Deney elemanı-2 (DN2-YKÇ)

Çalışma kapsamında üretilen ikinci deney numunesi, referans numunesiyle aynı boyutlara sahip olan ve alt katta tuğla dolgu duvar bulunmayan yumuşak kat düzensizliğine sahip numunedir.

Şekil 4.10. Yumuşak katlı çerçeve numunesinin (DN2-YKÇ) deney öncesi görünümü.

DN2-YKÇ numunesine uygulanan yük geçmişi Şekil 4.11.’de, deplasman geçmişi şekil 4.12’de gösterilmiştir.

Şekil 4.12. Yumuşak katlı çerçevenin (DN2-YKÇ) tepe deplasman geçmişi.

Deneyde ilk çevrimde herhangi bir çatlak ve hasar görülmemiştir. Deneyde ilk çatlaklar negatif 2.çevrimde S102 kolonunun üst ucundan 15 cm aşağıda yatay eğilme çatlağı olarak oluşmuştur. Diğer bir çatlak S102 kolonu ve K101 kiriş birleşim bölgesinde yatay çatlak olarak görülüştür. Diğer çatlak ise S101 kolonu alt ucundan 10 cm yukarıda yatay bir çatlak olarak oluşmuştur. Bu çevrimde toplam yük -9,80 kN olurken toplam yüke karşılık gelen tepe deplasmanı -5,92 mm olmuştur. Şekil 4.4’de deney sırasında oluşan ilk 4 çatlak gösterilmiştir. DN2-YKÇ numunesinde çevrimsel davranışlar Tablo 4.2.’de verilmiştir.

Çizelge 4.2. Yumuşak katlı çerçeve numunesinde (DN2-YKÇ) her çevrimde gözlenen davranış. Çevri m No Yük (kN) Deplasman (mm) Gözlenen Davranış 1.1 4 2.3 - 1.2 -4.32 -2.35 - 2.1 10,14 7.05 -

2.2 -9.80 -5.92 S102 kolonu üst ucundan 15cm aşağıda 1 nolu yatay çatlak oluştu. S102 ve K101 birleşim bölgesinde 2 nolu yatay çatlak oluştu. S102 kolonu temel birleşiminden 10 cm yukarıda 3 nolu yatay çatlak oluştu. S101 üst ucundan 10 cm aşağıda 4 nolu yatay çatlak oluştu. S101 kolonu alt ucundan 20 cm yukarıda 5 nolu yatay çatlak oluştu. S102 kolonu alt ucundan 30 cm yukarıda 6 nolu çatlak oluştu. S102 kolonu alt ucundan 10 cm yukarıda 7 nolu çatlak oluştu.

3.1 12.30 9.00 S101 kolonu alt ucundan 10 cm yukarıda 8 nolu yatay çatlak oluştu. S101 kolonu üst ucundan 7 cm aşağıda 9 nolu yatay çatlak oluştu. S101 kolonu üst ucundan 10 cm aşağıda 10 nolu yatay çatlak oluştu. S101 kolonu üst ucundan 20 cm aşağda 11 nolu yatay çatlak oluştu. S101 kolonu alt ucundan 20 cm yukarıda 12 nolu yatay çatlak oluştu. S101 ve K101 birleşiminde ayrılma şeklinde 13 nolu çatlak oluştu. S101 kolonu alt ucundan 30 cm yukarıda 14 nolu yatay çatlak oluştu. S101 kolonu temel birleşiminde ayrılma şeklinde 15 nolu çatlak oluştu. S102 kolonu temel birleşiminde ayrılma şeklinde 16 nolu çatlak oluştu. S102 alt ucundan 10 cm yukarıda 17 nolu yatay çatlak oluştu. S102 alt ucundan 30 cm yukarıda 18 nolu yatay çatlak oluştu. S102 kolonu alt ucundan 20 cm yukarıda 19 nolu yatay çatlak oluştu. S102 ve K101 birleşiminin üst ucundan 20 cm aşağısında 20 nolu yatay çatlak oluştu.

3.2 -12.70 -8.25 S101 kolonu alt ucundan 30 cm yukarıda 6 nolu yatay çatlak oluştu. S102 kolonu üst ucundan 10cm aşağıda 22 nolu yatay çatlak oluştu. S101 kolonu temel birleşiminde 23 nolu yatay çatlak oluştu. S101 kolonu üst ucundan 10 cm aşağıda 24 nolu yatay çatlak oluştu. S102 kolonu alt ucundan 20 cm yukarıda 25 nolu çatlak oluştu. 22 nolu çatlak ilerledi. 13 nolu çatlak genişledi. 4.1 15.00 11.90 S101 kolonu üst ucundan 30 cm aşağıda 26 nolu yatay çatlak oluştu. 9 ve 10 nolu çatlaklar birleşti. 8 nolu çatlak genişledi. 16 nolu çatlak boydan boya genişledi. 19 nolu çatlak baştan başa kadar genişledi.

4.2 -15.00 -10.86 S102 kolonu alt ucundan 45 cm yukarıda 27 nolu yatayçatlak oluştu. S102 kolonu temel birleşiminde ayrılma şeklinde 28 nolu yatay çatlak oluştu. Üst kat duvar kiriş birleşiminde ayrılma şeklinde 29 nolu çatlak oluştu. 3 nolu çatlak uzayarak kolon diğer yüzü ile birleşti. 4 nolu çatlak uzadı.

