• Sonuç bulunamadı

Değişken debili sistem, termostatik radyatör vanalı ve debi limitleyicisi ile iki borulu radyatör sistemlerindeki uygulama

Belgede Her Boyutta Verimli Çözümler (sayfa 44-49)

(Bu uygulamada TRV'ler ile dağıtım boru hattında değişken debi sağlanır. Balans vanası olarak otomatik debi limitleyici kullanımı hidronik sorunlara neden olur. Otomatik debi limitleyici kolonda sabit debi sağlar böylece termostatik radyatör vanalarına karşı ters çalışır. (TRV'ler kapatırken otomatik debi limitleyici açar.)

YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK...YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK

YA-• TRV İÇİN GELENEKSEL HESAPLAMAA) GEREKİR: Kv ve vana otoritesi

• Karmaşık hidronik modellemeye göre TRV'lerin önayar hesabı

• Otomatik debi limitleyicisinin limit ayarı gerekli debiyle eşittir

• Nominal debiye göre pompa basma basıncı hesabı

1 Tasarım / Boyutlandırma

• YÜKSEK pompalama giderleri F) 3.2

• TRV düşük otorite ile çalışır (TRV'ler kapalıyken otomatik debi limitleyici tam açıktır) - TRV'ler oransallıktan çıkar ON/OFF çalışmaya başlar- yüksek oda sıcaklığı dalgalanması K)

• Boru hattındaki ısı kayıpları orta seviyededir - sistem aşırı debiyle (over-flow) çalışır

• Yüksek pompa basma basıncı talebi - yüksek ∆p gerekir, TRV'ler kapalıyken otomatik debi limitleyicisi açıktır, vana otoritesi nedeniyle yüksek ΔP gerekir

• Pompa optimizasyonu mümkündür (otomatik debi limitleyici üzerinde ölçme nipeli varsa)

2 İşletme maliyeti

• Yatırım gideri I) – PAHALI – Otomatik debi limitleyicisi TRV'lerin sıcaklık kontrol otoritesini bozar

3 Yatırım

Otomatik debi limitleyici SADECE nominal debide etkili olur

Kısmi yükte hidronik düzenleme KABuL EDİLEMEZ, otomatik debi limitleyicisi TRV'lere karşı çalışır (TRV'ler kapatırken debi limitleyici açar)

Kısmi yükte balanslama – KÖTÜ – kötü konfor

Nispeten yüksek oda sıcaklığı dalgalanması (TRV'ler sanki ON/OFF kontrol yapıyor gibi)

4 Montaja hazır tasarım

• TRV'lerin kapatma basıncı sıfır debideki pompa basma basıncına eşit olmalıdırL)

• Kısmi yükte aşırı debi (over-flow) meydana gelir (TRV'ler bunu engelleyemez)

5 Diğer

A); B); C)… Z) kavramların anlamları, bkz. bölüm 3

F

Geleneksel hesaplama: İyi kontrol için, en önemli iki kontrol özelliğini dikkate almalıyız;

kontrol vanası otoritesi ve her bir terminal ünitesi önündeki basınç denkliği. Bu gerekliliği sağlamak için, kontrol vanalarının gerekli kvs değeri hesaplanmalı ve tüm hidronik sisteme tek bir ünite gibi davranılmalıdır.

Devreye alma: Bununla birlikte bina kullanıcıya teslim edilmeden önce geleneksel hesaplama sırasında manuel veya otomatik balans vanalarının gerekli reglaj ayarları hesaplanmalıdır. Akışın her yerde gerekli değerde olduğundan emin olmalıyız. Bunun için (montaj hassasiyetsizlikleri nedeniyle) ölçüm noktalarındaki debi kontrol edilmeli ve gerekli reglaj yapılmalıdır.

Yeniden devreye alma: Zaman zaman yeniden devreye alma gerçekleştirilmelidir.

(Örneğin mimarinin ve oda boyutunun değiştirilmesi, zamanla boru çaplarının daralması, sistemde ilave veya çıkarım yapılması, vs.)

Balanslamada Kompanzasyon yöntemi: Manuel balans vanalarındaki dalgalanma etkisini kompanze etmek için branşmanlarda bir partner balans vanası kullanılması durumunda özel devreye alma prosedürü (daha fazla bilgi için lütfen Danfoss'a danışın) İyi otorite: Otorite, kontrol vanasının sıcaklığını kontrol ettiği

devre üzerindeki etkisini gösteren bir değerdir. Kontrol vanası

ve kontrol ettiği devrenin dP oranıdır Değer min. 0,5-0,6 seviyelerinde ise otorite iyidir denir.

