Cağaloğlu Anadolu Lisesi’nde Disiplin İşleri

TDK eğitim terimleri sözlüğünde disiplin bir topluluğun, yasalarına ve düzenle ilgili yazılı ya da yazısız kurallarına, titizlik ve önemle uyması durumu ve

kişilerin içinde yaşadıkları topluluğun genel düşünce ve davranışlarına uymalarını

sağlamak amacıyla alınan önlemlerin tümü şeklinde tanımlanmıştır. Cağaloğlu

Anadolu Lisesi tarihinden gelen disiplin anlayışıyla her dönemde örnek olmayı başarmıştır. Lise öğrenimini Almanya’da başlayıp Türkiye’de sürdürmüş olan Fatma Bingöloğlu ile yapılan Pazar söyleşisinde genel anlamda Almanya ile kıyasla Türkiye’de eğitim öğretim sürecinde birtakım zorluklarla karşılaştığını dile getirmektedir. Okulun disiplin durumuyla alakalı 1991 yılına ait gazete röportajında şunları beyan etmektedir:

“Burada disiplin cezası olduğunu biliyorum. Ama ben hiç almadım. Okula karşı aykırı hareketler yaptığım zaman ceza alacağım söyleniyor. Öğretmenlere karşı gelenler, devamsızlık yapanlara disiplin cezası veriliyormuş. Tuvalette sigara içenler de okuldan atılıyormuş. Ama ben hiç bu cezalarla karşılaşmadım. Almanya’da disiplin cezası yoktu. Öğretmen ‘bu hareketini bir daha yapma’ derdi. Yaparsan evine mavi mektup giderdi. Mektupta aile uyarılırdı, önlem almazsa para cezasına çarptırılırdı. Almanya’da daha bir serbestlik var. Ama buraya uyum sağlamak gerekiyor. Bugüne kadar da öğretmenlerim de uyum sağladığım için bana teşekkür ettiler. Arkadaşlarım da beni sürekli uyarıyor. Ben Almanya’dayken çılgın bir kişiydim. Arkadaşlarıma şakalar yapardım, onları güldürürdüm. Burada arkadaşlarım ‘bunları okulda yapma burası Almanya değil’ diyorlar. Ama ben Türkiye’de okumaktan çok mutluyum.” (Göktürk, 1991). Görüldüğü üzere Almanya ile kıyaslanan disiplin uygulamalarında toplumsal yapının çok önemli etkisi vardır.

İstanbul’un tüm okullarında genel anlamda görülen bazı uygulamalarla ilgili sıkıntılardan kaynaklı Üst Disiplin Kurulu tarafından 2003-2004 yılında İstanbul ili okullarına birtakım tavsiye kararlar alınmıştır:

- Bazı Okul Disiplin Kurulu ve İlçe Disiplin Kurullarınca verilen cezaların veliye duyurduktan sonra 5 günlük itiraz süresini beklemeden cezayı uyguladıklarından usul hatası meydana geldiği,

- Soruşturma dosyalarında evrak tamamlatılmadan karar verilmemesi özellikle rehberlik servisinin görüşünün alınması ve Üst Disipline gönderilen evrakların fotokopilerinin ve eklerinin tam olması,

- Öğrencilere nöbet görevi verilerek okul idaresine yardım etme ve sorumluluk duygusu kazandırmaya çalışılması,

- Tüm idareci ve öğretmenler, hangi dersin öğretmeni olursa olsun dersin 3-5 dakikasını günün şartlarına göre öğrenciyi aydınlatan eğitici konuşmalara ayırması (Vatan, millet, okul disiplini, dürüstlük, davranışlar vb.),

- Öğrencilerin spor ve sportif faaliyetlere yarışmalara yönlendirilmesi, spor ahlakı kazandırılmaya çalışılması,

- Velilerin okul idarelerince eğitim ve öğretim yönünden bilgilendirilmesi, okul idaresine yardımcı olacak şekilde yönlendirilmesi (Alan/bölüm seçimi, sınıf geçme, disiplin yönetmeliği vb.),

