Difüzyon Katsayılarının Özeti 57

Çok sayıda toprak tipinde birçok organik ve inorganik kimyasal için difüzyon katsayıları ile ilgili literatürde çok geniş bir veritabanı mevcuttur. Bu veriler çok çeşitli test ve test metotları kullanılarak elde edilmiştir. Bu nedenle sonucun elde edilmesinde hangi tip testin kullanıldığının bilinmesi önemlidir. Çeşitli kimyasal türleri için efektif difüzyon katsayıları Çizelge 3.8, Çizelge 3.9 ve Çizelge 3.10’da verilmiştir.

Çizelge 3.8 Difüzyon katsayıları tablosu (Foose, 1997) Kimyasal Toprak _Sistemi Ölçüm Tür Form Değer

D* x 10–6 _cm2_/sn Referans 36_Cl– _{Kum HC Self D} Oτ 5.6 Clarke ve Graham (1968) 36_Cl– _{Toprak HC Self D} Oτ 7.1 Clarke ve Graham (1968) 36_Cl– _{Kil HC Self D} Oτ 6.1 Clarke ve Graham (1968)

36_Cl– _{Kum – Bentonit HC Tuz D}

Oτ 7.0 – 10 Gillham vd. (1984)

Cl– Siltli Kil Toprak;

Kumlu Toprak HC Ters DOτ 1.6 – 4.4 Barraclough ve Tinker ₍₁₉₈₁₎

Cl– _{Siltli Kil CCC Tuz D}

Oτ 6, 10 Crooks ve Quigley (1984)

Cl– _{Killi Toprak CDC Tuz D}

Oτ 5.7 – 6.3 Rowe vd. (1988)

Cl– _{Kaolinit SRDC Tuz D}

Oτ 4.4 – 10 Shackelford (1988)

Cl– Kil Toprak SRDC Tuz DOτ 1.5 – 4.7 Shackelford (1988)

Br– Siltli Kil Toprak;

Kumlu Toprak HC Ters DOτ 3.7 – 6.4 Barraclough ve Tinker ₍₁₉₈₁₎

Br– Toprak Çekirdekleri

(arazi) HC Ters DOτ 5.0 – 7.0 Barraclough ve Tinker ₍₁₉₈₂₎

Br– _{Kaolinit SRDC Tuz D}

Oτ 4.8 – 9.9 Shackelford (1988)

Br– _{Killi Toprak SRDC Tuz D}

Oτ 1.0 – 18 Shackelford (1988)

3_H+ _{Kum – Bentonit HC Tuz D}

Oτ 8.0 – 17 Gillham vd. (1984) 3_H+ _{Kaolinit HC Self D} Oτ 5.3 – 10.9 Phillips ve Brown (1968) 3_H+ _{Montmorilonit HC Self D} Oτ 4.5 – 9.0 Phillips ve Brown (1968) 32_{P Montmorilonit HC Self D} Oτ 0.017 – 0.12 Phillips vd. (1968) 32_{P Kaolinit HC Self D} Oτ 0.0028 – 0.22 Phillips vd. (1968) 32_{P İllit HC Self D} Oτ 0.0002 – 0.0034 Phillips vd. (1968)

32_{P Siltli Toprak HC Self D}

Oτ 0.0050 – 0.0350 Phillips vd. (1968)

32_{P Killi Toprak HC Self D}

Oτ 0.0086 – 0.0400 Phillips vd. (1968)

K+ _{Killi Balçık CDC Tuz D}

Oτ 6.3, 7.0 Rowe vd. (1988)

K+ _{Kaolinit SRDC Tuz D}

Oτ 12 – 18 Shackelford (1988a)

Na+ _{Siltli Kil CCC Tuz D}

Oτ 2.5, 3.5 Crooks ve Quigley (1984)

Na+ _{Killi Balçık CDC Tuz D}

Oτ 4.8, 5.7 Rowe vd. (1988)

86_Rb+ _{Kaolinit HC Self D}

Oτ 2.4 Phillips ve Brown (1964)

86_Rb+ _{Silt Toprak HC Self D}

Oτ 1.2 Phillips ve Brown (1964)

86_Rb+ _{Killi Balçık HC Self D}

Oτ 0.68 Phillips ve Brown (1964)

86_Rb+ _{Montmorilonit HC Self D}

Oτ 0.54 Phillips ve Brown (1964)

86_Rb+ _{Kaolinit HC Ters D}

Oτ/Rd 0.82 Phillips ve Brown (1964)

86_Rb+ _{Silt Toprak HC Ters D}

Oτ/Rd 0.61 Phillips ve Brown (1964)

86_Rb+ _{Killi Balçık HC Ters D}

Oτ/Rd 0.48 Phillips ve Brown (1964)

86_Rb+ _{Montmorilonit HC Ters D}

Oτ/Rd 0.39 Phillips ve Brown (1964)

Ca+2 _{Killi Toprak CDC Tuz D}

Oτ 3.8 Rowe vd. (1988)

Cd+2 _{Kaolinit SRDC Tuz D}

Oτ 3.2 – 7.6 Shackelford (1988a)

