Doğal Dişlerin Toplanması

Çalışmamız, Kırıkkale Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Pedodonti Anabilim Dalı’nda in vitro olarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmamızda iki farklı teknikle uygulanan üç farklı kompozit rezin materyalin mikrosızıntısının değerlendirilmesi için 90 adet insan molar dişi kullanılmıştır. Araştırmamızda kullanılan tüm dişler Kırıkkale Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ağız Diş ve Çene Cerrahisi Anabilim Dalı’na başvuran ve diş çekimi endikasyonu bulunan hastalardan elde edilmiştir. İşlem öncesinde tüm hastalara bilgilendirilmiş onam formu okutularak, kabul ettiklerine dair yazılı onamları alınmıştır. Yeni çekilmiş insan molar dişleri, çekimi hemen takiben sert ve yumuşak doku artıkları uzaklaştırıldıktan sonra lastik/fırça ve pomza patı ile temizlenmiş ve ışık mikroskopu altında 20X büyütme ile incelenerek, minede çürük, gelişimsel defekt, çatlak ve kron ve kök yüzeylerinde çekim travması tespit edilen dişler çalışma dışında bırakılmıştır. Araştırmaya dahil edilen dişler (n=90) deneyler yapılana dek +4ºC’de her hafta yenilenen distile su içerisinde saklanmıştır.

51 3.3. Örneklerin Hazırlanması

Bu in vitro çalışmada; molar dişlerine açılan standart Sınıf I kavitelerin;

konvansiyonel teknik ve stamp tekniği kullanılarak; bir nanofil kompozit (Filtek™

Ultimate Universal Restoratif; 3M ESPE, St. Paul, MN, USA), bir enjekte edilebilen kompozit (G-ænial Universal Injectable; GC Corporation, Tokyo, Japan) ve bir bulk fill kompozit (Filtek™ One Bulk Fill Restoratif; 3M ESPE, St. Paul, MN, USA) rezin materyal ile yapılan restorasyonların mikrosızıntı değerlerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Çalışmamızda mikrosızıntı değerlerine ek olarak, kullanılan teknik ve materyallerin süre bazında anlamlı bir fark oluşturup oluşturmadığı da araştırılmıştır.

Bu çalışmada restoratif materyal olarak G-ænial Universal Injectable ve Filtek™ Ultimate Universal Restoratif tabakalama tekniği ile; Filtek™ One Bulk Fill Restoratif ise tek tabaka halinde kullanılmıştır. Üretici firmaların önerileri doğrultusunda G-ænial Universal Injectable, G-Premio Bond (GC Corporation, Tokyo, Japan) ile; Filtek™ Ultimate Universal Restoratif ve Filtek™ One Bulk Fill Restoratif ise Single Bond Universal (3M ESPE, St. Paul, MN, USA) universal adeziv sistemleriyle selektif-etch tekniği kullanılarak uygulanmıştır (Çizelge 3.1.).

Çalışmada kullanılan adeziv sistemler Şekil 3.1.’de, restoratif materyaller Şekil 3.2.’de, kimyasal içerikleri ise Çizelge 3.2.’de yer almaktadır.

Yapılan power analizine göre çalışmamıza 90 adet molar diş dahil edilmiştir.

Gruplarda birinci, ikinci ve üçüncü molar dişlerin mümkün olduğu kadar eşit sayılarda bulunmasına dikkat edilmiştir. Dişler konvansiyonel teknik ve stamp tekniği uygulanmak üzere 2 ana gruba; ardından her grup, 3 farklı kompozit rezin materyalle restore edilmek üzere 3 alt gruba (n=15) rastgele ayrılmışır. Stamp tekniği uygulanacak grupta, manipülasyonu kolaylaştırmak amacıyla, üretici firma önerileri doğrultusunda restore edilecek dişin mezialine ve distaline fantom dişler gömülerek alçı model hazırlanmıştır.

52

Dişlere 4 mm derinlikte, meziodistal ve bukkolingual olarak 4 mm genişlikte standardize Sınıf I kaviteler açılmıştır (Şekil 3.3.). Kaviteler, su soğutma altında aerotör ve silindirik elmas fissür frez yardımıyla açılmış, kavite boyutları periodontal sond ile ölçülmüştür. Her 10 dişte bir, kullanılan frez yenisi ile değiştirilmiştir.

