Müzik öğretmeni yetiştiren kurumlardaki “Özel Öğretim Yöntemleri I ve II” derslerinin “Öğretmenlik Uygulaması”nda değerlendirilmesine yönelik olarak Müzik Eğitimi Anabilim Dalları son sınıf öğrencilerinin görüşlerine ve uzman kişilerin gözlemlerine dayalı olarak değerlendirilebilmesi için bir değerlendirme modeli geliştirilmiştir. Geliştirilen değerlendirme modeli Şekil 3.3.’de gösterilmiştir.
Şekil 3.3. Değerlendirme Modelini Belirleme Süreci Program Analizi Ayrıntılı İçeriklerin Saptanması İlgili Uzmanlarının Görüşlerinin Alınması Saptanan İçeriklerin Uzman Görüşlerine Göre Geliştirilmesi İçerik-Hedef Eşleştirmesi Değerlendirme Kriterlerinin Belirlenmesi Ölçme Araçlarının Hazırlanması Uzman Görüşü
Belgesel Kaynak Tarama
ECTS ve YÖK Ders Tanımlarına
Göre Çerçeve Program
Yukarıdaki modele göre ilgili programların taranmasından sonra çıkartılan müzik öğretmeni yetiştiren kurumlardaki “Özel Öğretim Yöntemleri I ve II” derslerinin temel içerikleri ve içerik-hedef eşleştirmesi yapılarak belirlenen değerlendirme kriterleri bir ön çalışma olarak aşağıda sunulmaktadır.
3.3.1. Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlardaki “Özel Öğretim Yöntemleri I ve II” Dersi İçerik Çözümlemesi
İÇERİKLER
1. Müzik Eğitimi İlkeleri
2. İlköğretim Müzik Dersi Programı 3. Müzik Öğretim Yöntemleri – Çeşitleri 4. Müzik Öğretim Yöntemleri – Kavramlar 5. Müzik Öğretim Yöntemleri – İlkeler 6. Müzik Öğretim Yöntemleri – Yöntemler 7. Şarkı Öğretimi
8. Çalgı Eğitimi
9. Müziksel Okuma – Yazma Öğretimi 10. Grup ve Bireysel Çalışmalar
11. Öğretim ve Çalışma Planları (Yıllık Plan) 12. Öğretim ve Çalışma Planları (Günlük Plan) 13. Müzik Ders Kitapları
14. Müzik Dersi Yardımcı Kitapları
15. Müzik Eğitiminde Ölçme ve Değerlendirme 16. Örnek Müzik Dersleri
17. Müzik Çalışmalarını Dinleme – İzleme – Eleştirme 18. Müziksel Beğeni Öğretimi
19. Müziksel Yaratıcılık Öğretimi 20. Müziksel Duyarlılık Öğretimi
3.3.2. Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlardaki “Özel Öğretim Yöntemleri I ve II” Dersi Değerlendirme Ölçütlerine İlişkin Çalışma
DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ 1. Müzik ve çevre ilişkisini kurdurabilme
2. Müzik seslerinde temel özellikleri kavratabilme
3.a. Farklı gürlük basamaklarının müziksel anlatımdaki yerini ve önemini
kavratabilme
3.b. Farklı gürlük basamaklarının tanınmasını dikkate alarak öğretim yapabilme 3.c. Farklı gürlük basamaklarının kavranmasını dikkate alarak öğretim yapabilme
3.d. Farklı gürlük basamaklarına uygun seslendirme öğretimi yapabilme 3.e. Farklı gürlük basamaklarına uygun dinlemeyi öğretebilme
4.a. Farklı hız basamaklarının müziksel anlatımdaki yerini ve önemini kavratabilme 4.b. Farklı hız basamaklarının tanınmasını dikkate alarak öğretim yapabilme
4.c. Farklı hız basamaklarının kavranmasını dikkate alarak öğretim yapabilme 4.d. Farklı hız basamaklarına uygun seslendirme öğretimi yapabilme
4.e. Farklı hız basamaklarına dikkat ederek dinlemeyi öğretebilme
5. Müzikte vuruş ve ölçü kavramını kazandırıcı nitelikte öğretim yapabilme 6.a. Müzikte biçim ögelerini tanınmasını dikkate alarak öğretim yapabilme
6.b. Müzikte biçim ögelerine (biçimsel yapıya) dikkat ederek söylemeyi öğretebilme 6.c. Müzikte biçim ögelerine dikkat ederek çalmayı öğretebilme
6.d. Müzikte biçim ögelerine dikkat ederek dinlemeyi öğretebilme 7.a. Başlıca müzik türlerini ve temel özelliklerini tanımayı öğretebilme