- Başarılı olan öğrencilerin diğer öğrencileri teşvik etmek amacıyla törenlerde taltif edilmesi, gerektiğinde ödüllendirilmesi,

- Öğrencilere boş zamanlarını değerlendirmelerinde rehberlik edilmesi,

- Okul Müdürlüğü aracılığı ile kuruluşlardan eleman istenip onay alınarak konferans ve seminerler verilmesi (Çevre, madde bağımlılığı, deprem, sağlık, hijyen vb.),

- Zaman zaman öğrencilerin rencide edilmeden aranması (Kesici aletler ve zararlı maddelerin engellenmesi amacıyla),

- Öğrenciler arasında birlik beraberlik, sevgi ve saygı kurallarını pekiştirecek hoşgörü ortamının oluşturulması (Toplam Kalite Yönetimi),

- Son sınıf öğrencilerinin meslek seçiminde okul, aile, üniversite işbirliğine önem verilmesi,

- Öğrenciler arası kaynaşma yapılarak okul kuralları ve disiplin yönetmeliği hakkında açıklayıcı ve doyurucu bilgilerin verilmesi,

- Okul ve okulun eşyalarının hepimizin malı olduğu onu korumamız gerektiği, rehberlik ve sınıf öğretmenliği ders programı çerçevesinde öğrencilere kavratılması,

- Her türlü sosyal ve kültürel etkinliklerin okul idaresinin bilgi ve gözetiminde yapılması,

- Son zamanlarda okullarımızda görülen intihar ve yanlış düşüncelere yönelme (madde bağımlılığı) hadiselerinin önlenebilmesi için sadece okul

yöneticilerinin değil aile ve çevrenin bu konuya daha duyarlı olarak yaklaşması ve okul, veli, çevre ilişki ve işbirliğinin sağlıklı yürütülmesi, bu konularda öğretmen ve öğrencilere gerekli bilgilerin verilerek öğrenci ve velilere yönelik seminerler düzenlenmesi,

- Okul aile birliği veli toplantılarının düzenli olarak yapılarak velilere öğrencilerin okul dışındaki zamanlarında öğrencileriyle daha yakından ilgilenmeleri konusunda uyarılarda bulunulmasının, öğrencinin arkadaş gruplarıyla ilgili ilişkilerinde gerekli duyarlılığı göstermelerinin sağlanması, - Rehberlik sınıf öğretmenliği üzerinde durularak okullarda rehberlik servisinin

faal hale getirilmesi,

- Onur Kurullarının oluşturularak, yönetmeliğinde, belirtilen görevlerini etkin olarak yerine getirmeleri konusunda her türlü imkan ve kolaylığın sağlanması,

- Okul öğrenci temsilciliklerine önem verilerek çalışmaların okul idaresince teşvik edilmesi ve onların onure edilmesi,

- Öğrencilere tarihi yerlere ve üniversitelere geziler düzenlenmesi, okulda rehberlik öğretmeni yok ise oluşturulan Rehberlik Yürütme Kurulu aracılığı ile sorunlu öğrencilerin sorunlarının çözümü konusunda gerekli çalışmaların yapılması,

- Okul yönetimi tarafından her hafta bayrak törenlerinde, öğrencilere eğitici nitelikli kısa ve özlü konuşmalar yapılması,

- Disiplin Yönetmeliğinin sınıf öğretmenlerince zaman zaman sınıflarda açıklanması ve yönetmeliğin ilgili maddelerinin sınıflara asılması,

- Okulda düzenlenen anma günlerine ve sosyal etkinliklere velinin davet edilmesi, ayrıca ilçe eğitim bölgelerinde yapılan sosyal ve kültürel etkinliklere ilgi gösterilmesi,

- Üniversite, emniyet ve bu tür kurumlarla okul veli işbirliğinin sağlanması, - Öğretmenlerin okul içinde ve okul çevresinde tavır ve davranışlarında örnek

olması,

- Öğrencilere yardımlaşma, dayanışma ve birbirlerinin haklarına saygı duyma, tevazu ve hoşgörülü davranma alışkanlığının kazandırılması,

- Okullarda Toplam Kalite Yönetiminin esas alınarak, Okul Disiplin Kurulunun oluşturulması ve Eğitim Bölgesi Danışma Kurullarının etkin hale getirilmesi.

