Devir Sayısının Mikro Sertliğe Etkisi

SDY’de, devir sayısının artması ile takım–iş parçası temas alanının sıcaklığı artmış ve iş parçası yeterince ergimiştir. Delme işlemi tamamlanıp takım iş parçasından uzaklaştıktan sonra deliğin içi hava akımına maruz kalarak hızlı bir şekilde soğuduğundan malzemenin mikro yapısındaki tanelerin boyutu küçülmüş, basınç ve ısı etkisiyle kenarlara basılmış olan malzeme ile birim alandaki çökelti sayısı ve mikro sertlik değeri artmıştır. Takım-iş parçası temas alanındaki ısı miktarı yetersiz olduğunda ise malzeme yeterince ergimemiş ve hava akımı ile sertleşme gerçekleşmemiştir. Ölçülen en küçük mikro sertlik değeri iş parçası

(a) (b) (c) (d)

134

malzemesinin kendi sertlik değerine eşit olduğu kabul edilmiştir. Devir sayısının mikro sertliğe etkisi Şekil 5.77–5.82’deki grafiklerde gösterilmiştir.

t=4mm, hl=24mm, β=240’de uygulanan SDY’de mikro sertlik değerleri, A7075-

T651’nin delik yüzeyinden itibaren 10, 40, 70, 100 ve 130µm uzaklıkta olmak üzere 5 değişik noktada ölçülmüş ve mikro yapının SEM’de çekilmiş resimleri ile birlikte Şekil 5.77’da gösterilmiştir. Minimum mikro sertlik değeri 112,3µm, maksimum mikro sertlik değeri ise 148,1µm olarak ölçülmüştür. 4mm, 75mm/min, 240 ve 2400d/min’de delik yüzeyinden 40µm uzaklıkta, 3600d/min ve 4800d/min’de ise 10µm uzaklıkta maksimum mikro sertlik değeri elde edilmiştir. Malzemenin kendi sertlik değerine 2400d/min’de delik yüzeyinden 130µm, 3600d/min’de 100µm ve 4800d/min’de ise 40µm uzaklıkta ulaşılmış, 3600d/min’da ise 10µm uzaklıkta maksimum mikro sertlik elde edilmiştir. Devir sayısının artması ile SDY işleminde meydana gelen ısı miktarı artmış, hava akımına maruz kalan malzeme hızlı bir şekilde soğumuş, yapıdaki tanelerin boyutu küçülmüş ve delik yüzeyine daha yakın bölgelerde maksimum mikro sertlik değerleri elde edilmiştir.

Şekil 5.77. t=4mm, hl=24mm, β=24 0

, A7075-T651 malzeme, HSS takım için devir sayısının mikro sertliğe etkisi a)2400 d/min, b)3600 d/min, c) 4800 d/min

100 120 140 160 180 200 220 10 40 70 100 130 Mik ro s er tlik De ğer i ( HV)

Ölçüm Noktasının Delik Yüzeyinden Uzaklığı (µm)

n=2400 d/min n=3600 d/min n=4800 d/min

135

t=6mm, hl=24mm, β=240’de uygulanan SDY’de mikro sertlik değerleri, A7075-

T651’nin delik yüzeyinden itibaren 10, 40, 70, 100 ve 130µm uzaklıkta olmak üzere 5 değişik noktada ölçülmüş ve mikro yapının SEM’de çekilmiş resimleri ile birlikte Şekil 5.78’de gösterilmiştir. Minimum mikro sertlik 121µm, maksimum mikro sertlik ise 165,2µm olarak ölçülmüştür. 6mm kalınlığındaki malzemeye 240

koniklik açısına sahip HSS takım ile 75mm/min’de SDY uygulanmıştır. 2400d/min’de delik yüzeyinden itibaren 70µm uzaklıkta, 3600d/min ve 4800d/min’de ise 70µm uzaklıkta maksimum mikro sertlik değeri elde edilmiştir. Malzemenin kendi sertliğine, 2400d/min ve 3600d/min’de 130µm uzaklıkta, 4800d/min’de ise 100µm uzaklıkta ulaşılmıştır. 3600d/min’de delik yüzeyinden 100µm uzaklıkta maksimum mikro sertlik değeri elde edilmiştir. Malzeme kalınlığının 4mm’den 6mm’ye çıkması ile ergimesi gereken malzeme miktarı arttığından meydana gelen ısı miktarı yetersiz olmuş, maksimum mikro sertlik değeri delik yüzeyinden daha uzakta elde edilmiştir.