7.b. Müzik türüne dikkat ederek söyleme ve çalmayı öğretebilme (Tür özelliklerine
uygun söyleme ve çalmayı öğretebilme)
7.c. Müzik türlerini ayırt etmeyi öğretebilme 8.a. Müzik yoluyla Atatürk’ü sevmeyi öğretebilme
8.b. Atatürk’ü anlatan şarkıları ve marşları anlamlarına uygun söylemeyi öğretebilme 8.c. Atatürk’ü anlatan şarkıları ve marşları anlamlarına uygun çalmayı öğretebilme 8.d. Atatürk’ü anlatan şarkıları ve marşları anlamlarına uygun dinlemeyi öğretebilme 8.e. Atatürk’ün sanata bakışını öğretebilme
8.f. Atatürk’ün belirttiği müzik ilkelerini anlamayı öğretebilme
9.a. Müzikte seslerin, susların sürelerine göre doğru seslendirilmesini dikkate alarak
öğretim yapabilme
9.b. Müzikte seslerin, susların sürelerine göre doğru çalınmasını dikkate alarak
öğretim yapabilme
10.a. Sesi konuşurken ve şarkı söylerken sağlıklı, doğru ve etkili kullanmanın
önemini kavratabilme
10.b. İnsan sesi ve çalgı müziklerinin kavranılmasına yönelik öğretim yapabilme 11. Müzikte anlatım ögelerini dikkate alarak öğretim yapabilme
12. Müzikte dizi, ton ve makam özelliklerini dikkate alarak öğretim yapabilme
13. Çokseslilikte iki ayrı ögeyi (örgü-doku) tanımaya yönelik öğretim yapabilme
(Müzikte çoksesliliğin farklı yapılanmalarını öğretebilme)
14.a. Ülkemizin müzik kültürünü tanımayı öğretebilme
14.b. Müzik kültürümüzden uygun örnekleri seslendirmeyi öğretebilme 15.a. Yaptıkları müzik türüne insan sesi topluluklarını tanımayı öğretebilme
15.b. Yaptıkları müzik türüne ve kullanılan çalgı türlerine göre oluşan çalgı
topluluklarını tanımayı öğretebilme
16.a. Diğer Türk devlet ve topluluklarının müzik hayatımızdaki yerini öğretebilme 16.b. Müzik hayatımıza giren Türk devlet ve toplulukları müziklerinden uygun
şarkıları doğru seslendirmeyi öğretebilme
16.c. Türk Cumhuriyetlerinde genel çizgileriyle müzik kültürünü tanımayı
öğretebilme
17.a. Müzik teknolojisinin hayatımızdaki önemini öğretebilme
17.b. Müzik yapmada kullanılan elektronik araç ve çalgıları tanımayı öğretebilme 18.a. Başka ülke müziklerinin müzik hayatımızdaki yerini öğretebilme
seslendirmeyi öğretebilme
18.c. Başka ülke müziklerini genel çizgileriyle tanımayı öğretebilme
19. Öğrencinin müziksel duyarlılığını arttırıcı bir yaklaşımla öğretim yapabilme 20. Öğrencinin müziksel beğenisini arttırıcı bir yaklaşımla öğretim yapabilme 21. Müzikte ritim ögesini kazandırıcı nitelikte öğretim yapabilme
22. İstiklal Marşı’nı ve diğer milli marşlarımızı doğru söyleyebilme niteliğini arttırıcı
bir yaklaşımla öğretim yapabilme
Yukarıda belirtilen değerlendirme kriterleri genelde müzik öğretmeninin edinmesi gereken temel davranışları belirlemekte ve birbirine dayalı davranışlar dizisinden oluşmaktadır. Belirlenen bu çalışma, değerlendirme modeli geliştirme şemasındaki aşamalara göre ilgili uzman kişilere sunulmuş, kendilerinden eklenmesini ya da çıkarılmasını istedikleri içerikleri belirlemeleri istenmiş, alınan sonuçlara göre bu derse ilişkin temel içerikler saptanmaya çalışılmıştır. Daha sonra yukarıda belirtilmiş olan ve bir örnek olarak sunulan “Özel Öğretim Yöntemleri I ve II” dersi değerlendirmesine ilişkin ölçütler, saptanan içeriklere göre geliştirilerek son şekli verilmiştir. Böylece öğretim hedefleri ölçüt alınmak suretiyle yapılan bir değerlendirme niteliği elde edilmeye ve daha geçerli bir değerlendirme yapılmasına çalışılmıştır.