5.1 17.30 14.48 S202 kolonu duvar birleşiminde 30 nolu çatlak düşey çatlak olarak oluştu. 8,9,12,17,15,29 nolu çatlaklar genişledi ve uzadı. 5.2 -17.50 -13.24 S102 ve K101 birleşiminde 31 nolu düşey çatlak oluştu. 22 nolu

çatlak genişledi. 3 ve 8 nolu çatlak birleşti. 5 ve 12 nolu çatlak birleşti.

6.1 20.00 18.55 26 nolu çatlak genişledi.

6.2 -20.00 -16.54 S101 kolonu üst ucundan 30 cm aşağıda 32 nolu yatay çatlak oluştu. 3 ve 4 nolu çatlak genişledi. 3 ve 24 nolu çatlak uzadı ve çatallandı.

7.1 24.48 25.33 SİSTEM AKTI. 26 nolu çatlak genişledi ve çatallandı. 14 nolu çatlak uzadı.

DEPLASMAN KONTROLLÜ YÜKLEMEYE GEÇİLDİ.

7.2 -22.50 -25.06 22 nolu çatlak çatallandı ve genişledi. 2,13,28 nolu çatlaklar genişledi.

çatlaklar genişledi ve uzadı. 8.2 -22.00 -30.60 Birleşim bölgesi çatlakları genişledi.

9.1 21.80 35.25 Birleşim bölgelerinde ciddi şekilde ayrılmalar meydana geldi. 9.2 -22.00 -35.84 22 nolu çatlak genişledi ve düşey yönde 3 mm ayrıldı. 3 nolu

çatlak temele doğru genişledi ve çatallandı. 23 nolu çatlak çatallandı ve genişledi.

10.1 21.70 40.18 S102 kolonunda düşey yönde baştan başa 33 nolu çatlak oluştu. 26 ve 32 nolu çatlak birleşti. 11 nolu çatlak çatallandı.

10.2 -22.00 -40.72 22 nolu çatlak genişledi.

11.1 21.50 45.16 15 nolu çatlak 4 mm’e kadar ayrıldı. 2 ve 8 nolu çatlaklar çatallandı. 8 nolu çatlağın olduğu bölgede beton dökülerek donatılar açığa çıktı.

11.2 -20.27 -46.00 Kolon ve temel birleşim bölgelerinde ezilmeler meydana geldi. Betonda dökülmeler oldu ve paspayları ortadan kalktı.

12.1 21.00 50.21 Betonda ezilmeler ve dökülmeler devam etti. Birleşim bölgelerinde ayrılmalar belirginleşti.

12.2 -19.50 -50.54 Betonda dökülmeler devam etti. 13.1 20.20 60.00 Beton sıyrılarak donatılar açığa çıktı.

13.2 -19.00 -60.25 Üst ve alt katlar arasında ciddi kat ötelemeleri ve deplasman farkları görüldü.

14.1 17.00 70.00 Oluşan deplasman değerleri yapıya ciddi hasar verdiği görüldü. 14.2 -18.80 -70.00 Oluşan deplasman değerleri yapıya ciddi hasar verdiği görüldü.

Yumuşak katlı çerçeve numunesinde (DN2-YKÇ) maksimum yatay yük değeri 24.48 kN olarak ölçülmüş, bu yükteki tepe deplasman değeri ise 25.33 mm olarak elde edilmiştir. Deneydeki maksimum deplasman değeri ise 70.00 mm, bu deplasman değerindeki yatay yük ise 17.00 kN olarak ölçülmüştür.

Şekil 4.15. Deney sonunda yumuşak katlı çerçeve numunesi (DN2-YKÇ) düğüm noktaları hasarları.

Pozitif yüklemede yaklaşık 24.50 kN olan maksimum yük değeri 14.çevrim sonunda 17.00 kN’a, negatif yüklemede ise -22.50 kN olan maksimum yük -18.80 kN’a inmiştir. Dolayısıyla yük taşıma kapasitesinde yaklaşık %28’lik bir azalma meydana gelmiştir.

Şekil 4.16. Yumuşak katlı çerçeve numunesinde (DN2-YKÇ) meydana gelen çatlaklar ve numaraları.

Deneye tabi tutulan yumuşak katlı çerçeveye (DN2-YKÇ) ait yatay yük-tepe deplasmanı çevrimsel histeresis eğrisi ve bu histeresis eğrisine ait dayanım zarfı eğrisi Şekil 4.17.’de verilmiştir. Şekil 4.18’da ise kümülatif toplam tüketilen enerji grafiği verilmiştir.

Şekil 4.17. Yumuşak katlı çerçeve numunesine (DN2-YKÇ) ait yatay yük-tepe deplasmanı çevrimsel histeresis eğrisi ve dayanım zarfı.

Şekil 4.18. Yumuşak katlı çerçeve numunesine (DN2-YKÇ) ait kümülatif toplam tüketilen enerji – 2. kat ötelenme oranı grafiği.