Aşağıdaki tabloda yıllar itibariyle Cağaloğlu Anadolu Lisesinde çeşitli sebeplerle disiplin cezası almış öğrenci sayıları verilmiştir:

Tablo-25: Cağaloğlu Anadolu Lisesinde Disiplin Durumu (1997-2001)

DİSİPLİN

CEZALARI

DİSİPLİN CEZASI VERİLMESİNİ

GEREKTİREN FİİLLER YILLAR

1997- 1998 1998- 1999 1999- 2000 2000- 2001 TOP LAM a) Uyarma- Mahrumiyet- Kınama cezalarını gerektiren davranışlar

1 Öğretmen veya okul yönetimi tarafından

verilen ödevleri ve görevleri yapmamak 1 1

2 Kılık-kıyafet yönetmeliğine uymamak 2 2

3 _{Okulda sigara içmek} 1 13 14

4 Okul içinde kavga etmek 8 5 1 14

5

Okul kitaplığından, laboratuvardan, atölyelerden, pansiyonundan veya spor yurdundan aldığı kitap, araç ve gereçleri geri vermemek, eksik vermek, kötü kullanmak

7 7

6

Okul içinde veya dışında yöneticilere, öğretmenlere, arkadaşlarına ve okulun diğer personeline kaba ve saygısız davranmak

3 2 4 9

7

Dersin ve ders dışı faaliyetlerin akışını ve düzenini bozacak davranışlarda bulunmak

8 6 14

8

Okula geldiği halde özürsüz olarak derslere, törenlere, etütlere, diğer eğitici çalışmalara, sınavlara, atölye,

laboratuvar ve uygulama çalışmalarına katılmamak, geç katılmak veya

katıldıktan sonra ayrılmak ve okulu terk etmek 3 13 12 28 b) Okuldan Kısa Süreli Uzaklaştırma cezasını gerektiren davranışlar 1

Arkadaşlarına sarkıntılık, hakaret ve iftira etmek veya başkalarına bu gibi

davranışlarda bulunmak 9 4 1 2 16

2

Okul içinde öğrenciler arasında

gruplaşmalara, sürtüşmelere, çatışmalara neden olabilecek izinsiz gösteri veya toplantı düzenlemek, siyasi partilere, bu partilere bağlı yan kuruluşlaraveya sendikalara ait amblem, rozet, yazı, slogan, bildiri, ilan, broşür ve benzeri propaganda araçlarını dağıtmak

3

Okul demirbaş eşyasına, kendisinin ve arkadaşlarının araç ve gereçlerine ahlak dışı, ideolojik veya siyasi amaç taşıyan resim, amblem ve benzerini yapmak, yazılar yazmak

1 2 3

4

Yasaklanmış her türlü yayını okula, okula bağlı yerlere sokmak veya yanında bulundurmak

5 Kumar oynamak veya oynatmak

6

Öğretmen veya okul yönetimi tarafından verilen görevlerin yapılmasına engel olmak

6 2 12 10 30

7

Okulda bulunduğu halde kasıtlı olarak bayrak törenlerine katılmamak, özürsüz

olarak bayram törenlerine gelmemek 3 3

c) Okuldan Tasdikname ile Uzaklaştıma cezasını gerektiren davranışlar 1

Okulca verilen kimlik kartında veya başka belgelerde değişiklik yapmak, sahte belge düzenlemek, üzerinde değişiklik yapılmış belgeleri kullanmak, bu belgelerin sağladığı haklardan başkalarını yararlandırmak

2

Yasaklanmış kitap, dergi, broşür, gazete, bildiri, beyanname, ilan ve

benzerlerinidağıtmak, duvarlara ve diğer yerlere asmak, yapıştırmak, yazmak, okul araç ve gereçlerini bu amaçlar için kullanmak