Cd+2 _{Kil Toprak SRDC Tuz D}

Cu+2 _{Kaolinit SRCC Tuz D} Oτ/Rd 4.2 Ellis vd. (1970a) Cu+2 _{Montmorilonit SRCC Tuz D} Oτ/Rd 0.27 – 0.95 Ellis vd. (1970a) Fe+2 _{Montmorilonit SRCC Tuz D} Oτ/Rd 1.0 Ellis vd. (1970b) Mn+2 _{Kaolinit SRCC Tuz D} Oτ/Rd 0.16 – 0.44 Ellis vd. (1970b) Pu+4 _{Bentonit SRCC Tuz D} Oτ/Rd < 0.0001– 0.03 Idemitsu vd. (1990)

85_Sr+2 _{Kum – Bentonit HC Tuz D}

Oτ/Rd 5.0 – 20 Gillham vd. (1984)

Zn+2 _{Kaolinit SRCC Tuz D}

Oτ/Rd 5.1 Ellis vd. (1970a)

Zn+2 _{Kaolinit SRDC Tuz D}

Oτ 3.5 – 10 Shackelford (1988a)

Zn+2 _{Kil Toprak SRDC Tuz D}

Oτ 1.5 – 25 Shackelford (1988a)

C6H6 Killi Balçık SRDC Tuz DOτ/Rd 0.11 Myrand v.d. (1989)

Doymamış

36_Cl– _{Silt Toprak HC Ters D}

Oτ 0.63 – 12 Warncke ve Barber (1972)

Cl– _{Silt Toprak HC Ters D}

Oτ 1.0 – 11 Warncke ve Barber (1972)

NO3– Kumlu Toprak HC Self DOτθ 4.1 – 7.0 Barraclough ve Nye (1979)

NO3– Cam Boncuklar HC Ters DOτ 15 Romkens ve Bruce (1964)

NO3– Kum HC Ters DOτ 14 Romkens ve Bruce (1964)

32

P Silt HC Ters DOτ 13 Romkens ve Bruce (1964)

86_Rb+ _{Siltli Kil Toprak SS, HC Self D}

Oτθ 0.04 – 1.55 Barraclough ve Bye (1979)

Kil; Kumlu Toprak;

Silt HC Self DOτθ 0.056 – 0.155 Graham – Bryce (1963)

109_Cd+2 _{Toprak HC Self D}

Oτ/Rd 0.064 – 0.450 Patil vd. (1963)

65_{Zn Siltli Toprak; Toprak HC Ters D}

Oτ/Rd 0.000052 – 0.00032 Mullins ve Sommers (1986)

65_{Zn Doğal Toprak HC Self D}

Oτ/Rd 0.006 – 0.82 Gupta ve Deb (1982)

65_{Zn Siltli Toprak; Toprak HC Ters D}

Oτ/Rd 0.000018 – 0.0017 Mullins ve Sommers (1986)

65_{Zn Siltli Toprak HC Ters D}

Oτ/Rd 0.000001 Warncke ve Barber (1972)

65_{Zn Siltli Toprak HC Ters D}

Oτ/Rd 0.1 Warncke ve Barber (1972)

SS = kararlı durum; CCC = sabit kaynak konsantrasyonlu kolom; CDC = azalan kaynak konsantrasyonlu kolon; HC = yarı – hücre; SRCC = sabit kaynak konsantrasyonlu tek rezervuar; SRDC = azalan kaynak konsantrasyonlu tek rezervuar

Çizelge 3.9 Seçilmiş kimyasallar için difüzyon katsayıları (Foose, 1997)

Kimyasal Toprak Ölçüm Sistemi Tür Form Değer Referans Cl– Killi Balçık CDC (sızıntı Tuz DO

