Döviz Kazandırıcı Hizmetler Kapsamındaki Krediler

3.5.3.1. Turizm Kredisi

TÜRSAB üyesi A sınıfı işletme belgesi sahibi seyahat acenteleri ile tur operatörleri, yurt dışından getirilen turistlere gerek yurt içinde gerekse yurt dışında sundukları her türlü acentelik hizmetleri karşılığını, özel havayolu şirketlerinin yurtdışından gelenlere sunduğu her türlü hava ulaşımı faaliyetlerini ve turizm şirketleri yurtdışından gelen turistlere sundukları konaklama, yeme-içme, ulaşım vb. gibi faaliyetlerini finanse etmek için kullanabilecekleri kredi programıdır. Bu kredinin vadesi 360 gündür (2 taksit).

Firma limiti 25 milyon ABD dolarıdır. Kredi kullanımında banka teminat mektubu, devlet iç ve dış borçlanma senedi ve kredi garanti fonu kefaleti kredinin teminatı olarak kullanılırlar. Vergi resim harç istisna belgesi kapsamında bir kredi olduğundan BSMV alınmaz. Kredi kullanımı yapılabilmesi için firmanın kredibilitesinin uygun olması gerekmektedir.

3.5.3.2. Uluslararası Nakliyat Pazarlama Kredisi

Uluslararası karayolu nakliyat işi yapan, C2, L2, R2 yetki belgelerinden birine sahip olan firmalar, uluslararası denizyolu nakliyat işini yapan, gemi tasdiknamesi ve kira sözleşmesi bulunan firmalar, uluslararası havayolu taşımacılık işi yapan, işletme ruhsatı bulunan firmalar bu krediden faydalanabilir.

Kredinin vadesi 360 gündür (2 taksittir). Firma limiti 25 milyon ABD doları ile sınırlıdır. Kredinin teminatı olarak; banka teminat mektubu, devlet iç ve dış borçlanma senedi ve kredi garanti fonu kefaleti kullanılabilmektedir. Vergi resim harç istisna kapsamında bir kredi olduğundan %5 BSMV alınmaz. Krediye uygulanacak olan faiz oranları Eximbank tarafından belirlenir.

3.5.3.3. Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Teminat Mektubu Programı

Yurtdışı inşaat sektörü işleri için özel çıkan bu kredi programı; firmaların mevcut pazarlarda kalıcılığını sağlamak, yeni pazarlara açılmalarını temin eden yurtdışında üstlenilen projelerin teminat mektubu ile desteklenmesi amaçlanmaktadır. Bu kredi programında kullanılan üç çeşit teminat mektubu vardır. Geçici teminat mektubu, eğer ihale firma tarafından kazanılırsa kesin teminat mektubu avans teminat mektubudur. Firma limiti 25 milyon dolardır.

3.5.3.4. Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Köprü Kredisi

Uluslararası ülkelerde inşaat faaliyetlerini gerçekleştiren, 2008’den bu yana onaylamış ancak tahsil edilememiş alacakları olan firmalar için hazırlanmış bir programdır. Krediye konu olan işi sürdüren müteahhit firma için Ticaret Müşavirliği/ TC. büyükelçiliği tarafından düzenlenen belgeler ile Türkiye Müteahhitler Birliği tarafından belirlenen müteahhit firmalar kredi kullanabilecek.

Firma limiti 25 milyon dolardır. Kredinin vadesi azami 700 gündür. Kredi teminatı olarak devlet iç ve dış borçlanma senetleri veya banka teminatı kullanılmaktadır. Kredinin geri ödenmemesi durumunda akdi faiz, temettü faizi,

vergi ve harçlar tahsil edilir. Vergi resim harç istisna taahhüdünde kullanılan kredi olduğundan TC. Merkez Bankası tarafından kapatılmalıdır.

3.5.3.5. Döviz Kazandırıcı Hizmet Kredisi

Türkiye’de yerleşik firmaların, yurtdışına yönelik gerçekleştirecekleri müteahhitlik, müşavirlik, yazılım ve mühendislik hizmetleri gibi hizmet projeleri, yabancı uyruklu turist ve yurtdışında yaşayan Türk vatandaşlarına, bedelleri yurt dışındaki sigorta ve sağlık kuruluşlarından karşılanmak şartıyla ülkemizde sunulan sağlık hizmeti, bedelleri döviz olarak alınmak şartıyla yurtdışında yerleşik firmalar adına garanti kapsamında gerçekleştirilen bakım ve onarım hizmet satışları ve yurt içi haber ajanslarından yurt dışı yayın organlarına görüntülü ve görüntüsüz haber satışları bu kredinin temelini oluşturur. T.C. Ekonomi Bakanlığının düzenlediği Vergi Resim ve Harç istisnası kapsamında finanse edilir.