Tüm gruplarda ilk aşama olarak mineye selektif-etch tekniği ile 15 sn süreyle

%37’lik fosforik asit jel (Panora 200, Imicryl, Türkiye) (Şekil 3.4.) uygulanmış;

ardından 30 sn boyunca hava-su spreyi ile yıkanmış ve 5 sn boyunca hava ile kurutulmuştur.

Çizelge 3. 1. Çalışma gruplarının şematik görünümü

 Grup 1A: Filtek™ Ultimate Universal Restoratif (3M ESPE, St. Paul, MN, USA) - Konvansiyonel Teknik (n=15): Üretici firmanın talimatlarına uygun şekilde Single Bond Universal (3M ESPE, St. Paul, MN, USA) dişlerin mine

53

ve dentin yüzeylerine uygulandıktan sonra 5 sn hava ile kurutulmuştur.

Ardından LED ışık kaynağı (Monitex, BlueLEX LD-M1, Taipei, Taiwan) ile 10 sn polimerize edilmiştir. Filtek™ Ultimate Universal Restoratif 2 mm’lik tabakalar halinde kaviteye uygulanmış ve her bir tabakanın 10 sn süreyle LED ışık kaynağı ile polimerize edilmesi ile dişler restore edilmiştir.

 Grup 1B: G-ænial Universal Injectable (GC Corporation, Tokyo, Japan) - Konvansiyonel Teknik (n=15): Üretici firmanın talimatlarına uygun şekilde G-Premio Bond (GC Corporation, Tokyo, Japan) dişlerin mine ve dentin yüzeylerine uygulandıktan sonra 5 sn havayla kurutulmuştur. Ardından LED ışık kaynağı ile 10 sn polimerize edilmiştir. G-ænial Universal Injectable 2 mm’lik tabakalar halinde kaveye uygulanmış ve her bir tabakanın 10 sn süreyle LED ışık kaynağı ile polimerize edilmesi ile dişler restore edilmiştir.

 Grup 1C: Filtek™ One Bulk Fill Restoratif (3M ESPE, St. Paul, MN, USA) – Konvansiyonel Teknik (n=15): Üretici firmanın talimatlarına uygun şekilde Single Bond Universal dişlerin mine ve dentin yüzeylerine uygulandıktan sonra 5 sn havayla kurtulmuştur. Ardından LED ışık kaynağı ile 10 sn polimerize edilmiştir. Filtek™ One Bulk Fill Restoratif 4 mm’lik tek tabaka halinde kaviteye yerleştirildikten sonra LED ışık kaynağı ile 20 sn polimerize edilmiştir.

 Grup 2A: Filtek™ Ultimate Universal Restoratif (3M ESPE,St. Paul, MN, USA) - Stamp Tekniği (n=15): Stamp tekniği uygulamak amacıyla, dişlere standardize Sınıf I kaviteler açılmadan önce EXACLEAR (GC Corporation, Tokyo, Japan) (Şekil 3.5.) ile okluzal indeks oluşturulmuştur. EXACLEAR ilgili dişin okluzal yüzeyini kapladıktan sonra ölçü maddesinin sertleşmesi beklenmiş ve ölçü maddesi diş yüzeyinden nazikçe çıkarılmıştır (Şekil 3.6.).

Dişin kavite preparasyonu tamamlanıp restore edilene kadar, elde edilen indeks muhafaza edilmiştir. Kavite preparasyonunun ardından, üretici firmanın

54

talimatlarına uygun şekilde Single Bond Universal dişlerin mine ve dentin yüzeylerine uygulandıktan sonra 5 sn havayla kurutulmuştur. Ardından LED ışık kaynağı ile 10 sn polimerize edilmiştir. Filtek™ Ultimate Universal Restoratif 2 mm’lik tabakalar halinde kaviteye uygulanmış, her bir tabaka 10 sn süreyle LED ışık kaynağı ile polimerize edilmiştir. Son katman olarak uygulanan kompozit rezin materyal polimerize edilmeden önce, kavite preparasyonu öncesi elde edilen okluzal indeksin diş üzerine orijinal anatomik pozisyonda yerleştirilmesi, sıkıca bastırılması ve hem bu pozisyondayken hem de indeks çıkarıldıktan sonra LED ışık kaynağı ile 10 sn polimerize edilmesi ile dişler restore edilmiştir.

