ACĠL DURUM EYLEM PLAN
4. Dereceden Deprem Kuşağı: Sarsıntıların çok az
zararla ya da zararsız geçtiği alanlardır.
5. Dereceden Deprem Kuşağı: Sarsıntıların çok az
olduğu ya da hiç hissedilmediği alanlardır.
ġekil 2. Tesisin bulunduğu deprem bölgesi 3.2.2. Sel, Sis, Kar
Herhangi bir taşkın ve sel durumunda işletmeyi de etkileyebilecek potansiyeli olan Türkiye sel ve taşkın yaşanabilecek bölgeler haritası Şekil 3’de verilmektedir. Hatay’da sel tehlikesi olabilecek bölgelerdendir.
Ahmet Mahmut KILIÇ, Esma KAHRAMAN, Mustafa TOSUN
3.3. Acil Eylem Gerektiren Haller ve Uygulanacak Acil Durum Planları
Yeraltı krom işletmesinde acil durum gerektiren haller belirlenmiş ve bu haller anında işverenin, işveren vekilinin, çalışanların, acil durum ekibinin ve misafirlerin yapması gerekli tüm önlemler
belirlenerek talimat haline getirilmiştir. İşletmede acil durum halleri olan deprem, gaz sızıntısı, yangın, sabotaj, sel ve patlama anında yapılması gerekenler acil durum eylem planları ile belirlenmiştir (Çizelge 2-7). Ayrıca acil durum ekiplerinin görev tanımları da belirlenmiştir.
Çizelge 2. Deprem anında yapılması gerekli acil durum eylem planı
DE P RE M DEPREM İşveren İşveren vekili
Acil durum sirenini çaldırır. Bölgeye ait acil çıkıştan çıkarak acil toplanma alanına
gider. Önceden belirlenmiş yaşam
üçgenine sığınır.
Deprem bittikten sonra gerek varsa ve olanaklı ise itfaiye, polis, ilkyardım ve acil tıbbi yardım ekiplerine AKUT, Sivil Savunma'ya
haber verir.
Deprem Sonrası: Yangın sızıntı vb kontrolleri
yapar.
Görevli Eğitimli çalışan
İşyerinin elektrik, doğal gaz ve suyunu
kapsar.
Bölgeye ait acil çıkıştan çıkarak acil durum toplanma alanına gider. Önceden belirlenmiş yaşam
üçgenine sığınır.
Deprem Sonrası: Elektrik, doğal gaz gibi
hatları sağlamlık ve kaçak kontrolü yapar. Diğer çalışan ve
misafirler Deprem bitse de asansörü, deprem bitene kadar ise merdivenleri kullanmazlar. Acil Durum Ekibi Acil durum ekipleri ihtiyaç durumunda görev tanımlarına uygun hareket ederler.
Çizelge 3. Gaz kaçağı sızıntısı anında yapılması gereken acil durum eylem planı GAZ KAÇAĞI SIZINTISI
G AZ K AÇAĞ I S IZ INT IS I Sızıntıyı farkeden ilk kişi
Paniğe kapılmaz. İşveren, çalışan ve hastalara yüksek sesle gaz kaçağı sızıntısını bildirir.
İşveren İşveren vekili
Doğalgazı ana vanadan ve ya gaz sızıntısının
bulunduğu hattın vanasından kapatır
Güvenlik görevlisine haber verir. Bina dışından bir telefonla uzman firmaya ve
doğalgaz arızaya haber verir. Doğal gaz arıza telefon: 187 Görevli Eğitimli çalışan Sızıntı bölgesini inceler. Elektriği/doğalgazı, sızıntı yakınında bulunan kıvılcım çıkaracak araçları kapatır.
Eğitimi doğrultusunda talimatlara uygun müdahale eder
Diğer çalışanlar Misafirler
Hiç kimse elektrik düğmelerini, elektrikli cihaz
ve ekipmanları asansör, kapı zili ve telefonları kullanmaz. Sigara içilmez
Bölgeye ait acil çıkıştan çıkarak acil durum toplanma alanına giderler.
Durumun devam etmesi halinde özel
görevlendirilenler dışında çalışanlar işlerine devam etmez Acil Durum
Ekibi
Acil durum ekipleri ihtiyaç durumunda görev tanımları doğrultusunda hareket eder.