Şekil 5.78. t=6mm, hl=24mm, β=240, A7075-T651 malzeme, HSS takım için devir sayısının mikro

sertliğe etkisi a)2400 d/min, b)3600 d/min, c) 4800 d/min

t=4mm, hl=24mm, β=360’de uygulanan SDY’de mikro sertlik değerleri, A7075-

T651’da delik yüzeyinden itibaren 10, 40, 70, 100 ve 130µm uzaklıkta olmak üzere 5 değişik noktada ölçülmüş ve mikro yapının SEM’de çekilmiş resimleri ile birlikte Şekil 5.79’da gösterilmiştir. Minimum mikro sertlik değeri 133,9µm, maksimum mikro sertlik değeri ise

100 120 140 160 180 200 220 10 40 70 100 130 Mik ro s er tlik De ğer i ( HV)

Ölçüm Noktasının Delik Yüzeyinden Uzaklığı (µm) n=2400 d/min n=3600 d/min n=4800 d/min (b) (c) (a)

136

156,4µm olarak elde edilmiştir. 4mm, 360’de HSS takım ile 2400d/min’delik yüzeyinden 10µm uzaklıkta, 3600d/min ve 4800d/min’de ise 70µm uzaklıkta maksimum mikro sertlik değeri elde edilmiştir. Malzemenin kendi sertlik değerine, 2400d/min’da 70µm uzaklıkta, 3600d/min ve 4800d/min’de ise 130µm uzaklıkta ulaşılmış, en büyük mikro sertlik değeri 4800d/min’de delik yüzeyinden 70µm uzaklıkta elde edilmiştir. Koniklik açısının 240’den 360’ye çıkması ile takım-iş parçası temas alanı ve meydana gelen ısı miktarı azaldığından maksimum mikro sertliğin elde edildiği bölgenin delik yüzeyine uzaklığı 10µm’den 70µm’ye çıkmıştır.

Şekil 5.79. t=4mm, hl=24mm, β=36 0

, A7075-T651 malzeme, HSS takım için devir sayısının mikro sertliğe etkisi a)2400 d/min, b)3600 d/min, c) 4800 d/min

t=6mm, hl=24mm, β=360’de uygulanan SDY’de mikro sertlik değerleri, A7075-

T651’de delik yüzeyinden itibaren 10, 40, 70, 100 ve 130µm uzaklıkta olmak üzere 5 değişik noktada ölçülmüş ve mikro yapının SEM’de çekilmiş resimleri ile birlikte Şekil 5.80’da gösterilmiştir. Şekilde elde edilen minimum mikro sertlik değeri 121µm, maksimum mikro sertlik değeri ise 162,8µm olarak elde edilmiştir. HSS takımda, t=6mm, 360

ve 2400d/min’da delik yüzeyinden 10µm uzaklıkta, 3600d/min ve 4800d/min’de ise 70µm uzaklıkta

(a) (b) (c) 100 120 140 160 180 200 220 10 40 70 100 130 Mik ro s er tlik De ğer i ( HV)

Ölçüm Noktasının Delik Yüzeyinden Uzaklığı (µm)

n=2400 d/min n=3600 d/min n=4800 d/min

137

maksimum mikro sertlik elde edilmiştir. Malzemenin kendi sertlik değerine, 2400d/min ve 4800d/min’de 100µm uzaklıkta, 3600d/min’de ise 130µm uzaklıkta ulaşılmıştır. Malzeme kalınlığının 4mm’den 6mm’ye çıkması ile ergimesi gereken malzeme miktarı arttığından meydana gelen ısı miktarı yetersiz olduğundan maksimum mikro sertlik değeri delik yüzeyinden daha uzakta elde edilmiştir.

