almalarını sağlamak esas alınmalıdır. Bunun nedeni eğitimin uygulama boyutu bilim ve işlevsel olarak yapılandırılan teknolojinin yaşama geçirilmesi anlamıyla üretim, ekonomik yapılanma, çalışma yaşamı ve meslek boyutunu kapsamaktadır(Alkan, 2005).
Hazırlanış amacı eğitime katkı sağlamak olsun ya da olmasın internet üzerindeki çoğu kaynak eğitim ve öğretim etkinliklerinde kullanılabilir. Ticari amaçlı hazırlanmış olan siteler de eğitim amacıyla ders etkinliklerinde kullanılabilir. Örneğin bilgisayar donanım birimlerinin işlendiği derste öğrencilerden farklı iki bilgisayarı fiyat ve kalite olarak karşılaştırmalarının istendiği bir etkinlik düzenlenirse öğrenciler bu etkinliği, bilgisayarlarla ilgili verileri çevrimiçi bilgisayar satışı yapan sitelerden derleyerek gerçekleştirebilirler(Karaman ve Karakuzu, 2006). Günümüzde hızla artış gösteren internet kullanımının web siteleri üzerinden yapılan web tabanlı eğitimi de yaygınlaştıracağı açıktır(Akçakaya ve Tanrısever, 2007). Eğitimden sağlığa her alanda kendine yer bulan bilişim teknolojileri, özellikle web tabanlı eğitim uygulamalarıyla hem kendinin gelişmesine imkân sağlamakta hem de eğitim uygulamalarında yer ve zaman kavramlarını ortadan kaldırarak insanlara eğitim hizmeti sunmaktadır. Bilişim teknolojilerindeki bu gelişime paralel olarak “uzaktan eğitim” kavramı birçok ülke, üniversite ve eğitim kuruluşu için önem arz etmektedir. Birçok ülkenin kalkınma politikasında yer alan, buna ek olarak birçok üniversite ve eğitim kuruluşu da web tabanlı eğitim uygulamalarıyla geniş kitlelere hitap etme yarışındadır.