Cide İlçesinin Coğrafik, Turistik ve Kültürel Özellikleri

Kastamonu ilinin kuzey batısında yer alan Cide ilçesinin toplam yüzölçümü 652 km²’dir (HGK, 2014). Kastamonu iline 135 km uzaklıkta bulunan Cide; kuzeyde Karadeniz, güneyde Şenpazar ve Pınarbaşı, doğuda Doğanyurt, batıda Bartın ilinin Ulus ve Kurucaşile ilçeleri ile komşudur. Kastamonu ilini Cide ilçesine bağlayan D 759 karayolu ile ulaşım sağlanmaktadır. İlçe merkezinin râkımı 0 olmakla beraber ortalama râkım 800-900 metre arasındadır. Cide, 16 mahalle ve 81 köyden oluşmaktadır. İlçede bulunan 81 köyden 34 tanesi KDMP sınırları içersinde yer almaktadır.

İlçede yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlı olan Karadeniz iklimi hakimdir. Orman bakımından zengin olan Cide’nin %70’i ormanlarla kaplıdır. Bu ormanlarda, Çam, Kayın, Meşe, Kestane, Göknar, Gürgen, Fındık ağaçları bulunmaktadır. 90 km uzunluğunda denize kıyısı ve kesintisiz 11 km plaja sahip olan Cide’nin Gideros, Aydos, Denizkonak, Uğurlu, Çayyaka, Akbayır ve İlyasbey sahilleri denize girmeye

KÖYLER NÜFUS KDMP Tampon Bölgesindeki Şenpazar Köylerinin İlçe Merkezine Uzaklıkları

ERKEK KADIN

Şenpazar / Alancık Köyü 20 20 8,3 km

Şenpazar / Aşıklı Köyü 29 31 6,8 km

Şenpazar / Celallı Köyü 71 79 12,8 km

Şenpazar / Dağlı Köyü 25 21 13,5 km

Şenpazar / Dereköy Köyü 43 29 8,4 km

Şenpazar / Gürpelit Köyü 144 117 24,9 km

Şenpazar / Tepecik Köyü 34 40 12,3 km

elverişlidir. Cide, Karadeniz Bölgesi’nin en uzun ve en geniş sahil şeridine ayrıca en uzun kumsalına sahiptir (URL-3).

Gökçeler köyü yakınlarındaki 5 m yükseklikten düşen Evken şelalesi, Loç vadisi’nin kuzeybatısında yer almaktadır. Şenköy, Çamdibi, Hamitli, Karakadı ve Derebucağı köyünü içine alan Loç vadisi, Karakadı kanyonu’nun girişi ile Valla kanyonu’nun çıkışı arasında yer almaktadır (URL-6). 2009 yılında Orya Elektrik Enerji Üretim A.Ş.’ nin Hidro Elektrik Santral (HES) planlaması ile adı sıkça duyulan Loç Vadisi Cide’nin doğal güzelliklerinin başında gelmektedir (Şekil 3.11.). Orya Elektrik Enerji Üretim A.Ş. ‘nin 2010 yılında gerekli olurlar ve izinleri alarak 49 yıllığına irtifak hakkı elde ettiği Loç Vadisi’nde HES tesis etme amacına adım adım yaklaşırken yerel halk da karşıt eylemler ile projeye karşı çıkmıştır (URL-7) Türkiye’nin çeşitli bölgelerindeki ekolojik mücadele örgütlerinden de destek gören direnişin sonucunda Danıştay bölgedeki HES yapımında iptal kararı almıştır.

Şekil 3.11. Loç Vadisi (Kaynak : www.locvadi.com)

İsmi Cenevizlilerden kalma olan Gideros (Kytoros) Koyu, İlçe merkezine 14,1 km uzaklıkta bulunan ilçenin en çok bilinen ve ziyaret edilen diğer bir doğal güzelliğidir. Birinci derecede doğal, ikinci derecede arkeolojik sit alanı olarak varlığını korumaya

devam eden Gideros Koyu’nun etrafı kestane, meşe, kayın, şimşir ve çam ağaçları ile çevrili durumdadır (URL-8). Gideros Koyu, Atlas Dergisi’nin “Türkiye Saklı Cennetler Atlası: 50 Muhteşem Yer” başlığında 12’nci sırada yer alarak ismini bir kez daha duyurmuştur (Şekil 3.12.)(Anonim, 2009b).

Şekil 3.12. Gideros Koyu (Kaynak: www.atlasdergisi.com)

Hamitli Köyü yakınlarında Devrekani Çayı üzerinde bulunan Uzungöl Şelalesi (Kanyon Şelalesi) Kastamonu’ da şu ana kadar belirlenmiş olan en büyük şelale olma özelliğine sahiptir. Yaklaşık 45 m yükseklikten düşen su düştüğü yerde bir havuz oluşturmaktadır. Hamitli Köyü’nün bitiminde yer alan, üzerinde ahşap bir köprüye sahip olan Gömeren Kanyonu’na ise yaklaşık 6 km boyunca süren bir toprak yol ile ulaşım sağlanmaktadır. Arpalıkdüzlüğü adı verilen bir piknik alanından Gömeren Kanyonu kuş bakışı izlenebilmektedir.