Şekil 5.80. t=6mm, hl=24mm, β=360, A7075-T651 malzeme, HSS takım için devir sayısının mikro

sertliğe etkisi a)2400 d/min, b)3600 d/min, c) 4800 d/min

t=4mm, hl=24mm, β=480’de uygulanan SDY’de mikro sertlik değerleri, A7075-

T651’de delik yüzeyinden itibaren 10, 40, 70, 100 ve 130µm uzaklıkta olmak üzere 5 değişik noktada ölçülmüş ve mikro yapının SEM’de çekilmiş resimleri ile birlikte Şekil 5.81’de gösterilmiştir. Minimum mikro sertlik değeri 120,7µm, maksimum mikro sertlik değeri ise 156,4µm olarak elde edilmiştir. 4mm, 480, 2400d/min’de delik yüzeyinden 10µm uzaklıkta, 3600d/min’de 70µm uzaklıkta ve 4800d/min’de ise 40µm uzaklıkta maksimum mikro sertlik değeri elde edilmiştir. Malzemenin kendi sertlik değerine, 2400d/min ve 3600d/min’de 130µm uzaklıkta, 4800d/min’de ise 70µm uzaklıkta ulaşılmıştır. Takım koniklik açısının 480’ye çıkması ile takım-iş parçası temas alanında meydana gelen ısı miktarı ve mikro sertlik değeri azalmıştır. En büyük mikro sertlik değeri, 3600d/min’de delik yüzeyinden 70µm

100 120 140 160 180 200 220 10 40 70 100 130 Mik ro s er tlik De ğer i ( HV)

Ölçüm Noktasının Delik Yüzeyinden Uzaklığı (µm) n=2400 d/min n=3600 d/min n=4800 d/min t=6mm, h_l=24mm, β=360 (a) (b) (c)

138

uzaklıkta elde edilmiş, koniklik açısının artması ile meydana gelen ısının yetersizliği devir sayısının artması ile giderilmiştir.

Şekil 5.81. t=4mm, hl=24mm, β=480, A7075-T651 malzeme, HSS takım için devir sayısının mikro

sertliğe etkisi a)2400 d/min, b)3600 d/min, c) 4800 d/min

t=4mm, hl=16mm, β=480’de uygulanan SDY’de mikro sertlik değerleri, St 37’de delik

yüzeyinden itibaren 50, 100, 150, 200, 250 ve 300µm uzaklıkta olmak üzere 6 değişik noktada ölçülmüş ve mikro yapının SEM’de çekilmiş resimleri ile birlikte Şekil 5.82’de gösterilmiştir. Minimum mikro sertlik değeri 147µm, maksimum mikro sertlik değeri ise 220µm olarak elde edilmiştir. 4mm, 480, 2400d/min, 3600d/min ve 4800d/min’de delik yüzeyinden 100µm uzaklıkta maksimum mikro sertlik değeri elde edilmiştir. Malzemenin kendi sertliğine, 2400d/min, 3600d/min ve 4800d/min’de 300µm uzaklıkta ulaşılmıştır. En büyük mikro sertlik değeri 4800d/min’de delik yüzeyinden 100µm uzaklıkta elde edilmiştir. St 37’nin ısıl iletkenlik katsayısı A7075-T651’in ısıl iletkenlik katsayısından daha düşük olduğundan soğuma sırasında iş parçasının iç kısımlarındaki ısı yavaş iletilmiş tane boyutundaki azalma çok yavaş olmuş ve mikro sertlikte bir değişiklik meydana gelmemiştir.

100 120 140 160 180 200 220 10 40 70 100 130 Mik ro s er tlik De ğer i ( HV)

Ölçüm Noktasının Delik Yüzeyinden Uzaklığı (µm)

n=2400 d/min n=3600 d/min n=4800 d/min

139

Şekil 5.82. t=4mm, hl=16mm, β=48 0

, St 37 malzeme, WC takım için devir sayısının mikro sertliğe etkisi a)2400 d/min, b)3600 d/min, c) 4800 d/min