Doğru Yanıt Farkı (DYF)

3.1.2.1. Tanımı

Öğrencilerin sorulara verdikleri cevapların doğru, yanlış ve boş olarak üç kategoride

değerlendirilmesidir.

3.1.2.2. Amacı

Öğrencilerin soruları yanıtlama başarısını sorulara verdikleri doğru, yanlış ve boş

yanıtlara göre belirlemek amacıyla oluşturulmuştur.

3.1.2.3. Önemi

YGS sonucundan elde edilen ham doğru, yanlış ve boş verisinin ÖSYM’nin uygulamış

olduğu 4 yanlış yanıtın 1 doğru yanıtı götürmesi uygulamasına boş yanıtlarında

etkisinin ilave edilerek kullanılmasını sağlamaktadır. Yanlış yanıtlar; işlem hataları,

bilgi eksikliği, yanlış anlama veya rastgele atmaktan kaynaklandığı için doğal olarak

öğrencinin soruları yanıtlama başarısına negatif etkisi bulunmaktadır. Boş yanıtlardan

ise öğrencinin soruyu doğru yanıtlamak için yeterli bilgisinin olmadığı veya sınav

süresini yetiştiremediği anlaşılmaktadır. Bu iki durum da öğrencinin soruları

cevaplama başarısına negatif etki olarak değerlendirilmektedir.

3.1.2.4. Okul performansına etkisi

Bu faktör, okul performansıyla verilen katsayı oranında doğrusal olarak ilişkilidir. Bir

okulun okul doğru cevap oranı fark faktörünün yüksek olması okul performansını

pozitif yönde etkilemektedir. Tersi durumda da okul performansını negatif yönde

etkilemektedir.

3.1.2.5. Okul performansı üzerindeki ağırlığı

Bu faktöre okul performansı üzerinde %15 oranında ağırlık belirlenmiştir. Bu ağırlık

belirlenirken diğer faktörler de göz önünde bulundurulmuş, okul performansını diğer

faktörlerin önüne geçecek şekilde aşırı derecede etkilememesi amaçlanmıştır.

3.1.2.6. Gerekli olan veriler

Bu faktörü hesaplamak için bir okuldaki her adayın YGS’de doğru, yanlış ve boş

olarak yanıtladığı soru sayıları gerekmektedir. Ayrıca gruplama yapabilmek için

adayların okul, okul türü, okul kolu, şehir ve bölge bilgilerine de ihtiyaç

duyulmaktadır.

3.1.2.7. Ölçüm yöntemi ve ölçülebilirliği

Bu faktör tamamen YGS’nin sayısal verilerinden yararlanılarak hesap edilmektedir.

Bir okuldaki tüm öğrencilerin doğru, yanlış ve boş sayısı verilerinde herhangi bir

eksiklik olmadığı müddetçe hesaplanabilmektedir.

YGS’de soruları yanıtlamak için sınırlı bir süre bulunduğundan öğrenciler soruları

doğru yanıtlamanın yanında bu işlemi zamana karşı bir yarış içerisinde

gerçekleştirmektedirler. Doğru yanıtlar ödüllendirilirken yanlış yanıtlar

cezalandırılmaktadır. Bu faktörde yanlış yanıtlara ilave olarak boş yanıtlar da yanlış

yanıtların yarısı oranında cezalandırılmaktadır. YGS’de her bir sorunun biri doğru

olmak üzere beş farklı seçeneği bulunmaktadır. Bu durumda öğrencinin doğru yanıtı

atarak bulma ihtimali 0,2 dir. Bu değer yanlış yanıtlar için katsayı olarak

kullanabilir. Boş yanıtlar için de bu değerin yarısı yani 0,1 değeri kullanılabilir. Bu

durumda DYF faktörü sorulara verilen doğru, yanlış ve boş yanıtların farklı

katsayılarla çarpılıp ortalaması alınarak hesaplanabilir. Tablo 3.4.’te bu gruplar ve

katsayıları verilmiştir.

