DÖNGÜ

Westworld dünyasında döngüler ev sahiplerine verilmiş bir yaşam döngüsüdür. Ev sahipleri bu döngülerin dışına çıkamaz ve bu döngüler içerisinde yaşamaya devam ederler. Yine Dolores üzerinden örnek vermek gerekirse; her sabah yatağında

uyanan Dolores, kasabaya iner ve günlük alışverişini yapıp evine döner. Ancak elindeki poşetlerden her seferinde atın heybesine koyarken bir konserve kutusu düşer. Genellikle bu kutuyu diğer bir ev sahibi Teddy alır ve Dolores’e uzatır. Teddy’nin temel dürtüsü de Dolores’tir. Dolores, Teddy ile biraz vakit geçirir ve evine doğru yola çıkar. Dolores’in evi basılır ve Dolores’in anne ve babası öldürülür. Dolores’in döngüsü bu şekilde devam eder. Teddy üzerinden de bir örnekle devam etmek gerekirse o da parka konuklarında içinde bulunduğu bir tren ile Mesa’dan giriş yapar. Ancak o trende gözlerini açar ve kendisini tren ile parka yaklaşırken bulur. Onun döngüsünde de parkta ki konuklara yol göstermek, konuklarla beraber haydut kovalamak ve Dolores’e olan aşkı vardır.

Döngü örneklerini çoğaltmamız gereklidir çünkü; bilince ulaşmak için döngülerinin farkına varan belli başlı karakterleri anlatmamız ve bu karakterlerin döngülerini bilmemizde fayda vardır. Bir diğer örnek ile devam edecek olursak o da Meave karakteridir. Meave, vahşi batının saloon diye yansıttığı ve müzik, kumar, alkol ve seksin sürekli yaşandığı bir mekanın sahibidir. Burada müşterilerle ilgilenir, özel konuklarla ya da istediği ev sahipleriyle birlikte olur ve işletmeyi çevirir. Meave’in döngüsü de Mariposa adlı salonu ve evi arasında gerçekleşir.

Bir diğer karakter ise Hector’dur. Hector ise Sweetwater’a Lee Sizemore tarafından yeni bir hikaye ile gönderilir. Hector bir soyguncudur ve tek amacı da Meave’in işlettiği bardaki kasayı çalmaktır. Hector arkadaşlarıyla at üzerinde kasabaya varır, üzerlerinde tanınmamak için uzun şalları vardır, bu şalların altından önüne çıkan şerifi vurur, Meave’in barına girer ve yukarı çıkan iki kişinin yardımıyla kasa aşağıya düşürülür, bir at tarafından hızlıca bardan çıkarılır ve Hector’un döngüsü kasayı alıp gitmesiyle son bulur. Bu döngülerin değişme ve hikayelerin sekteye uğraması da söz konusudur. Birinci sezonun birinci bölümü olan The

Original’de Hector yine başarıyla kasayı çalar ancak kaçmayı başaramaz.

Arkalarında olan bir konuk tarafından vurulur ve döngüsü tamamlanamaz. Parkta ki amaç zaten döngülerin tamamlanması üzerine değildir. Gelen konukların hikayelere dahil olup döngüyü yönetme güdüsünün kamçılanmasıdır. Bir nevi kader üzerinde söz sahibi olan konuklar böylelikle hükmetme gücünün tatminine varacaklardır.

Dizide günün ve döngülerin başlangıcı genellikle otomatik piyano ile verilir. Bu piyanoların varlığı 19.yüzyıla kadar dayanmaktadır. Beş silindirli bir motorda bulunan çarklarla dönen, merdane gibi, bir etrafına delikli kağıtlar sarılı bir mekanizmadır. Kağıtta delikle aynı hizada bulunan piyano tuşları kendiliğinden notalar çalar. Programcılığın ilk örneklerinden biri olarak görülür. Kağıdın delikli yerleri 1’leri ve deliksiz yerleri de 0’ları temsil eder. Bu notaları piyanoya çaldırabilmek için “binary” yani ikili sistemde bir makine dili yazılımı yapılmıştır. Otomatik piyanoyu sürekli görmemiz bizim için anlamlıdır. Bu piyano aslında parkta bulunan ileri derece teknolojinin bir atası konumundadır (http://barisozcan.com/otomatik-piyano-kendi-kendine-mi-caliyor-westworldun- felsefesi/). Otomatik piyano çalar ve döngü başlar bir nevi parkta ki akışı başlatan odur. Otomatik piyanoyu parkta tek bir kişi çalabiliyordur. O da Dr. Ford’dur. Bu da bize yine oradaki hakimiyetin kimde olduğunu gösterecek bir emaredir.

Otomatik piyanoyu dizide her gördüğümüzde ardından Meave’in hikayesi de bize sunuluyor. Birinci sezonun ikinci bölümü olan Chestnut’da otomatik piyano çalmaya başlar ve Meave’in döngüsüne geçiş yaparız. Meave barda bir konukla sohbet halindedir ve ona otomatik piyano ile ilgili söyledikleri bize ev sahiplerinin döngüler hakkında düşündüklerini gösterecektir:

“Şu küçük sesi duyabiliyorsun değil mi? Sana sakın diyen şu ses! Sakın

uzun süre bakma! Sakın dokunma! Sakın pişman olabileceğin bir şey yapma! Aynısı bana da olurdu. Ne zaman bir şey istesem beklememi, dikkatli olmamı söyleyerek hayatımın çoğunu yaşanmaz kılan o sesi duyabiliyordum. O ses beni yalnızca nerede rahat bırakır biliyor musun? Rüyalarımda özgürdüm. Rüyalarımda hissettiğim gibi iyi ya da kötü olabilirim. Bir şey istediğimdeyse yalnızca uzanıp alabilirdim. Ama sonra uyanınca ses yeni baştan başlardı. Bu yüzden kaçtım. Parıldayan denizi geçip sonunda toprağa ayak bastığımda, duyduğum ilk şey yine o lanet ses oldu. Ne dedi biliyor musun? Burası yeni dünya ve bu dünyada her kim olmayı istersen olabilirsin!”

Otomatik piyanonun önceden yazılmış bu bir nevi kader notalarını her duyduğumuzda Maeve’in yaşam döngüsünü de görmeye başlarız. Aynı açılar, aynı olaylar, tekrar edip durur. Bu uyanışa kadar devam eder. Derin düşünmenin, anlam arayışının, etrafınızda olup bitenleri sorgulamanın böyle bir yan etkisi vardır. Sizi

uyandırır. Gözünüzü açar. Sizi bir üst seviyeye çıkartır. Meave’in döngüsünün farkına varması ve onun da bir otomatik piyano olmaktan çıkmak istemesi bizi birinci sezonun yedinci bölümü olan Trompe L’oeil’e (Göz Yanılsaması) götürür. Meave artık uyanmayı gerçekleştirmiştir ve döngüsünde neler olacağını bilmektedir. Sabah uyanır, hazırlanır, bara doğru yola çıkar, arkasında kalan iki kovboy birbirilerine ateş eder, şerif aranan birinin yüzünü meydana asar. Meave artık tüm bunları biliyordur ve bu olaylara tepki vermeden bara doğru geçer. Otomatik piyanonun da çaldığını görür ve oraya doğru giderek onu kapatır. Meave artık döngünün bilincindedir ve o döngünün dışına çıkmak istemekte, kendi kaderinin iplerini eline almak istemektedir. Otomatik piyanoyu kapatması da bu bilince ulaştığının en net göstergesidir.