Yeraltı Krom İşletmesinde Acil Durum Planına Yönelik Bir Uygulama
Çizelge 4. Yangın durumunda yapılması gerekli acil durum eylem planı YANGIN
YANG
IN
Yangını gören ilk
kişi Paniğe kapılmaz. İşveren ve çalışanlara yüksek sesle yangını ve yerini bildirir.
Bulunduğu bölgeye ait acil çıkıştan çıkarak acil durum toplanma alanına gider.
İşveren/İşveren vekili
Acil durum sirenini çaldırır. Güvenlik görevlisine ve. Yangınla mücadele kuruluşları ile
irtibata geçer.
Gerekiyorsa itfaiyeye, ilkyardım,
acil tıbbi yardım ekiplerine haber verir. İtfaiye No: 110
Bulunduğu bölgeye ait acil çıkıştan çıkarak acil durum toplanma alanına gider.
Görevli/Eğitimli çalışan
Kendini tehlikeye atmadan en yakın yangın tüpünü alarak yangına müdahale eder. İşyerinin
elektriğini/doğalgazını keser. İşyerindeki makine, ekipman, alet ve cihazları kapatır. Kimyasalların güvenliğini sağlar. Gerekirse itfaiyeye haber verir. İşverenle irtibatta olur.
Bulunduğu bölgeye ait acil çıkıştan çıkarak acil durum toplanma alanına gider.
Güvenlik görevlisi Yangını haber alınca talimatlar doğrultusunda kapıları ve acil çıkış yollarını açık tutar.
Diğer çalışanlar/ Misafirler
Asansörü acil çıkış olarak kullanmazlar.
Durumun devam etmesi halinde gerekli donanıma sahip ve özel olarak görevlendirilenler dışındaki çalışanlar işlerine devam etmezler. acil çıkıştan çıkarak acil durum toplanma alanına
gider.
Acil Durum Ekibi Acil durum ekipleri ihtiyaç durumunda görev tanımları doğrultusunda hareket ederler.
Çizelge 5. Sabotaj anında yapılması gerekli acil durum eylem planı SABOTAJ
SAB
O
T
AJ
Sabotajı fark eden
ilk kişi Paniğe kapılmaz. İşveren, çalışan ve hastalara haber verir
Bulunduğu bölgeye ait acil çıkıştan çıkar, acil durum toplanma alanına gider İşveren/İşveren
vekili
Acil durum sirenini çaldırır. Güvenlik görevlisi, itfaiye, polis,
ilkyardım ve acil tıbbi yardım ekiplerine haber verir. Haber verir. Polis İmdat telefon: 155
Bulunduğu bölgeye ait acil çıkıştan çıkarak, acil durum toplanma alanına gider
Görevli/Eğitimli Çalışan
Acil durum sirenini çaldırır. İşyerinin elektrik, su, doğalgazını
keser.
Makine, ekipman, alet ve cihazları kapatır.
Kimyasalların güvenliğini sağlar
Bulunduğu bölgeye ait acil çıkıştan çıkar acil durum toplanma
alanına gider. İşyerinde bulunan
diğer çalışan/Misafirler
Kişi ya da kişilere yaklaşmaz, müdahale etmezler. Emniyetli bir
alana geçerler. Seyirci olmazlar
Gerekli donanıma sahip ve özel olarak görevlendirilenler dışındaki çalışanlar işlerine
devam etmezler.
Güvenlik görevlisi Sabotajı haber alınca talimatlar doğrultusunda kapıları ve acil çıkış yollarını açık tutarlar
Acil Durum Ekibi Acil durum ekipleri ihtiyaç durumunda görev tanımları doğrultusunda hareket ederler
Ahmet Mahmut KILIÇ, Esma KAHRAMAN, Mustafa TOSUN
Çizelge 6. Sel anında yapılması gerekli acil durum eylem planı SEL
SE
L
İşveren/İşveren
vekili Acil durum sirenini çaldırır.
Belediye, itfaiye, ilkyardım ekiplerine haber verir.
Gerekiyorsa polisi yada jandarmayı arar.
Bulunduğu bölgeye ait acil çıkıştan çıkar acil durum toplanma alanına gider. Görevli/Eğitimli
Çalışan
Acil durum sirenini çaldırır. İşyerinin doğalgaz ve elektriğini keser. Makine, ekipman ve cihazları kapar.