τ

7.5 Barone vd. (1988)

Cl– Killi Balçık CDC Tuz DO

τ

5.9 Johnson vd. (1989)

Cl– Killi Balçık arazi Tuz DO

τ

5 Barone vd. (1988)

Cl– Killi Balçık CDC Tuz Dm

+

DO

τ

5.7 Rowe vd. (1988)

Cl– Killi Balçık CDC Tuz Dm

+

DO

τ

5.7 Rowe vd. (1988)

Cl– Killi Balçık CDC Tuz Dm

+

DO

τ

6.0 Rowe vd. (1988)

Cl– Killi Balçık CDC Tuz Dm

+

DO

τ

6.0 Rowe vd. (1988)

Cl– Killi Balçık CDC Tuz Dm

+

DO

τ

5.7 Rowe vd. (1988)

Cl– Killi Balçık CDC Tuz Dm

+

DO

τ

5.7 Rowe vd. (1988)

Cl– Killi Balçık CDC Tuz Dm

+

DO

τ

5.7 Rowe vd. (1988)

Cl– Killi Balçık CDC Tuz Dm

+

DO

τ

6.0 Rowe vd. (1988)

Cl– Killi Balçık CDC Tuz Dm

+

DO

τ

5.7 Rowe vd. (1988)

Cl– Killi Balçık CDC Tuz D_m

+

DO

τ

7.6 Rowe vd. (1988)

Na+ Killi Balçık CDC (sızıntı

d li) Tuz DO

τ

4.6 Barone vd. (1988) Na+ Killi Balçık CDC Tuz DO

τ

5.6 Barone vd. (1988)

Na+ Killi Balçık CDC Tuz Dm

+

DO

τ

4.8 Rowe vd. (1988)

Na+ Killi Balçık CDC Tuz Dm

+

DO

τ

5.7 Rowe vd. (1988)

Na+ Killi Balçık CDC Tuz Dm

+

DO

τ

4.4 Rowe vd. (1988)

K+ Killi Balçık CDC (sızıntı

d li) Tuz DO

τ

6.0 Barone vd. (1988) K+ Killi Balçık CDC Tuz DO

τ

7.5 Barone vd. (1988)

K+ Killi Balçık CDC Tuz Dm

+

DO

τ

7.0 Rowe vd. (1988)

K+ Killi Balçık CDC Tuz Dm

+

DO

τ

6.3 Rowe vd. (1988)

K+ Killi Balçık CDC Tuz Dm

+

DO

τ

7.0 Rowe vd. (1988)

K+ Killi Balçık CDC Tuz Dm

+

DO

τ

7.6 Rowe vd. (1988)

K+ Killi Balçık CDC Tuz Dm

+

DO

τ

6.0 Rowe vd. (1988)

Ca++ Killi Balçık CDC Tuz DO

τ

3.8 Barone vd. (1988)

Ca++ Killi Balçık CDC Tuz Dm

+

DO

τ

3.8 Rowe vd. (1988)

Ca++ Killi Balçık CDC Tuz Dm

+

DO

τ

3.8 Rowe vd. (1988)

Ca++ Killi Balçık CDC Tuz Dm

+

DO

τ

4.1 Rowe vd. (1988)

Mg++ Killi Balçık CDC Tuz DO

τ

4.0 Barone vd. (1988)

Çizelge 3.10 Seçilmiş organik kimyasallar için difüzyon katsayıları (Foose, 1997) Kimyasal Toprak Ölçüm Sistemi Tür Form Değer

6 Referans

Aseton Killi Balçık CDC Tuz DO

τ

5.6 Barone vd. (1992)

Aseton MH CDC Tuz Dm

+

DO

τ

0.4 Sharma vd. (1991)

Aseton MH CDC Tuz Dm

+

DO

τ

0.69 Sharma vd. (1991)

1,4-Dioksan Killi Balçık CDC Tuz DO

τ

4.0 Barone vd. (1992)

Anilin Killi Balçık CDC Tuz DO

τ

6.8 Barone vd. (1992)

Kloroform Killi Balçık CDC Tuz DO

τ

11.0, yüksek Barone vd. (1992)

Tolüen Killi Balçık CDC Tuz DO

τ

13.8, yüksek Barone vd. (1992)

Tolüen Killi Balçık arazi Tuz DO

τ

0.05 Johnson vd. (1989)

Benzen Killi Balçık arazi Tuz DO

τ

0.2 Johnson vd. (1989)

Benzen MH CDC Tuz D_m

+

DO

τ

0.5 Sharma vd. (1991)

Benzen MH CDC Tuz D_m

+

DO

τ

0.6 Sharma vd. (1991)

Trikloroeten Killi Balçık arazi Tuz DO

τ

0.05 Johnson vd. (1989)

1,2-

dikloropropan Killi Balçık arazi Tuz DO

τ

0.1 Johnson vd. (1989) Etilbenzen Killi Balçık arazi Tuz DO

τ

0.02 Johnson vd. (1989)

Naftalin Killi Balçık arazi Tuz DO

τ

0.02 Johnson vd. (1989)

2 – Bütan MH CDC Tuz Dm

+

DO

τ

0.46 Sharma vd. (1991)

2 – Bütan MH CDC Tuz Dm

+

DO

τ

0.58 Sharma vd. (1991)

4-Metil-2 –

pentanon MH CDC Tuz Dm

+

DO

τ

0.46 Sharma vd. (1991) 4-Metil-2-

pentanon MH CDC Tuz Dm

+

DO

τ

0.58 Sharma vd. (1991)

Çizelge 3.8, Çizelge 3.9 ve Çizelge 3.10’daki veriler D* ile test metodu arasında bir ilişki olup olmadığını tespit etmek için istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Toprak tipinin etkisi de incelenmiş, toprak tipi ile difüzyon katsayısı arasında sistematik bir ilişki bulunamamıştır. Sadece kum bentonit karışımlarının diğer topraklara oranla daha yüksek difüzyon katsayılarına sahip olduğu belirlenmiştir. Killi topraklar için kimyasalların difüzyon katsayıları 1-6×10-6 cm2/s arasında değişmektedir. Cd’un difüzyon katsayısı ise Cl- ve Na+1’a oranla daha düşüktür. Toluen’in difüzyon katsayısı inorganik kimyasalların difüzyon katsayılarına oranla daha yüksektir.

Belgede Katı atık depo sahalarının geçirimsiz taban sistemlerinden kirletici geçişinin incelenmesi ve taban sistemlerinin rehabilitasyonu (sayfa 75-80)