Pompalama maliyeti: Pompa enerji tüketimi için ödeme yapılması gereken tutar Sabit debi: Sistem veya ünitedeki debi tüm çalışma ömrü boyunca sabittir, değişmez

Düşük ΔT sendromu: Bu soğutma sistemleri için daha önemlidir. Sistemdeki gerekli ΔT sağlanamazsa, soğutma grubunun verimliliği çarpıcı şekilde azalır. Bu semptom aynı zamanda ısıtma sistemlerinde de meydana gelebilir.

Yatırım (Tesisat) maliyeti: Tesisatta kullanılan ekipman ve montaj işlemleri için ödeme yapılması gereken toplam miktar (karşılaştırma yapma durumunda montaj ve diğer aksesuarlar dahil tüm tesisat maliyetini hesaba katmamız gerekir)

Pompa optimizasyonu: Elektronik kontrollü pompa kullanılması durumunda, pompa basma basıncı enerji tüketimi minimuma getirilecek şekilde tüm sistemdeki anlık debi ihtiyacının sağlandığı bir noktaya düşürülebilir.

a = Dp MCV

Dp MCV + Dp borular/üniteler

L M N O

P

Q

R S T V W X Y Z

durumuna, aşırı debi (over-flow) yok denir DHW: Evsel Sıcak Su sistemi

Partner vana: Düzgün bir devreye alma işlemi için her bir branşmanda ilave bir balans vanası gerekir Değişken debi: Geçici kısmi yüke göre sistemdeki debi sürekli olarak değişir. Güneş ışığı, dahili ısı kazançları, oda kullanımı gibi harici şartlara tabidir.

Eksik by-pass: 3 veya 4 yollu fan-coil vanalarının kullanıldığı FCu uygulaması durumunda, by-pass hattındaki MBV eksiktir. Bu şekilde FCu'daki ve by-pass hattındaki basınç kaybını dengelemek mümkün değildir. Debi aynı kalmaz.

Termal dezenfeksiyon (Lejyonella Koruması): Sıcak kullanım suyu sistemlerinde akan sıcak sudaki Lejyonella bakterisi miktarı çarpıcı bir biçimde artış gösterir. Bu da Lejyonella hastalığına ve sonucunda da zaman zaman ölüme neden olur. Bunun engellenmesi için düzenli olarak termal dezenfeksiyon yapılması gerekir. Bunu yapmanın en kolay yolu kullanma sıcak suyu sıcaklığını ~60-65 °C üzerine çıkarmaktır. Bu sıcaklıkta bakteriler ölecektir.

EPBD: Bina Enerji Performansı Direktifi - 2002/91/EK tavsiyesi uyarınca, 02 Ocak 2006 tarihinden itibaren AB'de zorunludur. Bu düzenleme enerji tasarrufu ve sistem revizyonları ile ilgilidir.

Değişken hızlı tahrik (VSD): Dahili veya harici elektronik kontrolörle donatılmış sirkülasyon pompası, sistemde sabit, oransal (veya paralel) diferansiyel basınç kontrolü sağlar

Enerji tasarrufu: Elektrik ve/veya ısınma giderinin azaltılması

Grup: 2-4 adet terminal ünite tek bir sıcaklık kontrol sinyali tarafından kontrol edilir

Yaz/Kış Geçis (change-over): Soğutma ve ısıtmanın paralel olarak fonksiyon göstermediği sistemlerde, sistemin bu çalışma modları arasında değiştirilmesi gerekir.

“A” sınıfı: Odalar konfor kapasitesine göre sınıflandırılır (Eu normu). “A” en düşük oda sıcaklığı dalgalanması ve daha iyi konfor ile en üst sınıf anlamına gelir

Sabit oda sıcaklığı: Oransal termostatik veya elektronik kontrolörlerle elde edilebilir. Bu uygulama, oda termostadının gecikmesinden kaynaklanan oda sıcaklığındaki dalgalanmaya engel olur

DHW (Sıcak kullanma suyu) sıcaklığı: Musluk açılır açılmaz akan suyun sıcaklığıdır

sağlamakta zorluk çeker. Bu "düşük ΔT sendromu" olarak bilinen bir sorundur. Genel olarak dT sendromu, merkezi tesisattan çıkan besleme suyu ile binadan gelen geri dönüş suyu arasındaki sıcaklık farkıyla alakalıdır diyebiliriz.