Bulunduğu bölgeye ait acil çıkıştan çıkarak, acil durum toplanma alanına gider
İşyerinde bulunan diğer çalışan/Misafir
Makine ve ekipmanları, alet ve cihazları kapatırlar Kimyasalların güvenliğini sağlarlar.
Bulunduğu bölgeye ait acil çıkıştan çıkarak, acil durum toplanma alanına gider Gerekli donanıma sahip görevliler dışındaki çalışanlar işlerine devam etmezler. Acil Durum Ekibi
Acil durum ekipleri ihtiyaç durumunda görev tanımları doğrultusunda hareket eder.
Çizelge 7. Patlama anında yapılacak acil durum eylem planı PATLAMA P AT L A M A İşveren/İşveren
vekili Acil durum sirenini çaldırır
Şantiye şefi/ Saha mühendisi/Güvenlik görevlisini uyarır.
Bulunduğu bölgeye ait acil çıkıştan çıkarak acil durum toplanma alanına gider.
Görevli/Eğitimli Çalışan
İşyerinin elektrik, doğalgaz ve suyunu keser. Makine ve ekipmanları, alet ve cihazları kapatır. Kimyasalların güvenliğini sağlar
Gerekli önlemleri alarak patlama bölgesine gider. Gerekiyorsa itfaiye, polis ve ilkyardım ekibine haber verir.
Bulunduğu bölgeye ait acil çıkıştan çıkarak acil durum toplanma alanına gider.
İşyerinde bulunan diğer çalışan/Misafir
Bulundukları yerdeki makine, ekipman, alet ve cihazlarını kapatır. Gerekli donanıma sahip ve özel olarak görevlendirilenler dışındaki çalışanlar işlerine devam etmezler
Bulunduğu bölgeye ait acil çıkıştan çıkarak acil durum toplanma alanına gider
Güvenlik görevlisi
Gerekli önlemleri alarak talimatlar doğrultusunda kapıların ve acil çıkış yollarının açık olmasını sağlarlar
Bulunduğu bölgeye ait acil çıkıştan çıkarak acil durum toplanma alanına gider.
Acil Durum Ekibi
Acil durum ekipleri ihtiyaç durumunda görev tanımları doğrultusunda hareket ederler.
Yeraltı Krom İşletmesinde Acil Durum Planına Yönelik Bir Uygulama
3.4. Acil Durum Ekiplerinin Görevleri
3.4.1. Acil Durum Yönetim Ekibinin Görevleri
Acil durum eylem planları hazırlanırken acil durum yönetim ekibinin görevleri de açık bir şekilde belirtilmelidir.
Bu görevler aşağıda özetlenmiştir.
Acil durumlarda personel ve malzeme yönetiminden sorumludur.
Acil durum planlarını uygulamaya koyar. İç ve dış iletişimleri sağlar ve koordine eder Acil durumun sona erdirilmesi veya
personelin tahliyesine kadar bütün kararları alır.
İş yerinde acil durum gerektiren riskler, işletme içerisinde pano ve basınçlı kapların bulunduğu yerlerde olası yangın, patlama ve deprem ihtimaline karşı acil eylem ekiplerinin eğitilmesi ve ekiplere bilgilendirmeden daha çok davranış değişikliği kazandırmaya yönelik uygulamaların yaptırılmasını sağlar.
İş yerinde yapılan acil durum tatbikat ve deneme sonuçları ile teknolojik gelişmeleri de dikkate alarak acil durum planlarının gözden geçirilmesini, güncellemesi ve iyileştirilmesi yönünde çalışmalar yapar.
İş yerinde herhangi bir olayın olmasını beklemeksizin iş yerinin özelliğine ve olabilecek tehlikenin büyüklüğüne göre belirlenen sıklıkta acil durum tatbikat ve deneme çalıştırmalarını yaptırmalı, aksayan yönler belirlenerek yeni önlemler alarak iyileştirme çalışmaları yapmalıdır.
3.4.2. Acil Eylem Ekiplerinin Görevleri
Acil durum eylem ekipleri; yangın söndürme ekibi, kurtarma ekibi, ilk yardım ekibi ve güvenlik ekibi olarak ayrılmaktadır ve tüm ekiplerin görevleri belirlenmiştir.
Yangın söndürme ekibinin yapacağı işler:
Yangına bulunduğu yere en yakın ve yangının cinsine göre en uygun söndürme cihazıyla rüzgarı da arkaya alarak müdahale eder ve
hakim rüzgar yönüne göre yangının genişleme yönünü belirler
Yangına neden olan kaynak (gaz, akaryakıt vb) saptanır ve buna göre de söndürme çalışması yapılır.