Cide ilçe merkezine 20 km uzaklıkta bulunan Malyas Kanyonu, genel itibariyle toprak yolla ulaşım sağlanan bir başka turizm bölge olma özelliğindedir. Çamdibi Köyü sınırlarında yer alan sarkıt ve dikitleri ile güçlü bir görsele sahip olan 350 m derinliğindeki Kılıçlı Mağarası, taban kısmında farklı boyutlarda bir çok havuza sahiptir (URL-3). Aydos Çayı üzerinde bulunan, başlangıç noktası Şenpazar ilçesinin

Dağlı Köyü sınırları olan 10 km uzunluğa sahip Aydos Kanyonu ise rafting için uygun bir alan olarak kaydedilmiştir.

Cide’de doğmuş olan yazar ve şair Rıfat Ilgaz da ilçe için ayrı bir değerdir. Her yıl düzenlenen “Rıfat Ilgaz Kültür Sanat ve Sarı Yazma Festivali” ilçede turizmin hareketlenmesini sağlayan ayrı bir etkendir. Festival isminde geçen ‘sarı yazma’ ise yöre kadınının kullandığı bir başörtüsü olmakla beraber Cide kültürünü yansıtan yöresel kıyafetin en tanınmış kısmı olma özelliğine sahiptir. Yöresel kıyafetin diğer bölümleri ise uzun bol etekli elbise (göynek), kırmızı paçalı şalvar (don) ve bele takılan kuşaktır (URL-8) (Şekil 3.13.).

Şekil 3.13. Cide Yöresel Kıyafeti (Kaynak: www.ciderehber.com)

Kahve değirmeni, karabiber değirmeni, çeyiz sandığı, tahta kaşık, sultan kayığı maketi ise yörede yapılan el sanatlarındandır. Göbüt, kırtıl, değirmen kömeçi, kartlaç, kıvrım tatlısı, karma, kuyruklu dolma, kestane hoşafı ve armut tatlısı da yöresel lezzetleri arasında sayılabilir. Ayrıca Ceviz Helvası (Cidella) da Cide’ye özgü bir helva çeşididir.

Cide ilçesinde KDMP tampon bölgesinde yer alan 34 adet köy bulunmaktadır. Bu 34 köydeki toplam kadın nüfusu 1506, erkek nüfusu ise 1513’tür (Tablo 3.4).

Tablo 3.4. Cide 2016 yılı nüfus verileri ve KDMP tampon bölgesindeki köylerin ilçe merkezine uzaklıkları (Kaynak: TÜİK 2016, maps.google.com)

KÖYLER NÜFUS

KDMP Tampon Bölgesindeki Cide Köylerinin İlçe Merkezine

Uzaklıkları

ERKEK KADIN

Cide / Başköy Köyü 47 42 25,7 km

Cide / Çamdibi Köyü 52 46 35,2 km

Cide / Çukurçal Köyü 57 47 18,2 km

Cide / Derebucağı Köyü 38 44 26,5 km

Cide / Döngelce Köyü 26 27 36,9 km

Cide / Düzköy Köyü 31 36 21,0 km

Cide / Emirler Köyü 42 51 31,4 km

Cide / Gökçeler Köyü 54 66 25,2 km

Cide / Güzelyayla Köyü 68 45 23,2 km

Cide / Hacıahmet Köyü 33 37 30,0 km

Cide / Hamitli Köyü 28 24 30,9 km

Cide / Himmetbeşe Köyü 16 12 20,8 km

Cide / İsaköy Köyü 43 45 13,6 km

Cide / Kapısuyu Köyü 22 29 25,4 km

Cide / Karakadı Köyü 46 37 36,6 km

Cide / Kazanlı Köyü 48 45 30,2 km

Cide / Kethüda Köyü 58 55 24,8 km

Cide / Kezağzı Köyü 32 34 22,6 km

Cide / Kumköy Köyü 60 82 14,2 km

Cide / Kuşçu Köyü 43 57 16,2 km

Cide / Mencekli Köyü 68 70 15,8 km

Cide / Menük Köyü 45 41 24,6 km

Cide / Musaköy Köyü 68 59 14,2 km

Cide / Nanepınarı Köyü 41 41 22,6 km

Cide / Okçular Köyü 29 43 9,6 km

Cide / Olucak Köyü 38 33 15,3 km

Cide / Ortaca Köyü 14 7 30,0 km

Cide / Ovacık Köyü 67 66 17,9 km

Cide / Öveçler Köyü 40 39 24,7 km

Cide / Şenköy Köyü 15 14 28,0 km

Cide / Velioğlu Köyü 57 46 11,6 km

Cide / Yaylaköy Köyü 52 41 27,8 km

Cide / Yenice Köyü 103 116 19,9 km

Cide / Yıldızalan Köyü 32 29 26,6 km

4.YÖNTEM

KDMP’de kadınlar tarafından desteklenen veya doğrudan yapılan ekoturizm uygulamalarının saptandığı bu çalışmada öncelikle amaç ve kapsam belirlenerek literatür taraması yapılmıştır. KDMP tampon bölgesinin Kastamonu bölümünde kalan 4 ilçede halen yaşamını sürdürmekte olan kadınlara açık uçlu 35 soruluk anket uygulanmıştır. Yüz yüze anket esnasında kapalı uçlu sorular da sorularak hem yöre hakkında hem de yöre kadınının ekoturizme bakış açısı hakkında bilgiler elde edilmiştir. Anket uygulanırken, bu bölgenin ekoturizm faaliyetlerinde kadınların rollerinin ne olduğu ve bu kapsamda hem kendi hanelerine hem de bölgeye verdikleri destek araştırılmıştır.