Aşağıdaki örneğe bakarsak: ikinci devre geri dönüş suyu sıcaklığı tasarlanan sıcaklıktan düşük (aşırı debi (over-flow) vb. sorunlar nedeniyle) olduğunda, soğutma grupları maksimum kapasitesinde yüklenemez. Soğutma devresinde 13ºC deki dönüş suyunu 7ºC ye soğutmak için tasarlanmış soğutma grupları, 13ºC'lik tasarım sıcaklığı yerine 11OC'deki tasarım sıcaklığının akış hızının elde edilmesini sağlıyorsa soğutucu aşağıdaki oranda yüklenecektir:

Bu durumda, tesisattaki ΔT, 6OC ( 13OC-7OC) tasarlanan koşuldan 4OC'ye (11OC-7OC) düşecektir ve soğutma grubu % 33,4 oranında verimsizleşecektir!

Tasarlanan koşul genellikle çalışma süresinin küçük bir bölümünde meydana gelir, soğutma grupları bu sınırlı saatlerin dışında çarpıcı şekilde düşük verimlilikte çalışır. Çoğu durumda geri dönen soğutulmuş su tasarlanandan daha düşük olduğunda soğutma gruplarının çalışma verimliliği %30-40'a kadar düşebilir.

Düşük ΔT sendromunun çeşitli potansiyel sebepleri vardır:

• Üç yollu kontrol vanalarının kullanılması: üç yollu vanalar yapıları gereği soğutulmuş besleme suyunu dönüş hattına by-pass eder, bu dönüş su sıcaklığının tasarlanandan daha düşük olmasına neden olur. Bu düşük ΔT sorununu daha da artırır (uygulama 2.1.4'te sunulan durum). Düzeltici önlem - oransal kontrollü değişken debili sistemlerde üç yollu kontrol vanası kullanmayın. Bu uygulamayı sadece küçük terminal ünitelerde sınırlandıracak on-off 3 yollu vana kullanımı tavsiye edilir. Kontrol otoritesine bağlı olarak 3 yollu vana seçiminde alternatiflerin az olması ve aşırı debi (over-flow) sorunları nedeniyle üç yollu kontrol vanası kullanımına dayanan bir kontrol sistemi seçileceği zaman uygulama 2.1.3 tavsiye edilir.

• Yanlış sistem balansı ile uygun olmayan iki yollu vana seçimi: yanlış boyutlandırılmış

[ ] [ ]

Burada:

CHL (%) – Soğutucu yükleme oranı

CWRTR - Soğutulmuş suyun gerçek geri dönüş sıcaklığı (bu durumda , 11OC) CWSTD - Tasarlanan soğutulmuş su besleme sıcaklığı (bu durumda , 7OC) CWRTD - Tasarlanan soğutulmuş suyun geri dönüş sıcaklığı (bu durumda , 13OC)

önlem - basınçtan bağımsız iki yollu kombine balans ve kontrol vanaları tavsiye edilir.

Kullanılan kontrol vanaları üzerindeki basınç kontrol fonksiyonu, aşırı debi (over-flow) sorununu ve bu sayede düşük ΔT sendromunu ortadan kaldırır.

• Ve diğerleri: yanlış set değeri, kontrol kalibrasyonu vs.

Soğutma sistemlerindeki "düşük ΔT sendromu" gibi bilinen sorunların gerçek kaynağı aşırı debi (over-flow) olgusudur. Bu bölümde, kısaca bu olgunun nasıl ortaya çıktığını açıklayacağız.

Tüm sistemler tasarımcıların pompa yüklerini aşağıdaki kurala göre hesapladıkları nominal şartlar (% 100 yük) için tasarlanır: kritik devredeki basınç düşümü, borular, terminal üniteler, balans vanaları, kontrol vanaları ve tesisattaki diğer elemanlardaki (filtre, su sayacı vb) basınç düşümlerini kapsar.

Aşağıda şek.1a (uygulama 2.2.1' e dayanan) geleneksel bir sistemi ve şek. 1b'de gösterilen sistemi göz önüne alalım. Her iki durumda da, yüksek kontrol vanası otoritesi sağlamak için kontrol vanalarında yeterli basınç düşümünü sağlamamız gerekir. Pompaya daha yakın konumlandırılan her bir fan coil terminal ünitesinin daha yüksek emre amade basınç farkına sahip olacağı açıktır. Bu uygulamada, gereksiz basıncın Manuel Balans Vanaları ile azaltılması gerekir. Sistem %100 yükte düzgün şekilde çalışır.

Belgede Her Boyutta Verimli Çözümler (sayfa 44-49)