DıĢsal Bilgi Sistemleri

DıĢsal bilgi sistemleri, konaklama iĢletmelerinin rezervasyon ve tanıtım kolaylığı sağlamak için faydalandığı uluslararası kapsamda bir ağa sahip olan sistemlerdir. Bu sistemler, her hangi bir bölgede faaliyet gösteren bir konaklama iĢletmesinin dünyanın pek çok bölgesinde yaĢayan kiĢiler tarafından ulaĢılır bir hale gelmesini sağlayan ve tanınırlığını arttıran önemli pazarlama araçlarıdır.

DıĢsal bilgi sistemlerinin kullanımı 1960‟lı yıllara dayanmaktadır. Bu yıllarda ilk olarak bilgisayarlı rezervasyon sistemlerinin kullanımı Ģeklinde ortaya çıkan dıĢsal sistemler, 1980‟li yıllarda Global Dağıtım Sistemlerinin kullanılmaya baĢlaması ile geniĢlemeye baĢlamıĢtır. Merkezi rezervasyon sistemleri, yalnızca havayolu Ģirketlerince kullanılan ve geliĢtirilen rezervasyon odaklı sistemleri ifade ederken global dağıtım sistemleri, oteller, araç kiralama servisleri, seyahat acenteleri ve havayolu Ģirketlerince kullanılan farklı rezervasyon sistemlerinin bir araya getirilerek bütüncül bir çatı altında toplanması ile ortaya çıkmıĢtır (Yüksek, 2013: 59). Ġnternetin günlük hayata ve iĢletmelerin sistemlerine tamamen dahil olması ile birlikte bu sistemler yeniden ĢekillenmiĢ ve internet günden güne aracısız iletiĢim olanağı sunmaya baĢlamıĢtır. 1960‟lı yıllarda American Airlines tarafından kullanılan Sabre, bu alanda kullanılan ilk bilgisayarlı rezervasyon sistemidir.

Ġlerleyen zamanlarda benzeri programların üretilmesi hız kazanmıĢ ve Amadeus, Galileo gibi farklı yazılımlar da ortaya çıkmıĢtır (Keskinkılıç vd., 2016: 448-449).

DıĢsal bilgi sistemlerinin en geliĢmiĢ ve bütünleĢik hali olan global dağıtım sistemlerinin iĢleyiĢi ġekil 3.8‟de gösterilmektedir.

ġekil 3.8: Global dağıtım sistemi iĢleyiĢi

Kurgun vd., 2007: 268

DıĢsal bilgi sistemlerinin turizm ve konaklama endüstrisine olan faydaları genel olarak rezervasyon hizmetleri ve tanınırlık sağlama üzerine olmaktadır. Rezervasyonlar konusunda her türlü bilgi sunumunun ve hizmetin tek bağlantı ile gerçekleĢebilmesi, müĢteriler açısından kolaylık ve hız sağlamaktadır. Ayrıca güvenilir olması da müĢterileri internet üzerinden iĢlem yapmaya çeken yönlerden biri olmaktadır (Kurgun vd., 2007: 268-269). ĠĢletmelerin müĢterilerce kolay tanınabilmesi ve tercih edilmesini sağlaması da konaklama sektörü açısından önemli bir artıdır.

3.9.1.1. Amadeus Global Dağıtım Sistemleri

DıĢsal dağıtım sistemlerinden olan Amadeus, dünyanın en geliĢmiĢ sivil bilgi iĢlem merkezlerinden birine sahiptir. Tüm dünyada turizm alanında birçok iĢletmeye hizmet sunan bir merkezi rezervasyon sistemidir. Sisteminde yüzden fazla otel zinciri ile binlerce konaklama iĢletmesi mevcuttur ve bunlara ait tüm veriler bulunmaktadır (Özdemir, 2007: 25-27).

Amadeus, Air France, Iberia, Lufthansa ve SAS‟ın yeni bir küresel dağıtım sistemi oluĢturmak üzere anlaĢmaları ile 1987 yılında ortaya çıkmıĢtır. Amadeus, seyahat sektörü için gerek duyulan tüm aĢamalarda varlığını gösteren önemli bir

global dağıtım sistemi olmayı baĢarmıĢtır (Amadeus, www.amadeus.com).

Amerika‟da ortaya çıkan ilk bilgisayarlı rezervasyon sistemi Sabre sonrasında Avrupa‟da üretilen ve konaklamanın yanı sıra ulaĢtırmaya yönelik alternatifleri de kapsamına alarak bütün turistik hizmetleri bir araya getiren kapsamlı global dağıtım kanallarından biridir (Emeksiz, 2000: 37).

Amadeus global dağıtım sisteminin kapsamı Tablo 3.3‟de gösterilmektedir.