Firma azami limit tutarı 25 milyon ABD dolarıdır. Limit, Euro veya TL olarak da kullanılabilir. Kredi vadesi azami 720 gündür. Kredinin faiz oranları vadeye göre belirlenir. Kredi teminatı olarak süresiz veya kredi süresi ile uyumlu banka teminat mektubu, devlet iç ve dış borçlanma senetleri veya kredi garanti fonu kefaleti kullanılır. Kredinin geri ödenmemesi durumunda, akdi faiz, temerrüt faizi, vergi ve ilgili fonlar tahsil edilir. Ayrıca vergi resim ve harç istisnası Merkez Bankası tarafından kapatıldıktan sonra T.C. Merkez Bankası’nın bildirdiği sonuca göre işlem yapılır.

3.5.3.6. Yurtdışı Fuar Katılım Kredisi

Yurtdışı fuar organizasyonu düzenleyen firmalar, organizatörler tarafından yurt dışı fuar organizasyonuna katılan firmalar, T.C. Ekonomi Bakanlığı tarafından ilan edilen yurtdışı fuarlara katılan bireysel firmalar bu kredi kapsamındadır. Fuar takvimi her yılın Kasım ayında T.C. Ekonomi Bakanlığı tarafından ilan edilmektedir. Bu kredi sadece Türk Lirası olarak kullandırılmaktadır. Azami vadesi 360 gündür. İki taksit olarak alınır. Firma limiti firma sınıflandırmasına göre farklılık göstermektedir. Şöyle ki;

- A sınıfı belgeye sahip organizatörler için 2.000.000.- TL - B sınıfı belgeye sahip organizatörler için 1.500.000.-TL

- C sınıfı ve geçici belgeye sahip organizatörler için 1.000.000.-TL

- Milli katılımcı ve bireysel katılımcı firmalar için 200.000.-TL olarak belirlenmiştir.

Kredi tutarı da katılımcı ve organizatör firmalar için farklılık göstermektedir. Katılımcı firmalar kredinin başlangıç ve bitiş süresi içinde yurt dışı fuar için yapmış olduğu harcamaların %80 kadarını, organizatör firmalar ise kredi başlangıç ve bitiş süresi içinde gerçekleştirilecek olan yurtdışı fuar harcamalarının %30 kadarını kredi olarak kullanabilme imkanına sahiptirler.

İlgili kredinin teminatı olarak, devlet iç ve dış borçlanma senedi, banka teminat mektubu ve kredi garanti fonu kefaletinin yanı sıra T.C. Merkez Bankası nezdinde Kesinleşmiş DFİF Alacaklarının Temliki (%60 Oranında) de kabul edilmektedir.

Yukarıdaki kredilerin ayrıntılarından da anlaşılacağı üzere, Türk İhracat Kredi Bankası’nın temel amacı ihracatı geliştirici faaliyetlerde bulunan Türk İhracat firmalarına en uygun vade ve faiz koşulları ile finans kaynağı yaratmaktır. Böylece uluslararası piyasada rekabet edebilme gücünü yükselten, yeni pazarlara daha emin adımlarla girebilen ve tabiî ki ihracat paylarını arttırabilen firmalar sayesinde Türk ihracatı da gelişim gösterecektir.

Ancak Eximbank’ın uygun vade ve faize sahip kredilerin özel bankalarda kullanım limitleri sınırlı olduğundan ve bu kredileri hep aynı firmaların kullanımlarıyla limit dolmaktadır. Bu durumdan dolayı yeni girişimci Eximbank’ın uygun vade ve faizli kredilerinden yeterince faydalanamamaktadır.

Türk ihracatçısını geliştirmek ve korumak amacıyla kurulmuş olan Türk İhracat Kredi Bankası, bu kapsamda ihracatçısını uluslararası piyasalardaki siyasi ve ekonomik risklerden korumak amacıyla sigorta konusunda da programlar sunmaktadır. Sigorta programları üçe ayrılır:

- Kısa vadeli ihracat kredi sigortası programı - Orta/ uzun vadeli ihracat kredi sigortası programı

- Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri teminat mektuplarının haksız nakde çevrilme sigorta programı

Çalışmamızın ana konusu olan ihracat kredi sigortası dördüncü bölümde ayrıntılı olarak incelenecektir.