Kapalı alan yangınlarda gazlar öldürücüdür, yetkisiz ve donanımsız personel yangın alanı dışına çıkartır.
Yangının yayılmasını önlemek için havalandırmaları kapatır.
Yangınla mücadeleyi canını tehlikeye atmadan yangın sönene kadar devam ettirir. Kurtarma ekibinin yapacağı işler:
Kurtarma ekibi yangın, patlama, gaz kaçağı gibi acil durumun meydana geldiği yerde öncelikle canlı varlıkları kurtaracaktır. Kurtarılan yaralıyı ilk yardım ekibine teslim edecektir.
Yangının kontrol altına alınması ve söndüre bilinmesi için gerekli görülen bütün ünitelerdeki çalışmaların durdurulmasını ve elemanlarının tahliye edilmesini sağlar. Eşya kurtarmada önce yanıcı, parlayıcı,
patlayıcı ve önemli evrakları yanan yerden uzaklaştırıp bu eşyaları koruma ekibine teslim edecektir.
Acil durum toplanma noktasında tespit edilen kayıp personel var ise arama çalışmalarını yapar.
İlk yardım ekibinin yapacağı işler:
Yangın, patlama, gaz kaçağı gibi acil durumun ortaya çıktığı bilgisini alan ilk yardım ekibi ilk yardım malzemelerini alarak acil durum toplanma noktasına giderek toplanma noktasında yardıma ihtiyacı olan kişilere ilk yardım müdahalesini yapar.
Yaralıların durumu (yaralı sayısı, yaralanma sebebi, travma tanımı vb..) ve yaralıların isimlerini not ederek en yakın hastaneyi veya acil servisi arar ve yaralıların durumlarını bildirir.
Ekip üyelerinden müsait olanı arama kurtarma ekibine katılır.
Gıda zehirlenmelerinde hasta kusturulur. Ancak alınan madde asit, alkali veya gazyağı
Ahmet Mahmut KILIÇ, Esma KAHRAMAN, Mustafa TOSUN
içmiş olanlar ile bilinci kapalı olanlar kesinlikle kusturulmamalıdır. Zehirlenmeye yol açan madde giysiler üzerinde veya kişinin vücuduna bulaşmışsa elbiseler çıkarılmalı ve hastanın vücudu yıkanmalıdır. Ortamda zehirli gaz varsa hasta mutlaka açık havaya çıkarılmalıdır. Hasta sağlık kuruluşuna gönderilirken zehirlenmeye yol açtığından kuşkulanan maddeye ilişkin bilgiler varsa (ilaç kutusu, yiyecek artığı vs.) Bunlarda hasta ile birlikte gönderilmelidir.
Koruma (Güvenlik) ekibinin yapacağı işler: Özellikle kapalı alanlarda çıkacak yangınlar
sonucunda ortaya çıkacak gazlar öldürücü olduğundan bu bölümlerde çalışan yetkisiz ve donanımsız personeli yangın alanından uzaklaştırır.
Yangın, patlama, gaz kaçağı gibi acil durumun meydana geldiği alanlara görevlilerden başka birilerinin girmesine engel olur.
Olay bölgesinin ve iş yerinin güvenliğini sağlar.
Yangın yerinden kurtarılan malzeme ve eşyaları korur.
Bütün bu işleri yaparken bir yandan da yangının etrafa yayılıp yayılmadığını kontrol eder. Şayet yayılma var ise itfaiyeye bildirir.
4. SONUÇLAR
İş kazalarında ve acil durumlarda meydana gelen can ve mal kayıplarının pek çoğu insanlardaki telaş ve ne yapacağının bilemeyişten kaynaklanmaktadır. İşletme için yapılan acil durum eylem planında; çalışanların, iş verenin ve diğer görevlilerin görev dağılımları açıkça belirtildiği için herhangi bir kaza veya acil durum anında kargaşaya meydan vermeden gerekenlerin yapılmasını hedeflemiştir. Böylelikle olaylara müdahale kolaylaşacaktır. Hazırlanan acil durum eylem planında yapılacaklar konusunda tüm çalışmalar ve acil durum ekipleri gerekli eğitimler aldığı takdirde can ve mal kaybı olmadan acil durum ortadan kaldırılabilecektir.