Tablo 3.3: Amadeus global dağıtım sistemi portföyü

Amadeus Global Dağıtım Sistemi Portföyü Havayolları Seyahat Acenteleri Seyahat Sigortası Oteller Havalimanları Yer Hizmetleri ġirketler ve Kurumlar Araç Kiralama Demiryolları

Seyahat Yönetim ġirketleri Online Seyahat Acenteleri

www.amadeus.com, Amadeus web sitesinden düzenlenmiĢtir.

Turizm için önemli olan aĢamaların çoğunda birçok bölgede ve alanda faaliyet gösteren Amadeus, konaklama sektörünün dıĢ süreçlerini hızlı ve güvenilir bir Ģekilde yürütülmesini sağlayan önemli bir sistemdir.

3.9.1.2. Sabre Bilgisayarlı Rezervasyon Sistemleri

Dünyanın ilk bilgisayarlı rezervasyon sistemi olan Sabre, günümüzde önemli bir global dağıtım sitemi haline gelmiĢtir (Özdemir, 2007: 21-22). Amadeus gibi dıĢsal bilgi sistemlerindendir ve bu sistemlerin ilkidir. Bünyesindeki konaklama iĢletmelerine ve turizm alanında faaliyet gösteren iĢletmelere hem geniĢ bir veri ve rezervasyon ağı, hem de büyük bir pazar imkanı sunmaktadır. DıĢsal bilgi sistemlerinin en büyük faydası iĢletmelere küresel pazarda var olma imkanı sunmasıdır. Sabre‟de bu alanda en geliĢmiĢ sistemlerden biridir.

Yarı otomatik iĢ araĢtırma ortamı anlamına gelen Sabre (Semi- Automated Business Research Environment), 1960‟lı yıllarda ilk olarak IBM ve American Airlines tarafından geliĢtirilerek kullanılmıĢtır (Yüksek, 2013: 59). KuruluĢunda havayolu Ģirketlerini temel alan bu program, merkezi rezervasyon sistemleri ve ardından geliĢen global dağıtım sistemleri açısından öncü olmayı baĢarmıĢtır.

3.9.1.3. Galileo Global Dağıtım Sistemleri

Galileo Global Dağıtım sistemi, 1993 yılında kuzey Amerikalı ve Avrupalı 11 havayolu iĢletmesi (Aer Lingus, Air Canada, Alitalia, Austrian Airlines, British Airways, KLM Royal Dutch Airlines, Olympic Airlines, Swissair, TAP Air Portugal, United Airlines, ve US Airways) tarafından kurulmuĢtur. Dünya çapında hizmet ağına sahiptir ve teknoloji geliĢtirme konusunda lider olduğu söylenebilir (Das, 2002). Galileo sisteminin acentelerce tercih edilmesinin en önemli nedenlerinden biri geliĢtirdiği teknolojiler sayesinde acentelerin hizmet konusunda hız kazanmasına büyük katkı sağlamasıdır (Kurgun vd., 2007: 266).

Amadeus ve Sabre kadar iddialı olmasa da sektörde bu iki sistemden sonra gelen önemli bir global dağıtım sistemidir. Tüm dünyada faaliyet gösteriyor olması, teknoloji üzerine yoğunlaĢması, sistemin tanınırlığını ve faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamaktadır.

3.9.1.4. Worldspan Global Dağıtım Sistemleri

1990 yılında Delta ve Northwest Havayollarının iĢ birliği yaparak birleĢmesi sonucu kurulmuĢtur. ĠĢletme yapısı bakımından geleneksel özellikler sergilemeyerek hizmet pazarlamalarında distribütörler kullanmaktadır. Global dağıtım sistemleri arasında kapsam ve pazar payı açısından dördüncü sırada yer almaktadır (Özdemir, 2007: 32). Türkiye‟de Travelport seyahat ticaret Ģirketi aracılığı ile faaliyet göstermektedir. Travelport, 170 ülkede faaliyet gösteren bir ticari seyahat platformudur. Turizm hizmeti sunan iĢletmeler için güvenilir rezervasyon ve ödeme hizmeti tasarlayan bu platform aynı zamanda havayollarında satıĢ, biletleme, kalkıĢ kontrol gibi ara hizmetler için etkili bilgi teknolojileri hizmetleri de sağlamaktadır. Bu Ģekilde hava yolu Ģirketlerinin temel faaliyet alanlarına ve maliyet düĢürmeye odaklanmalarını sağlamaktadır. (Travelport, www.travelport.com.tr).

Worldspan global dağıtım sisteminin faaliyet anlayıĢı, müĢteri odaklı, iĢ birliği üzerine kurulu ve yeniliklere açık bir çerçeveye sahiptir (Das, 2002). Yeniliklere açık yapısı, diğer iĢletme ve sistemler ile iĢ birliği yapma konusundaki olumlu tutumu ve müĢteri odaklı sistem anlayıĢı nedeniyle sektörde ayrı bir sistem olarak varlığını sürdürmeyi baĢaran bir global dağıtım sistemidir.