3

Okul sınırları içinde herhangi bir yeri okul yönetiminden izinsiz olarak eğitim ve öğretim amaçları dışında kullanmak veya kullanılmasına yardımcı olmak

4

Okulun bina, eklenti ve donanımlarını, okula ait taşınır veya taşınmaz malları tahrip etmek

5

Öğretmenlere, yöneticilere, memurlara ve diğer görevlilere hakaret etmek, karşı gelmek, onların okulda veya

eklentilerinde görevlerini yapmalarına engel olmak

6

Okula yaralayıcı, öldürücü aletler, silah ve patlayıcı maddeler getirmek veya

bunları bulundurmak

7 Zor kullanarak veya tehditle kopya _{yapmak veya yapılmasını sağlamak}

8

Okulda içki içmek, içkili olarak okula gelmek veya uyuşturucu madde kullanmak

1 1

9

Okul içinde siyasi partilerin, bu partilere bağlı yan kuruluşların, ideolojik amaçlı dernek ve kuruluşların veya sendikaların siyasi ve ideolojik görüşleri

doğrultusunda eylem düzenlemek, başkalarını bu gibi eylemleri

düzenlemeye kışkırtmak, düzenlenmiş eylemlere etkin biçimde katılmak

ç) Örgün Eğitim Dışına Çıkarma cezasını gerektiren davranışlar

1 Okulda uyuşturcu madde ticareti

yapmak

2

Okul içinde ve dışında tek veya toplu halde okulun yöneticilerine,

öğretmenlerine ve diğer personeline karşı saldırıda bulunmak, bu gibi hareketleri düzenlemek veya kışkırtmak

3

Okul içinde veya dışında yaralayıcı, öldürücü her türlü alet, silah, patlayıcı maddeler kullanmak suretiyle herhangi bir kimseyi yaralamaya teşebbüs etmek, yaralamak, öldürmek, maddi veya manevi zarara yol açmak

4

"Türkiye Cumhuriyeti'nin devleti ve milletiyle bölünmezliği" ilkesine ve "Türkiye Cumhuriyeti'nin insan haklarına ve Anayasa'nın başlangıcında belirtilen temel ilkelere dayalı milli, demokratik, laik ve sosyal hukuk devleti ilkelerine aykırı miting, forum, direniş, boykot ve işgal gibi ferdi veya toplu eylemler düzenlemek, düzenlenmesini kışkırtmak, düzenlenmiş bu gibi eylemlere katılmak veya katılmaya zorlamak

5 Yol kesmek, adam kaçırmak, haraç

almak

6

Kişileri veya grupları dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezheplerine göre ayırmayı, kınamayı, kötülemeyi amaçlayan bölücü toplu eylemlere katılmak

7

İffetsizliği tespit eilmiş olmak, herhangi bir kimsenin iffet ve namusuna tecavüz etmek

8

Okulun bina, eklenti ve donanımlarını, okula ait taşınır veya taşınmaz malları

kasıtlı olarak tahrip etmek

TOPLAM 31 37 18 57 143 ÖĞRETİM YILI UYARMA- MAHRUMİYET- KINAMA OKULDAN KISA SÜRELİ UZAKLAŞTIRMA OKULDAN TASDİKNAME İLE UZAKLAŞTIRMA ÖRGÜN EĞİTİM DIŞINA ÇIKARMA TOPLAM 1997-1998 15 16 - - 31 1998-1999 31 6 - - 37 1999-2000 1 16 1 - 18 2000-2001 42 15 - - 57 2001-2002 38 17 - - 55 2002-2003 28 27 - - 55 2003-2004 12 28 1 - 41

2004-2005 25 13 - - 38 2005-2006 6 7 - - 13 2006-2007 34 19 - - 53 2007-2008 32 5 1 - 38 2008-2009 16 15 - - 31 2009-2010 51 16 - - 67

Kaynak: Okul Disiplin Kurulu Karar Dosyaları