Tablo 3.4. Sorulara verilen yanıtların değerlendirilmesi ve katsayıları

Yanıt Açıklama Katsayı

Doğru (D) Öğrencinin doğru yanıt sayısı +1,00

Yanlış (Y) Öğrencinin yanlış yanıt sayısı -0,20

Boş (B) Öğrencinin boş yanıt sayısı -0,10

Sorulara verilen doğru yanıtlar pozitif katsayı ile ödüllendirilirken yanlış ve boş

yanıtlar negatif katsayı ile cezalandırılmaktadır. Bir öğrencinin DYF değeri Denklem

(3.7)’de verilen şekilde hesaplanabilir. YGS’de öğrencilerin cevaplaması gereken

toplam 160 soru bulunmaktadır. Dolayısıyla bu hesaplamaya göre DYF değeri

soruların tamamının doğru veya yanlış yanıtlanması durumuna göre 160, 32

aralığında değişebilir.

1,00 0,20 0,10 (3.7)

Bir öğrencinin DYF değerini hesapladıktan sonra okulun ortalama DYF değeri

Denklem (3.8)’deki gibi hesaplanabilir. Dikkat edilirse burada doğrudan sınavsız

geçişe başvuran öğrenciler ( ) sınava katılmadıkları için hesaplamaya dâhil

edilmemiştir.

DYF ^∑ N ∑ N , j k, m, n, o (3.8)

Buradan elde edilen DYF ortalamaları diğer tüm faktörlerde olduğu gibi OBE

içerisinde kullanılabilmesi için normalizasyon işlemi gerekmektedir. DYF değerleri

Denklem (3.4)’e göre normalize edilerek (DYFN) 0, 1 aralığına getirilmiştir.

3.1.2.8. Literatürde doğru yanıt farkının okul performansını etkileyen unsur

olduğuna yönelik bulgular

Literatür incelendiğinde çoktan seçmeli sınavların değerlendirilmesinde doğru ve

yanlış cevapların nasıl kullanılacağı konusunda ortak bir görüş bulunmamaktadır. Bazı

sınavlarda sadece doğru yanıtlar (number right scoring - doğru sayısı ile puanlama)

göz önünde bulundurulurken bazılarında yanlış yanıtlar (negative marking - olumsuz

not verme) cezalandırılarak değerlendirmeye katılmaktadır (Espinosa ve Gardeazabal,

2010). Doğru sayısı ile puanlama yönetiminde öğrencilerin doğru cevabı bildikleri için

mi yoksa atarak mı yanıtladıkları en büyük sorundur. Atarak verilen cevaplar testte

rastsallık faktörü oluşturmakta ve bu durumda testin güvenilirliği ve geçerliliği

azalmaktadır. Olumsuz not verme yöntemiyle öğrencilerin atarak yanıt verme arzuları

kırılmakta ve öğrencinin yeteneği daha iyi belirlenerek testin geçerlilik ve

güvenilirliğinin artması beklenmektedir. Ancak uygulama sonucunda çok daha farklı

problemler ortaya çıkmıştır. Bu yöntemin kullanılmasıyla öğrencilerin ilgili alandaki

bilgisinden ziyade yanıtlama stratejileri ve risk alma davranışlarının ölçüldüğü ileri

sürülmektedir. Diğer bir yaklaşım ise geriye dönük düzeltme (retrospective correcting)

yöntemidir. Bu yöntemde boş yanıtlar yanlış yanıt olarak değerlendirilmektedir.

Böylece öğrenciler doğru yanıtını bilmese bile her soruyu cevaplamaya

zorlanmaktadır. Daha sonra öğrencilerin attıkları sorular için düzeltme işlemi

yapılmaktadır (Lesage ve ark., 2013). Traub ve ark. (1969) yanlış yanıtları

cezalandırmak yerine boş yanıtlara puan vererek öğrencilerin soruları atmadan

yanıtlamalarını ödüllendirmişlerdir.

Mevcut ÖSYS’de olumsuz not verme yaklaşımı kullanılarak yanlışların doğruları

götürdüğü bir yöntem uygulanmaktadır. Doğru yanıt farkı faktöründe yanlış yanıtların

yanı sıra boş yanıtların da cezalandırılarak test sonuçlarını olumsuz etkilemesi söz

konusudur. Ancak boş yanıtlar öğrencinin puanını yanlış yanıtlardan daha az

etkilemektedir. Literatürde bu tür bir yaklaşıma rastlanmamıştır.