 Grup 2B: G-ænial Universal Injectable (GC Corporation, Tokyo, Japan) - Stamp Tekniği (n=15): Stamp tekniği uygulamak amacıyla, Grup 2A’da anlatıldığı şekilde okluzal indeks oluşturulmuştur. Kavite preparasyonunun ardından, üretici firmanın talimatlarına uygun şekilde G-Premio Bond dişlerin mine ve dentin yüzeylerine uygulandıktan sonra 5 sn havayla kurutulmuştur.

Ardından LED ışık kaynağı ile 10 sn polimerize edilmiştir. G-ænial Universal Injectable 2 mm’lik tabakalar halinde tabakalama tekniği ile uygulanmış, her bir tabaka 10 sn süreyle LED ışık kaynağı ile polimerize edilmiştir. Son katman olarak uygulanan kompozit rezin materyal polimerize edilmeden önce, kavite preparasyonu öncesi elde edilen okluzal indeksin diş üzerine orijinal anatomik pozisyonda yerleştirilmesi, sıkıca bastırılması ve hem bu pozisyondayken hem de indeks çıkarıldıktan sonra LED ışık kaynağı ile 10 sn polimerize edilmesi ile dişler restore edilmiştir (Şekil 3.7.).

 Grup 2C: Filtek™ One Bulk Fill Restoratif (3M ESPE, St. Paul, MN, USA) - Stamp Tekniği (n=15): ): Stamp tekniği uygulamak amacıyla, Grup 2A’da anlatıldığı şekilde oluzal indeks oluşturulmuştur. Kavite preparasyonunun ardından, üretici firmanın talimatlarına uygun şekilde Single

55

Bond Universal dişlerin mine ve dentin yüzeylerine uygulandıktan sonra 5 sn havayla kurutulmuştur. Ardından LED ışık kaynağı ile 10 sn polimerize edilmiştir. Filtek™ One Bulk Fill Restoratif 4 mm’lik tek tabaka halinde kaviteye yerleştirildikten sonra, kavite preparasyonu öncesi elde edilen okluzal indeksin diş üzerine orijinal anatomik pozisyonda yerleştirilmesi, sıkıca bastırılması ve hem bu pozisyondayken hem de indeks çıkarıldıktan sonra LED ışık kaynağı ile 20 sn polimerize edilmesi ile dişler restore edilmiştir.

Stamp tekniği uygulanan grupta indeks çıkarılıp, okluzal anatomi kontrol edildikten sonra; konvansiyonel teknik uygulanan grupta ise uygun morfoloji sağlandıktan sonra bitirme ve polisaj işlemleri üretici firmaların önerileri doğrultusunda tamamlanmıştır.

Restoratif prosedür uygulanırken kullanılan teknik ve materyal seçiminin süre bazında anlamlı bir fark oluşturup oluşturmadığının tespiti amacıyla, tüm gruplarda;

kavite preparasyonlarının tamamlandığı andan, bitirme ve polisaj işlemlerinin tamamlandığı ana kadar geçen süre dijital bir kronometre ile ölçülüp kaydedilmiştir.

Şekil 3. 1. Çalışmamızda kullanılan adeziv sistemler

56

Şekil 3. 2. Çalışmamızda kullanılan kompozit rezin materyaller

Şekil 3. 3. Örneklere uygulanan 4 mm derinlik, meziodistal ve bukkolingual olarak 4 mm genişliğe sahip standart sınıf I kavite preparasyonu

57

Şekil 3. 4. Çalışmamızda kullanılan %37 fosforik asit jel

Şekil 3. 5. Çalışmamızda kullanılan şeffaf polivinilsiloksan ölçü materyali

58

Şekil 3. 6. ’Stamp Tekniği’ uygulanmak üzere elde edilen okluzal indeks

Şekil 3. 7. G-ænial Universal Injectable’ın stamp tekniği ile uygulanma adımları

(A: %37 fosforik asit jel ile selektif - etch uygulama aşaması; B: Mine ve dentin yüzeylerine adeziv sistem uygulama aşaması; C: Kaviteye G-ænial Universal Injectable’ın uygulanma aşaması; D: Okluzal indeks üzerinden kompozit rezinin polimerizasyonu; E: Örneğin indeks çıkarıldıktan hemen sonraki görüntüsü; F:

Örneğin bitirme ve polisaj işlemleri tamamlandıktan sonraki görüntüsü)

59

Çizelge 3. 2. Çalışmada kullanılan materyallerin kimyasal içerikleri